عبدالرحمن بن عروه غفاری: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۵ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۲۹

مقدمه

عبدالرحمن بن عروه غفاری و برادرش عبدالله بن عروه غفاری که هر دو در کربلا شهید شدند، از اشراف و شجاعان کوفه بودند و به خاندان پیامبر عشق می‌ورزیدند. جدّشان حراق نیز از یاران علی (ع) بود که در جنگ جمل، صفین و نهروان در رکاب آن حضرت حضور داشت. این دو برادر با هم از کوفه به کربلا آمده بودند^[۱].^[۲]

کتاب‌های تاریخی در باره عبدالرحمان و برادرش عبدالله جز در واقعه کربلا چیز دیگری ننوشته‌اند و در روز عاشورا موقعی که بیشتر یاران امام (ع) به شهادت رسیدند، او و برادرش عبدالله، به محضر امام (ع) آمدند و در حالی که می‌‌گریستند، گفتند: سلام بر تو ای ابا عبدالله، دشمن ما را محاصره کرده و بر ما مستولی شده، دوست داریم مقابل تو بجنگیم و جان خویش را فدا سازیم!^[۳].

امام (ع) به آنها خوش آمد گفت و به آنان فرمود: «جلو بیایید»، آنها جلو آمدند و در نزدیکی حضرت با دشمن به قتال و جهاد پرداختند.

«عبدالرحمان» در حال مبارزه این رجز می‌‌خواند و برادرش آن را تکمیل می‌‌کرد:

قَدْ عَلِمَتْ‏ حَقّاً بَنُو غِفَارٍ		وَ خِنْدِفٍ بَعْدَ بَنِي نِزَارٍ"
لَنَضْرِبَنَّ مَعْشَرَ الْفُجَّارِ		بِكُلِّ عَضْبٍ صارمٍ بَتّارٍ"
يا قَوْمِ ذودوا عَنْ بَنِي الْأَحْرَارِ		بِالْمَشْرَفِيِّ وَ الْقَنَا الْخَطَّارِ"

فرزندان غفار و خندف و بنی نزار به حق می‌‌دانند؛ که با شمشیر بران گروه بدکاران را می‌‌زنیم؛ ای قوم! با شمشیر مشرفی و نیزه جنبنده از فرزندان آزادگان دفاع کنید^[۴].

آری «عبدالرحمان» به همراه برادرش «عبدالله» در مقابل چشمان مبارک امام جنگید و به درجه رفیع شهادت نایل آمد.

در فضیلت او همین بس که در زیارت ناحیه به او و برادرش عبدالله سلام و درود فرستاده شده است: «السَّلَامُ عَلَى عَبْدِ اللَّهِ وَ عَبْدِ الرَّحْمَنِ ابْنَيْ عُرْوَةَ بْنِ‏ حَرَّاقٍ‏ الْغِفَارِيَّيْنِ‏»^[۵].^[۶].

اختلاف در نام پدر

در برخی منابع «عبدالرحمن بن عزره» آمده، لکن منابع کهن از چنین شخصی نام نبرده‌اند. تنها در نسخه‌ای از رجال طوسی، وی و برادرش، عبدالله بن عرزة بن حراق غفاری در شمار اصحاب امام حسین (ع) یاد شده‌اند^[۷]

مؤلف تنقیح المقال، اگر چه نام او را در زمره شهیدان کربلا قرار داده ولی می‌گوید: چون در هیچ یک از نسخه‌های سِیر و مقاتل، عبدالرحمن به عنوان یکی از اصحاب سیدالشهدا (ع) ذکر نشده صحیح آن است که بگوییم: نام پدر او «عروة» می‌باشد نه «عرزة»^[۸].^[۹]

جستارهای وابسته

عبدالله بن عروه غفاری (برادر)

منابع

ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام حسین
محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین
محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا
جمعی از نویسندگان، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا

پانویس

↑ معارف و معاریف، ج۴، ص۱۵۰۱؛ انصار الحسین، ص۸۳؛ تنقیح المقال، مامقانی، ج۲، ص۱۴۶.
↑ محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، ص ۳۲۱.
↑ يَا أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ! عَلَيْكَ اَلسَّلاَمُ، حَازَنَا اَلْعَدُوُّ إِلَيْكَ، فَأَحْبَبْنَا أَنْ نُقْتَلَ بَيْنَ يَدَيْكَ، نَمْنَعُكَ وَ نَدْفَعُ عَنْكَ
↑ .تاریخ طبری، ج۵، ص۴۴۲؛ نفس المهموم، ص۲۷۰؛ تنقیح المقال، ج۲، ص۱۹۸؛ ابصارالعین، ص۱۵۳؛ قاموس الرجال، ج۶، ص۱۲۹؛ و در بحار الأنوار، ج۴۵، ص۲۸ تنها به ذکر این اشعار در میدان نبرد برای عبدالرحمن بن عروه اکتفا کرده است. در مناقب این شهرآشوب، ج۴، ص۱۰۲ همین رجز را به قرة بن ابی قره غفاری نسبت داده است.
↑ زیارت ناحیه مقدسه، بحارالأنوار، ج۴۵، ص۷۱.
↑ ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام حسین، ص۵۰۶-۵۰۸؛ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین ص ۵۵۷.
↑ رجال طوسی، ص۷۷.
↑ تنقیح المقال، ج۲، ص۱۴۶؛ طبری نیز نام پدر او را «عزره» گفته است. تاریخ طبری، ج۵، ص۴۴۲، دارالمعارف.
↑ جمعی از نویسندگان، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ص۲۱۷.

[1] معارف و معاریف، ج۴، ص۱۵۰۱؛ انصار الحسین، ص۸۳؛ تنقیح المقال، مامقانی، ج۲، ص۱۴۶.

[2] محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، ص ۳۲۱.

[3] يَا أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ! عَلَيْكَ اَلسَّلاَمُ، حَازَنَا اَلْعَدُوُّ إِلَيْكَ، فَأَحْبَبْنَا أَنْ نُقْتَلَ بَيْنَ يَدَيْكَ، نَمْنَعُكَ وَ نَدْفَعُ عَنْكَ

[4] .تاریخ طبری، ج۵، ص۴۴۲؛ نفس المهموم، ص۲۷۰؛ تنقیح المقال، ج۲، ص۱۹۸؛ ابصارالعین، ص۱۵۳؛ قاموس الرجال، ج۶، ص۱۲۹؛ و در بحار الأنوار، ج۴۵، ص۲۸ تنها به ذکر این اشعار در میدان نبرد برای عبدالرحمن بن عروه اکتفا کرده است. در مناقب این شهرآشوب، ج۴، ص۱۰۲ همین رجز را به قرة بن ابی قره غفاری نسبت داده است.

[5] زیارت ناحیه مقدسه، بحارالأنوار، ج۴۵، ص۷۱.

[6] ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام حسین، ص۵۰۶-۵۰۸؛ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین ص ۵۵۷.

[7] رجال طوسی، ص۷۷.

[8] تنقیح المقال، ج۲، ص۱۴۶؛ طبری نیز نام پدر او را «عزره» گفته است. تاریخ طبری، ج۵، ص۴۴۲، دارالمعارف.

[9] جمعی از نویسندگان، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ص۲۱۷.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
+{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = شهدای کربلا | عنوان مدخل  = عبدالرحمن بن عروه غفاری | مداخل مرتبط = [[عبدالرحمن بن عروه غفاری در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}
-{{امامت}}
+== مقدمه ==
-<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
+عبدالرحمن بن عروه غفاری و برادرش [[عبدالله بن عروه غفاری]] که هر دو در [[کربلا]] [[شهید]] شدند، از اشراف و [[شجاعان]] [[کوفه]] بودند و به [[خاندان پیامبر]] [[عشق]] می‌ورزیدند. جدّشان حراق نیز از [[یاران علی]] {{ع}} بود که در [[جنگ جمل]]، [[صفین]] و [[نهروان]] در رکاب آن حضرت حضور داشت. این دو [[برادر]] با هم از [[کوفه]] به [[کربلا]] آمده بودند<ref>معارف و معاریف، ج۴، ص۱۵۰۱؛ انصار الحسین، ص۸۳؛ تنقیح المقال، مامقانی، ج۲، ص۱۴۶.</ref>.<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص ۳۲۱.</ref>
-: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
-<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
-: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[عبدالرحمن بن عروه غفاری در تاریخ اسلامی]]</div>
-<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
-==مقدمه==
+کتاب‌های [[تاریخی]] در باره عبدالرحمان و برادرش عبدالله جز در [[واقعه کربلا]] چیز دیگری ننوشته‌اند و در [[روز عاشورا]] موقعی که بیشتر [[یاران امام]] {{ع}} به [[شهادت]] رسیدند، او و برادرش عبدالله، به [[محضر امام]] {{ع}} آمدند و در حالی که می‌‌گریستند، گفتند: [[سلام]] بر تو ای [[ابا عبدالله]]، [[دشمن]] ما را محاصره کرده و بر ما مستولی شده، [[دوست]] داریم مقابل تو بجنگیم و [[جان]] خویش را [[فدا]] سازیم!<ref>{{عربی|يَا أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ! عَلَيْكَ اَلسَّلاَمُ، حَازَنَا اَلْعَدُوُّ إِلَيْكَ، فَأَحْبَبْنَا أَنْ نُقْتَلَ بَيْنَ يَدَيْكَ، نَمْنَعُكَ وَ نَدْفَعُ عَنْكَ}}</ref>.
-'''عبدالرحمن بن عروه غفاری''' او و برادرش [[عبدالله بن عروه غفاری]]، که هر دو در [[کربلا]] [[شهید]] شدند، از اشراف و [[شجاعان]] [[کوفه]] بودند و به [[خاندان پیامبر]] [[عشق]] می‌ورزیدند. جدّشان حراق نیز از [[یاران علی]]{{ع}} بود که در سه [[جنگ]]، در رکاب آن [[حضرت]] حضور داشت. این دو [[برادر]] با هم از [[کوفه]] به [[کربلا]] آمده بودند. هر دو با هم [[روز عاشورا]] از [[سیدالشهدا]] [[اذن]] [[پیکار]] گرفتند و با هم به میدان رفتند. در رفتن به میدان [[نبرد]]، از هم [[سبقت]] می‌جستند. هنگام [[جنگ]]، هر کدام یک مصرع از [[رجز]] را می‌خواند و نفر دیگر، مصرع دوم [[شعر]] را تمام می‌کرد. این دو [[برادر]] با هم نیز به [[شهادت]] رسیدند<ref>معارف و معاریف، ج۴، ص۱۵۰۱؛ انصار الحسین، ص۸۳؛ تنقیح المقال، مامقانی، ج۲، ص۱۴۶.</ref>.<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص ۳۲۱.</ref>
-در برخی منابع «عبدالرحمن بن عزره» آمده، لکن منابع کهن از چنین شخصی نام نبرده‌اند. تنها در نسخه‌ای از [[رجال]] [[طوسی]]، وی و برادرش، [[عبدالله بن عرزة بن حراق غفاری]] در شمار [[اصحاب امام حسین]]{{ع}} یاد شده‌اند<ref>رجال طوسی، ص۷۷.</ref>
+[[امام]] {{ع}} به آنها خوش آمد گفت و به آنان فرمود: «جلو بیایید»، آنها جلو آمدند و در نزدیکی حضرت با دشمن به [[قتال]] و [[جهاد]] پرداختند.
-مؤلف [[تنقیح المقال (کتاب)|تنقیح المقال]]، اگر چه نام او را در زمره [[شهیدان کربلا]] قرار داده ولی می‌گوید: چون در هیچ یک از نسخه‌های سِیر و [[مقاتل]]، عبدالرحمن به عنوان یکی از [[اصحاب سیدالشهدا]]{{ع}} ذکر نشده صحیح آن است که بگوییم: نام [[پدر]] او «عروة» می‌باشد نه «عرزة»<ref>تنقیح المقال، ج۲، ص۱۴۶؛ طبری نیز نام پدر او را «عزره» گفته است. (تاریخ طبری، ج۵، ص۴۴۲، دارالمعارف).</ref>.<ref>جمعی از نویسندگان، [[پژوهشی پیرامون شهدای کربلا (کتاب)|پژوهشی پیرامون شهدای کربلا]]، ص:۲۱۷.</ref>
+«عبدالرحمان» در حال [[مبارزه]] این [[رجز]] می‌‌خواند و برادرش آن را تکمیل می‌‌کرد:
+{{شعر}}
+{{ب|''قَدْ عَلِمَتْ‏ حَقّاً بَنُو غِفَارٍ''|2=''وَ خِنْدِفٍ بَعْدَ بَنِي نِزَارٍ"}}
+{{ب|''لَنَضْرِبَنَّ مَعْشَرَ الْفُجَّارِ''|2=''بِكُلِّ عَضْبٍ صارمٍ بَتّارٍ"}}
+{{ب|''يا قَوْمِ ذودوا عَنْ بَنِي الْأَحْرَارِ''|2=''بِالْمَشْرَفِيِّ وَ الْقَنَا الْخَطَّارِ"}}
+{{پایان شعر}}
+:فرزندان [[غفار]] و [[خندف]] و [[بنی نزار]] به [[حق]] می‌‌دانند؛ که با [[شمشیر]] بران گروه بدکاران را می‌‌زنیم؛ ای قوم! با [[شمشیر]] مشرفی و نیزه [[جنبنده]] از فرزندان آزادگان [[دفاع]] کنید<ref>.تاریخ طبری، ج۵، ص۴۴۲؛ نفس المهموم، ص۲۷۰؛ تنقیح المقال، ج۲، ص۱۹۸؛ ابصارالعین، ص۱۵۳؛ قاموس الرجال، ج۶، ص۱۲۹؛ و در بحار الأنوار، ج۴۵، ص۲۸ تنها به ذکر این اشعار در میدان نبرد برای عبدالرحمن بن عروه اکتفا کرده است. در مناقب این شهرآشوب، ج۴، ص۱۰۲ همین رجز را به قرة بن ابی قره غفاری نسبت داده است.</ref>.
-جدّ او از [[یاران علی]]{{ع}} بود که در [[جنگ جمل]]، [[صفین]] و [[نهروان]] شرکت داشت. خودش نیز از [[جوانان]] نام‌آور و برجستۀ [[کوفه]] بود. به [[حسین بن علی]] پیوست و [[روز عاشورا]] [[شهید]] شد<ref>انصار الحسین، ص۸۲؛ تنقیح المقال، مامقانی، ج۲، ص۱۴۶.</ref>. نامش در [[زیارت رجبیه]] هم آمده است.
+آری «عبدالرحمان» به همراه برادرش «عبدالله» در مقابل چشمان [[مبارک]] [[امام]] جنگید و به درجه رفیع [[شهادت]] نایل آمد.
-بعید نیست که این، همان [[عبدالرحمن بن عروه غفاری]] باشد و تشابه اسمی میان عروه و عزره در استنساخ پیش آمده باشد<ref>مرحوم مامقانی هم این نظر را دارد (تنقیح المقال، مامقانی، ج۲، ص۱۴۶).</ref>.<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص ۳۲۱.</ref>
+در [[فضیلت]] او همین بس که در [[زیارت]] ناحیه به او و برادرش عبدالله [[سلام]] و [[درود]] فرستاده شده است: {{متن حدیث|السَّلَامُ عَلَى عَبْدِ اللَّهِ وَ عَبْدِ الرَّحْمَنِ ابْنَيْ عُرْوَةَ بْنِ‏ حَرَّاقٍ‏ الْغِفَارِيَّيْنِ‏}}<ref>زیارت ناحیه مقدسه، بحارالأنوار، ج۴۵، ص۷۱.</ref>.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام حسین - ناظم‌زاده (کتاب)|اصحاب امام حسین]]، ص۵۰۶-۵۰۸؛ [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امام حسین (کتاب)|گزیده دانشنامه امام حسین]] ص ۵۵۷.</ref>.
+== اختلاف در نام پدر ==
+در برخی منابع «عبدالرحمن بن عزره» آمده، لکن منابع کهن از چنین شخصی نام نبرده‌اند. تنها در نسخه‌ای از [[رجال]] [[طوسی]]، وی و برادرش، [[عبدالله بن عرزة بن حراق غفاری]] در شمار [[اصحاب امام حسین]] {{ع}} یاد شده‌اند<ref>رجال طوسی، ص۷۷.</ref>
+مؤلف [[تنقیح المقال (کتاب)|تنقیح المقال]]، اگر چه نام او را در زمره [[شهیدان کربلا]] قرار داده ولی می‌گوید: چون در هیچ یک از نسخه‌های سِیر و [[مقاتل]]، عبدالرحمن به عنوان یکی از [[اصحاب سیدالشهدا]] {{ع}} ذکر نشده صحیح آن است که بگوییم: نام پدر او «عروة» می‌باشد نه «عرزة»<ref>تنقیح المقال، ج۲، ص۱۴۶؛ طبری نیز نام پدر او را «عزره» گفته است. تاریخ طبری، ج۵، ص۴۴۲، دارالمعارف.</ref>.<ref>جمعی از نویسندگان، [[پژوهشی پیرامون شهدای کربلا (کتاب)|پژوهشی پیرامون شهدای کربلا]]، ص۲۱۷.</ref>
 == جستارهای وابسته ==
-*[[عبدالله بن عروه غفاری]] (برادر)
+{{مدخل وابسته}}
+* [[عبدالله بن عروه غفاری]] (برادر)
+{{پایان مدخل‌ وابسته}}
-==منابع==
+== منابع ==
 {{منابع}}
-#[[پرونده:13681024.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|'''فرهنگ عاشورا''']]
+# [[پرونده:1100374.jpg|22px]] [[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام حسین - ناظم‌زاده (کتاب)|'''اصحاب امام حسین''']]
+# [[پرونده:13681353.jpg|22px]] [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امام حسین (کتاب)|'''گزیده دانشنامه امام حسین''']]
+# [[پرونده:13681024.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|'''فرهنگ عاشورا''']]
+# [[پرونده:360818579.jpg|22px]] جمعی از نویسندگان، [[پژوهشی پیرامون شهدای کربلا (کتاب)| '''پژوهشی پیرامون شهدای کربلا''']]
 {{پایان منابع}}
-==پانویس==
+== پانویس ==
 {{پانویس}}
-[[رده:عبدالرحمن بن عروه غفاری]]
 [[رده:مدخل فرهنگ عاشورا]]
 [[رده:اعلام]]
 [[رده:شهدای واقعه کربلا]]
-[[رده:یاران امام حسین]]
+[[رده:اصحاب امام حسین]]