اهل بیت در لغت: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۶ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۴۹

معناشناسی

اهل بیت، ترکیبی از دو واژۀ "اهل" و "بیت" است. کلمۀ اهل معمولاً با توجه به مضاف‌الیه خود معنی می‌شود، "أهل الرجل" قبیله و نزدیکان او هستند. به همسر مرد نیز اهل او گفته می‌شود. "أهل الأمر" والیان و فرمانروایان هستند و "أهل الاسلام" مسلمانان هستند و گاهی به خواص و نزدیک‌ترین افراد به شخص، "اهل الرجل" گفته می‌شود و "أهل البیت" به معنی ساکنان خانه یا اتاق است^[۱].^[۲]

درباره معنای لغوی کلمه "أهل" دو دیدگاه به چشم می‌خورد؛ برخی این واژه را به مصادیق آن تفسیر کرده و معنای واحد و جامعی برای آن ذکر ننموده‌اند. این گروه، مصادیق خانواده، خاندان، خویشان، شیعیان و اهل دین انسان را به عنوان معنای خود این واژه در نظر گرفته اند^[۳].^[۴]

در مقابل، عده ای دیگر، معنایی جامع و ریشه‌ای واحد را برای واژه "أهل" قائل‌اند که قدر جامع همه آنها تعلق خاطر، سنخیت، اُنس و الفت داشتن با چیزی و اختصاص داشتن به آن است^[۵].^[۶]

با مقایسه دو دیدگاه، روشن می‌شود دیدگاه دوم که قائل به "وجود یک ریشه معنایی جامع و فراگیر برای واژه أهل" است بهتر از دیدگاه نخست است؛ زیرا بازگشت معانی دیدگاه اول به دیدگاه دوم است^[۷]. در مجموع واژه "اهل" به معانی سزاوار و لایق به چیزی، مختار و منتخب، خاندان، اقوام و خویشان، عیال و فرزندان، ملت و امت و... آمده است^[۸] و قدر جامع همه آنها تعلق، سنخیت، اُنس و الفت داشتن با چیزی و اختصاص داشتن به آن است. البته هرچه تعلق چیزی به چیزی بیشتر باشد اختصاص بدان شدیدتر است و هرچه اختصاص شدیدتر باشد صدق عنوان "اهل" قوی‌تر خواهد بود^[۹]. از نظر واژه‌شناسان "آل" به دلیل اینکه مصغّر آن "اُهَیْل" است با "اهل" یکی است، با این تفاوت که "آل" مخصوص انسان‌هاست و باید به اسم عَلَم اضافه شود، در حالی که چنین التزامی در کار برد "اهل" وجود ندارد^[۱۰].^[۱۱]

ابن منظور درباره کلمه "بیت" چنین گوید: "البیت، معنایش معروف است و جمعش بیوت و ابیات و ابابیت، عیال مرد را نیز "بیت" گویند و بَیتُ الرجلُ: زن او را گویند که با کلمه بیت از او کنایه می‌آورند، همچنین در معنای ازدواج نیز استعمال گردیده و فلانٌ بیتُ قومه یعنی بزرگ و شریف آنهاست. بَیتُ العرب: شرافت عرب را گویند، سیبویه گفته: در أَکثر موارد بیشترین اسم‌هایی که بر اختصاص دلالت دارند عبارتند از: بَنُو فلانٍ و مَعشَرٌ (در صورتی که اضافه گردد) و أهل البيت و آل فلان. مراد از اهل بیت پیامبر، ﴿إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ﴾ همسران و دخترش و داماد او یعنی علی (ع) است^[۱۲].

راغب اصفهانی درباره کلمه "بیت و اهل بیت" گوید: در اصل بیت به پناهگاه انسان در شب گفته می‌شود، سپس در مسکن بدون اعتبار شب استعمال شده، کلمه "اهل البیت" در آل النبی (ص) معمول و متعارف گردیده است و اینکه پیامبر درباره سلمان فرمود: «سَلْمَانُ مِنَّا أَهْلَ الْبَيْتِ» به خاطر اینست که بفهماند: آزاده شده قومی را می‌توان به آن نسبت داد و گفته شده در آیات شریفه ﴿فِي بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ﴾^[۱۳] و ﴿لَا تَدْخُلُوا بُيُوتً﴾^[۱۴] مراد از بیوت، اهل بیت و قوم پیامبر هستند^[۱۵].^[۱۶]

"بیت" نیز به معنای خانه و محل سکونت است^[۱۷] و بدین ترتیب، ترکیب "اهل بیت" به معنای "ساکنان خانه" است^[۱۸].

منابع

پانویس

↑ معجم مقاییس اللغة، ج۱، ص۱۵۰؛ لسان العرب، ج۱۱، ص۲۹.
↑ کمپانی زارع، مهدی، مقاله «اهل بیت»، دانشنامه امام رضا ج۲، ص ۶۶۵.
↑ ر.ک: فیومی، احمد بن محمد، «المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر»، ج۲، ص۲۸؛ عسکری ابوهلال، حسن بن عبدالله، «الفروق فی اللغه»، ص۲۷۵؛ ابن منظور، محمد بن مکرم، «لسان العرب»، ج۱۱، ص۲۸؛ مرتضی زبیدی، محمد بن محمد، «تاج العروس»، ج۱۴، ص۳۵؛ طریحی، فخرالدین، «مجمع البحرین»، ج۵، ص۳۱۴.
↑ تحریری، محمد باقر، جلوه‌های لاهوتی ج۱، ص۴۵.
↑ مصطفوی، حسن، «التحقیق فی کلمات القرآن الکریم»، ج۱ ص۱۷۰؛ فیومی، احمد بن محمد، «المصباح المنیر»، ج۲ ص۲۸؛ ابن منظور، محمد بن مکرم، «لسان العرب»، ج۱۱ صص۳۰-۲۸. لازم به ذکر است که در این عبارت، مولف، معانی و مصادیق مختلف اهل را به یک مفهوم واحد ارجاع داده است ولی به وجود یک معنای جامع و فراگیر، "پیوند جامع"، تصریح کرده است.
↑ حسینی، سید مجتبی، مقامات اولیاء ج۱، ص۲۷؛ زمردیان، احمد، مقام ولایت در شرح زیارت جامعه کبیره، ص۲۲.
↑ ر.ک: حسینی میلانی، سید علی، با پیشوایان هدایتگر ج۱، ص۹۹.
↑ بصائر ذوی التمییز، ج‌۲، ص‌۸۳ ـ ۸۴.
↑ التحقیق، ج‌۱، ص‌۱۶۹ ـ ۱۷۱، «اهل».
↑ مفردات، ص‌۹۸، «آل».
↑ یوسفیان، حسن، مقاله «اهل بیت»، دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵، ص۷۶ - ۹۵.
↑ لسان العرب، ج۲، ص۱۴.
↑ «(این چراغ) در خانه‌هایی (است) که خداوند رخصت داده است تا والایی یابند» سوره نور، آیه ۳۶.
↑ «به خانه‌هایی جز خانه خودتان درنیایید» سوره احزاب، آیه ۵۳.
↑ المفردات، ص۶۴-۶۵.
↑ شکری، آرزو، حقوق اهل بیت، ص۴۷- ۴۸.
↑ لسان العرب، ج‌۱، ص‌۵۴۵‌، «بیت».
↑ یوسفیان، حسن، مقاله «اهل بیت»، دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵، ص۷۶ - ۹۵؛ مقاله «مصداق اهل بیت»، موسوعه رد شبهات ج۱۷ ص ۹.

[1] معجم مقاییس اللغة، ج۱، ص۱۵۰؛ لسان العرب، ج۱۱، ص۲۹.

[2] کمپانی زارع، مهدی، مقاله «اهل بیت»، دانشنامه امام رضا ج۲، ص ۶۶۵.

[3] ر.ک: فیومی، احمد بن محمد، «المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر»، ج۲، ص۲۸؛ عسکری ابوهلال، حسن بن عبدالله، «الفروق فی اللغه»، ص۲۷۵؛ ابن منظور، محمد بن مکرم، «لسان العرب»، ج۱۱، ص۲۸؛ مرتضی زبیدی، محمد بن محمد، «تاج العروس»، ج۱۴، ص۳۵؛ طریحی، فخرالدین، «مجمع البحرین»، ج۵، ص۳۱۴.

[4] تحریری، محمد باقر، جلوه‌های لاهوتی ج۱، ص۴۵.

[5] مصطفوی، حسن، «التحقیق فی کلمات القرآن الکریم»، ج۱ ص۱۷۰؛ فیومی، احمد بن محمد، «المصباح المنیر»، ج۲ ص۲۸؛ ابن منظور، محمد بن مکرم، «لسان العرب»، ج۱۱ صص۳۰-۲۸. لازم به ذکر است که در این عبارت، مولف، معانی و مصادیق مختلف اهل را به یک مفهوم واحد ارجاع داده است ولی به وجود یک معنای جامع و فراگیر، "پیوند جامع"، تصریح کرده است.

[6] حسینی، سید مجتبی، مقامات اولیاء ج۱، ص۲۷؛ زمردیان، احمد، مقام ولایت در شرح زیارت جامعه کبیره، ص۲۲.

[7] ر.ک: حسینی میلانی، سید علی، با پیشوایان هدایتگر ج۱، ص۹۹.

[8] بصائر ذوی التمییز، ج‌۲، ص‌۸۳ ـ ۸۴.

[9] التحقیق، ج‌۱، ص‌۱۶۹ ـ ۱۷۱، «اهل».

[10] مفردات، ص‌۹۸، «آل».

[11] یوسفیان، حسن، مقاله «اهل بیت»، دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵، ص۷۶ - ۹۵.

[12] لسان العرب، ج۲، ص۱۴.

[13] «(این چراغ) در خانه‌هایی (است) که خداوند رخصت داده است تا والایی یابند» سوره نور، آیه ۳۶.

[14] «به خانه‌هایی جز خانه خودتان درنیایید» سوره احزاب، آیه ۵۳.

[15] المفردات، ص۶۴-۶۵.

[16] شکری، آرزو، حقوق اهل بیت، ص۴۷- ۴۸.

[17] لسان العرب، ج‌۱، ص‌۵۴۵‌، «بیت».

[18] یوسفیان، حسن، مقاله «اهل بیت»، دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵، ص۷۶ - ۹۵؛ مقاله «مصداق اهل بیت»، موسوعه رد شبهات ج۱۷ ص ۹.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{امامت}}
+{{مدخل مرتبط
-<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
+| موضوع مرتبط = اهل بیت پیامبر خاتم
-: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[اهل بیت]]''' است. "'''[[اهل بیت]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
+| عنوان مدخل  = اهل بیت پیامبر خاتم
-<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
+| مداخل مرتبط = [[اهل بیت در لغت]] - [[اهل بیت پیامبر خاتم در قرآن]] - [[اهل بیت پیامبر خاتم در حدیث]] - [[اهل بیت پیامبر خاتم در نهج البلاغه]] - [[اهل بیت پیامبر خاتم در کلام اسلامی]] - [[اهل بیت پیامبر خاتم در تاریخ اسلامی]] - [[اهل بیت پیامبر خاتم در معارف دعا و زیارات]] - [[اهل بیت پیامبر خاتم در فقه سیاسی]] - [[اهل بیت پیامبر خاتم در عرفان اسلامی]] - [[اهل بیت پیامبر خاتم در معارف و سیره نبوی]] - [[اهل بیت پیامبر خاتم در معارف و سیره حسینی]] - [[اهل بیت پیامبر خاتم در معارف و سیره سجادی]] - [[اهل بیت پیامبر خاتم در معارف و سیره رضوی]] - [[اهل بیت پیامبر خاتم در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]]
-: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[اهل بیت در لغت]] - [[اهل بیت در قرآن]] - [[اهل بیت در حدیث]] - [[اهل بیت در نهج البلاغه]] - [[اهل بیت در کلام اسلامی]] -  [[اهل بیت در فقه سیاسی]] - [[اهل بیت در معارف و سیره حسینی]] - [[اهل بیت در معارف و سیره رضوی]] - [[اهل بیت در معارف دعا و زیارات]] - [[اهل بیت در معارف و سیره سجادی]]</div>
+| پرسش مرتبط  =
-<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
+}}
-==مقدمه==
+== معناشناسی ==
-[[اهل بیت]]{{عم}}؛ [[معصومین]] از [[خاندان پیامبر اسلام]]{{صل}} و [[مرجع]] [[امت اسلامی]] بعد از ایشان.
+اهل بیت، ترکیبی از دو واژۀ "[[اهل]]" و "[[بیت]]" است. کلمۀ [[اهل]] معمولاً با توجه به مضاف‌الیه خود معنی می‌شود، "أهل الرجل" [[قبیله]] و [[نزدیکان]] او هستند. به [[همسر]] مرد نیز [[اهل]] او گفته می‌شود. "أهل الأمر" والیان و [[فرمانروایان]] هستند و "أهل الاسلام" [[مسلمانان]] هستند و گاهی به [[خواص]] و نزدیک‌ترین افراد به شخص، "اهل الرجل" گفته می‌شود و "أهل البیت" به معنی ساکنان [[خانه]] یا اتاق است<ref>معجم مقاییس اللغة، ج۱، ص۱۵۰؛ لسان العرب، ج۱۱، ص۲۹.</ref>.<ref>[[مهدی کمپانی زارع|کمپانی زارع، مهدی]]، [[اهل بیت - کمپانی زارع (مقاله)|مقاله «اهل بیت»]]، [[دانشنامه امام رضا ج۲ (کتاب)|دانشنامه امام رضا ج۲]]، ص ۶۶۵.</ref>
-اهل بیت در لغت به معنای «ساکنان و [[اهل]] [[خانه]]» است<ref>دهخدا، علی اکبر، لغت‌نامه دهخدا، ج۳، ص۳۶۶۳.</ref>؛ سپس این معنی توسعه یافته و به معنای کسانی که نسبت [[خانوادگی]]، آنها را به هم مرتبط می‌کند، به‌کار می‌رود<ref>راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ القرآن، تحقیق صفوان عدنان داودی، ص۹۶.</ref>.
-از دیدگاه عموم [[مسلمانان]] هرگاه واژه اهل بیت بدون قرینه به کار برود، مراد از آن خاندان پیامبر اسلام{{صل}} است<ref>راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ القرآن، تحقیق صفوان عدنان داودی، ص۹۶؛ قرشی، سید علی اکبر، قاموس قرآن، ج۱، ص۱۳۷.</ref> و در عالم [[اسلام]] همه قبول دارند که، [[علی]]{{ع}}، [[فاطمه]]{{س}}، [[حسن]] و [[حسین]]{{عم}} داخل در اهل بیت{{عم}} هستند<ref>ابن حجر هیتمی، احمد، الصواعق المحرقة، تحقیق عبدالرحمن ترکی، ج۲، ص۴۲۱؛ آیت الله خامنه‌ای، ۱۸/۲/۱۳۷۷.</ref>. این موضوع در [[منابع روایی اهل سنت]] نیز نقل شده است<ref>نیشابوری، مسلم بن حجاج، صحیح مسلم، ج۷، ص۱۳۰.</ref>.
+درباره معنای لغوی کلمه "[[أهل]]" دو دیدگاه به چشم می‌خورد؛ برخی این واژه را به مصادیق آن [[تفسیر]] کرده و معنای واحد و جامعی برای آن ذکر ننموده‌اند. این گروه، مصادیق [[خانواده]]، [[خاندان]]، [[خویشان]]، [[شیعیان]] و اهل دین [[انسان]] را به عنوان معنای خود این واژه در نظر گرفته اند<ref>ر.ک: فیومی، احمد بن محمد، «المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر»، ج۲، ص۲۸؛ عسکری ابوهلال، حسن بن عبدالله، «الفروق فی اللغه»، ص۲۷۵؛ ابن منظور، محمد بن مکرم، «لسان العرب»، ج۱۱، ص۲۸؛ مرتضی زبیدی، محمد بن محمد، «تاج العروس»، ج۱۴، ص۳۵؛ طریحی، فخرالدین، «مجمع البحرین»، ج۵، ص۳۱۴.</ref>.<ref>[[محمد باقر تحریری|تحریری، محمد باقر]]، [[جلوه‌های لاهوتی ج۱ (کتاب)|جلوه‌های لاهوتی ج۱]]، ص۴۵.</ref>
-البته [[شیعیان]] به استناد [[روایات]] فراوان معتقدند اهل بیت{{عم}}، نُه فرزند [[معصوم]] از [[نسل]] [[امام حسین]]{{ع}} را نیز شامل می‌شود<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تحقیق علی اکبر غفاری، ج۱، ص۴۲۳؛ رک: امام خمینی، شرح چهل حدیث، ص۵۵۲؛ سبحانی، جعفر، اهل البیت{{عم}}، ص۹.</ref>. اهل بیت{{عم}} بر اساس [[حدیث ثقلین]]<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تحقیق علی اکبر غفاری، ج۱، ص۲۹۴؛ احمد بن حنبل، مسند الامام احمد بن حنبل، ج۳، ص۱۴؛ ج۱۴، ص۲۶،‌۵۹.</ref> [[مرجعیت]] تامه امت اسلامی را بعد از [[پیامبر اسلام]]{{صل}} عهده‌دار هستند<ref>ر.ک: امام خمینی، تنقیح الاصول، تقریر حسین تقوی اشتهاردی، ج۳، ص۱۳۷.</ref> و [[جامعه اسلامی]] باید بر اساس [[قرآن]]، [[سنت پیامبر]]{{صل}} و [[تعالیم]] ایشان شکل گیرد<ref>ر.ک: حسینی بهشتی، سید محمد، روش برداشت از قرآن، ص۵۴؛ آیت الله خامنه‌ای، ۱۹/۴/۱۳۹۲.</ref>.
+در مقابل، عده ای دیگر، معنایی جامع و ریشه‌ای واحد را برای واژه "أهل" قائل‌اند که قدر جامع همه آنها تعلق خاطر، سنخیت، اُنس و [[الفت]] داشتن با چیزی و اختصاص داشتن به آن است<ref> مصطفوی، حسن، «التحقیق فی کلمات القرآن الکریم»، ج۱ ص۱۷۰؛ فیومی، احمد بن محمد، «المصباح المنیر»، ج۲ ص۲۸؛ ابن منظور، محمد بن مکرم، «لسان العرب»، ج۱۱ صص۳۰-۲۸. لازم به ذکر است که در این عبارت، مولف، معانی و مصادیق مختلف اهل را به یک مفهوم واحد ارجاع داده است ولی به وجود یک معنای جامع و فراگیر، "پیوند جامع"، تصریح کرده است.</ref>.<ref>[[سید مجتبی حسینی|حسینی، سید مجتبی]]، [[مقامات اولیاء ج۱ (کتاب)|مقامات اولیاء ج۱]]، ص۲۷؛ [[احمد زمردیان|زمردیان، احمد]]، [[مقام ولایت در شرح زیارت جامعه کبیره (کتاب)|مقام ولایت در شرح زیارت جامعه کبیره]]، ص۲۲.</ref>
-در [[متون دینی]] برجای مانده از [[ادیان]] پیش از اسلام، مطالبی وجود دارد که عده‌ای از [[پژوهشگران]] [[اسلامی]] معتقدند منظور از آن [[اهل بیت پیامبر]] اسلام{{صل}} است. به عنوان نمونه در [[کتاب مقدس]] به یکی از [[فرزندان]] [[اسماعیل]] اشاره می‌کند که در [[سرزمین]] [[مکه]] به [[پیامبری]] [[مبعوث]] خواهد شد و [[دوازده نفر]] از فرزندانش، [[امام]] و [[زعیم]] [[جامعه]] بعد از او خواهند بود<ref>کتاب مقدس، تکوین، ۱۷/۱۸-۲۱.</ref>. این مطالب به نام «[[بشارت]]» شناخته می‌شوند و در برخی کتب جمع‌آوری شده‌اند<ref>ر.ک. صادقی تهرانی، محمد، بشارات عهدین، ص۳۴-۲۷۴.</ref>.<ref>[[مصطفی فرخی|فرخی، مصطفی]]، [[اهل بیت - فرخی (مقاله)| مقاله «اهل بیت»]]، [[مقالاتی از اندیشه‌نامه انقلاب اسلامی (کتاب)|مقالاتی از اندیشه‌نامه انقلاب اسلامی‌]]، ص ۲۱۹.</ref>.
+با مقایسه دو دیدگاه، روشن می‌شود دیدگاه دوم که قائل به "وجود یک ریشه معنایی جامع و فراگیر برای واژه [[أهل]]" است بهتر از دیدگاه نخست است؛ زیرا بازگشت معانی دیدگاه اول به دیدگاه دوم است<ref>ر.ک: [[سید علی حسینی میلانی|حسینی میلانی، سید علی]]، [[با پیشوایان هدایتگر ج۱ (کتاب)|با پیشوایان هدایتگر ج۱]]، ص۹۹.</ref>. در مجموع واژه "[[اهل]]" به معانی سزاوار و لایق به چیزی، مختار و منتخب، [[خاندان]]، اقوام و [[خویشان]]، عیال و [[فرزندان]]، [[ملت]] و [[امت]] و... آمده است<ref>بصائر ذوی التمییز، ج‌۲، ص‌۸۳ ـ ۸۴.</ref> و قدر جامع همه آنها تعلق، سنخیت، اُنس و [[الفت]] داشتن با چیزی و اختصاص داشتن به آن است. البته هرچه تعلق چیزی به چیزی بیشتر باشد اختصاص بدان شدیدتر است و هرچه اختصاص شدیدتر باشد [[صدق]] عنوان "[[اهل]]" قوی‌تر خواهد بود<ref>التحقیق، ج‌۱، ص‌۱۶۹ ـ ۱۷۱، «اهل».</ref>. از نظر واژه‌شناسان "[[آل]]" به [[دلیل]] اینکه مصغّر آن "اُهَیْل" است با "[[اهل]]" یکی است، با این تفاوت که "[[آل]]" مخصوص انسان‌هاست و باید به اسم عَلَم اضافه شود، در حالی که چنین التزامی در کار برد "[[اهل]]" وجود ندارد<ref>مفردات، ص‌۹۸، «آل».</ref>.<ref>[[حسن یوسفیان|یوسفیان، حسن]]، [[اهل بیت - یوسفیان (مقاله)|مقاله «اهل بیت»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵]]، ص۷۶ - ۹۵.</ref>
-== جستارهای وابسته ==
+[[ابن منظور]] درباره کلمه "[[بیت]]" چنین گوید: "البیت، معنایش معروف است و جمعش [[بیوت]] و ابیات و ابابیت، عیال مرد را نیز "[[بیت]]" گویند و بَیتُ الرجلُ: [[زن]] او را گویند که با کلمه [[بیت]] از او کنایه می‌آورند، همچنین در معنای [[ازدواج]] نیز استعمال گردیده و {{عربی|فلانٌ بیتُ قومه}} یعنی بزرگ و [[شریف]] آنهاست. بَیتُ العرب: [[شرافت]] [[عرب]] را گویند، سیبویه گفته: در أَکثر موارد بیشترین اسم‌هایی که بر اختصاص دلالت دارند عبارتند از: {{عربی|بَنُو فلانٍ و مَعشَرٌ}} (در صورتی که اضافه گردد) {{عربی|و أهل البيت و آل فلان}}. مراد از [[اهل بیت پیامبر]]، {{متن قرآن|إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ}} [[همسران]] و دخترش و داماد او یعنی [[علی]] {{ع}} است<ref>لسان العرب، ج۲، ص۱۴.</ref>.
-==منابع==
+[[راغب اصفهانی]] درباره کلمه "[[بیت]] و [[اهل بیت]]" گوید: در اصل [[بیت]] به [[پناهگاه]] [[انسان]] در شب گفته می‌شود، سپس در [[مسکن]] بدون اعتبار شب استعمال شده، کلمه "[[اهل البیت]]" در [[آل]] النبی {{صل}} معمول و متعارف گردیده است و اینکه [[پیامبر]] درباره [[سلمان]] فرمود: {{متن حدیث|سَلْمَانُ مِنَّا أَهْلَ الْبَيْتِ}} به خاطر اینست که بفهماند: [[آزاده]] شده قومی را می‌توان به آن نسبت داد و گفته شده در [[آیات شریفه]] {{متن قرآن|فِي بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ}}<ref>«(این چراغ) در خانه‌هایی (است) که خداوند رخصت داده است تا والایی یابند» سوره نور، آیه ۳۶.</ref> و {{متن قرآن|لَا تَدْخُلُوا بُيُوتً}}<ref>«به خانه‌هایی جز خانه خودتان درنیایید» سوره احزاب، آیه ۵۳.</ref> مراد از [[بیوت]]، [[اهل بیت]] و [[قوم]] [[پیامبر]] هستند<ref>المفردات، ص۶۴-۶۵.</ref>.<ref>[[آرزو شکری|شکری، آرزو]]، [[حقوق اهل بیت (کتاب)|حقوق اهل بیت]]، ص۴۷- ۴۸.</ref>
-#[[پرونده:1100697.jpg|22px]] [[مصطفی فرخی|فرخی، مصطفی]]، [[اهل بیت - فرخی (مقاله)| مقاله «اهل بیت»]]، [[مقالاتی از اندیشه‌نامه انقلاب اسلامی (کتاب)|'''مقالاتی از اندیشه‌نامه انقلاب اسلامی‌''']]
+"[[بیت]]" نیز به معنای [[خانه]] و محل سکونت است<ref>لسان العرب، ج‌۱، ص‌۵۴۵‌، «بیت».</ref> و بدین ترتیب، ترکیب "[[اهل بیت]]" به معنای "ساکنان [[خانه]]" است<ref>[[حسن یوسفیان|یوسفیان، حسن]]، [[اهل بیت - یوسفیان (مقاله)|مقاله «اهل بیت»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵]]، ص۷۶ - ۹۵؛ [[مصداق اهل بیت (مقاله)|مقاله «مصداق اهل بیت»]]، [[موسوعه رد شبهات ج۱۷ (کتاب)|موسوعه رد شبهات ج۱۷]] ص ۹.</ref>.
-==پانویس==
+== منابع ==
+{{منابع}}
+# [[پرونده:1100515.jpg|22px]] [[مهدی کمپانی زارع|کمپانی زارع، مهدی]]، [[اهل بیت - کمپانی زارع (مقاله)|مقاله «اهل بیت»]]، [[دانشنامه امام رضا ج۲ (کتاب)|'''دانشنامه امام رضا ج۲''']]
+# [[پرونده:1313.jpg|22px]] [[حسن یوسفیان|یوسفیان، حسن]]، [[اهل بیت - یوسفیان (مقاله)|مقاله «اهل بیت»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵ (کتاب)|'''دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵''']]
+# [[پرونده:11460.jpg|22px]] [[سید مجتبی حسینی|حسینی، سید مجتبی]]، [[مقامات اولیاء ج۱ (کتاب)|'''مقامات اولیاء ج۱''']]
+# [[پرونده:11031312.jpg|22px]] [[احمد زمردیان|زمردیان، احمد]]، [[مقام ولایت در شرح زیارت جامعه کبیره (کتاب)|'''مقام ولایت در شرح زیارت جامعه کبیره''']]
+# [[پرونده:5604.jpg|22px]] [[سید علی حسینی میلانی|حسینی میلانی، سید علی]]، [[با پیشوایان هدایتگر ج۱ (کتاب)|'''با پیشوایان هدایتگر ج۱''']]
+# [[پرونده:lahuti1.jpg|22px]] [[محمد باقر تحریری|تحریری، محمد باقر]]، [[جلوه‌های لاهوتی ج۱ (کتاب)|'''جلوه‌های لاهوتی ج۱''']]
+# [[پرونده:1379781.jpg|22px]] [[آرزو شکری|شکری، آرزو]]، [[حقوق اهل بیت (کتاب)|'''حقوق اهل بیت''']]
+# [[پرونده:IM009896.jpg|22px]] [[رحمت‌الله ضیایی|ضیایی، رحمت‌الله]]، [[مصداق اهل بیت (مقاله)|مقاله «مصداق اهل بیت»]]، [[موسوعه رد شبهات ج۱۷ (کتاب)|'''موسوعه رد شبهات ج۱۷''']]
+{{پایان منابع}}
+== پانویس ==
 {{پانویس}}
 [[رده:اهل بیت]]
-[[رده:مدخل]]