صرف: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-\n\n\n +\n\n)) |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
||
| (۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[صرف در قرآن]] - [[صرف در حدیث]] - [[صرف در فقه سیاسی]] | پرسش مرتبط = صرف (پرسش)}} | ||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
متحول کردن<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۶، ص۲۳۲.</ref>، گردانیدن (دور کردن و دفع کردن)<ref>بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۴۶۹.</ref>، منصرف کردن و تبدیل از حالتی به حالت دیگر؛ اصل آن به معنای بازگشت چیزی<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۳۴۲.</ref>، بدل کردن چیزی به غیر آن<ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۴۸۲.</ref>. | متحول کردن<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۶، ص۲۳۲.</ref>، گردانیدن (دور کردن و دفع کردن)<ref>بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۴۶۹.</ref>، منصرف کردن و تبدیل از حالتی به حالت دیگر؛ اصل آن به معنای بازگشت چیزی<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۳۴۲.</ref>، بدل کردن چیزی به غیر آن<ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۴۸۲.</ref>. | ||
| خط ۱۰: | خط ۷: | ||
این اصطلاح با موضوعات مختلف، در [[امور مادّی]] و [[معنوی]] استعمال شده است: | این اصطلاح با موضوعات مختلف، در [[امور مادّی]] و [[معنوی]] استعمال شده است: | ||
#گونه‌به‌گونه‌شدن و تبدیل مکانی: {{متن قرآن|تَصْرِيفِ الرِّيَاحِ وَالسَّحَابِ الْمُسَخَّرِ بَيْنَ السَّمَا}}<ref>«در گرداندن بادها و ابر فرمانبردار میان آسمان و زمین، برای گروهی که خرد می‌ورزند نشانه‌هاست» سوره بقره، آیه ۱۶۴.</ref>. | # گونه‌به‌گونه‌شدن و تبدیل مکانی: {{متن قرآن|تَصْرِيفِ الرِّيَاحِ وَالسَّحَابِ الْمُسَخَّرِ بَيْنَ السَّمَا}}<ref>«در گرداندن بادها و ابر فرمانبردار میان آسمان و زمین، برای گروهی که خرد می‌ورزند نشانه‌هاست» سوره بقره، آیه ۱۶۴.</ref>. | ||
#تبدیل از حالتی به حالت دیگر: {{متن قرآن|أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ يُجَادِلُونَ فِي آيَاتِ اللَّهِ أَنَّى يُصْرَفُونَ}}<ref>«آیا در کار کسانی که در آیات خداوند چالش می‌ورزند نیندیشیده‌ای که چگونه (از حق) بازگردانده می‌شوند؟» سوره غافر، آیه ۶۹.</ref>. | # تبدیل از حالتی به حالت دیگر: {{متن قرآن|أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ يُجَادِلُونَ فِي آيَاتِ اللَّهِ أَنَّى يُصْرَفُونَ}}<ref>«آیا در کار کسانی که در آیات خداوند چالش می‌ورزند نیندیشیده‌ای که چگونه (از حق) بازگردانده می‌شوند؟» سوره غافر، آیه ۶۹.</ref>. | ||
#[[تحول]] از عقیده‌ای به [[عقیده]] دیگر: {{متن قرآن|صَرَفَ اللَّهُ قُلُوبَهُمْ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَا يَفْقَهُونَ}}<ref>«خداوند دل‌هاشان را بگرداند که آنان گروهی هستند که درنمی‌یابند» سوره توبه، آیه ۱۲۷.</ref>. | # [[تحول]] از عقیده‌ای به [[عقیده]] دیگر: {{متن قرآن|صَرَفَ اللَّهُ قُلُوبَهُمْ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَا يَفْقَهُونَ}}<ref>«خداوند دل‌هاشان را بگرداند که آنان گروهی هستند که درنمی‌یابند» سوره توبه، آیه ۱۲۷.</ref>. | ||
#[[تمایل]] (جذب کردن) شخص خارجی: {{متن قرآن|وَإِذْ صَرَفْنَا إِلَيْكَ نَفَرًا مِنَ الْجِنِّ}}<ref>«آنگاه چون به پایان آمد به سوی قوم خود بازگشتند در حالی که (آنان را) بیم می‌دادند» سوره احقاف، آیه ۲۹.</ref>. | # [[تمایل]] (جذب کردن) شخص خارجی: {{متن قرآن|وَإِذْ صَرَفْنَا إِلَيْكَ نَفَرًا مِنَ الْجِنِّ}}<ref>«آنگاه چون به پایان آمد به سوی قوم خود بازگشتند در حالی که (آنان را) بیم می‌دادند» سوره احقاف، آیه ۲۹.</ref>. | ||
#گونه به گونه شدن [[آیات قرآنی]]: {{متن قرآن|انْظُرْ كَيْفَ نُصَرِّفُ الْآيَاتِ}}<ref>«بنگر چگونه ما آیات (خود) را گوناگون می‌آوریم باز هم آنان رو می‌گردانند» سوره انعام، آیه ۴۶.</ref>. | # گونه به گونه شدن [[آیات قرآنی]]: {{متن قرآن|انْظُرْ كَيْفَ نُصَرِّفُ الْآيَاتِ}}<ref>«بنگر چگونه ما آیات (خود) را گوناگون می‌آوریم باز هم آنان رو می‌گردانند» سوره انعام، آیه ۴۶.</ref>. | ||
#گردانیدن (دور کردن) [[عذاب]]: {{متن قرآن|رَبَّنَا اصْرِفْ عَنَّا عَذَابَ جَهَنَّمَ}}<ref>«پروردگارا! عذاب دوزخ را از ما بگردان که عذاب آن همیشگی است» سوره فرقان، آیه ۶۵.</ref>.<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۶، ص۲۳۲.</ref> | # گردانیدن (دور کردن) [[عذاب]]: {{متن قرآن|رَبَّنَا اصْرِفْ عَنَّا عَذَابَ جَهَنَّمَ}}<ref>«پروردگارا! عذاب دوزخ را از ما بگردان که عذاب آن همیشگی است» سوره فرقان، آیه ۶۵.</ref>.<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۶، ص۲۳۲.</ref> | ||
[[خداوند تعالی]] [[سوء]] و [[شرّ]] را در [[دنیا]] و [[آخرت]] از [[بندگان]] [[برگزیده]] خود می‌گرداند و دور می‌کند. نمونه دفع [[شرّ]] و [[بدی]] در [[دنیا]] {{متن قرآن|كَذَلِكَ لِنَصْرِفَ عَنْهُ السُّوءَ وَالْفَحْشَاءَ}}<ref> | [[خداوند تعالی]] [[سوء]] و [[شرّ]] را در [[دنیا]] و [[آخرت]] از [[بندگان]] [[برگزیده]] خود می‌گرداند و دور می‌کند. نمونه دفع [[شرّ]] و [[بدی]] در [[دنیا]] {{متن قرآن|كَذَلِكَ لِنَصْرِفَ عَنْهُ السُّوءَ وَالْفَحْشَاءَ}}<ref>«بدین گونه (بر آن بودیم) تا از او زشتی و پلیدکاری را بگردانیم» سوره یوسف، آیه ۲۴.</ref>؛ مثال دفع [[عذاب]] اُخروی: {{متن قرآن|مَنْ يُصْرَفْ عَنْهُ يَوْمَئِذٍ فَقَدْ رَحِمَهُ وَذَلِكَ الْفَوْزُ الْمُبِينُ}}<ref>«هر کس که عذاب را در چنین روزی از سر وی گذرانده باشند بی‌گمان (خداوند) به او رحم کرده است و رستگاری روشن این است» سوره انعام، آیه ۱۶.</ref>. | ||
[[خدای تعالی]] در [[کتاب وحی]] خود برای بازداشتن [[سوء]] و [[فحشا]] از [[بندگان]] خود و همچنین بازداشتن آنان از [[گمراهی]] و [[ضلالت]] در [[دنیا]]، [[آیات]] بسیاری نازل کرده است که [[امامان]] و [[رهبران]] [[حق]] در [[جامعه الهی]] به [[تبعیت]] از این [[سنت الهی]] باید در هر دو بُعد ([[مادّی]] و [[معنوی]]) در [[دنیا]] [[مردم]] را از "[[سوء]] و [[فحشا]]" و "[[ضلالت]] و [[گمراهی]]" دور کنند.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص: ۳۹۰-۳۹۲.</ref> | [[خدای تعالی]] در [[کتاب وحی]] خود برای بازداشتن [[سوء]] و [[فحشا]] از [[بندگان]] خود و همچنین بازداشتن آنان از [[گمراهی]] و [[ضلالت]] در [[دنیا]]، [[آیات]] بسیاری نازل کرده است که [[امامان]] و [[رهبران]] [[حق]] در [[جامعه الهی]] به [[تبعیت]] از این [[سنت الهی]] باید در هر دو بُعد ([[مادّی]] و [[معنوی]]) در [[دنیا]] [[مردم]] را از "[[سوء]] و [[فحشا]]" و "[[ضلالت]] و [[گمراهی]]" دور کنند.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص: ۳۹۰-۳۹۲.</ref> | ||
==منابع== | == منابع == | ||
{{منابع}} | |||
* [[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']] | * [[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']] | ||
{{پایان منابع}} | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۵ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۱۶
صرف از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: صرف در قرآن - صرف در حدیث - صرف در فقه سیاسی - پرسش‌های مرتبطمقدمه
متحول کردن[۱]، گردانیدن (دور کردن و دفع کردن)[۲]، منصرف کردن و تبدیل از حالتی به حالت دیگر؛ اصل آن به معنای بازگشت چیزی[۳]، بدل کردن چیزی به غیر آن[۴].
﴿كَذَلِكَ لِنَصْرِفَ عَنْهُ السُّوءَ وَالْفَحْشَاءَ﴾[۵].
این اصطلاح با موضوعات مختلف، در امور مادّی و معنوی استعمال شده است:
- گونه‌به‌گونه‌شدن و تبدیل مکانی: ﴿تَصْرِيفِ الرِّيَاحِ وَالسَّحَابِ الْمُسَخَّرِ بَيْنَ السَّمَا﴾[۶].
- تبدیل از حالتی به حالت دیگر: ﴿أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ يُجَادِلُونَ فِي آيَاتِ اللَّهِ أَنَّى يُصْرَفُونَ﴾[۷].
- تحول از عقیده‌ای به عقیده دیگر: ﴿صَرَفَ اللَّهُ قُلُوبَهُمْ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَا يَفْقَهُونَ﴾[۸].
- تمایل (جذب کردن) شخص خارجی: ﴿وَإِذْ صَرَفْنَا إِلَيْكَ نَفَرًا مِنَ الْجِنِّ﴾[۹].
- گونه به گونه شدن آیات قرآنی: ﴿انْظُرْ كَيْفَ نُصَرِّفُ الْآيَاتِ﴾[۱۰].
- گردانیدن (دور کردن) عذاب: ﴿رَبَّنَا اصْرِفْ عَنَّا عَذَابَ جَهَنَّمَ﴾[۱۱].[۱۲]
خداوند تعالی سوء و شرّ را در دنیا و آخرت از بندگان برگزیده خود می‌گرداند و دور می‌کند. نمونه دفع شرّ و بدی در دنیا ﴿كَذَلِكَ لِنَصْرِفَ عَنْهُ السُّوءَ وَالْفَحْشَاءَ﴾[۱۳]؛ مثال دفع عذاب اُخروی: ﴿مَنْ يُصْرَفْ عَنْهُ يَوْمَئِذٍ فَقَدْ رَحِمَهُ وَذَلِكَ الْفَوْزُ الْمُبِينُ﴾[۱۴].
خدای تعالی در کتاب وحی خود برای بازداشتن سوء و فحشا از بندگان خود و همچنین بازداشتن آنان از گمراهی و ضلالت در دنیا، آیات بسیاری نازل کرده است که امامان و رهبران حق در جامعه الهی به تبعیت از این سنت الهی باید در هر دو بُعد (مادّی و معنوی) در دنیا مردم را از "سوء و فحشا" و "ضلالت و گمراهی" دور کنند.[۱۵]
منابع
پانویس
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۶، ص۲۳۲.
- ↑ بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۴۶۹.
- ↑ ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۳۴۲.
- ↑ حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۴۸۲.
- ↑ «بدین گونه (بر آن بودیم) تا از او زشتی و پلیدکاری را بگردانیم که او از بندگان ناب ما بود» سوره یوسف، آیه ۲۴.
- ↑ «در گرداندن بادها و ابر فرمانبردار میان آسمان و زمین، برای گروهی که خرد می‌ورزند نشانه‌هاست» سوره بقره، آیه ۱۶۴.
- ↑ «آیا در کار کسانی که در آیات خداوند چالش می‌ورزند نیندیشیده‌ای که چگونه (از حق) بازگردانده می‌شوند؟» سوره غافر، آیه ۶۹.
- ↑ «خداوند دل‌هاشان را بگرداند که آنان گروهی هستند که درنمی‌یابند» سوره توبه، آیه ۱۲۷.
- ↑ «آنگاه چون به پایان آمد به سوی قوم خود بازگشتند در حالی که (آنان را) بیم می‌دادند» سوره احقاف، آیه ۲۹.
- ↑ «بنگر چگونه ما آیات (خود) را گوناگون می‌آوریم باز هم آنان رو می‌گردانند» سوره انعام، آیه ۴۶.
- ↑ «پروردگارا! عذاب دوزخ را از ما بگردان که عذاب آن همیشگی است» سوره فرقان، آیه ۶۵.
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۶، ص۲۳۲.
- ↑ «بدین گونه (بر آن بودیم) تا از او زشتی و پلیدکاری را بگردانیم» سوره یوسف، آیه ۲۴.
- ↑ «هر کس که عذاب را در چنین روزی از سر وی گذرانده باشند بی‌گمان (خداوند) به او رحم کرده است و رستگاری روشن این است» سوره انعام، آیه ۱۶.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۳۹۰-۳۹۲.