خاندان اشعری در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
 
(۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = خاندان اشعری| عنوان مدخل = خاندان اشعری| مداخل مرتبط = [[خاندان اشعری در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = خاندان اشعری| عنوان مدخل = خاندان اشعری| مداخل مرتبط = [[خاندان اشعری در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}
== خاندان اشعری از اصحاب امام صادق{{ع}} ==
[[اشعریان]] از [[شیعیان]] [[عرب‌تبار]] [[قم]] شمرده می‌شوند که از نظر [[نسب]] از [[عرب‌های قحطانی]] [[یمن]] بودند؛ در [[دوره اسلامی]]، تعدادی از آنان به [[کوفه]] آمدند و پس از [[گرایش]] به [[مذهب تشیع]] در [[قیام‌های شیعی]] [[عراق]] شرکت کردند. آنها در میان [[سپاه]] [[مختار ثقفی]] و قیام‌های دیگر حضوری فعال داشتند. پس از اینکه [[حجاج بن یوسف ثقفی]] و دیگر [[رجال]] [[ستمکار]] [[اموی]] [[جنبش]] شیعیان را [[سرکوب]] کردند، گروهی از آنان به قم آمدند.


اشعریان در قم در [[ترویج]] [[مکتب تشیع]] سعی [[بلیغ]] کرده‌اند. از میان آنان رجال و [[دانشمندان]] [[شیعی]] فراوانی برخاسته‌اند که برخی از آنان از [[اصحاب ائمه اطهار]]{{عم}} بودند و بی‌واسطه از آنان [[حدیث]] نقل میکردند. آنان به علت سکونت دائمی در قم به [[قمی]] مشهور شدند. اشعریان در [[عمران]] و [[آبادانی]] قم کوشیدند و مدت دو [[قرن]]، [[منصب]] [[سیاسی]] و [[اداری]] قم را به عهده گرفتند.<ref>[[سید حسن قریشی|قریشی، سید حسن]]، [[اصحاب ایرانی ائمه اطهار (کتاب)|اصحاب ایرانی ائمه اطهار]]، ص 151.</ref>
== مقدمه ==
«خاندان اشعری» ساکن در [[قم]] از [[عرب‌تباران]] [[قبیله بنی‌اشعر]] [[کوفی]] بودند که به داشتن [[مذهب تشیع]] معروفیت داشتند. این [[خاندان]]، علاقمند به [[کسب علم]] و [[دانش]] بودند و همین امر سبب گردید که از میان این خاندان، رجال و دانشمندان [[شیعی]] فراوانی برخیزند. خاندان [[اشعری]] اصالتاً از عرب‌های قحطانی [[یمن]] بودند و چون جدّ اعلای ایشان به نام «ادریه» به هنگام تولد سر پر مویی داشت، به «اشعر» یعنی پر مو [[شهرت]] یافتند و این نام در میان [[اولاد]] و [[فرزندان]] او مرسوم گشت. نخستین اشعری در زمان رسول خدا {{صل}} [[اسلام]] آورد، [[پیامبر]] {{صل}} در [[مدح]] ایشان فرمودند: [[خداوند]] اشعریان را از خُرد و کلان بیامرزد<ref>[[حسین محمدی|محمدی، حسین]]، [[رضانامه (کتاب)|رضانامه]] ص ۲۶۳.</ref>.


==مشهورترین اشعریان از اصحاب امام صادق{{ع}}==
در دوره اسلامی، تعدادی از آنان به [[کوفه]] آمدند و پس از [[گرایش]] به [[مذهب تشیع]] در [[قیام‌های شیعی]] [[عراق]] شرکت کردند. آنها در میان [[سپاه]] [[مختار ثقفی]] و قیام‌های دیگر حضوری فعال داشتند. پس از اینکه [[حجاج بن یوسف ثقفی]] و دیگر رجال [[ستمکار]] [[اموی]] [[جنبش]] شیعیان را سرکوب کردند، گروهی از آنان به قم آمدند.
 
اشعریان در قم در ترویج [[مکتب تشیع]] سعی فزاینده‌ای کرده‌اند. از میان آنان رجال و دانشمندان [[شیعی]] فراوانی برخاسته‌اند که برخی از آنان از اصحاب [[ائمه اطهار]]{{عم}} بودند و بی‌واسطه از آنان [[حدیث]] نقل می‌کردند. آنان به علت سکونت دائمی در قم به [[قمی]] مشهور شدند. اشعریان در [[عمران]] و [[آبادانی]] قم کوشیدند و مدت دو [[قرن]]، منصب [[سیاسی]] و [[اداری]] قم را به عهده گرفتند<ref>[[سید حسن قریشی|قریشی، سید حسن]]، [[اصحاب ایرانی ائمه اطهار (کتاب)|اصحاب ایرانی ائمه اطهار]]، ص ۱۵۱.</ref>.
 
اشعریان با سابقه طولانی در [[ایران]] و بیان احادیث ائمه {{عم}} سرآمد بودند و چون با ائمه‌{{عم}} در ارتباط بودند، بدون واسطه از ایشان [[حدیث]] نقل می‌کردند<ref>معارف و معاریف، ج۲، ص۲۴۷.</ref>. گروهی از خاندان اشعری، از [[یاران]] صادیق [[امام رضا]] {{ع}} بودند<ref>[[حسین محمدی|محمدی، حسین]]، [[رضانامه (کتاب)|رضانامه]] ص ۲۶۳.</ref>.
 
== مشهورترین اشعریان از اصحاب امام صادق{{ع}} ==
# [[آدم بن عبدالله بن سعد اشعری]]<ref>رجال طوسی، ص۱۴۳؛ انوار المشعشعین، ج۳، ص۲۶؛ تاریخ قم، ص۲۶۳.</ref>؛
# [[آدم بن عبدالله بن سعد اشعری]]<ref>رجال طوسی، ص۱۴۳؛ انوار المشعشعین، ج۳، ص۲۶؛ تاریخ قم، ص۲۶۳.</ref>؛
# [[اسحاق بن عبد الله بن سعد اشعری]]<ref>رجال نجاشی، ص۷۳؛ معجم رجال، ج۱، ص۱۸۷؛ رجال ابن داوود، ص۵۲.</ref>؛
# [[اسحاق بن عبدالله بن سعد اشعری]]<ref>رجال نجاشی، ص۷۳؛ معجم رجال، ج۱، ص۱۸۷؛ رجال ابن داوود، ص۵۲.</ref>؛
# [[عیسی بن عبدالله بن مسعر اشعری]]: او نزد [[امام صادق]]{{ع}} جایگاهی ویژه داشت<ref>رجال طوسی، ص۲۵۸؛ رجال نجاشی، ص۲۱۰؛ فهرست طوسی، ص۱۱۶؛ معجم رجال الحدیث، ج۱۳، ص۱۹۴؛ الفائق، ج۲، ص۵۳۵؛ رجال کشی، ص۲۸۱.</ref>؛
# [[عیسی بن عبدالله بن مسعر اشعری]]<ref> او نزد [[امام صادق]]{{ع}} جایگاهی ویژه داشت رجال طوسی، ص۲۵۸؛ رجال نجاشی، ص۲۱۰؛ فهرست طوسی، ص۱۱۶؛ معجم رجال الحدیث، ج۱۳، ص۱۹۴؛ الفائق، ج۲، ص۵۳۵؛ رجال کشی، ص۲۸۱.</ref>؛
# [[عمران بن عبدالله بن سعد السفری قمی]]<ref>رجال کشی؛ تنقیح المقال، ج۲، ص۳۵۰؛ رجال طوسی، ص۲۵۶؛ معجم رجال الحدیث، ج۱۲، ص۱۴۲؛ الفائق، ج۲، ص۴۷۴.</ref>؛
# [[عمران بن عبدالله بن سعد السفری قمی]]<ref>رجال کشی؛ تنقیح المقال، ج۲، ص۳۵۰؛ رجال طوسی، ص۲۵۶؛ معجم رجال الحدیث، ج۱۲، ص۱۴۲؛ الفائق، ج۲، ص۴۷۴.</ref>؛
# [[موسی بن عبدالله بن سعد اشعری قمی]]<ref>تنقیح المقال، ج۳، ص۲۵۷؛ رجال طوسی، ص۱۳۸ و ۳۰۷؛ معجم رجال الحدیث، ج۱۹، ص۴۹؛ رجال برقی، ص۳۰؛ تاریخ قم، ص۲۷۸؛ الفائق، ج۳، ص۳۲۳.</ref>؛
# [[موسی بن عبدالله بن سعد اشعری قمی]]<ref>تنقیح المقال، ج۳، ص۲۵۷؛ رجال طوسی، ص۱۳۸ و ۳۰۷؛ معجم رجال الحدیث، ج۱۹، ص۴۹؛ رجال برقی، ص۳۰؛ تاریخ قم، ص۲۷۸؛ الفائق، ج۳، ص۳۲۳.</ref>؛
# [[زکریا بن ادریس بن عبدالله اشعری قمی]]<ref>رجال نجاشی، ص۱۰۴؛ رجال طوسی، ص۲۰۰، ۳۶۷ و ۳۷۷؛ رجال نجاشی، ص۱۲۳؛ فهرست طوسی، ص۷۴؛ معجم رجال الحدیث، ج۷، ص۲۷۵؛ الفائق، ج۱، ص۶۰۰.</ref>؛
# [[زکریا بن ادریس بن عبدالله اشعری قمی]]<ref>رجال نجاشی، ص۱۰۴؛ رجال طوسی، ص۲۰۰، ۳۶۷ و ۳۷۷؛ رجال نجاشی، ص۱۲۳؛ فهرست طوسی، ص۷۴؛ معجم رجال الحدیث، ج۷، ص۲۷۵؛ الفائق، ج۱، ص۶۰۰.</ref>؛
# [[ادریس بن عبدالله اشعری قمی]]: وی فردی [[ثقه]] و دارای کتاب است<ref>رجال نجاشی، ص۱۰۴؛ رجال علانه، ص۱۳؛ سنن ابی داوود، ص۳۸۹.</ref>؛
# [[ادریس بن عبدالله اشعری قمی]]<ref> وی فردی [[ثقه]] و دارای کتاب است رجال نجاشی، ص۱۰۴؛ رجال علانه، ص۱۳؛ سنن ابی داوود، ص۳۸۹.</ref>؛
# [[علی بن محمد حفص اشعری قمی]]<ref>تنقیح المقال، ج۳.</ref>؛
# [[حمزة بن یسع اشعری قمی]]<ref>رجال طوسی، ص۱۷۸ و ۳۴۷؛ تنقیح المقال، ج۱، ص۳۷۷؛ معجم رجال الحدیث، ج۶، ص۲۸۶؛ رجال برقی، ص۴۸؛ الفائق، ج۱، ص۴۸۳.</ref>؛
# [[حمزة بن یسع اشعری قمی]]<ref>رجال طوسی، ص۱۷۸ و ۳۴۷؛ تنقیح المقال، ج۱، ص۳۷۷؛ معجم رجال الحدیث، ج۶، ص۲۸۶؛ رجال برقی، ص۴۸؛ الفائق، ج۱، ص۴۸۳.</ref>؛
# [[خالد بن نافع اشعری]]<ref>رجال طوسی، ص۱۸۶؛ تنقیح المقال، ج۱، ص۳۹۲؛ معجم رجال الحدیث، ج۷، ص۳۵؛ جامع الرواة، ج۱، ص۲۹۳؛ نقد رجال، ص۱۲۴؛ الفائق، ج۱، ص۵۱۴.</ref>؛
# [[خالد بن نافع اشعری]]<ref>رجال طوسی، ص۱۸۶؛ تنقیح المقال، ج۱، ص۳۹۲؛ معجم رجال الحدیث، ج۷، ص۳۵؛ جامع الرواة، ج۱، ص۲۹۳؛ نقد رجال، ص۱۲۴؛ الفائق، ج۱، ص۵۱۴.</ref>؛
خط ۲۲: خط ۲۶:
# [[یسع بن یسع اشعری قمی]]<ref>رجال طوسی، ص۱۷۸؛ تنقیح المقال، ج۳، ص۳۲۹؛ معجم رجال الحدیث، ج۲۰، ص۱۲۵؛ جامع الرواة، ج۱، ص۲۸۳؛ الفائق، ج۱، ص۴۵۴.</ref>؛
# [[یسع بن یسع اشعری قمی]]<ref>رجال طوسی، ص۱۷۸؛ تنقیح المقال، ج۳، ص۳۲۹؛ معجم رجال الحدیث، ج۲۰، ص۱۲۵؛ جامع الرواة، ج۱، ص۲۸۳؛ الفائق، ج۱، ص۴۵۴.</ref>؛
# [[یعقوب بن عبدالله بن سعد اشعری قمی]]<ref>رجال برقی، ص۲۸؛ معجم رجال الحدیث، ج۲۰، ص۱۴۳؛ الفائق، ج۳، ص۴۵۸.</ref>؛
# [[یعقوب بن عبدالله بن سعد اشعری قمی]]<ref>رجال برقی، ص۲۸؛ معجم رجال الحدیث، ج۲۰، ص۱۴۳؛ الفائق، ج۳، ص۴۵۸.</ref>؛
# [[علی بن محمد حفص اشعری]]<ref>تنقیح المقال، ج۳.</ref>.<ref>[[سید حسن قریشی|قریشی، سید حسن]]، [[اصحاب ایرانی ائمه اطهار (کتاب)|اصحاب ایرانی ائمه اطهار]]، ص152-154.</ref>
# [[علی بن محمد بن حفص اشعری قمی]]<ref>تنقیح المقال، ج۳.</ref>.<ref>[[سید حسن قریشی|قریشی، سید حسن]]، [[اصحاب ایرانی ائمه اطهار (کتاب)|اصحاب ایرانی ائمه اطهار]]، ص۱۵۲-۱۵۴.</ref>
 
==خاندان اشعری از اصحاب امام رضا{{ع}}==
#[[ابراهیم بن محمد اشعری قمی]]<ref> او از ثقات و محدثان امامیه و از راویان امام رضا{{ع}} است احسن التراجم لاصحاب الامام موسی الکاظم{{ع}}، ص۳۵.</ref>؛
#[[احمد بن حمزه بن الیسع قمی]]
#[[احمد بن محمد اشعری]] <ref>او شیخ قمیین و فقیه بلا منازع و رئیس آنان بود. او افزون بر حضور در خدمت امام رضا{{ع}}، خدمت امام جواد، امام هادی و امام عسکری{{عم}} نیز رسیده و از سه امام نخست روایت کرده است مدیر شانه چی، چهل حدیث ص۴۷ و دایرة المعارف شیعه، ج۲۷، ص۱۹۷.</ref>؛
#[[احمد بن محمد بن عیسی اشعری قمی]]<ref> وی از اصحاب امام رضا و امـام جواد{{عم}} بود رجال نجاشی، ص۴۶۰.</ref>؛
#[[ادریس بن عبدالله بن سعد]]<ref>رجال کشی، ص۱۰۴.</ref>.
#[[ادریس بن عیسی بن عبدالله اشعری]]
#[[اسماعیل بن سعد احوص قمی]]
#[[اسماعیل بن سعد الاحوص اشعری]]<ref>تنقیح المقال، ج۱، ص۱۳۴.</ref> ؛
#[[حسین بن محمد اشعری قمی]] <ref>وی از اصحاب امام رضا و امام جواد{{عم}} است. او از روایان و محدثان مورد وثوق شیعه و از مشایخ کلینی است که از او بسیار روایت کرده و برای او کتابی به نام نوادر ذکر کرده است نجاشی، رجال، ص۴۹؛ جامع الرواة، ج۱، ص۲۵۱؛ اصول کافی، باب ۲ و احسن التراجم لاصحاب الامام موسی الکاظم{{ع}}، ج۲، ص۱۸۱.</ref>؛
#[[حمزة بن یسع اشعری قمی]]<ref> وی از اصحاب امام رضا، امام جواد و امام هادی{{عم}} بود معجم رجال الحدیث، ج۶، ص۲۸۲.</ref>.
#[[ریان بن صلت اشعری]]<ref>نجاشی ص۱۶۵.</ref>؛
#[[سعد بن سعد بن احوص]]<ref> وی از اصحاب امام رضا و امام جواد{{عم}} بود رجال نجاشی ص۱۷۹.</ref>.
#[[عبدالعزیز بن مهتدی بن محمد بن عبدالعزیز]]<ref>رجال کشی، ص۷۹۵.</ref>؛
#[[عبدالله بن جعفر بن حسین بن مالک حمیری قمی]] <ref>وی از شیوخ و بزرگان اهل قم و از اصحاب امام رضا{{ع}} و امام هادی و از وکلای امام حسن عسکری{{ع}} به شمار میرود. علمای رجال وی را توثیق کردند. او کتاب‌های متعددی؛ مانند: الدلائل، الامه، التوحید، قرب الاسناد الی الرضا{{ع}} را تألیف کرده است سیمای قم، صص ۸۷ و ۸۸.</ref>؛
#[[عبدالله بن صلت قمی]]
#[[عمران بن محمد بن عمران بن عبدالله]]<ref>معالم العلماء، ص۸۸.</ref>؛
#[[فضل بن محمد اشعری]]<ref> وی از اصحاب امام رضا و امام جواد{{عم}} بود معالم العلماء، ص۵.</ref>؛
#[[محمد بن سهل بن یسع بن عبدالله اشعری]]<ref> وی از اصحاب امام رضا و امام جواد{{عم}} بود؛ رجال نجاشی، ص۳۶۸.</ref>؛
#[[محمد بن عبدالله بن عیسی اشعری]]<ref>تنقیح المقال، ج۳، ص۱۳۹.</ref>؛
#[[مرزبان بن عمران بن عبدالله بن سعد]]<ref>رجال کشی، ص۷۹۴.</ref>.<ref>[[سید حسن قریشی|قریشی، سید حسن]]، [[اصحاب ایرانی ائمه اطهار (کتاب)|اصحاب ایرانی ائمه اطهار]]، ص ۲۲۳-۲۲۵.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
# [[پرونده:1100366.jpg|22px]] [[سید حسن قریشی|قریشی، سید حسن]]، [[اصحاب ایرانی ائمه اطهار (کتاب)|'''اصحاب ایرانی ائمه اطهار''']]
# [[پرونده:1100366.jpg|22px]] [[سید حسن قریشی|قریشی، سید حسن]]، [[اصحاب ایرانی ائمه اطهار (کتاب)|'''اصحاب ایرانی ائمه اطهار''']]
# [[پرونده:13681348.jpg|22px]] [[حسین محمدی|محمدی، حسین]]، [[رضانامه (کتاب)|'''رضانامه''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}


خط ۳۲: خط ۵۹:
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:اعلام]]
[[رده:قبیله‌های عرب]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۷ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۴۲

مقدمه

«خاندان اشعری» ساکن در قم از عرب‌تباران قبیله بنی‌اشعر کوفی بودند که به داشتن مذهب تشیع معروفیت داشتند. این خاندان، علاقمند به کسب علم و دانش بودند و همین امر سبب گردید که از میان این خاندان، رجال و دانشمندان شیعی فراوانی برخیزند. خاندان اشعری اصالتاً از عرب‌های قحطانی یمن بودند و چون جدّ اعلای ایشان به نام «ادریه» به هنگام تولد سر پر مویی داشت، به «اشعر» یعنی پر مو شهرت یافتند و این نام در میان اولاد و فرزندان او مرسوم گشت. نخستین اشعری در زمان رسول خدا (ص) اسلام آورد، پیامبر (ص) در مدح ایشان فرمودند: خداوند اشعریان را از خُرد و کلان بیامرزد[۱].

در دوره اسلامی، تعدادی از آنان به کوفه آمدند و پس از گرایش به مذهب تشیع در قیام‌های شیعی عراق شرکت کردند. آنها در میان سپاه مختار ثقفی و قیام‌های دیگر حضوری فعال داشتند. پس از اینکه حجاج بن یوسف ثقفی و دیگر رجال ستمکار اموی جنبش شیعیان را سرکوب کردند، گروهی از آنان به قم آمدند.

اشعریان در قم در ترویج مکتب تشیع سعی فزاینده‌ای کرده‌اند. از میان آنان رجال و دانشمندان شیعی فراوانی برخاسته‌اند که برخی از آنان از اصحاب ائمه اطهار(ع) بودند و بی‌واسطه از آنان حدیث نقل می‌کردند. آنان به علت سکونت دائمی در قم به قمی مشهور شدند. اشعریان در عمران و آبادانی قم کوشیدند و مدت دو قرن، منصب سیاسی و اداری قم را به عهده گرفتند[۲].

اشعریان با سابقه طولانی در ایران و بیان احادیث ائمه (ع) سرآمد بودند و چون با ائمه‌(ع) در ارتباط بودند، بدون واسطه از ایشان حدیث نقل می‌کردند[۳]. گروهی از خاندان اشعری، از یاران صادیق امام رضا (ع) بودند[۴].

مشهورترین اشعریان از اصحاب امام صادق(ع)

  1. آدم بن عبدالله بن سعد اشعری[۵]؛
  2. اسحاق بن عبدالله بن سعد اشعری[۶]؛
  3. عیسی بن عبدالله بن مسعر اشعری[۷]؛
  4. عمران بن عبدالله بن سعد السفری قمی[۸]؛
  5. موسی بن عبدالله بن سعد اشعری قمی[۹]؛
  6. زکریا بن ادریس بن عبدالله اشعری قمی[۱۰]؛
  7. ادریس بن عبدالله اشعری قمی[۱۱]؛
  8. حمزة بن یسع اشعری قمی[۱۲]؛
  9. خالد بن نافع اشعری[۱۳]؛
  10. زکریا بن آدم بن عبدالله اشعری قمی[۱۴]؛
  11. شعیب بن بکر بن عبدالله بن سعد اشعری قمی[۱۵]؛
  12. عبدالملک بن عبدالله بن سعید اشعری قمی[۱۶]؛
  13. عیسی بن بکر اشعری قمی (ابوبکر بن عبدالله بن سعد اشعری قمی)[۱۷]؛
  14. یسع بن یسع اشعری قمی[۱۸]؛
  15. یعقوب بن عبدالله بن سعد اشعری قمی[۱۹]؛
  16. علی بن محمد بن حفص اشعری قمی[۲۰].[۲۱]

خاندان اشعری از اصحاب امام رضا(ع)

  1. ابراهیم بن محمد اشعری قمی[۲۲]؛
  2. احمد بن حمزه بن الیسع قمی
  3. احمد بن محمد اشعری [۲۳]؛
  4. احمد بن محمد بن عیسی اشعری قمی[۲۴]؛
  5. ادریس بن عبدالله بن سعد[۲۵].
  6. ادریس بن عیسی بن عبدالله اشعری
  7. اسماعیل بن سعد احوص قمی
  8. اسماعیل بن سعد الاحوص اشعری[۲۶] ؛
  9. حسین بن محمد اشعری قمی [۲۷]؛
  10. حمزة بن یسع اشعری قمی[۲۸].
  11. ریان بن صلت اشعری[۲۹]؛
  12. سعد بن سعد بن احوص[۳۰].
  13. عبدالعزیز بن مهتدی بن محمد بن عبدالعزیز[۳۱]؛
  14. عبدالله بن جعفر بن حسین بن مالک حمیری قمی [۳۲]؛
  15. عبدالله بن صلت قمی
  16. عمران بن محمد بن عمران بن عبدالله[۳۳]؛
  17. فضل بن محمد اشعری[۳۴]؛
  18. محمد بن سهل بن یسع بن عبدالله اشعری[۳۵]؛
  19. محمد بن عبدالله بن عیسی اشعری[۳۶]؛
  20. مرزبان بن عمران بن عبدالله بن سعد[۳۷].[۳۸]

منابع

پانویس

  1. محمدی، حسین، رضانامه ص ۲۶۳.
  2. قریشی، سید حسن، اصحاب ایرانی ائمه اطهار، ص ۱۵۱.
  3. معارف و معاریف، ج۲، ص۲۴۷.
  4. محمدی، حسین، رضانامه ص ۲۶۳.
  5. رجال طوسی، ص۱۴۳؛ انوار المشعشعین، ج۳، ص۲۶؛ تاریخ قم، ص۲۶۳.
  6. رجال نجاشی، ص۷۳؛ معجم رجال، ج۱، ص۱۸۷؛ رجال ابن داوود، ص۵۲.
  7. او نزد امام صادق(ع) جایگاهی ویژه داشت رجال طوسی، ص۲۵۸؛ رجال نجاشی، ص۲۱۰؛ فهرست طوسی، ص۱۱۶؛ معجم رجال الحدیث، ج۱۳، ص۱۹۴؛ الفائق، ج۲، ص۵۳۵؛ رجال کشی، ص۲۸۱.
  8. رجال کشی؛ تنقیح المقال، ج۲، ص۳۵۰؛ رجال طوسی، ص۲۵۶؛ معجم رجال الحدیث، ج۱۲، ص۱۴۲؛ الفائق، ج۲، ص۴۷۴.
  9. تنقیح المقال، ج۳، ص۲۵۷؛ رجال طوسی، ص۱۳۸ و ۳۰۷؛ معجم رجال الحدیث، ج۱۹، ص۴۹؛ رجال برقی، ص۳۰؛ تاریخ قم، ص۲۷۸؛ الفائق، ج۳، ص۳۲۳.
  10. رجال نجاشی، ص۱۰۴؛ رجال طوسی، ص۲۰۰، ۳۶۷ و ۳۷۷؛ رجال نجاشی، ص۱۲۳؛ فهرست طوسی، ص۷۴؛ معجم رجال الحدیث، ج۷، ص۲۷۵؛ الفائق، ج۱، ص۶۰۰.
  11. وی فردی ثقه و دارای کتاب است رجال نجاشی، ص۱۰۴؛ رجال علانه، ص۱۳؛ سنن ابی داوود، ص۳۸۹.
  12. رجال طوسی، ص۱۷۸ و ۳۴۷؛ تنقیح المقال، ج۱، ص۳۷۷؛ معجم رجال الحدیث، ج۶، ص۲۸۶؛ رجال برقی، ص۴۸؛ الفائق، ج۱، ص۴۸۳.
  13. رجال طوسی، ص۱۸۶؛ تنقیح المقال، ج۱، ص۳۹۲؛ معجم رجال الحدیث، ج۷، ص۳۵؛ جامع الرواة، ج۱، ص۲۹۳؛ نقد رجال، ص۱۲۴؛ الفائق، ج۱، ص۵۱۴.
  14. رجال طوسی، ص۲۰۰ و ۳۷۷؛ فهرست طوسی، ص۷۳؛ تنقیح المقال، ج۱، ص۴۳۷؛ الفائق، ج۱، ص۵۹۸.
  15. رجال برقی، ص۲۹؛ معجم رجال الحدیث، ج۹، ص۳۰؛ تنقیح المقال، ج۲، ص۸۶؛ جامع الرواة، ج۱، ص۴۰۰؛ تاریخ قم، ص۴۰، ۵۹ و ۱۶۱.
  16. رجال طوسی، ص۲۳۴؛ تنقیح المقال، ج۲، ص۲۳۰؛ معجم رجال الحدیث، ج۱۱، ص۲۱ و ۳۲؛ الفائق، ج۲، ص۳۲۷.
  17. رجال طوسی، ص۲۶۶؛ تنقیح المقال، ج۲، ص۳۵۹؛ معجم رجال الحدیث، ج۱۲، ص۱۸۱؛ الفائق، ج۲، ص۵۲۶.
  18. رجال طوسی، ص۱۷۸؛ تنقیح المقال، ج۳، ص۳۲۹؛ معجم رجال الحدیث، ج۲۰، ص۱۲۵؛ جامع الرواة، ج۱، ص۲۸۳؛ الفائق، ج۱، ص۴۵۴.
  19. رجال برقی، ص۲۸؛ معجم رجال الحدیث، ج۲۰، ص۱۴۳؛ الفائق، ج۳، ص۴۵۸.
  20. تنقیح المقال، ج۳.
  21. قریشی، سید حسن، اصحاب ایرانی ائمه اطهار، ص۱۵۲-۱۵۴.
  22. او از ثقات و محدثان امامیه و از راویان امام رضا(ع) است احسن التراجم لاصحاب الامام موسی الکاظم(ع)، ص۳۵.
  23. او شیخ قمیین و فقیه بلا منازع و رئیس آنان بود. او افزون بر حضور در خدمت امام رضا(ع)، خدمت امام جواد، امام هادی و امام عسکری(ع) نیز رسیده و از سه امام نخست روایت کرده است مدیر شانه چی، چهل حدیث ص۴۷ و دایرة المعارف شیعه، ج۲۷، ص۱۹۷.
  24. وی از اصحاب امام رضا و امـام جواد(ع) بود رجال نجاشی، ص۴۶۰.
  25. رجال کشی، ص۱۰۴.
  26. تنقیح المقال، ج۱، ص۱۳۴.
  27. وی از اصحاب امام رضا و امام جواد(ع) است. او از روایان و محدثان مورد وثوق شیعه و از مشایخ کلینی است که از او بسیار روایت کرده و برای او کتابی به نام نوادر ذکر کرده است نجاشی، رجال، ص۴۹؛ جامع الرواة، ج۱، ص۲۵۱؛ اصول کافی، باب ۲ و احسن التراجم لاصحاب الامام موسی الکاظم(ع)، ج۲، ص۱۸۱.
  28. وی از اصحاب امام رضا، امام جواد و امام هادی(ع) بود معجم رجال الحدیث، ج۶، ص۲۸۲.
  29. نجاشی ص۱۶۵.
  30. وی از اصحاب امام رضا و امام جواد(ع) بود رجال نجاشی ص۱۷۹.
  31. رجال کشی، ص۷۹۵.
  32. وی از شیوخ و بزرگان اهل قم و از اصحاب امام رضا(ع) و امام هادی و از وکلای امام حسن عسکری(ع) به شمار میرود. علمای رجال وی را توثیق کردند. او کتاب‌های متعددی؛ مانند: الدلائل، الامه، التوحید، قرب الاسناد الی الرضا(ع) را تألیف کرده است سیمای قم، صص ۸۷ و ۸۸.
  33. معالم العلماء، ص۸۸.
  34. وی از اصحاب امام رضا و امام جواد(ع) بود معالم العلماء، ص۵.
  35. وی از اصحاب امام رضا و امام جواد(ع) بود؛ رجال نجاشی، ص۳۶۸.
  36. تنقیح المقال، ج۳، ص۱۳۹.
  37. رجال کشی، ص۷۹۴.
  38. قریشی، سید حسن، اصحاب ایرانی ائمه اطهار، ص ۲۲۳-۲۲۵.