امیة بن عبدالله بن عمرو

این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

امیة بن عبدالله بن عمرو در تاریخ اسلامی

مقدمه

از نوادگان عثمان بن عفان و برادر محمد بن عبدالله معروف به دیباج است . اگرچه ابن حزم وی را در شمار فرزندان عبدالله بن عمرو بن عثمان از بنی امیه نام نبرده، ولی ابن سعد در طبقه چهارم از تابعین اهل مدینه و ابن حبان در اتباع تابعین از او یاد کرده‌اند. بخاری نیز ضمن آنکه او را برادر محمد بن عبدالله قرشی دانسته، که ظاهرأ منظور همان محمد دیباج است، وی را حجازی خوانده است.

به گفته ابن اثیر و ابن حجر، تنها عبدان او را از صحابه شمرده و روایتی از وی درباره خطبه مشهور رسول خدا(ص) در فتح مکه نقل کرده است، اما به نظر ابوموسی این روایت از عبدالله بن دینار از عبدالله بن عمر بوده و روشن نیست چگونه این حدیث از امیة بن عبدالله بن عمرو نقل شده است. به نظر ابن حجر نیز بی‌تردید این روایت از عبدالله بن عمر نقل شده و أمیة بن عبدالله از اتباع تابعین است. ذهبی هم روایت مربوط به شرح حال امیه را ناتمام دانسته می‌گوید: از او در حدیثی مغلوط یاد شده است. گویا وی در یوم المُنتَهَب شرکت داشته و بنی طیء او را مجبور به فرار کرده‌اند.

آنچه مسلم است اینکه با توجه به زمان مرگ امیه و فاصله شدن چند نسل بین او و رسول خدا(ص)، نمی‌توان وی را از صحابه دانست. مرگ او در مدینه و به دست ابوحمزه مختار ثقفی نقل شده، که قطعاً در این گزارش اشتباه یا تصحیف صورت گرفته است؛ چراکه نام ابو حمزه خارجی، مختار بن عوف ازدی است. به هر صورت، او از عکرمه، پدرش و عمر بن عبدالعزیز روایت نقل کرده و ابن ابی حاتم به نقل از پدرش می‌گوید: حدیث او قابل قبول است.

منابع

1. خانجانی، قاسم، مقاله «امیة بن عبدالله بن عمرو»، دانشنامه سیره نبوی ج۲