ابوعیاش زرقی: تفاوت میان نسخه‌ها

{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = صحابه | عنوان مدخل = ابوعیاش زرقی | مداخل مرتبط = [[ابوعیاش زرقی در تراجم و رجال]] - [[ابوعیاش زرقی در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}

== مقدمه ==

او به [[کنیه]] مشهور است<ref>ابن حجر، ج۲، ص۵۰۴.</ref> و نامش را به [[اختلاف]]، [[زید بن صامت]]<ref>ابن ابی‌حاتم، ج۳، ص۵۶۵؛ ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۸۷ آن را نظر بیشتر اهل حدیث دانسته است.</ref>، [[عبدالرحمان بن معاویة بن صامت]]<ref>ر. ک: ابن حجر، ج۷، ص۲۴۵.</ref>، [[عبید بن معاویة بن صامت]]<ref>خلیفة بن خیاط، ص۱۷۰؛ سمعانی، ج۳، ص۱۴۷.</ref>، [[عبید بن زید بن صامت]]<ref>ابن هشام، ج۳، ص۷۵۲.</ref>، [[فضیل بن معاذ بن صامت]]<ref>ر. ک: طبرانی، ج۵، ص۲۱۳.</ref>، [[عبید بن معاذ]]<ref>ر. ک: ابن حبان، ج۷، ص۱۲۷.</ref>، [[عتیک بن معاذ]]<ref>ر. ک: ابن اثیر، ج۳، ص۳۵۴.</ref>، [[زید بن نعمان]]<ref>ابن حبان، ج۳، ص۱۳۸.</ref>، از تیره [[بنی‌زریق]] [[خزرجی]]<ref>سمعانی، ج۳، ص۱۴۷.</ref> و در شمار ساکنان [[حجاز]]<ref>ابن اثیر، ج۲، ص۲۳۳.</ref> گفته‌اند. برخی مادرش را [[خوله]]، دختر [[زید بن نعمان بن خلده]] از [[بنی‌زریق]] دانسته‌اند<ref>ابن حبان، ج۳، ص۲۸۱.</ref>.

او از [[صحابه]] مشهور بود. در احد و نبردهای پس از آن، [[رسول خدا]] {{صل}} را [[همراهی]] کرد<ref>ابن حجر، ج۷، ص۲۴۵؛ به نقل از ابن سعد.</ref> و نبردهای وی را به نبردهای رسول خدا {{صل}} [[تشبیه]] کرده‌اند<ref>مشاهده کمشاهد رسول الله، ابن اثیر، ج۵، ص۲۶۶.</ref>. او پس از [[پیکار احد]]، در [[سریه ابوسلمة بن عبدالاسد]]<ref>واقدی، ج۱، ص۳۴۱.</ref>، [[نبرد بنی‌قریظه]]<ref>واقدی، ج۲، ص۴۹۸.</ref> و [[غزوه غابه]] در سال ششم<ref>واقدی، ج۲، ص۵۴۱.</ref> شرکت کرد. وی همچنین از اسب سواران نبرد غابه بود. اسبی به نام جلوه داشت و رسول خدا {{صل}} از وی خواست آن را به کسی بدهد که سوارکارتر باشد. او در پاسخ خود را سوارکارترین [[مردم]] نامید و اسبش را راند، ولی هنوز پنجاه متری نرفته بود که اسب، وی را [[زمین]] زد. او از گفتار آن [[حضرت]] و پاسخ خود در شگفت شد<ref>واقدی، ج۲، ص۵۴۲-۵۴۱.</ref>. برخی از مردان بنو زریق می‌گویند: آن حضرت اسب وی را به [[معاذ بن ماعص]] یا [[عائذ بن ماعص]] داد<ref>ابن هشام، ج۳، ص۷۵۲.</ref>. ابوعیاش در واقعه [[حدیبیه]]، از جمله بیست سوار پیشاهنگانی بود که رسول خدا {{صل}} آنان را برای کسب خبر گسیل داشت<ref>واقدی، ج۲، ص۵۴۷.</ref>. [[مسلمانان]] در عسفان با [[مشرکان]] به [[فرماندهی]] [[خالد بن ولید]] روبه رو شدند<ref>درباره زمان درگیری؛ ر. ک: ابن کثیر، ج۴، ص۹۳-۹۶.</ref> و از آنجا [[نماز]] برای [[مسلمانان]] عزیزتر از [[فرزندان]]، [[پدران]] و جان‌هایشان بود، مشرکان، هنگام نماز را [[بهترین]] [[زمان]] برای [[حمله]] ارزیابی کردند. [[آیه]] {{متن قرآن|وَإِذَا كُنْتَ فِيهِمْ فَأَقَمْتَ لَهُمُ الصَّلَاةَ}}<ref>«و (به هنگام خطر) چون در میان ایشان بودی و برای آنان نماز برپا داشتی» سوره نساء، آیه ۱۰۲.</ref> میان دو [[نماز ظهر]] و عصر نازل گردید<ref>طیالسی، ص۱۹۲.</ref> و مسلمانان به [[فرمان]] [[رسول خدا]] {{صل}} مسلح شدند و نماز [[خوف]] خواندند. ابوعیاش در این [[روایت]]، کیفیت نماز خوف را تشریح کرده است<ref>احمد بن حنبل، ج۴، ص۵۹؛ شانسی، ص۷۱۳؛ واحدی، ص۱۲۰؛ ابن قدامه، ج۲، ص۲۶۸.</ref>.

او در سال‌های پس از چهل یا پنجاه درگذشت<ref>ابن اثیر، ج۳، ص۳۵۰.</ref> و [[انس بن مالک]] [[صحابی]]، [[ابو صالح سمان]] و [[مجاهد]] از [[تابعین]] از وی روایت کرده‌اند. برخی سماع [[سمان]] و مجاهد را از ابوعیاش، به دلیل پیشی [[مرگ]] وی بر آن دو صحیح ندانسته‌اند<ref>ابن اثیر، ج۲، ص۲۳۳.</ref>. بنا بر خبر انس بن مالک، [[ابو عیاش]] در [[مقام]] [[دعا]]، [[خدا]] را با صفاتی خواند که رسول خدا {{صل}} فرمود: هرگاه [[خداوند]] با آن صفات خوانده شود، [[اجابت]] می‌کند و هرگاه با آن درخواست شود، [[عطا]] می‌کند<ref>ابن اثیر، ج۳، ص۳۵۰.</ref>. ابوعیاش با نقل روایتی از رسول خدا {{صل}}، [[تهلیل]] هر پگاه را برابر با [[آزادی]] بنده‌ای از زادگان [[اسماعیل]] {{ع}}، ده [[حسنه]]، نابودی ده [[گناه]] و دوری از [[شیطان]] برشمرد. می‌گویند کسی در [[خواب]] از رسول خدا {{صل}} درباره این روایت پرسید<ref>دولابی، ج۱، ص۸۳.</ref>، آن [[حضرت]] فرمود: ابوعیاش درست می‌گوید<ref>احمد بن حنبل، ج۴، ص۵۹؛ ابن ابی عاصم، ج۴، ص۱۹۶.</ref>. [[ابن حجر]]<ref>ابن حجر، ج۷، ص۲۴۵.</ref> این روایت را به ابن عائش (و به قولی [[ابن ابی عیاش]]) نسبت داده و وی را غیر از ابوعیاش زرقی شمرده است، اما برخی دیگر، آن دو را یک تن دانسته‌اند. برخی (به [[اشتباه]]) [[زید بن عیاش]] را که [[مالک]] از وی و او از [[سعد بن ابی وقاص]] [[روایت]] کرده است، همان ابوعیاش زرقی [[صحابی]] دانسته‌اند<ref>برای آگاهی از اظهار نظرها، استدلال‌ها و دلایل تابعی بودن وی؛ ر. ک: نوری، ج۱۰، ص۴۲۳.</ref>. ابو عیاش زرقی صحابی، تا دوره [[خلافت]] [[معاویه]] می‌زیست<ref>ابن حجر، ج۷، ص۲۴۵.</ref><ref>[[حسین حسینیان مقدم|حسینیان مقدم، حسین]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوعیاش زرقی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۴۶۰-۴۶۱.</ref>

 

[[رده:اصحاب پیامبر]]

[[رده:خزرج]]