مال در معارف و سیره سجادی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">\n: +)) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | |||
| موضوع مرتبط = مال | |||
| عنوان مدخل = مال | |||
| مداخل مرتبط = [[مال در قرآن]] - [[مال در فقه سیاسی]] - [[مال در نهج البلاغه]] - [[مال در معارف دعا و زیارات]] - [[مال در معارف و سیره سجادی]] - [[مال در معارف و سیره رضوی]] | |||
| پرسش مرتبط = | |||
}} | |||
== مقدمه == | |||
==مقدمه== | |||
[[ثروت]] در لغت به معنای فراوانی [[مردم]] و [[مال]] آمده است. در واقع دو نوع ثروت داریم؛ نیروی [[انسانی]] و امکانات [[مالی]]. | [[ثروت]] در لغت به معنای فراوانی [[مردم]] و [[مال]] آمده است. در واقع دو نوع ثروت داریم؛ نیروی [[انسانی]] و امکانات [[مالی]]. | ||
[[قرآن کریم]] مال را مایه قوام [[زندگی]]<ref>{{متن قرآن|وَلَا تُؤْتُوا السُّفَهَاءَ أَمْوَالَكُمُ الَّتِي جَعَلَ اللَّهُ لَكُمْ قِيَامًا وَارْزُقُوهُمْ فِيهَا وَاكْسُوهُمْ وَقُولُوا لَهُمْ قَوْلًا مَعْرُوفًا}} «و دارایی‌هایتان را که خداوند (مایه) پایداری (زندگی) شما گردانیده است به کم‌خردان نسپارید و از در آمد آن، آنان را روزی و پوشاک رسانید و با آنان با زبانی شایسته سخن گویید» سوره نساء، آیه ۵.</ref> و [[زینت]] [[زندگی دنیا]]<ref>{{متن قرآن|الْمَالُ وَالْبَنُونَ زِينَةُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَالْبَاقِيَاتُ الصَّالِحَاتُ خَيْرٌ عِنْدَ رَبِّكَ ثَوَابًا وَخَيْرٌ أَمَلًا}} «دارایی و پسران زیور زندگی دنیایند و کارهای ماندگار شایسته در نزد پروردگارت در پاداش و امید (به آینده) بهتر است» سوره کهف، آیه ۴۶.</ref> و [[آزمون الهی]]<ref>{{متن قرآن|وَاعْلَمُوا أَنَّمَا أَمْوَالُكُمْ وَأَوْلَادُكُمْ فِتْنَةٌ وَأَنَّ اللَّهَ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ}} «و بدانید که دارایی‌ها و فرزندانتان مایه آزمونند و اینکه خداوند است که پاداشی سترگ نزد اوست» سوره انفال، آیه ۲۸.</ref> دانسته و [[دلبستگی]] و [[محبت]] بسیار به مال را نکوهیده است<ref>{{متن قرآن|وَتُحِبُّونَ الْمَالَ حُبًّا جَمًّا}} «و دارایی را بسیار دوست می‌دارید،» سوره فجر، آیه ۲۰.</ref>. | [[قرآن کریم]] مال را مایه قوام [[زندگی]]<ref>{{متن قرآن|وَلَا تُؤْتُوا السُّفَهَاءَ أَمْوَالَكُمُ الَّتِي جَعَلَ اللَّهُ لَكُمْ قِيَامًا وَارْزُقُوهُمْ فِيهَا وَاكْسُوهُمْ وَقُولُوا لَهُمْ قَوْلًا مَعْرُوفًا}} «و دارایی‌هایتان را که خداوند (مایه) پایداری (زندگی) شما گردانیده است به کم‌خردان نسپارید و از در آمد آن، آنان را روزی و پوشاک رسانید و با آنان با زبانی شایسته سخن گویید» سوره نساء، آیه ۵.</ref> و [[زینت]] [[زندگی دنیا]]<ref>{{متن قرآن|الْمَالُ وَالْبَنُونَ زِينَةُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَالْبَاقِيَاتُ الصَّالِحَاتُ خَيْرٌ عِنْدَ رَبِّكَ ثَوَابًا وَخَيْرٌ أَمَلًا}} «دارایی و پسران زیور زندگی دنیایند و کارهای ماندگار شایسته در نزد پروردگارت در پاداش و امید (به آینده) بهتر است» سوره کهف، آیه ۴۶.</ref> و [[آزمون الهی]]<ref>{{متن قرآن|وَاعْلَمُوا أَنَّمَا أَمْوَالُكُمْ وَأَوْلَادُكُمْ فِتْنَةٌ وَأَنَّ اللَّهَ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ}} «و بدانید که دارایی‌ها و فرزندانتان مایه آزمونند و اینکه خداوند است که پاداشی سترگ نزد اوست» سوره انفال، آیه ۲۸.</ref> دانسته و [[دلبستگی]] و [[محبت]] بسیار به مال را نکوهیده است<ref>{{متن قرآن|وَتُحِبُّونَ الْمَالَ حُبًّا جَمًّا}} «و دارایی را بسیار دوست می‌دارید،» سوره فجر، آیه ۲۰.</ref>. | ||
[[امام سجاد]]{{ع}} از [[خدای متعال]] ثروت تمام‌نشدنی را درخواست می‌فرماید: {{متن حدیث|وَ مَتِّعْنَا بِثَرْوَةٍ لَا تَنْفَدُ}}<ref>دعای ۳۵.</ref>. مقصود [[امام]] یا ثروت در [[دنیا]] است که [[برکت]] داشته باشد و یا ثروت در [[آخرت]] است که فناناپذیر است. بیشتر آن را ناظر به [[عمل صالح]] و باقیات الصّالحات دانسته‌اند: {{متن قرآن|مَا عِنْدَكُمْ يَنْفَدُ وَمَا عِنْدَ اللَّهِ بَاقٍ}}<ref>«آنچه نزد شماست پایان می‌یابد و آنچه نزد خداوند است پایاست» سوره نحل، آیه ۹۶.</ref>. امام{{ع}} [[فقر]] و ثروت را ملاک [[ارزش]] نمی‌داند و از [[خدای بزرگ]] می‌خواهد که او را از چنین [[ظن]] و گمانی مصون دارد: «و مرا نگاه‌دار از این که تھی‌دستی را بی‌ارج پندارم یا [[ثروتمندی]] را صاحب [[فضل]] و [[برتری]] شمارم»<ref>نیایش سی‌و‌پنجم | [[امام سجاد]] {{ع}} از [[خدای متعال]] ثروت تمام‌نشدنی را درخواست می‌فرماید: {{متن حدیث|وَ مَتِّعْنَا بِثَرْوَةٍ لَا تَنْفَدُ}}<ref>دعای ۳۵.</ref>. مقصود [[امام]] یا ثروت در [[دنیا]] است که [[برکت]] داشته باشد و یا ثروت در [[آخرت]] است که فناناپذیر است. بیشتر آن را ناظر به [[عمل صالح]] و باقیات الصّالحات دانسته‌اند: {{متن قرآن|مَا عِنْدَكُمْ يَنْفَدُ وَمَا عِنْدَ اللَّهِ بَاقٍ}}<ref>«آنچه نزد شماست پایان می‌یابد و آنچه نزد خداوند است پایاست» سوره نحل، آیه ۹۶.</ref>. امام {{ع}} [[فقر]] و ثروت را ملاک [[ارزش]] نمی‌داند و از [[خدای بزرگ]] می‌خواهد که او را از چنین [[ظن]] و گمانی مصون دارد: «و مرا نگاه‌دار از این که تھی‌دستی را بی‌ارج پندارم یا [[ثروتمندی]] را صاحب [[فضل]] و [[برتری]] شمارم»<ref>نیایش سی‌و‌پنجم.</ref>. | ||
آن حضرت [[طلب]] ثروت (و [[عزت]]) را از غیرخدا [[طلب]] محتاجی از محتاج دیگر و آن را عین [[سفاهت]] و [[بی‌خردی]] شمرده‌اند: «و بر آنم که درخواست [[نیازمندی]] از [[نیازمند]] دیگر سفاهت [[رأی]] است و [[ضلالت]] [[عقل]]. چه بسا - ای [[خداوند]] من – دیده‌ام کسانی را که... جز از [[خزانه]] [[فضل]] تو [[توانگری]] جسته‌اند و بینوا شده‌اند»<ref>نیایش بیست‌و‌هشتم.</ref>.<ref>التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، حسن مصطفوی، دارالکتب العلمیة، بیروت، ۱۴۲۰، چاپ سوم؛ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، ۱۳۷۵، چاپ دوم.</ref>.<ref>[[فضل‌الله خالقیان|خالقیان، فضل‌الله]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «ثروت»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۱۶۹.</ref>. | |||
==منابع== | == منابع == | ||
{{منابع}} | |||
# [[پرونده:1100609.jpg|22px]] [[فضل‌الله خالقیان|خالقیان، فضل‌الله]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|'''مقاله «ثروت»، دانشنامه صحیفه سجادیه''']] | # [[پرونده:1100609.jpg|22px]] [[فضل‌الله خالقیان|خالقیان، فضل‌الله]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|'''مقاله «ثروت»، دانشنامه صحیفه سجادیه''']] | ||
{{پایان منابع}} | |||
==پانویس== | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده: | [[رده:اصطلاحات فقهی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۳ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۱۰
این مدخل زیرشاخهٔ بحث مال است. مال از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: مال در قرآن - مال در فقه سیاسی - مال در نهج البلاغه - مال در معارف دعا و زیارات - مال در معارف و سیره سجادی - مال در معارف و سیره رضوی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
ثروت در لغت به معنای فراوانی مردم و مال آمده است. در واقع دو نوع ثروت داریم؛ نیروی انسانی و امکانات مالی. قرآن کریم مال را مایه قوام زندگی[۱] و زینت زندگی دنیا[۲] و آزمون الهی[۳] دانسته و دلبستگی و محبت بسیار به مال را نکوهیده است[۴].
امام سجاد (ع) از خدای متعال ثروت تمام‌نشدنی را درخواست می‌فرماید: «وَ مَتِّعْنَا بِثَرْوَةٍ لَا تَنْفَدُ»[۵]. مقصود امام یا ثروت در دنیا است که برکت داشته باشد و یا ثروت در آخرت است که فناناپذیر است. بیشتر آن را ناظر به عمل صالح و باقیات الصّالحات دانسته‌اند: ﴿مَا عِنْدَكُمْ يَنْفَدُ وَمَا عِنْدَ اللَّهِ بَاقٍ﴾[۶]. امام (ع) فقر و ثروت را ملاک ارزش نمی‌داند و از خدای بزرگ می‌خواهد که او را از چنین ظن و گمانی مصون دارد: «و مرا نگاه‌دار از این که تھی‌دستی را بی‌ارج پندارم یا ثروتمندی را صاحب فضل و برتری شمارم»[۷].
آن حضرت طلب ثروت (و عزت) را از غیرخدا طلب محتاجی از محتاج دیگر و آن را عین سفاهت و بی‌خردی شمرده‌اند: «و بر آنم که درخواست نیازمندی از نیازمند دیگر سفاهت رأی است و ضلالت عقل. چه بسا - ای خداوند من – دیده‌ام کسانی را که... جز از خزانه فضل تو توانگری جسته‌اند و بینوا شده‌اند»[۸].[۹].[۱۰].
منابع
پانویس
- ↑ ﴿وَلَا تُؤْتُوا السُّفَهَاءَ أَمْوَالَكُمُ الَّتِي جَعَلَ اللَّهُ لَكُمْ قِيَامًا وَارْزُقُوهُمْ فِيهَا وَاكْسُوهُمْ وَقُولُوا لَهُمْ قَوْلًا مَعْرُوفًا﴾ «و دارایی‌هایتان را که خداوند (مایه) پایداری (زندگی) شما گردانیده است به کم‌خردان نسپارید و از در آمد آن، آنان را روزی و پوشاک رسانید و با آنان با زبانی شایسته سخن گویید» سوره نساء، آیه ۵.
- ↑ ﴿الْمَالُ وَالْبَنُونَ زِينَةُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَالْبَاقِيَاتُ الصَّالِحَاتُ خَيْرٌ عِنْدَ رَبِّكَ ثَوَابًا وَخَيْرٌ أَمَلًا﴾ «دارایی و پسران زیور زندگی دنیایند و کارهای ماندگار شایسته در نزد پروردگارت در پاداش و امید (به آینده) بهتر است» سوره کهف، آیه ۴۶.
- ↑ ﴿وَاعْلَمُوا أَنَّمَا أَمْوَالُكُمْ وَأَوْلَادُكُمْ فِتْنَةٌ وَأَنَّ اللَّهَ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ﴾ «و بدانید که دارایی‌ها و فرزندانتان مایه آزمونند و اینکه خداوند است که پاداشی سترگ نزد اوست» سوره انفال، آیه ۲۸.
- ↑ ﴿وَتُحِبُّونَ الْمَالَ حُبًّا جَمًّا﴾ «و دارایی را بسیار دوست می‌دارید،» سوره فجر، آیه ۲۰.
- ↑ دعای ۳۵.
- ↑ «آنچه نزد شماست پایان می‌یابد و آنچه نزد خداوند است پایاست» سوره نحل، آیه ۹۶.
- ↑ نیایش سی‌و‌پنجم.
- ↑ نیایش بیست‌و‌هشتم.
- ↑ التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، حسن مصطفوی، دارالکتب العلمیة، بیروت، ۱۴۲۰، چاپ سوم؛ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، ۱۳۷۵، چاپ دوم.
- ↑ خالقیان، فضل‌الله، مقاله «ثروت»، دانشنامه صحیفه سجادیه، ص ۱۶۹.