سیر تطور موضوع گستره علم امام در کلام اسلامی (پایاننامه)
سیر تطور موضوع گستره علم امام(ع) در کلام اسلامی | |
---|---|
زبان | فارسی |
پژوهشگر | محمد صادق عظیمی (افغانستان) |
استاد راهنما | عبدالرحیم سلیمانی بهبهانی (ایران) |
موضوع | علم، علم امام |
مذهب | شیعه |
سال دفاع | ۱۳۹۱ |
وابسته به | جامعة المصطفی العالمیة |
تعداد صفحات | ۱۹۷ |
سیر تطور موضوع گستره علم امام(ع) در کلام اسلامی پایاننامهای است که به موضوع علم امام با نگاه تاریخی و تطبیقی میپردازد. این پایاننامه توسط آقای محمد صادق عظیمی نگاشته و در مجتمع آموزش عالی فقه وابسته به جامعة المصطفی العالمیة دفاع شده است. استاد راهنمای این پایاننامه آقای عبدالرحیم سلیمانی بهبهانی و استاد مشاور آن آقای سید محمد علی داعینژاد است.
چکیده پایاننامه
- پژوهشگر این پایاننامه در ابتدای چکیده خود میگوید: «سیر تطور موضوع گستره علم امام(ع) در کلام اسلامی موضوع رساله حاضر است که با نگاه تاریخی و تطبیقی به آن پرداخته شده است».
- پژوهشگر این پایاننامه میگوید: «در بررسیهای صورت گرفته از سخنان متکلمان دورههای مختلف کلام اسلامی، این نتیجه به دست آمده است که تصویر امامیه با تصویر اهل سنت از امامت، متفاوت است و همین تفاوت ریشه اختلاف این دو مکتب در همه مسائل امامت از جمله علم میباشد».
- در این رساله آمده است: «در مجموع این نکته به دست آمده است که اعتقاد به برخورداری امام از علم غیبی و لدنی، اعتقاد ناشناختهای در میان عالمان امامیه در هیچ عصری نبوده است».
فهرست پایاننامه
مقدمه
- بیان مسئله؛
- ضرورت و اهمیت تحقیق؛
- پیشینه تحقیق؛
- اهداف تحقیق؛
- سؤالهای تحقیق؛
- فرضیه تحقیق؛
- نوآوریهای تحقیق؛
- قلمرو تحقیق؛
- روش تحقیق؛
- روش گردآوری اطلاعات.
فصل اول: واژهشناسی و کلیات
گفتار اول: واژهشناسی
گفتار دوم: کلیات
- حقیقت امامت؛
- عوامل تطور یا اختلاف دیدگاهها.
فصل دوم: تطور موضوع گستره علم امام در کلام اهل سنت
- مقدمه.
گفتار اول: معتزله و گستره علم امام
- جاحظ (م ۲۵۵ ق)؛
- عبدالجبار معتزلی (م ۴۱۵ ق)؛
- ملا حمی خوارزمی (م ۵۳۶ ق)؛
- ابن مرتضی معتزلی (م ۸۴۰ ق).
گفتار دوم: اشاعره و گستره علم امام
- باقلانی (م ۴۰۳ ق)؛
- عبدالقاهر بغدادی (م ۴۲۹ ق)؛
- امام الحرمین جوینی (م ۴۷۸ ق)؛
- امام محمد غزالی (م ۵۰۵ ق)؛
- سیفالدین آمدی (م ۶۳۱ ق)؛
- سعدالدین تفتازانی (م ۷۹۳ ق)؛
- ایجی (م ۷۵۶ ق) و جرجانی (م ۸۱۶ ق)؛
- ابن خلدون (م ۸۰۸ ق)؛
- عبدالکریم خطیب (م ۱۴۲۹ ق)؛
- حسن حنفی (معاصر).
گفتار سوم: ماتریدیه و گستره علم امام
- ابوبکر احمد رازی حنفی (م ۳۷۰ ق)؛
- ابویسر محمد بزدوی (م ۴۹۳ ق)؛
- ابومعین نسفی (م ۵۰۸ ق)؛
- جمال الدین غزنوی حنفی (م ۵۹۳ ق)؛
- ابن الهام حنفی (م ۸۱۶ ق)؛
- مولوی محمد عبدالعزیز فرهاری (م ۱۲۳۹ ق).
گفتار چهارم: اباضیه و گستره علم امام
- شماخی (م ۹۲۸ ق)؛
- اطفیش (م ۱۳۳۲ ق)؛
- اباضی حضرمی؛
- محمد ناصر؛
- حاصل کلام؛
- نقد و بررسی دیدگاه اهل سنت در علم امام.
فصل سوم: تطور موضوع گستره علم امام در کلام امامیه
دوره اول: عصر حضور:
گفتار اول: ویژگیهای این دوره
- حضور امامان؛
- مشکلات سیاسی، اجتماعی شیعه؛
- مشکلات تحقیق در این دوره.
گفتار دوم: گستره علم امام در روایات
- علم به احکام؛
- علم به سیاست و حکومتداری؛
- دارا بودن علم الکتاب؛
- علم به شرایع آسمانی؛
- علم به رخدادهای گذشته و آینده؛
- علم به زمان مرگ و رویدادهای ناگوار؛
- علم به اخبار آسمانها و زمین؛
- علم به ضمایر و اسرار درونی؛
- آگاهی از زبان همه انسانها و حیوانات؛
- علم به اسامی شیعیان.
گفتار سوم: گستره علم امام در دیدگاه اصحاب ائمه
دوره دوم: عصر غیب تا پایان قرن ششم:
گفتار اول: ویژگیهای این دوره
- غیبت امام؛
- تدوین جامع از کلام امامیه؛
- رشد دانش و فرهنگ؛
- گسترش تشیع.
گفتار دوم: گستره علم امام در دیگاه نصگرایان
گفتار سوم: گستره علم امام در دیدگاه عقلگرایان
- چیستی عقل گرایی؛
- شخصیتها؛
- نوبختیها؛
- ابن قبه رازی (م ۱۹ ق)؛
- محمد بن جریر طبری؛
- شیخ مفید (م ۴۱۳ ق)؛
- سید مرتضی (م ۴۳۶ ق)؛
- ابوالفتح کراجکی (م ۴۴۹ق)؛
- شیخ طوسی (م ۴۶۰ ق)
- قزوینی رازی (قرن ششم)؛
- عوامل پیدایی دیدگاه محدودیت علم امام؛
دوره سوم: قرن هفتم تا دوران معاصر:
گفتار اول: ویژگی این دوره
گفتار دوم: گستره علم امام در دیدگاه متکلمان این دوره
- ابن طاووس (م ۶۴ ق)؛
- ابن میثم بحرانی (م ۶۷۹ ق)؛
- عمادالدین طبری (م قرن ۷ ق)؛
- خواجه نصیرالدین طوسی (م ۶۷۲ ق)؛
- علامه حلی (م ۷۲۶ ق)؛
- فیض لاهیجی (م ۱۰۷۲ ق)؛
- فیض کاشانی (م ۱۰۹۲ ق)؛
- علامه مجلسی (م ۱۱۱۱ ق)؛
- آیت الله نجفی لاری (م ۱۳۴۲ ق)؛
- محمد حسین مظفر (م ۱۳۸۱)؛
- علامه طباطبایی؛
- آیت الله جوادی آملی؛
- آیت الله جعفر سبحانی؛
- عوامل پیدایی دیدگاه عمومیت علم امام؛
- توقف و سکوت در حدود علم امام.
فصل چهارم: وجوه اشتراک و افتراق متکلمان امامه و اهل سنت در گستره علم امام
گفتار اول: وجوه اشتراک
- علم به احکام شریعت؛
- تدبیر و کفایت.
گفتار دوم: وجوه افتراق
- خطاپذیری؛
- علم غیب؛
- خاستگاه علم امام؛
- جمعبندی نهایی؛
- کتابنامه.
دربارهٔ پدیدآورندگان
محمد صادق عظیمی (پژوهشگر) |
---|
آقای محمد صادق عظیمی (متولد ۱۳۵۰ ش، افغانستان)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: مصطفی اعتمادی تبریزی، قدرتالله وجدانی فخر، ناصر مکارم شیرازی، جعفر سبحانی و سید هاشم حسینی بوشهری پیگیری کرد. وی تحصیلات آکادمیک خود را در مقطع کارشناسی ارشد کلام اسلامی مؤسسه امام صادق (ع) به اتمام رساند. «سیر تطور موضوع گستره علم امام در کلام اسلامی» یکی از آثار وی است.[۱] |
عبدالرحیم سلیمانی بهبهانی (استاد راهنما) |
---|
حجت الاسلام و المسلمین عبدالرحیم سلیمانی بهبهانی (متولد ۱۳۴۱ ش، بهبهان)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: حسین وحید خراسانی، جواد تبریزی، جعفر سبحانی و عبدالله جوادی آملی پیگیری کرد. رییس مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی و عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، عضو هیئت مؤسس انجمن علمی کلام حوزه علمیه قم، مدیر گروه کلام اسلامی جامعة الزهرا (س)، ریاست مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی و مدیر مرکز تخصصی کلام حوزه از جمله فعالیتهای وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی تا کنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «فلسفه فقه»، «نقادی کتاب مقدس»، «نگاهی به مطالعات ادیان و بایستههای آن»، «اثبات خدا»، «شکوفایی حقوق شهروندی در عصر ظهور»، «اجتماع قادرین»، «اسباط»، «اعاده معدوم»، «حساب»، «ثواب و عقاب»، «حاکم»، «تثنویت»، «ابتلا» و «کرامت مهدوی در آیینه روایات» برخی از این آثار است.[۲] |
سید محمد علی داعینژاد (استاد مشاور) |
---|
حجت الاسلام و المسلمین سید محمد علی داعینژاد (متولد ۱۳۴۲ ش، دزفول)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: عبدالله جوادی آملی، محمد تقی مصباح یزدی و حسین وحید خراسانی پیگیری کرد. عضو هیئت علمی و مسئول بخش مدخلیابی دائرةالمعارف علوم عقلی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی و عضو و مدیر گروه حلقه نقد و حکمت و دینپژوهی در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی از جمله فعالیتهای وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی به راهنمایی، مشاوره و داوری پایاننامههای دانشجویان نیز مشغول است و تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «حکومت علوی ساختار و شیوه حکومت»، «ایمان و آزادی از منظر قرآن»، « ایمان»، «دین و سیاست»، «امام علی و اصول برخورد با دشمنان»، « قلمرو دین»، «چیستی وحی»، «وحی تجربه دینی نیست» و «گفتمان اسلام وحی و نبوت» برخی از این آثار است.[۳] |
استخراج مقاله از پایاننامه
در این باره، اطلاعاتی در دست نیست.
چاپ پایاننامه به صورت کتاب
در این باره، اطلاعاتی در دست نیست.
پانویس
- ↑ مکاتبه اختصاصی دانشنامه مجازی امامت و ولایت با پدیدآورنده
- ↑ صفحه استاد مشاور در پایگاه اندیشوران حوزه
- ↑ پایگاه اندیشوران حوزه