آیا امام می‌تواند ولایت تکوینی داشته باشد؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

آیا امام می‌تواند ولایت تکوینی داشته باشد؟
آیا امام می‌تواند ولایت تکوینی داشته باشد؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل اصلی	مهدویت
	v; t; e;

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی

دیداریویکی‌متن

نسخهٔ ‏۲۴ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۷:۳۰

الگو:پرسش غیرنهایی

آیا امام می‌تواند ولایت تکوینی داشته باشد؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. در ذیل، پاسخ به این پرسش را بیابید. تلاش بر این است که پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه این پرسش، در یک پاسخ جامع اجمالی تدوین گردد. پرسش‌های وابسته به این سؤال در انتهای صفحه قرار دارند.

عبارت‌های دیگری از این پرسش

پاسخ نخست

آقای علی اصغر رضوانی، در کتاب «موعودشناسی و پاسخ به شبهات» در این‌باره گفته است:

«ولایت تکوینی امام معصوم همچون امام زمان (ع) را با چند مقدمه می‌توان به اثبات رساند:

قرآن درباره آصف بن برخیا می‌گوید: ﴿قَالَ الَّذِي عِندَهُ عِلْمٌ مِّنَ الْكِتَابِ أَنَا آتِيكَ بِهِ قَبْلَ أَن يَرْتَدَّ إِلَيْكَ طَرْفُكَ فَلَمَّا رَآهُ مُسْتَقِرًّا عِندَهُ قَالَ هَذَا مِن فَضْلِ رَبِّي ...﴾^[۱].
از برخی آیات دیگر استفاده می‌شود که خداوند و گروهی دیگر که عالم به کل کتابند بین پیامبر و مردم گواه می‌باشند. خداوند متعال می‌فرماید: ﴿قُلْ كَفَى بِاللَّهِ شَهِيدًا بَيْنِي وَبَيْنَكُمْ وَمَنْ عِندَهُ عِلْمُ الْكِتَابِ﴾^[۲]
و نیز در قرآن آمده است که تنها مطهرون هستند که حقیقت معارف قرآنی را مس کرده و به آن راه می‌یابند.﴿لّا يَمَسُّهُ إِلاَّ الْمُطَهَّرُونَ﴾^[۳]
قرآن کریم مطهرون را خود مشخص کرده و مصداق آن را اهل بیت پیامبر(ص) که شامل خود حضرت نیز هست معرفی کرده است، آنجا که می‌فرماید: ﴿إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا﴾^[۴].
در تشخیص مصداق اهل بیت در این آیه باید به روایات مراجعه کرد، زیرا قرآن می‌فرماید: ﴿بِالْبَيِّنَاتِ وَالزُّبُرِ وَأَنزَلْنَا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ وَلَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ﴾^[۵]
با مراجعه به روایات فریقین از شیعه و سنی پی می‌بریم که مقصود از اهل بیت در آیه تطهیر، پیامبر اکرم (ص)، علی، فاطمه زهرا، حسن و حسین (ع) می‌باشند^[۶]. اگر چه حصر در آیه، اضافی است در مقابل همسران پیامبر (ص) و سایر صحابه، تا آنها از شمول آیه خارج گردند. در نتیجه آیه تطهیر شامل بقیه اهل بیت (ع) از دوازده امام نیز می‌شود.

نتیجه اینکه: اهل بیت عصمت و طهارت از ولایت تکوینی برخوردارند.

بریده بن معاویه می‌گوید: از امام باقر (ع) درباره آیه ﴿قُلْ كَفَى بِاللَّهِ شَهِيدًا بَيْنِي وَبَيْنَكُمْ وَمَنْ عِندَهُ عِلْمُ الْكِتَابِ﴾^[۷] سؤال کردم؟ حضرت فرمود: إیانا عنی، وعلی أولنا وأفضلنا وخیرنا بعد النبی^[۸]»^[۹].

پرسش‌های وابسته

منبع‌شناسی جامع مهدویت

پانویس

↑ «کسی که دانشی از کتاب آسمانی داشت گفت: پیش از آنکه چشم بر هم زنی، آن را نزد تو خواهم آورد. و هنگامی که سلیمان آن تخت را نزد خود ثابت و پابرجا دید گفت: این از فضل پروردگار من است.» سوره نمل، آیه ۴۰
↑ «بگو: کافی است که خداوند، و کسی که علم کتاب نزد اوست، میان من و شما گواه باشند» سوره رعد، آیه ۴۳
↑ «و جز پاکان نمی‌توانند به آن دست یابند» سوره واقعه، آیه ۷۹
↑ «همانا خدا چنین می‌خواهد که هر رجس و پلیدی را از شما خاندان نبوت دور سازد و شما را از هر عیبی پاک و منزه گرداند.» سوره احزاب، آیه ۳۳
↑ «و بر تو قرآن را فرستادیم تا بر امت آنچه فرستاده شد بیان کنی» سوره نحل، آیه ۴۴
↑ صحیح مسلم، ج ۷، ص ۱۳۰؛ صحیح ترمذی، ج ۵، ص ۶۵۶، کتاب المناقب
↑ «بگو: کافی است که خداوند، و کسی که علم کتاب نزد اوست، میان من و شما گواه باشند» سوره رعد، آیه ۴۳
↑ «تنها ما را قصد کرده است، و علی (ع) اول و افضل و بهترین ما بعد از پیامبر(ص) است.» کافی، ج ۱، ص ۲۲۹، ح ۶
↑ رضوانی، علی ‎اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص ۲۵۹.

[1] «کسی که دانشی از کتاب آسمانی داشت گفت: پیش از آنکه چشم بر هم زنی، آن را نزد تو خواهم آورد. و هنگامی که سلیمان آن تخت را نزد خود ثابت و پابرجا دید گفت: این از فضل پروردگار من است.» سوره نمل، آیه ۴۰

[2] «بگو: کافی است که خداوند، و کسی که علم کتاب نزد اوست، میان من و شما گواه باشند» سوره رعد، آیه ۴۳

[3] «و جز پاکان نمی‌توانند به آن دست یابند» سوره واقعه، آیه ۷۹

[4] «همانا خدا چنین می‌خواهد که هر رجس و پلیدی را از شما خاندان نبوت دور سازد و شما را از هر عیبی پاک و منزه گرداند.» سوره احزاب، آیه ۳۳

[5] «و بر تو قرآن را فرستادیم تا بر امت آنچه فرستاده شد بیان کنی» سوره نحل، آیه ۴۴

[6] صحیح مسلم، ج ۷، ص ۱۳۰؛ صحیح ترمذی، ج ۵، ص ۶۵۶، کتاب المناقب

[7] «بگو: کافی است که خداوند، و کسی که علم کتاب نزد اوست، میان من و شما گواه باشند» سوره رعد، آیه ۴۳

[8] «تنها ما را قصد کرده است، و علی (ع) اول و افضل و بهترین ما بعد از پیامبر(ص) است.» کافی، ج ۱، ص ۲۲۹، ح ۶

[9] رضوانی، علی ‎اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص ۲۵۹.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

@@ خط ۲۰: / خط ۲۰: @@
 «[[ولایت تکوینی]] [[امام]] [[معصوم]] همچون [[امام مهدی|امام زمان]] {{ع}} را با چند مقدمه می‌توان به اثبات رساند:
-:::::#قرآن درباره [[آصف بن برخیا]] می‌گوید: {{متن قرآن|قَالَ الَّذِي عِندَهُ عِلْمٌ مِّنَ الْكِتَابِ أَنَا آتِيكَ بِهِ قَبْلَ أَن يَرْتَدَّ إِلَيْكَ طَرْفُكَ فَلَمَّا رَآهُ مُسْتَقِرًّا عِندَهُ قَالَ هَذَا مِن فَضْلِ رَبِّي ...}}<ref>«کسی که دانشی از کتاب آسمانی داشت گفت: پیش از آنکه چشم بر هم زنی، آن را نزد تو خواهم آورد. و هنگامی که سلیمان آن تخت را نزد خود ثابت و پابرجا دید گفت: این از فضل پروردگار من است.» سوره نمل، آیه ۴۰</ref>.
+#قرآن درباره [[آصف بن برخیا]] می‌گوید: {{متن قرآن|قَالَ الَّذِي عِندَهُ عِلْمٌ مِّنَ الْكِتَابِ أَنَا آتِيكَ بِهِ قَبْلَ أَن يَرْتَدَّ إِلَيْكَ طَرْفُكَ فَلَمَّا رَآهُ مُسْتَقِرًّا عِندَهُ قَالَ هَذَا مِن فَضْلِ رَبِّي ...}}<ref>«کسی که دانشی از کتاب آسمانی داشت گفت: پیش از آنکه چشم بر هم زنی، آن را نزد تو خواهم آورد. و هنگامی که سلیمان آن تخت را نزد خود ثابت و پابرجا دید گفت: این از فضل پروردگار من است.» سوره نمل، آیه ۴۰</ref>.
-:::::#از برخی آیات دیگر استفاده می‌شود که خداوند و گروهی دیگر که عالم به کل کتابند بین پیامبر و مردم گواه می‌باشند. خداوند متعال می‌فرماید: {{متن قرآن|قُلْ كَفَى بِاللَّهِ شَهِيدًا بَيْنِي وَبَيْنَكُمْ وَمَنْ عِندَهُ عِلْمُ الْكِتَابِ}}<ref>«بگو: کافی است که خداوند، و کسی که علم کتاب نزد اوست، میان من و شما گواه باشند» سوره رعد، آیه ۴۳</ref>
+#از برخی آیات دیگر استفاده می‌شود که خداوند و گروهی دیگر که عالم به کل کتابند بین پیامبر و مردم گواه می‌باشند. خداوند متعال می‌فرماید: {{متن قرآن|قُلْ كَفَى بِاللَّهِ شَهِيدًا بَيْنِي وَبَيْنَكُمْ وَمَنْ عِندَهُ عِلْمُ الْكِتَابِ}}<ref>«بگو: کافی است که خداوند، و کسی که علم کتاب نزد اوست، میان من و شما گواه باشند» سوره رعد، آیه ۴۳</ref>
-:::::#و نیز در قرآن آمده است که تنها مطهرون هستند که حقیقت معارف قرآنی را مس کرده و به آن راه می‌یابند.{{متن قرآن|لّا يَمَسُّهُ إِلاَّ الْمُطَهَّرُونَ}}<ref>«و جز پاکان نمی‌توانند به آن دست یابند» سوره واقعه، آیه ۷۹</ref>
+#و نیز در قرآن آمده است که تنها مطهرون هستند که حقیقت معارف قرآنی را مس کرده و به آن راه می‌یابند.{{متن قرآن|لّا يَمَسُّهُ إِلاَّ الْمُطَهَّرُونَ}}<ref>«و جز پاکان نمی‌توانند به آن دست یابند» سوره واقعه، آیه ۷۹</ref>
-:::::#[[قرآن]] کریم مطهرون را خود مشخص کرده و مصداق آن را [[اهل بیت]] پیامبر{{صل}} که شامل خود حضرت نیز هست معرفی کرده است، آنجا که می‌فرماید: {{متن قرآن|إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا}}<ref>«همانا خدا چنین می‌خواهد که هر رجس و پلیدی را از شما خاندان [[نبوت]] دور سازد و شما را از هر عیبی پاک و منزه گرداند.» سوره احزاب، آیه ۳۳</ref>.
+#[[قرآن]] کریم مطهرون را خود مشخص کرده و مصداق آن را [[اهل بیت]] پیامبر{{صل}} که شامل خود حضرت نیز هست معرفی کرده است، آنجا که می‌فرماید: {{متن قرآن|إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا}}<ref>«همانا خدا چنین می‌خواهد که هر رجس و پلیدی را از شما خاندان [[نبوت]] دور سازد و شما را از هر عیبی پاک و منزه گرداند.» سوره احزاب، آیه ۳۳</ref>.
-:::::#در تشخیص مصداق [[اهل بیت]] در این آیه باید به روایات مراجعه کرد، زیرا قرآن می‌فرماید: {{متن قرآن|بِالْبَيِّنَاتِ وَالزُّبُرِ وَأَنزَلْنَا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ وَلَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ}}<ref>«و بر تو قرآن را فرستادیم تا بر امت آنچه فرستاده شد بیان کنی» سوره نحل، آیه ۴۴</ref>
+#در تشخیص مصداق [[اهل بیت]] در این آیه باید به روایات مراجعه کرد، زیرا قرآن می‌فرماید: {{متن قرآن|بِالْبَيِّنَاتِ وَالزُّبُرِ وَأَنزَلْنَا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ وَلَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ}}<ref>«و بر تو قرآن را فرستادیم تا بر امت آنچه فرستاده شد بیان کنی» سوره نحل، آیه ۴۴</ref>
-:::::#با مراجعه به [[روایات]] [[فریقین]] از [[شیعه]] و سنی پی می‌بریم که مقصود از [[اهل بیت]] در [[آیه تطهیر]]، [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]] {{صل}}، [[امام علی|علی]]، [[فاطمه زهرا]]، [[امام حسن|حسن]] و [[امام حسین|حسین]] {{عم}} می‌باشند<ref>صحیح مسلم، ج ۷، ص ۱۳۰؛ صحیح ترمذی، ج ۵، ص ۶۵۶، کتاب المناقب</ref>. اگر چه حصر در آیه، اضافی است در مقابل همسران [[پیامبر]] {{صل}} و سایر صحابه، تا آنها از شمول آیه خارج گردند. در نتیجه [[آیه تطهیر]] شامل بقیه [[اهل بیت]] {{عم}} از دوازده امام نیز می‌شود.
+#با مراجعه به [[روایات]] [[فریقین]] از [[شیعه]] و سنی پی می‌بریم که مقصود از [[اهل بیت]] در [[آیه تطهیر]]، [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]] {{صل}}، [[امام علی|علی]]، [[فاطمه زهرا]]، [[امام حسن|حسن]] و [[امام حسین|حسین]] {{عم}} می‌باشند<ref>صحیح مسلم، ج ۷، ص ۱۳۰؛ صحیح ترمذی، ج ۵، ص ۶۵۶، کتاب المناقب</ref>. اگر چه حصر در آیه، اضافی است در مقابل همسران [[پیامبر]] {{صل}} و سایر صحابه، تا آنها از شمول آیه خارج گردند. در نتیجه [[آیه تطهیر]] شامل بقیه [[اهل بیت]] {{عم}} از دوازده امام نیز می‌شود.
 نتیجه اینکه: [[اهل بیت]] [[عصمت]] و [[طهارت]] از [[ولایت تکوینی]] برخوردارند.