ابوعثمان بن سنه خزاعی: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (جایگزینی متن - 'ابن ابی حاتم' به 'ابن ابی‌حاتم')
جز (جایگزینی متن - 'توضیح تصویر = تصویر نمادین دمشق' به 'توضیح تصویر = تصویر کهنی از دمشق')
 
(یک نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[ابوعثمان اصبحی در تراجم و رجال]] - [[ابوعثمان اصبحی در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = صحابه | عنوان مدخل  = ابوعثمان بن سنه خزاعی | مداخل مرتبط = [[ابوعثمان اصبحی در تراجم و رجال]] - [[ابوعثمان اصبحی در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}
{{جعبه اطلاعات اصحاب
| نام = ابوعثمان بن سنه خزاعی
| مشهور به =
| نام تصویر = تصویر نمادین دمشق.jpg                         
| عرض تصویر =
| توضیح تصویر = تصویر کهنی از [[دمشق]]
| نام کامل = ابوعثمان بن سنه خزاعی
| نام‌های دیگر =
| جنسیت = مرد
| کنیه = 
| لقب = 
| اهل =
| از قبیله = [[بنی‌خزاعه]]       
| از تیره = [[کعب]]
| پدر = 
| مادر = 
| همسر = 
| پسر =
| دختر = 
| خواهر =
| برادر = 
| خویشاوندان = 
| وابستگان =
| تاریخ تولد = 
| محل تولد = 
| محل زندگی = [[شام]]
| تاریخ درگذشت = 
| محل درگذشت = 
| تاریخ شهادت =   
| محل شهادت = 
| طول عمر = 
| محل دفن =
| دین =
| مذهب =
| از اصحاب = [[پیامبر خاتم]] 
| از طبقه =
| در جنگ = 
| نقش‌ها =
| فعالیت‌ها = 
| علت شهرت = 
| علت درگذشت =
| علت شهادت = 
| راوی از =
| روایات مشهور = 
| مشایخ او = 
| راویان از او = 
| آخرین راوی از او =
}}


== مقدمه ==
== مقدمه ==
از تیره [[کعب]] از [[خزاعه]]<ref>ابن حزم، ص۲۳۵.</ref> که به او کعبی نیز گفته‌اند<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۲۵۵.</ref>. نام وی دانسته نیست<ref>ابن ابی‌حاتم، ج۹، ص۴۰۸.</ref>. برخی، او را [[ابوعثمان بن شیبه]] یا [[عثمان بن شیبه]] خوانده‌اند<ref>ر. ک: ابن شاهین، ص۹۲؛ ابن حجر، فتح، ج۷، ص۱۳۱.</ref> که تصحیف است. به گفته [[ابونعیم]]<ref>ابونعیم، ج۵، ص۲۹۷۱.</ref> [[ابن منده]] از وی یاد و [[حدیثی]] در [[فتح]] [[طائف]] از او نقل کرده است. ما در منابع موجود، این [[حدیث]] را نیافتیم. [[ابن حجر]]<ref>الاصابه، ج۷، ص۲۵۶.</ref> می‌گوید: [[حدیث]] وی مرسل است و برخی او را در شمار [[صحابه]] آورده‌اند. ابن عبدالبر<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۷۴.</ref> پس از اشاره به [[اختلاف]] در [[صحابی]] بودن وی، با عبارت {{عربی|"وفيه نظر"}} در اینکه برخی صحابی بودن وی را رد کرده‌اند، [[تردید]]، و صحابی بودن او را تقویت کرده است؛ در حالی که ابن حجر<ref>تقریب، ج۲، ص۴۳۴.</ref> صحابی بودن وی را توهم دانسته است. به هر حال بیشتر منابع، وی را در شمار [[تابعین]] آورده‌اند<ref>ابن سعد، ج۵، ص۱۹۲.</ref>. برخی بر [[تابعی]] بودن وی تأکید کرده، او را شامی دانسته‌اند<ref>ابن ابی‌حاتم، ج۹، ص۴۰۸؛ حاکم، ج۲، ص۵۰۳؛ ابن عساکر، ج۶۷، ص۷۶.</ref>. با عنوان [[محدث]] نیز از وی یاد شده است<ref>فیروز آبادی، ج۴، ص۲۳۷.</ref> که شاید دلیل بر صحابی نبودنش باشد. از وی حدیثی در مورد [[نهی]] از [[طهارت]] به وسیله استخوان و سرگین نقل شده و [[شهرت]] دارد، اما به جز یکی دو مورد<ref>ر. ک: ابن اثیر، ج۶، ص۲۰۵.</ref> تمام منابع، این [[روایت]] را از ابو عثمان از [[ابن مسعود]] نقل کرده‌اند<ref>نسائی، ج۱، ص۳۷؛ ابن سلمه، ج۱، ص۱۲۳؛ بیهقی، ج۱، ص۱۱۰؛ ابن عساکر، ج۶۷، ص۷۴.</ref>. البته این روایت، از برخی دیگر چون [[ابوهریره]] نیز نقل شده است<ref>ابن عدی، ج۳، ص۳۳۲.</ref>.
از تیره [[کعب]] از [[خزاعه]]<ref>ابن حزم، ص۲۳۵.</ref> که به او کعبی نیز گفته‌اند<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۲۵۵.</ref>. نام وی دانسته نیست<ref>ابن ابی‌حاتم، ج۹، ص۴۰۸.</ref>. برخی، او را [[ابوعثمان بن شیبه]] یا [[عثمان بن شیبه]] خوانده‌اند<ref>ر. ک: ابن شاهین، ص۹۲؛ ابن حجر، فتح، ج۷، ص۱۳۱.</ref> که تصحیف است. به گفته [[ابونعیم]]<ref>ابونعیم، ج۵، ص۲۹۷۱.</ref> [[ابن منده]] از وی یاد و [[حدیثی]] در [[فتح]] [[طائف]] از او نقل کرده است. ما در منابع موجود، این [[حدیث]] را نیافتیم. [[ابن حجر]]<ref>الاصابه، ج۷، ص۲۵۶.</ref> می‌گوید: [[حدیث]] وی مرسل است و برخی او را در شمار [[صحابه]] آورده‌اند. ابن عبدالبر<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۷۴.</ref> پس از اشاره به [[اختلاف]] در [[صحابی]] بودن وی، با عبارت {{عربی|«وفيه نظر»}} در اینکه برخی صحابی بودن وی را رد کرده‌اند، [[تردید]]، و صحابی بودن او را تقویت کرده است؛ در حالی که ابن حجر<ref>تقریب، ج۲، ص۴۳۴.</ref> صحابی بودن وی را توهم دانسته است. به هر حال بیشتر منابع، وی را در شمار [[تابعین]] آورده‌اند<ref>ابن سعد، ج۵، ص۱۹۲.</ref>. برخی بر [[تابعی]] بودن وی تأکید کرده، او را شامی دانسته‌اند<ref>ابن ابی‌حاتم، ج۹، ص۴۰۸؛ حاکم، ج۲، ص۵۰۳؛ ابن عساکر، ج۶۷، ص۷۶.</ref>. با عنوان [[محدث]] نیز از وی یاد شده است<ref>فیروز آبادی، ج۴، ص۲۳۷.</ref> که شاید دلیل بر صحابی نبودنش باشد. از وی حدیثی در مورد [[نهی]] از [[طهارت]] به وسیله استخوان و سرگین نقل شده و [[شهرت]] دارد، اما به جز یکی دو مورد<ref>ر. ک: ابن اثیر، ج۶، ص۲۰۵.</ref> تمام منابع، این [[روایت]] را از ابو عثمان از [[ابن مسعود]] نقل کرده‌اند<ref>نسائی، ج۱، ص۳۷؛ ابن سلمه، ج۱، ص۱۲۳؛ بیهقی، ج۱، ص۱۱۰؛ ابن عساکر، ج۶۷، ص۷۴.</ref>. البته این روایت، از برخی دیگر چون [[ابوهریره]] نیز نقل شده است<ref>ابن عدی، ج۳، ص۳۳۲.</ref>.


از وی خبری از ابن مسعود نقل شده که گفت: زمانی که [[رسول خدا]] {{صل}} در [[مکه]] بود، شبی به یارانش فرمود: "هر کس می‌خواهد [[شاهد]] کار [[جنیان]] باشد، امشب حاضر باشد". کسی جز من حاضر نشد. من همراه [[رسول خدا]] {{صل}} به بالای [[مکه]] رفتم و آن [[حضرت]] امر فرمود جایی بنشینم و [[منتظر]] باشم. ایشان خود رفت و ایستاد و [[قرآن]] را گشود و در این هنگام، سیاهی بزرگی بین ما فاصله شد. [[ابن مسعود]] پس از نقل حوادث این شب، همان [[حدیث]] [[نهی]] از استفاده از استخوان و سرگین را نیز نقل کرده است<ref>حاکم، ج۲، ص۵۰۴-۵۰۳؛ ابن عساکر، ج۶۷، ص۷۵؛ مزی، ج۳۴، ص۶۷؛ شامی، ج۴، ص۴۳۴.</ref>. در برخی منابع، از [[ابوعثمان بن سنه]] نقل کرده‌اند که ابن مسعود در لیلة الجن، همراه رسول خدا {{صل}} بود و درباره [[وضو]] با نبیذ [[حدیثی]] نقل کرد<ref>ابن شاهین، ص۹۲.</ref>. برخی گفته‌اند لیلة الجن، شبی بود که [[جنیان]] [[خدمت]] رسول خدا {{صل}} رسیده، ایشان را به میان خود بردند تا [[دین]] و [[احکام اسلام]] را فرا بگیرند<ref>عظیم آبادی، ج۱، ص۱۰۸.</ref>. به نظر می‌رسد لیلة الجن، با همان گزارش پیش گفته یکی باشد. همچنین از وی نقل کرده‌اند که گفت: هنگامی که مردی [[شامیان]] را [[دشنام]] داد، [[امام علی]] {{ع}} او را از این کار بازداشت و فرمود: "همه شامیان را دشنام ندهید که برخی از آنان از [[اولیا]] و [[صالح]] هستند"<ref>ابن عساکر، ج۱، ص۳۳۷.</ref>. از وی حدیثی مُرسل نقل شده است که گفت: رسول خدا {{صل}} فرمود: "[[علم]] با [[غربت]] آغاز شد و همچنان که آغاز شد باز خواهد گشت"<ref>{{متن حدیث|العلم بدأ غریبا و سیعود کما بدأ}}؛ ابن عساکر، ج۶۷، ص۷۵.</ref>. وی را در شمار آن عده از شامیانی آورده‌اند که از [[شام]] به امام علی {{ع}} پیوستند و آن حضرت آنان را بدون [[اهل عراق]] به مجلس حدیث خود می‌برد<ref>ابن عساکر، ج۶۷، ص۷۵؛ مزی، ج۳۴، ص۶۷.</ref>. وی از امام علی {{ع}} و [[عبدالله بن مسعود]] [[روایت]] نقل، و [[ابن شهاب زهری]] از وی [[روایت حدیث]] کرده است<ref>مزی، ج۳۴، ص۶۷-۶۶.</ref><ref>[[قاسم خانجانی|خانجانی، قاسم]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوعثمان اصبحی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۴۳۶.</ref>
از وی خبری از ابن مسعود نقل شده که گفت: زمانی که [[رسول خدا]] {{صل}} در [[مکه]] بود، شبی به یارانش فرمود: «هر کس می‌خواهد [[شاهد]] کار [[جنیان]] باشد، امشب حاضر باشد». کسی جز من حاضر نشد. من همراه [[رسول خدا]] {{صل}} به بالای [[مکه]] رفتم و آن [[حضرت]] امر فرمود جایی بنشینم و [[منتظر]] باشم. ایشان خود رفت و ایستاد و [[قرآن]] را گشود و در این هنگام، سیاهی بزرگی بین ما فاصله شد. [[ابن مسعود]] پس از نقل حوادث این شب، همان [[حدیث]] [[نهی]] از استفاده از استخوان و سرگین را نیز نقل کرده است<ref>حاکم، ج۲، ص۵۰۴-۵۰۳؛ ابن عساکر، ج۶۷، ص۷۵؛ مزی، ج۳۴، ص۶۷؛ شامی، ج۴، ص۴۳۴.</ref>. در برخی منابع، از [[ابوعثمان بن سنه]] نقل کرده‌اند که ابن مسعود در لیلة الجن، همراه رسول خدا {{صل}} بود و درباره [[وضو]] با نبیذ [[حدیثی]] نقل کرد<ref>ابن شاهین، ص۹۲.</ref>. برخی گفته‌اند لیلة الجن، شبی بود که [[جنیان]] [[خدمت]] رسول خدا {{صل}} رسیده، ایشان را به میان خود بردند تا [[دین]] و [[احکام اسلام]] را فرا بگیرند<ref>عظیم آبادی، ج۱، ص۱۰۸.</ref>. به نظر می‌رسد لیلة الجن، با همان گزارش پیش گفته یکی باشد. همچنین از وی نقل کرده‌اند که گفت: هنگامی که مردی [[شامیان]] را [[دشنام]] داد، [[امام علی]] {{ع}} او را از این کار بازداشت و فرمود: «همه شامیان را دشنام ندهید که برخی از آنان از [[اولیا]] و [[صالح]] هستند»<ref>ابن عساکر، ج۱، ص۳۳۷.</ref>. از وی حدیثی مُرسل نقل شده است که گفت: رسول خدا {{صل}} فرمود: «[[علم]] با [[غربت]] آغاز شد و همچنان که آغاز شد باز خواهد گشت»<ref>{{متن حدیث|العلم بدأ غریبا و سیعود کما بدأ}}؛ ابن عساکر، ج۶۷، ص۷۵.</ref>. وی را در شمار آن عده از شامیانی آورده‌اند که از [[شام]] به امام علی {{ع}} پیوستند و آن حضرت آنان را بدون [[اهل عراق]] به مجلس حدیث خود می‌برد<ref>ابن عساکر، ج۶۷، ص۷۵؛ مزی، ج۳۴، ص۶۷.</ref>. وی از امام علی {{ع}} و [[عبدالله بن مسعود]] [[روایت]] نقل، و [[ابن شهاب زهری]] از وی [[روایت حدیث]] کرده است<ref>مزی، ج۳۴، ص۶۷-۶۶.</ref><ref>[[قاسم خانجانی|خانجانی، قاسم]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوعثمان اصبحی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۴۳۶.</ref>
 
== جستارهای وابسته ==
{{مدخل وابسته}}
* [[بنی‌خزاعه]] (قبیله)
* [[کعب]] (قبیله)
{{پایان مدخل وابسته}}


== منابع ==
== منابع ==
خط ۱۶: خط ۷۰:
[[رده:اعلام]]
[[رده:اعلام]]
[[رده:اصحاب پیامبر]]
[[رده:اصحاب پیامبر]]
[[رده:بنی‌خزاعه]]
[[رده:کعب]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۶ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۱۰

ابوعثمان بن سنه خزاعی
تصویر کهنی از دمشق
نام کاملابوعثمان بن سنه خزاعی
جنسیتمرد
از قبیلهبنی‌خزاعه
از تیرهکعب
محل زندگیشام
از اصحابپیامبر خاتم

مقدمه

از تیره کعب از خزاعه[۱] که به او کعبی نیز گفته‌اند[۲]. نام وی دانسته نیست[۳]. برخی، او را ابوعثمان بن شیبه یا عثمان بن شیبه خوانده‌اند[۴] که تصحیف است. به گفته ابونعیم[۵] ابن منده از وی یاد و حدیثی در فتح طائف از او نقل کرده است. ما در منابع موجود، این حدیث را نیافتیم. ابن حجر[۶] می‌گوید: حدیث وی مرسل است و برخی او را در شمار صحابه آورده‌اند. ابن عبدالبر[۷] پس از اشاره به اختلاف در صحابی بودن وی، با عبارت «وفيه نظر» در اینکه برخی صحابی بودن وی را رد کرده‌اند، تردید، و صحابی بودن او را تقویت کرده است؛ در حالی که ابن حجر[۸] صحابی بودن وی را توهم دانسته است. به هر حال بیشتر منابع، وی را در شمار تابعین آورده‌اند[۹]. برخی بر تابعی بودن وی تأکید کرده، او را شامی دانسته‌اند[۱۰]. با عنوان محدث نیز از وی یاد شده است[۱۱] که شاید دلیل بر صحابی نبودنش باشد. از وی حدیثی در مورد نهی از طهارت به وسیله استخوان و سرگین نقل شده و شهرت دارد، اما به جز یکی دو مورد[۱۲] تمام منابع، این روایت را از ابو عثمان از ابن مسعود نقل کرده‌اند[۱۳]. البته این روایت، از برخی دیگر چون ابوهریره نیز نقل شده است[۱۴].

از وی خبری از ابن مسعود نقل شده که گفت: زمانی که رسول خدا (ص) در مکه بود، شبی به یارانش فرمود: «هر کس می‌خواهد شاهد کار جنیان باشد، امشب حاضر باشد». کسی جز من حاضر نشد. من همراه رسول خدا (ص) به بالای مکه رفتم و آن حضرت امر فرمود جایی بنشینم و منتظر باشم. ایشان خود رفت و ایستاد و قرآن را گشود و در این هنگام، سیاهی بزرگی بین ما فاصله شد. ابن مسعود پس از نقل حوادث این شب، همان حدیث نهی از استفاده از استخوان و سرگین را نیز نقل کرده است[۱۵]. در برخی منابع، از ابوعثمان بن سنه نقل کرده‌اند که ابن مسعود در لیلة الجن، همراه رسول خدا (ص) بود و درباره وضو با نبیذ حدیثی نقل کرد[۱۶]. برخی گفته‌اند لیلة الجن، شبی بود که جنیان خدمت رسول خدا (ص) رسیده، ایشان را به میان خود بردند تا دین و احکام اسلام را فرا بگیرند[۱۷]. به نظر می‌رسد لیلة الجن، با همان گزارش پیش گفته یکی باشد. همچنین از وی نقل کرده‌اند که گفت: هنگامی که مردی شامیان را دشنام داد، امام علی (ع) او را از این کار بازداشت و فرمود: «همه شامیان را دشنام ندهید که برخی از آنان از اولیا و صالح هستند»[۱۸]. از وی حدیثی مُرسل نقل شده است که گفت: رسول خدا (ص) فرمود: «علم با غربت آغاز شد و همچنان که آغاز شد باز خواهد گشت»[۱۹]. وی را در شمار آن عده از شامیانی آورده‌اند که از شام به امام علی (ع) پیوستند و آن حضرت آنان را بدون اهل عراق به مجلس حدیث خود می‌برد[۲۰]. وی از امام علی (ع) و عبدالله بن مسعود روایت نقل، و ابن شهاب زهری از وی روایت حدیث کرده است[۲۱][۲۲]

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

  1. ابن حزم، ص۲۳۵.
  2. ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۲۵۵.
  3. ابن ابی‌حاتم، ج۹، ص۴۰۸.
  4. ر. ک: ابن شاهین، ص۹۲؛ ابن حجر، فتح، ج۷، ص۱۳۱.
  5. ابونعیم، ج۵، ص۲۹۷۱.
  6. الاصابه، ج۷، ص۲۵۶.
  7. ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۷۴.
  8. تقریب، ج۲، ص۴۳۴.
  9. ابن سعد، ج۵، ص۱۹۲.
  10. ابن ابی‌حاتم، ج۹، ص۴۰۸؛ حاکم، ج۲، ص۵۰۳؛ ابن عساکر، ج۶۷، ص۷۶.
  11. فیروز آبادی، ج۴، ص۲۳۷.
  12. ر. ک: ابن اثیر، ج۶، ص۲۰۵.
  13. نسائی، ج۱، ص۳۷؛ ابن سلمه، ج۱، ص۱۲۳؛ بیهقی، ج۱، ص۱۱۰؛ ابن عساکر، ج۶۷، ص۷۴.
  14. ابن عدی، ج۳، ص۳۳۲.
  15. حاکم، ج۲، ص۵۰۴-۵۰۳؛ ابن عساکر، ج۶۷، ص۷۵؛ مزی، ج۳۴، ص۶۷؛ شامی، ج۴، ص۴۳۴.
  16. ابن شاهین، ص۹۲.
  17. عظیم آبادی، ج۱، ص۱۰۸.
  18. ابن عساکر، ج۱، ص۳۳۷.
  19. «العلم بدأ غریبا و سیعود کما بدأ»؛ ابن عساکر، ج۶۷، ص۷۵.
  20. ابن عساکر، ج۶۷، ص۷۵؛ مزی، ج۳۴، ص۶۷.
  21. مزی، ج۳۴، ص۶۷-۶۶.
  22. خانجانی، قاسم، مقاله «ابوعثمان اصبحی»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۴۳۶.