علم معصوم به تمام موارد قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
دیداریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۳۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{علم معصوم}}
{{مدخل مرتبط
{{خرد}}
| موضوع مرتبط = علم معصوم
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| عنوان مدخل  =  
: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[علم معصوم]]''' است. "'''[[علم معصوم به تمام موارد قرآن]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
| مداخل مرتبط = [[علم معصوم به تمام موارد قرآن در حدیث]] - [[علم معصوم به تمام موارد قرآن در کلام اسلامی]]
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| پرسش مرتبط  = علم معصوم (پرسش)
: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[علم معصوم به تمام موارد قرآن در قرآن]] | [[علم معصوم به تمام موارد قرآن در حدیث]] | [[علم معصوم به تمام موارد قرآن در کلام اسلامی]] | [[علم معصوم به تمام موارد قرآن در فلسفه اسلامی]] | [[علم معصوم به تمام موارد قرآن در عرفان اسلامی]]</div>
}}
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[علم معصوم (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">


==مقدمه==
== قرآن منبع علم [[اهل بیت]] و علم ایشان به قرآن ==
*از برخی روایات، معلوم می‌شود که پس از [[پیامبر اکرم]]{{صل}} مفسران آگاه به همه معانی و معارف قرآن منحصر به [[امیرمؤمنان]] و یازده امام پس از ایشان است؛ مانند روایاتی که [[کلینی]] در کافی در باب «انّه لم یجمع القرآن کلّه الاّ الائمه علیهم السلام و انّهم یعلمون علمه کلّه» آورده است. نمونه آن روایات چنین است:
یکی از معتبرترین خاستگاه علوم [[اهل بیت]] {{عم}}، قرآن کریم است. این کتاب آسمانی، سرچشمۀ تمامی احکام شریعت و مهم‌ترین منبع علوم و معارف اسلامی است، لکن همه کس نمی‌تواند به عمق و باطن آن دست یابد و حقایق علمی آن را کشف کند. تنها کسانی که بعد از [[پیامبر خاتم|رسول اکرم]] {{صل}} به تمام قرآن آشنایند و از ظاهر و باطن، محکم و متشابه، ناسخ و منسوخ، عام و خاص، و مطلق و مقیدش آگاهی دارند، [[امامان]] {{عم}} هستند<ref>ر.ک: [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی، ناصر]]، [[پیام قرآن ج۹ (کتاب)|پیام قرآن ج۹]]، ص ۱۱۱۹-۱۲۶؛ [[محمد صادق عظیمی|عظیمی، محمد صادق]]، [[سیر تطور موضوع گستره علم امام در کلام اسلامی (پایان‌نامه)|سیر تطور گستره علم امام در کلام اسلامی]]، ص ۱۷۱؛ [[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[اهل بیت پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن (مقاله)|اهل بیت پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن]]، ماهنامۀ معرفت، ش ۳۸، ص ۲۷.</ref>. با این تفاوت که [[پیامبر]] از طریق [[وحی]] با آیات [[قرآن]] آشنا می شد، و [[امامان]] با هدایت‌های پیامبر و تأییدات ویژۀ خداوند. شیعیان معتقدند، آگاهی از قرآن و تفسیر و تأویل آن، جزء علومی است که لازم است امام از آن برخوردار باشد و عدم اطلاع از آن، نقصان در علوم دینی است و چنین نقصی از امام به دور است. در این زمینه گفته شده است: "قرآن به تمام و کمال و با همه حلال و حرام خود، بدون هیچ اختلاف و نزاعی، نزد امامان {{عم}} موجود است"<ref>ر.ک: [[محمد صادق عظیمی|عظیمی، محمد صادق]]، [[سیر تطور موضوع گستره علم امام در کلام اسلامی (پایان‌نامه)|سیر تطور گستره علم امام در کلام اسلامی]]، ص ۱۷۱؛ [[ناصرالدین اوجاقی|اوجاقی، ناصرالدین]]، [[علم امام از دیدگاه کلام امامیه (کتاب)|علم امام از دیدگاه کلام امامیه]]، ص ۷۵ و ۷۶.</ref> و شیخ صدوق در این زمینه می گوید: "علم امام از ناحيه خداى تعالى و رسول اوست و از اين روست كه حقايق قرآن را می‌دانند و تنزيل و تفسير و تأويل و معانى و ناسخ و منسوخ (...) آن را می‌دانند ..."<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، كمال الدين و تمام النعمة، ج ۲، ص ۶۶۱.</ref>.<ref>ر.ک: [[سید ابراهیم افتخاری|افتخاری، سید ابراهیم]]، [[بررسی مقایسه‌ای شئون امامت در مکتب قم و بغداد (پایان‌نامه)|بررسی مقایسه‌ای شئون امامت در مکتب قم و بغداد]]، ص ۸۱.</ref>


از [[امام باقر]]{{ع}} روایت شده است که فرمود: {{عربی|اندازه=150%|« مَا يَسْتَطِيعُ أَحَدٌ أَنْ يَدَّعِيَ أَنَّ عِنْدَهُ جَمِيعَ الْقُرْآنِ كُلِّهِ ظَاهِرِهِ وَ بَاطِنِهِ غَيْرُ الْأَوْصِيَاء‏»}}<ref>هیچکس غیر از اوصیا نمی‌تواند ادعا کند که همه قرآن و ظاهر وباطن آن نزد اوست؛ اصول کافی، ج ۱، ص ۲۸۶، ح ۲.</ref>
== دلیل روایی بر علم امامان به تمام قرآن ==
با توجه به روایاتی که اوصیای [[نبی اکرم]]{{صل}} را به دوازده نفر تفسیر می‌کنند، دلالت این روایت بر اینکه مفسّران آگاه به همه معانی قرآن فقط آن دوازده نفرند، آشکار است.
برخی از روایات نیز دال بر چنین مطلبی هستند، مانند روایت [[امام علی|امیرالمؤمنین]] {{ع}} که می‌فرمایند: «هیچ آیه از قرآن بر [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]] {{صل}} نیامد مگر آنکه آن را بر من خوانده و املا نمود و من آن را با خط خود نوشتم، پیامبر، تأویل و تفسیر و ناسخ و منسوخ و محکم متشابه و عام و خاص آن را به من آموخت»<ref>صفار، محمد بن حسن، بصائرالدرجات، ج 1، ص ۱۹۸.</ref> و یا [[امام باقر]] {{ع}} می فرمایند: هیچ کس نمی‌تواند ادعا کند از ظاهر و باطن قرآن به طور کامل آگاه است، مگر اوصیا و جانشینان پیامبر.<ref>ر.ک: [[محمد صادق عظیمی|عظیمی، محمد صادق]]، [[سیر تطور موضوع گستره علم امام در کلام اسلامی (پایان‌نامه)|سیر تطور گستره علم امام در کلام اسلامی]]، ص ۱۷۱.</ref> همچنین برخی روایات ذیل آیۀ {{متن قرآن|وَ مَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلَّا اللَّهُ وَ الرَّاسِخُونَ فىِ الْعِلْمِ}}،<ref>سورۀ آل عمران، آیۀ ۷.</ref> راسخان در علم را به خصوص [[امامان]] [[معصوم]] {{عم}} تفسیر کرده و دلیل دیگری بر حصر همۀ علوم و معانی قرآن در دوازده امام است، یعنی اینکه فقط ایشان عالم به تمام موارد موجود در قرآن هستند. [[امام صادق]] {{ع}} فرمودند: {{متن قرآن|نَحْنُ‏ الرَّاسِخُونَ‏ فِي‏ الْعِلْمِ‏ وَ نَحْنُ‏ نَعْلَمُ‏ تَأْوِيلَه}}<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۱، ص ۲۱۳.</ref>.<ref>ر.ک: [[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[اهل بیت پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن (مقاله)|اهل بیت پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن]]، ماهنامۀ معرفت، ش ۳۸، ص ۲۷.</ref>
{{عربی|اندازه=150%|«عَنْ بُرَيْدِ بْنِ مُعَاوِيَةَ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي جَعْفَرٍ {{ع}} ﴿{{متن قرآن|[[آیا آیه ۴۳ سوره رعد علم غیب غیر خدا را اثبات می‌کند؟ (پرسش)|قُلْ كَفى بِاللَّهِ شَهيداً بَيني وَ بَيْنَكُمْ وَ مَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ الْكِتاب]]}}﴾}} قَالَ إِيَّانَا عَنَى وَ عَلِيٌّ أَوَّلُنَا وَ أَفْضَلُنَا وَ خَيْرُنَا بَعْدَ النَّبِيِّ{{صل}}<ref>[[برید بن معاویه]] می‌گوید: به [[امام باقر]]{{ع}} گفتم: بگو کافی است که خدا و کسی که علم کتاب نزد اوست، گواه بین من و شماست یعنی این آیه را نزد آن حضرت تلاوت کردم تا در معنای آن توضیحی دهد. فرمود: خدا از {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|مَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ الْكِتاب}}﴾}}  خصوص ما را قصد کرده و علی نخستین و برترین و بهترین ماست.</ref>
سند این روایت صحیح است و از نظر دلالت هم با توجه به روایات دیگر، تردیدی نیست که منظور از {{عربی|اندازه=150%|« إِيَّانَا‏»}} ـ در حدیث مزبور ـ [[علی]]{{ع}}، و یازده امام پس از ایشان است.<ref>نک: تفسیر برهان، ج ۲، ذیل آخرین آیه سوره رعد، حدیث ۱۶.</ref>. در بحث دومین مفسّر عالم به همه معانی قرآن، ظهور «علم الکتاب» در همه علوم قرآن توضیح داده شد. بر این اساس، این روایت دلالت دارد بر اینکه همه معانی و علوم قرآن نزد یازده امام پس از حضرت علی علیه السلام نیز هست. از تقدیم {{عربی|اندازه=150%|« إِيَّانَا‏»}} بر {{عربی|اندازه=150%|« عَنَى‏»}} اختصاص همه علوم قرآن به آنان به دست می‌آید<ref>ر.ک: مسعود بن عمر تفتازانی، مختصرالمعانی، ص ۷۷.</ref>. و این اختصاص نیز دلیل دیگری بر ظهور «{{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن| عِلْمُ الْكِتاب}}﴾}}» در همه علوم قرآن است؛ زیرا بعضی از علوم قرآن اختصاص به آنان ندارد.
در روایت دیگری از [[امام صادق]]{{ع}} نقل شده است که فرمودند: «به خدا سوگند، همه علم کتاب نزد ماست.»<ref>ر.ک: تفسیر برهان، ج ۲، ص ۳۰۲، ذیل آخرین آیه سوره رعد، حدیثهای ۲ و ۳ و ۶؛ اصول کافی، ج ۱، ص ۵۷، حدیث ۳؛ بصائرالدرجات، ص ۲۱۳، حدیث ۳، ص ۲۳۰، حدیث ۵؛ بحارالانوار، ج ۲۶، ص ۱۷۰، حدیث ۳۸ و ص ۱۹۷، حدیث ۸</ref>. این روایات نیز مؤکد آگاه بودن آنان به همه علوم و معانی قرآن هستند.
جمله{{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|[[آیا آیه ۷ سوره آل عمران علم غیب غیر خدا را اثبات می‌کند؟ (پرسش)|وَمَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلاَّ اللَّهُ وَالرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ]]}}﴾}}. در این آیه روایاتی که «راسخان در علم» را به خصوص امامان معصوم{{عم}} تفسیر کرده، دلیل دیگری بر حصر همه علوم و معانی قرآن در دوازده امام است؛ زیرا این جمله دلالت می‌کند بر اینکه علم تأویل قرآن ـ که بخشی از معارف آن است ـ مخصوص خدا و راسخان در علم است و هیچکس جز راسخان در علم به این بخش از معانی قرآن آگاهی ندارد. روایات نیز دلالت دارند بر اینکه راسخان در علم تنها امامان معصوم هستند. کلینی در «کتاب الحجّه» کافی، بابی با عنوان {{عربی|اندازه=150%|« أَنَ‏ الرَّاسِخِينَ‏ فِي‏ الْعِلْمِ‏ هُمُ‏ الْأَئِمَّةُ {{عم}}»}} باز کرده و در آن روایاتی آورده است. اولین روایت، که سندش نیز صحیح می‌باشد، چنین است:
{{عربی|اندازه=150%|«عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} قَالَ: نَحْنُ‏ الرَّاسِخُونَ‏ فِي‏ الْعِلْمِ‏ وَ نَحْنُ‏ نَعْلَمُ‏ تَأْوِيلَه‏»}} <ref>از امام صادق{{ع}} نقل شده است که فرمود: ما راسخان در علم هستیم و ما تأویل قرآن را می‌دانیم؛ اصول کافی، ح ۱. نیز ر.ک: بصائرالدرجات، جز ۴، باب ۱۰، ح۵.</ref>.


منظور از {{عربی|اندازه=150%|«نَحْنُ»‏}} به دلیل روایات بعدی همین باب، اوصیای [[پیامبر]] یعنی [[امام علی]]{{ع}} و امامان بعد از ایشان است. معرفه بودن خبر، یعنی {{عربی|اندازه=150%|«الرَّاسِخُونَ‏ فِي‏ الْعِلْمِ‏»}} نیز دلیل حصر راسخان در علم در آنان است؛ زیرا اصل در خبر این است که نکره باشد و یکی از وجوه معرفه بودن آن دلالت بر حصر است<ref> شرح المختصر علی تلخیص المفتاح، ص ۶۷ و ۶۸.</ref>
== نتیجه گیری ==
کلینی در باب دیگر چنین آورده است:{{عربی|اندازه=150%|«قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} ...نَحْنُ قَوْمٌ فَرَضَ اللَّهُ طَاعَتَنَا ... وَ نَحْنُ الرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْم‏‏»}}<ref>[[امام صادق]]{{ع}} فرمود: «ما گروهی هستیم که خدای اطاعت از ما را واجب کرده است... و ما راسخان در علم هستیم؛ اصول کافی، کتاب «الحجه»، باب «فرض طاعه الائمّه{{عم}}»، حدیث ۶ و نیز نک: بصائرالدرجات، جز ۴، باب ۱۰، حدیث ۱.</ref>
از [[روایات]] گوناگون استفاده می‌شود که اولاً قرآن علم خداوند بوده و همۀ حقایق در آن موجود است و ثانیاً یکی از مصادر علوم و معارف [[امامان]] {{عم}} قرآن مجید است و ایشان به تمام آن علم دارند<ref>ر.ک: [[محمد صادق عظیمی|عظیمی، محمد صادق]]، [[سیر تطور موضوع گستره علم امام در کلام اسلامی (پایان‌نامه)|سیر تطور گستره علم امام در کلام اسلامی]]، ص ۱۷۱.</ref>.
سند این روایت نیز صحیح است <ref>رجال سند احمد بن محمد، محمدبن ابی عمیر، سیف بن عمیره و ابی الصباح کنانی است و همه آنها «ثقه» هستند.</ref> و با توجه به آنچه در توضیح دلالت روایت قبل گفته شد، دلالت این روایت نیز بر مدعا آشکار است.
[[نهج البلاغه]] نیز آمده است: «کجایند کسانی که به دروغ و از روی حسدورزی بر ما، گمان برده‌اند که آنان راسخان در علم‌اند، نه ما؟ و حال آنکه خدا ما را رفعت بخشیده و آنان را فرو گذاشته و به ما عطا فرموده و آنان را محروم کرده است»<ref>نهج البلاغه، ترجمه علینقی فیض الاسلام، ص ۴۳۷، خطبه ۱۴۴.</ref>
این زمینه، روایات دیگری نیز وجود دارند<ref>بحارالانوار، ج ۲۳، ص ۱۸۹، باب «انّهم اهل علم القرآن»، حدیث ۳، ص ۱۹۱، حدیث ۱۲، ص ۲۰۴، حدیث ۵۳، ج ۹۲، ص ۸۱، حدیث ۱۰؛ تفسیر عیاشی، ج ۱، ص ۱۶۳، حدیث ۴؛ کتاب سلیم بن قیس، ص ۱۹۵؛ محمد بن یعقوب کلینی، روضه کافی، ص ۱۸۴، حدیث ۳۹۷.</ref>
اما افزون بر روایات، خود کلمه {{عربی|اندازه=150%|«الرَّاسِخُونَ‏ فِي‏ الْعِلْمِ‏»}} معنایی دارد که بر غیر [[پیامبر]]{{صل}} و [[امامان]] [[معصوم]]{{عم}} انطباق ندارد؛ زیرا «راسخ» در لغت، به معنای ثابت، و الف و لام «العلم» الف و لام جنس است. بر این اساس، راسخان در علم کسانی هستند که در مطلق علم ثابت و پابر جا باشند و کسانی در مطلق علم ثابت و پا برجایند که بر اثر رسیدن به حقیقت علم در همه امور، در هیچ موردی نظرشان عوض نشود. چنین افرادی جز [[پیامبر]] و [[امامان]] [[معصوم]]{{عم}} نیستند؛ زیرا تنها آنان هستند که چون علمشان از [[وحی]] سرچشمه گرفته و با قلبشان حقیقت علم را یافته‌اند، نظرشان تغییر نمی‌کند»<ref>[[اهل بیت پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن (مقاله)|اهل بیت پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن]]، [[معرفت (نشریه)|ماهنامه معرفت]]، شماره ۷۳، دی ۱۳۸۲، ص ۲۷.</ref>.


== پرسش‌های وابسته ==
== پرسش‌های وابسته ==
{{پرسش‌های وابسته}}
* [[آیا معصوم به تمام موارد قرآن علم دارد؟ (پرسش)]]
* [[آیا معصوم به تمام موارد قرآن علم دارد؟ (پرسش)]]
{{پایان پرسش‌های وابسته}}


== منابع ==
{{منابع}}
# [[پرونده:152461.jpg|22px]] [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی، ناصر]]، [[پیام قرآن ج۹ (کتاب)|'''پیام قرآن ج۹''']]
# [[پرونده:Mar.jpg|22px]] [[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[اهل بیت پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن (مقاله)|'''اهل بیت پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن''']]
# [[پرونده:89913604.jpg|22px]] [[محمد صادق عظیمی|عظیمی، محمد صادق]]، [[سیر تطور موضوع گستره علم امام در کلام اسلامی (پایان‌نامه)|'''سیر تطور موضوع گستره علم امام در کلام اسلامی''']]
# [[پرونده:29048600800.jpg|22px]] [[ناصرالدین اوجاقی|اوجاقی، ناصرالدین]]، [[علم امام از دیدگاه کلام امامیه (کتاب)|'''علم امام از دیدگاه کلام امامیه''']]
# [[پرونده:9030760879.jpg|22px]] [[سید ابراهیم افتخاری|افتخاری، سید ابراهیم]]، [[بررسی مقایسه‌ای شئون امامت در مکتب قم و بغداد (پایان‌نامه)|'''بررسی مقایسه‌ای شئون امامت در مکتب قم و بغداد''']]
{{پایان منابع}}


==جستارهای وابسته==
== پانویس ==
 
{{پانویس}}
 
=='''[[:رده:آثار علم معصوم|منبع‌شناسی جامع علم معصوم]]'''==
{{پرسش‌های وابسته}}
{{ستون-شروع|3}}
* [[:رده:کتاب‌شناسی کتاب‌های علم معصوم|کتاب‌شناسی علم معصوم]]؛
* [[:رده:مقاله‌شناسی مقاله‌های علم معصوم|مقاله‌شناسی علم معصوم]]؛
* [[:رده:پایان‌نامه‌شناسی پایان‌نامه‌های علم معصوم|پایان‌نامه‌شناسی علم معصوم]].
{{پایان}}
{{پایان}}
 
==منابع==
* [[پرونده:Mar.jpg|22px]] [[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[اهل بیت پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن (مقاله)|'''اهل بیت پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن''']]؛
 
 
==پانویس==
{{یادآوری پانویس}}
{{پانویس2}}


{{علم معصوم افقی}}
[[رده:علم معصوم به قرآن]]
[[رده:مدخل‌های اصلی دانشنامه]]
[[رده:مدخل برگرفته از پرسمان]]
[[رده:علم معصوم به تمام موارد قرآن]]
[[رده:مدخل برگرفته از پرسمان علم معصوم]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۱۴:۴۵

این مدخل زیرشاخهٔ بحث علم معصوم است. علم معصوم به تمام موارد قرآن از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: علم معصوم به تمام موارد قرآن در حدیث - علم معصوم به تمام موارد قرآن در کلام اسلامی - پرسش‌های مرتبط

قرآن منبع علم اهل بیت و علم ایشان به قرآن

یکی از معتبرترین خاستگاه علوم اهل بیت (ع)، قرآن کریم است. این کتاب آسمانی، سرچشمۀ تمامی احکام شریعت و مهم‌ترین منبع علوم و معارف اسلامی است، لکن همه کس نمی‌تواند به عمق و باطن آن دست یابد و حقایق علمی آن را کشف کند. تنها کسانی که بعد از رسول اکرم (ص) به تمام قرآن آشنایند و از ظاهر و باطن، محکم و متشابه، ناسخ و منسوخ، عام و خاص، و مطلق و مقیدش آگاهی دارند، امامان (ع) هستند[۱]. با این تفاوت که پیامبر از طریق وحی با آیات قرآن آشنا می شد، و امامان با هدایت‌های پیامبر و تأییدات ویژۀ خداوند. شیعیان معتقدند، آگاهی از قرآن و تفسیر و تأویل آن، جزء علومی است که لازم است امام از آن برخوردار باشد و عدم اطلاع از آن، نقصان در علوم دینی است و چنین نقصی از امام به دور است. در این زمینه گفته شده است: "قرآن به تمام و کمال و با همه حلال و حرام خود، بدون هیچ اختلاف و نزاعی، نزد امامان (ع) موجود است"[۲] و شیخ صدوق در این زمینه می گوید: "علم امام از ناحيه خداى تعالى و رسول اوست و از اين روست كه حقايق قرآن را می‌دانند و تنزيل و تفسير و تأويل و معانى و ناسخ و منسوخ (...) آن را می‌دانند ..."[۳].[۴]

دلیل روایی بر علم امامان به تمام قرآن

برخی از روایات نیز دال بر چنین مطلبی هستند، مانند روایت امیرالمؤمنین (ع) که می‌فرمایند: «هیچ آیه از قرآن بر پیامبر خدا (ص) نیامد مگر آنکه آن را بر من خوانده و املا نمود و من آن را با خط خود نوشتم، پیامبر، تأویل و تفسیر و ناسخ و منسوخ و محکم متشابه و عام و خاص آن را به من آموخت»[۵] و یا امام باقر (ع) می فرمایند: هیچ کس نمی‌تواند ادعا کند از ظاهر و باطن قرآن به طور کامل آگاه است، مگر اوصیا و جانشینان پیامبر.[۶] همچنین برخی روایات ذیل آیۀ ﴿وَ مَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلَّا اللَّهُ وَ الرَّاسِخُونَ فىِ الْعِلْمِ﴾،[۷] راسخان در علم را به خصوص امامان معصوم (ع) تفسیر کرده و دلیل دیگری بر حصر همۀ علوم و معانی قرآن در دوازده امام است، یعنی اینکه فقط ایشان عالم به تمام موارد موجود در قرآن هستند. امام صادق (ع) فرمودند: ﴿نَحْنُ‏ الرَّاسِخُونَ‏ فِي‏ الْعِلْمِ‏ وَ نَحْنُ‏ نَعْلَمُ‏ تَأْوِيلَه﴾[۸].[۹]

نتیجه گیری

از روایات گوناگون استفاده می‌شود که اولاً قرآن علم خداوند بوده و همۀ حقایق در آن موجود است و ثانیاً یکی از مصادر علوم و معارف امامان (ع) قرآن مجید است و ایشان به تمام آن علم دارند[۱۰].

پرسش‌های وابسته

منابع

  1. مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن ج۹
  2. بابایی، علی اکبر، اهل بیت پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن
  3. عظیمی، محمد صادق، سیر تطور موضوع گستره علم امام در کلام اسلامی
  4. اوجاقی، ناصرالدین، علم امام از دیدگاه کلام امامیه
  5. افتخاری، سید ابراهیم، بررسی مقایسه‌ای شئون امامت در مکتب قم و بغداد

پانویس

  1. ↑ ر.ک: مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن ج۹، ص ۱۱۱۹-۱۲۶؛ عظیمی، محمد صادق، سیر تطور گستره علم امام در کلام اسلامی، ص ۱۷۱؛ بابایی، علی اکبر، اهل بیت پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن، ماهنامۀ معرفت، ش ۳۸، ص ۲۷.
  2. ↑ ر.ک: عظیمی، محمد صادق، سیر تطور گستره علم امام در کلام اسلامی، ص ۱۷۱؛ اوجاقی، ناصرالدین، علم امام از دیدگاه کلام امامیه، ص ۷۵ و ۷۶.
  3. ↑ ابن بابویه، محمد بن علی، كمال الدين و تمام النعمة، ج ۲، ص ۶۶۱.
  4. ↑ ر.ک: افتخاری، سید ابراهیم، بررسی مقایسه‌ای شئون امامت در مکتب قم و بغداد، ص ۸۱.
  5. ↑ صفار، محمد بن حسن، بصائرالدرجات، ج 1، ص ۱۹۸.
  6. ↑ ر.ک: عظیمی، محمد صادق، سیر تطور گستره علم امام در کلام اسلامی، ص ۱۷۱.
  7. ↑ سورۀ آل عمران، آیۀ ۷.
  8. ↑ کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۱، ص ۲۱۳.
  9. ↑ ر.ک: بابایی، علی اکبر، اهل بیت پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن، ماهنامۀ معرفت، ش ۳۸، ص ۲۷.
  10. ↑ ر.ک: عظیمی، محمد صادق، سیر تطور گستره علم امام در کلام اسلامی، ص ۱۷۱.
برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=علم_معصوم_به_تمام_موارد_قرآن&oldid=1301662»