قلمرو علوم پیامبر امام علی و صحابه در مهم‌ترین منابع حدیثی اهل سنت (مقاله)

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.

قلمرو علوم پیامبر(ص)، امام علی(ع) و صحابه در مهم‌ترین منابع حدیثی اهل سنت
رتبه علمی	علمی ترویجی (حوزه علمیه)
زبان	فارسی
نویسندگان	محمد تقی سبحانی سید علی هاشمی
موضوع	قلمرو علم امام، پیامبر خاتم، امام علی، صحابه
مذهب	شیعه
منتشر شده در	پژوهش‌نامه حکمت و فلسفه اسلامی
وابسته به	جامعة المصطفی العالمیة
محل نشر	قم، ایران
تاریخ نشر	تابستان ۱۳۹۳
شماره	۳
ناشر الکترونیک	وبگاه بانک اطلاعات نشریات کشور

قلمرو علوم پیامبر(ص)، امام علی(ع) و صحابه در مهم‌ترین منابع حدیثی اهل سنت عنوان مقاله‌ای است که با زبان فارسی به بررسی پدیده قلمرو علوم معصوم(ع) می‌پردازد. این مقاله ۳۲ صفحه‌ای به قلم محمد تقی سبحانی و سید علی هاشمی نگاشته شده و در پژوهش‌نامه حکمت و فلسفه اسلامی (شماره ۳، تابستان ۱۳۹۳) منتشر گشته است.

چکیده مقاله

نویسندگان در ابتدای چکیده مقاله خود می‌نویسند: «باور به دانش الهی و ويژه برای برگزیدگان خداوند، از باورهای اساسی شيعه امامیه در مورد پیامبران و امامان معصوم(ع) است. این باور معمولا از سوی اهل سنّت، به عنوان یک دیدگاه غالیانه مورد نقد قرار می‌گیرد. این مقاله بنا دارد با روش توصیفی‌-‌تحلیلی به بررسی قلمرو دانش پیامبر(ص)، امام علی(ع) و اصحاب پیامبر در مهم‌ترین منابع روایی اهل سنّت بپردازد. بررسی‌ها در سه محور علوم دینی، علوم بشری و علم به غیب انجام شد و به این نتیجه رسید اگرچه در منابع مورد بررسی گزارش‌های قابل مناقشه‌ای در مورد قلمرو علوم رسول خدا(ص) نقل شده؛ ولی امدادهای الهی و علوم موهبتی ایشان در سه محور یاد شده غیر قابل انکار است. همچنین، شواهد به خوبی نشان می‌دهند که علوم ویژه و الهی به پیامبر(ص) اختصاص نداشته و امام علی(ع) و برخی از اصحاب به مصادیقی از این دانش‌ها دست یافته بودند؛ بنابراین صِرف اعتقاد به علوم ویژه و الهی برای غیر پیامبران دیدگاهی غالیانه نیست».

فهرست مقاله

• چکیده؛
• مقدمه؛

۱. قلمرو علوم پیامبر اکرم(ص) در مهم‌ترین منابع حدیثی اهل سنّت:

۱-۱. علوم دینی:

۱-۱-۱. خطا در تطبیق؛

۱-۱-۲. خطا در حکم کردن؛

۱-۱-۳. سهو در عمل به احکام؛

۱-۱-۴. فراموشی احکام؛

۱-۲. علوم بشری:

۱-۲-۱. روایات دالّ بر آگاهی ویژه از علوم طبیعی؛

۱-۲-۲. روایات دالّ بر عدم آگاهی ویژه به علوم طبیعی؛

۱-۳. آگاهی از غیب:

۱-۳-۱. شواهد آگاهی از غیب:

۱-۳-۱-۱. خبر‌دادن از حوادث آینده؛

۱-۳-۱-۲. خبر‌دادن از عاقبت افراد؛

۱-۳-۱-۳. خبر دادن از حقایق پنهان؛

۱-۳-۲. شواهد فقدان یا محدودیت آگاهی از غیب:

۱-۳-۲-۱. روایات دالّ بر عدم آگاهی از عاقبت خود؛

۱-۳-۲-۲. روایات دالّ بر عدم آگاهی از مقام خود در قیامت؛

۱-۳-۲-۳. روایات دالّ بر عدم آگاهی از نیت و احوال افراد؛

۱-۳-۲-۴. عدم آگاهی از حوادث آینده؛

۱-۳-۲-۵. روایات دالّ بر عدم آگاهی از امور پنج‌گانه؛

۱-۳-۲-۶. جمع‌بندی روایات؛

۲. قلمرو علم امام علی(ع) بنا بر مهم‌ترین منابع روایی اهل سنّت؛

۳. قلمرو علوم دیگر اصحاب در مهم‌ترین منابع روایی اهل سنّت؛

• نتیجه؛
• منابع.

دربارهٔ پدیدآورندگان

• 

  سید علی هاشمی(پدیدآورنده)

• 

  محمد تقی سبحانی(پدیدآورنده)

• حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد تقی سبحانی (متولد ۱۳۴۲ ش، شیراز)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: جواد تبریزی، حسین وحید خراسانی، عبدالله جوادی آملی و محمد تقی مصباح یزدی پیگیری کرد. مدیر مرکز الحضارة لتنمیة الفکر الإسلامی (لبنان)، مدیر عامل بنیاد فرهنگی امامت و رئیس پژوهشکده کلام اهل‌ بیت(ع) دار الحدیث قم از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «معناشناسی روح در قرآن کریم»، «میراث اندیشه سیاسی مسلمانان»، «اجتهاد بر بنیان مصلحت‌اندیشی» و «مسئله‌ای به نام قرائت رسمی» برخی از این آثار است.

• آقای سید علی هاشمی، تحصیلات دانشگاهی خود را در مقطع دکتری کلام اسلامی جامعة المصطفی العالمیة ادامه داده است. او علاوه بر تدریس تاکنون چندین مقاله به رشته تحریر درآورده است. «شیعیان عصر حضور امامان و موضوع مهدویت»، «علم و عصمت امام از دیدگاه اصحاب امیرالمؤمنین(ع)»، «بررسی تطبیقی آموزه منجی موعود در اسلام و آیین هندو»، «علم امام تام یا محدود؟» و «قلمرو علوم برگزیدگان خداوند در قرآن» برخی از این آثار است.

دریافت متن

• دریافت متن PDF مقاله از وبگاه بانک اطلاعات نشریات کشور