آیا مقام امامت اقتضای علم غیب دارد؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

آیا مقام امامت اقتضای علم غیب دارد؟
آیا مقام امامت اقتضای علم غیب دارد؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ علم غیب
مدخل اصلی	علم غیب
	v; t; e;

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی

دیداریویکی‌متن

نسخهٔ ‏۲ ژوئن ۲۰۱۹، ساعت ۰۹:۳۱

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.

آیا مقام امامت اقتضای علم غیب دارد؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث علم غیب معصوم است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی علم غیب مراجعه شود.

عبارت‌های دیگری از این پرسش

پاسخ نخست

حجت الاسلام و المسلمین رحیم لطیفی، در مقاله «علم غیب معصوم» در این‌باره گفته‌ است:

«اهمیت و جایگاهی که قرآن و روایات برای پیشوای الهی و خلیفةالله قایل است، خود به خود علم غیب را برای چنین موجودی ثابت می‌کند؛ ﴿إِنِّي جَاعِلٌ فِي الأَرْضِ خَلِيفَةً﴾ ^[۱] ﴿يَا دَاوُودُ إِنَّا جَعَلْنَاكَ خَلِيفَةً فِي الأَرْضِ فَاحْكُم بَيْنَ النَّاسِ﴾ ^[۲] ﴿وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا قَالَ وَمِن ذُرِّيَّتِي قَالَ لاَ يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ﴾ ^[۳] لذا قرآن مجید وحی و تعلیم غیبی را لازمه کار پیشوایان الهی می‌داند: ﴿وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا وَأَوْحَيْنَا إِلَيْهِمْ فِعْلَ الْخَيْرَاتِ﴾ ^[۴] پیش‌تر بیان شد که امام ادامه‌دهنده وظایف نبّی است و از شئونات و ویژگی‌های او جز دریافت وحی برخوردار است، پس مقام امامت همان مقام خلیفةاللهی است که خداوند به آدم(ع) با تعلیم اسماء داد؛ همان مقامی است که به داود(ع) داد تا میان مردم حکموت کند و همان مقامی است که به ظالمان تعلق نمی‌گیرد و چنین مقامی ملازم با علم برتر است وگرنه خلیفه نخواهد بود اینکه خداوند، آدم(ع) اولین بار تعلیم می‌دهد کشف از لزوم علم غیب برای خلیفه و امام می‌کند. در فرهنگ قرآنی و معرفی امام به اندازه تمام ابلاغ رسالت ارزش دارد^[۵] و در پرتو امامت دین خاتم به کمال می‌رسد^[۶] و چنین اهمیتی نیاز به علم غیب دارد.

علامه طباطبایی با بیان قرآنی و کلامی به اثبات عصمت و علم غیب برای انبیاء و ائمه(ع) پرداخته است.

﴿وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا﴾ ^[۷]؛ نبوت، رسالت و امامت صرفاً یک لفظ نیستند، بلکه دارای معانی حقیقی و ابعاد واقعی‌اند، نه صرفاً اعتبار، هرجا قرآن لفظ امام را به کار برده در کنارش رسالت هدایت و یقین و به فرمان الهی بودن آمده است بنا براین امام هدایت گری است که فرمان ملکوتی خداوند او را همراهی می‌کند، امام بر حسب باطن ولایت بر اعمال مردمان است مردمان را به مطلوب می‌رساند نه اینکه صرفاً را نشان دهد. سبب موهبت امامت، صبر و رسیدن به مرتبه یقین است و کسانی که به یقین برسند جحیم را می‌بینند یعنی ملکوت بر ایشان کشف می‌شود. امام انسانی است که هرگز مرتکب ظلم نشده و نمی‌شود، هدایت یافته ای است که نیازمند هدایت دیگران نیست.

از این آیات که در پی معرفی اوصاف پیشوایان الهی است چند مطلب به دست می‌آید:

امام از ناحیه خداوند و معصوم باشد.
زمین هیچ گاه از وجود امام خالی نیست.
اعمال بندگان ا زعلم امام مخفی نیست.
امام باید به همه امور مورد نیاز دنیا و آخرت بندگان عالم باشد»^[۸].^[۹]

پاسخ‌های دیگر

با کلیک بر «ادامه مطلب» پاسخ باز و با کلیک بر «نهفتن» بسته می‌شود:

۱. آقای رنجبر (پژوهشگر وبگاه راسخون).

آقای رنجبر، در مقاله «کنکاشی در کیفیت و سرچشمه‌های علم امام» در این‌باره گفته‌ است:

«این نکته لازم ذکر است که در هر جا که علم امام(ع) فضیلت نداشته باشد، امامت وی قابل اثبات نمی‌باشد؛ چون، لازم می‌آید که شخص امام(ع) در آن لحظه نسبت به آن مورد خاص علم کافی نداشته باشد؛ پس امام(ع) در آن مورد خاص، هیچ برتری بر دیگران ندارد تا بتواند امام(ع) و راهنمای آنها باشد؛ بنابراین لازمه قول به اینکه "هیچ زمانی خداوند هیچ امّتی را بدون امام(ع) نگذاشته است؛ و همیشه و در همه زمان‌ها، لحظه به لحظه و کمتر از آن متوجه آنهاست، و ایشان را به سوی راه راست هدایت می‌کند"؛ این است که بگوئیم: امام(ع) باید همیشه نسبت به همه چیز علم داشته باشد تا بتواند امام(ع) مردم باشد، و این چیزی جز فعلیت علم ایشان نمی‌باشد. اینجا فرض دیگری نیز قابل تصوّر است: علم به موضوعاتی که دارای احکامی متعلق به آن موضوعات باشد؛ زیرا، چنان چه علم فعلی به موضوعات آن وجود نداشته باشد، علم به احکام آن نیز فعلیت نخواهد داشت»^[۱۰].

پرسش‌های وابسته

منبع‌شناسی جامع علم غیب معصوم

پانویس

با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:

↑ «می‌خواهم جانشینی در زمین بگمارم»؛ سوره بقره، آیه۳۰.
↑ «ای داود! ما تو را در زمین خلیفه (خویش) کرده‌ایم پس میان مردم به درستی داوری کن»؛ سوره ص، آیه۲۶.
↑ «و (یاد کن) آنگاه را که پروردگار ابراهیم، او را با کلماتی آزمود و او آنها را به انجام رسانید؛ فرمود: من تو را پیشوای مردم می‌گمارم. (ابراهیم) گفت: و از فرزندانم (چه کس را)؟ فرمود: پیمان من به ستمکاران نمی‌رسد»؛ سوره بقره، آیه۱۲۴.
↑ «و آنان را پیشوایانی کردیم که به فرمان ما راهبری می‌کردند و به آنها انجام کارهای نیک (...) را وحی کردیم»؛ سوره انبیا، آیه۷۳.
↑ سوره مائده،آیه۶۷.
↑ سوره مائده،آیه۶۷.
↑ «و (یاد کن) آنگاه را که پروردگار ابراهیم، او را با کلماتی آزمود و او آنها را به انجام رسانید؛ فرمود: من تو را پیشوای مردم می‌گمارم»؛ سوره بقره، آیه۱۲۴.
↑ علامه طباطبایی، المیزان ج۱، ص۲۷۵-۸۷۲.
↑ علم غیب معصوم، قسمت اول، شماره۴۶، خرداد۱۳۸۶.
↑ کنکاشی در کیفیت و سرچشمه‌های علم امام.

[1] «می‌خواهم جانشینی در زمین بگمارم»؛ سوره بقره، آیه۳۰.

[2] «ای داود! ما تو را در زمین خلیفه (خویش) کرده‌ایم پس میان مردم به درستی داوری کن»؛ سوره ص، آیه۲۶.

[3] «و (یاد کن) آنگاه را که پروردگار ابراهیم، او را با کلماتی آزمود و او آنها را به انجام رسانید؛ فرمود: من تو را پیشوای مردم می‌گمارم. (ابراهیم) گفت: و از فرزندانم (چه کس را)؟ فرمود: پیمان من به ستمکاران نمی‌رسد»؛ سوره بقره، آیه۱۲۴.

[4] «و آنان را پیشوایانی کردیم که به فرمان ما راهبری می‌کردند و به آنها انجام کارهای نیک (...) را وحی کردیم»؛ سوره انبیا، آیه۷۳.

[5] سوره مائده،آیه۶۷.

[6] سوره مائده،آیه۶۷.

[7] «و (یاد کن) آنگاه را که پروردگار ابراهیم، او را با کلماتی آزمود و او آنها را به انجام رسانید؛ فرمود: من تو را پیشوای مردم می‌گمارم»؛ سوره بقره، آیه۱۲۴.

[8] علامه طباطبایی، المیزان ج۱، ص۲۷۵-۸۷۲.

[9] علم غیب معصوم، قسمت اول، شماره۴۶، خرداد۱۳۸۶.

[10] کنکاشی در کیفیت و سرچشمه‌های علم امام.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

@@ خط ۱۸: / خط ۱۸: @@
 [[پرونده:11213.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[رحیم لطیفی]]]]
 حجت الاسلام و المسلمین '''[[رحیم لطیفی]]'''، در مقاله ''«[[علم غیب معصوم ۱ (مقاله)|علم غیب معصوم]]»'' در این‌باره گفته‌ است:
-::::::«اهمیت و جایگاهی که قرآن و روایات برای پیشوای الهی و خلیفةالله قایل است، خود به خود علم غیب را برای چنین موجودی ثابت می‌کند؛ {{عربی| {{متن قرآن|إِنِّي جَاعِلٌ فِي الأَرْضِ خَلِيفَةً}}﴾}}<ref>«می‌خواهم جانشینی در زمین بگمارم»؛ سوره بقره، آیه۳۰.</ref> {{عربی| {{متن قرآن|يَا دَاوُودُ إِنَّا جَعَلْنَاكَ خَلِيفَةً فِي الأَرْضِ فَاحْكُم بَيْنَ النَّاسِ}}﴾}}<ref>«ای داود! ما تو را در زمین خلیفه (خویش) کرده‌ایم پس میان مردم به درستی داوری کن»؛ سوره ص، آیه۲۶.</ref> {{عربی| {{متن قرآن|وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا قَالَ وَمِن ذُرِّيَّتِي قَالَ لاَ يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ}}﴾}}<ref>«و (یاد کن) آنگاه را که پروردگار ابراهیم، او را با کلماتی آزمود و او آنها را به انجام رسانید؛ فرمود: من تو را پیشوای مردم می‌گمارم. (ابراهیم) گفت: و از فرزندانم (چه کس را)؟ فرمود: پیمان من به ستمکاران نمی‌رسد»؛ سوره بقره، آیه۱۲۴.</ref> لذا قرآن مجید وحی و تعلیم غیبی را لازمه کار پیشوایان الهی می‌داند: {{عربی| {{متن قرآن|وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا وَأَوْحَيْنَا إِلَيْهِمْ فِعْلَ الْخَيْرَاتِ}}﴾}}<ref>«و آنان را پیشوایانی کردیم که به فرمان ما راهبری می‌کردند و به آنها انجام کارهای نیک (...) را وحی کردیم»؛ سوره انبیا، آیه۷۳.</ref> پیش‌تر بیان شد که امام ادامه‌دهنده وظایف نبّی است و از شئونات و ویژگی‌های او جز دریافت [[وحی]] برخوردار است، پس مقام امامت همان مقام خلیفةاللهی است که خداوند به آدم{{ع}} با تعلیم اسماء داد؛ همان مقامی است که به داود{{ع}} داد تا میان مردم حکموت کند و همان مقامی است که به ظالمان تعلق نمی‌گیرد و چنین مقامی ملازم با علم برتر است وگرنه خلیفه نخواهد بود اینکه خداوند، آدم{{ع}} اولین بار تعلیم می‌دهد کشف از لزوم [[علم غیب]] برای خلیفه و امام می‌کند. در فرهنگ قرآنی و معرفی امام به اندازه تمام ابلاغ رسالت ارزش دارد<ref>سوره مائده،آیه۶۷.</ref> و در پرتو امامت دین خاتم به کمال می‌رسد<ref>سوره مائده،آیه۶۷.</ref> و چنین اهمیتی نیاز به علم غیب دارد.
+::::::«اهمیت و جایگاهی که قرآن و روایات برای پیشوای الهی و خلیفةالله قایل است، خود به خود علم غیب را برای چنین موجودی ثابت می‌کند؛ {{عربی| {{متن قرآن|إِنِّي جَاعِلٌ فِي الأَرْضِ خَلِيفَةً}} }}<ref>«می‌خواهم جانشینی در زمین بگمارم»؛ سوره بقره، آیه۳۰.</ref> {{عربی| {{متن قرآن|يَا دَاوُودُ إِنَّا جَعَلْنَاكَ خَلِيفَةً فِي الأَرْضِ فَاحْكُم بَيْنَ النَّاسِ}} }}<ref>«ای داود! ما تو را در زمین خلیفه (خویش) کرده‌ایم پس میان مردم به درستی داوری کن»؛ سوره ص، آیه۲۶.</ref> {{عربی| {{متن قرآن|وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا قَالَ وَمِن ذُرِّيَّتِي قَالَ لاَ يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ}} }}<ref>«و (یاد کن) آنگاه را که پروردگار ابراهیم، او را با کلماتی آزمود و او آنها را به انجام رسانید؛ فرمود: من تو را پیشوای مردم می‌گمارم. (ابراهیم) گفت: و از فرزندانم (چه کس را)؟ فرمود: پیمان من به ستمکاران نمی‌رسد»؛ سوره بقره، آیه۱۲۴.</ref> لذا قرآن مجید وحی و تعلیم غیبی را لازمه کار پیشوایان الهی می‌داند: {{عربی| {{متن قرآن|وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا وَأَوْحَيْنَا إِلَيْهِمْ فِعْلَ الْخَيْرَاتِ}} }}<ref>«و آنان را پیشوایانی کردیم که به فرمان ما راهبری می‌کردند و به آنها انجام کارهای نیک (...) را وحی کردیم»؛ سوره انبیا، آیه۷۳.</ref> پیش‌تر بیان شد که امام ادامه‌دهنده وظایف نبّی است و از شئونات و ویژگی‌های او جز دریافت [[وحی]] برخوردار است، پس مقام امامت همان مقام خلیفةاللهی است که خداوند به آدم{{ع}} با تعلیم اسماء داد؛ همان مقامی است که به داود{{ع}} داد تا میان مردم حکموت کند و همان مقامی است که به ظالمان تعلق نمی‌گیرد و چنین مقامی ملازم با علم برتر است وگرنه خلیفه نخواهد بود اینکه خداوند، آدم{{ع}} اولین بار تعلیم می‌دهد کشف از لزوم [[علم غیب]] برای خلیفه و امام می‌کند. در فرهنگ قرآنی و معرفی امام به اندازه تمام ابلاغ رسالت ارزش دارد<ref>سوره مائده،آیه۶۷.</ref> و در پرتو امامت دین خاتم به کمال می‌رسد<ref>سوره مائده،آیه۶۷.</ref> و چنین اهمیتی نیاز به علم غیب دارد.
 ::::::[[علامه طباطبایی]] با بیان قرآنی و کلامی به اثبات عصمت و علم غیب برای انبیاء و ائمه{{عم}} پرداخته است.
-:::::: {{عربی| {{متن قرآن|وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا}}﴾}}<ref>«و (یاد کن) آنگاه را که پروردگار ابراهیم، او را با کلماتی آزمود و او آنها را به انجام رسانید؛ فرمود: من تو را پیشوای مردم می‌گمارم»؛ سوره بقره، آیه۱۲۴.</ref>؛ نبوت، رسالت و امامت صرفاً یک لفظ نیستند، بلکه دارای معانی حقیقی و ابعاد واقعی‌اند، نه صرفاً اعتبار، هرجا قرآن لفظ امام را به کار برده در کنارش رسالت هدایت و یقین و به فرمان الهی بودن آمده است بنا براین امام هدایت گری است که فرمان ملکوتی خداوند او را همراهی می‌کند، امام بر حسب باطن ولایت بر اعمال مردمان است مردمان را به مطلوب می‌رساند نه اینکه صرفاً را نشان دهد. سبب موهبت امامت، صبر و رسیدن به مرتبه یقین است و کسانی که به یقین برسند جحیم را می‌بینند یعنی ملکوت بر ایشان کشف می‌شود. امام انسانی است که هرگز مرتکب ظلم نشده و نمی‌شود، هدایت یافته ای است که نیازمند هدایت دیگران نیست.
+:::::: {{عربی| {{متن قرآن|وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا}} }}<ref>«و (یاد کن) آنگاه را که پروردگار ابراهیم، او را با کلماتی آزمود و او آنها را به انجام رسانید؛ فرمود: من تو را پیشوای مردم می‌گمارم»؛ سوره بقره، آیه۱۲۴.</ref>؛ نبوت، رسالت و امامت صرفاً یک لفظ نیستند، بلکه دارای معانی حقیقی و ابعاد واقعی‌اند، نه صرفاً اعتبار، هرجا قرآن لفظ امام را به کار برده در کنارش رسالت هدایت و یقین و به فرمان الهی بودن آمده است بنا براین امام هدایت گری است که فرمان ملکوتی خداوند او را همراهی می‌کند، امام بر حسب باطن ولایت بر اعمال مردمان است مردمان را به مطلوب می‌رساند نه اینکه صرفاً را نشان دهد. سبب موهبت امامت، صبر و رسیدن به مرتبه یقین است و کسانی که به یقین برسند جحیم را می‌بینند یعنی ملکوت بر ایشان کشف می‌شود. امام انسانی است که هرگز مرتکب ظلم نشده و نمی‌شود، هدایت یافته ای است که نیازمند هدایت دیگران نیست.
 ::::::از این آیات که در پی معرفی اوصاف پیشوایان الهی است چند مطلب به دست می‌آید:
 :::::#امام از ناحیه خداوند و معصوم باشد.