وعده در معارف دعا و زیارات: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-==منابع== # +==منابع== {{منابع}} # )) |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
||
| (۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = وعده | |||
| عنوان مدخل = [[وعده]] | |||
| مداخل مرتبط = [[وعده در قرآن]] - [[وعده در حدیث]] - [[وعده در اخلاق اسلامی]] - [[وعده در معارف دعا و زیارات]] - [[وعده در معارف و سیره سجادی]] - [[وعده در معارف و سیره رضوی]] | |||
| پرسش مرتبط = وعده (پرسش) | |||
}} | |||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
[[وفای به عهد]] [[فضیلت]] است و خُلف [[وعده]] در نقطه مقابل آن کاری [[ناپسند]] است. [[قرآن]] می‌فرماید: {{متن قرآن|وَلَنْ يُخْلِفَ اللَّهُ وَعْدَهُ}}<ref>«و هرگز خداوند در وعده خود خلاف نمی‌ورزد» سوره حج، آیه ۴۷.</ref>. قرآن تأکید می‌کند که [[وعده خدا]] [[حق]] است<ref>{{متن قرآن|وَنَادَى نُوحٌ رَبَّهُ فَقَالَ رَبِّ إِنَّ ابْنِي مِنْ أَهْلِي وَإِنَّ وَعْدَكَ الْحَقُّ وَأَنْتَ أَحْكَمُ الْحَاكِمِينَ}} «و نوح پروردگارش را بخواند و گفت: پروردگارا! پسرم از خاندان من است و بی‌گمان وعده تو راستین است و تو داورترین داورانی» سوره هود، آیه ۴۵.</ref>. | [[وفای به عهد]] [[فضیلت]] است و خُلف [[وعده]] در نقطه مقابل آن کاری [[ناپسند]] است. [[قرآن]] می‌فرماید: {{متن قرآن|وَلَنْ يُخْلِفَ اللَّهُ وَعْدَهُ}}<ref>«و هرگز خداوند در وعده خود خلاف نمی‌ورزد» سوره حج، آیه ۴۷.</ref>. قرآن تأکید می‌کند که [[وعده خدا]] [[حق]] است<ref>{{متن قرآن|وَنَادَى نُوحٌ رَبَّهُ فَقَالَ رَبِّ إِنَّ ابْنِي مِنْ أَهْلِي وَإِنَّ وَعْدَكَ الْحَقُّ وَأَنْتَ أَحْكَمُ الْحَاكِمِينَ}} «و نوح پروردگارش را بخواند و گفت: پروردگارا! پسرم از خاندان من است و بی‌گمان وعده تو راستین است و تو داورترین داورانی» سوره هود، آیه ۴۵.</ref>. | ||
مطالب [[صحیفه سجادیه]] در موضوع وعده پیرامون مسائل زیر است: | مطالب [[صحیفه سجادیه]] در موضوع وعده پیرامون مسائل زیر است: | ||
# وعده خدا نافذ و حتمی است. [[امام سجاد]]{{ع}} خدایش را این‌گونه ندا می‌دهد: «ای خداوندی که هیچ وعده‌ای خلاف نکنی و به هرچه گویی [[وفا]] کنی»<ref>نیایش دوم.</ref>. | # وعده خدا نافذ و حتمی است. [[امام سجاد]] {{ع}} خدایش را این‌گونه ندا می‌دهد: «ای خداوندی که هیچ وعده‌ای خلاف نکنی و به هرچه گویی [[وفا]] کنی»<ref>نیایش دوم.</ref>. | ||
# وعده [[خیر]] و [[اجابت]] [[خدا]] نسبت به بندگانش: «ای خداوندی که اجابت دعای ایشان ([[بندگان]]) را [[التزام]] کرده‌ای و به [[تفضل]] خویش جزای نیکشان وعده داده‌ا»<ref>نیایش دوازدهم.</ref>. و نیز: «آن وعده اجابت که [[بیچارگان]] را داده‌ای، درباره من به‌جای آر»<ref>نیایش چهاردهم.</ref>. همچنین: «(بارخدایا) همچنان که ما را به [[دعا]] برانگیخته‌ای وعده اجابت داده‌ای، پس بر [[محمد و خاندانش]] [[درود]] بفرست و [[توبه]] من بپذیر»<ref>نیایش سی‌ویکم.</ref>. این مناجات‌ها تکرار و [[تفسیر]] مضمون [[آیه شریفه]] است که می‌فرماید: «مرا بخوانید تا شما را اجابت کنم»<ref>{{متن قرآن|وَقَالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ}} «و پروردگارتان فرمود: مرا بخوانید تا پاسختان دهم که آنان که از پرستش من سر برمی‌کشند به زودی با خواری در دوزخ درمی‌آیند» سوره غافر، آیه ۶۰.</ref> و [[خداوند]] در وعده اجابت خویش [[تخلف]] روا نمی‌دارد. البته [[انسان]] باید نسبت به آنچه که خدا وعده داده اهلیّت هم داشته باشد: «ای خداوند... بر محمد و خاندانش درود بفرست و ما را سزاوار کرامتی کن که به [[دوستان]] خود وعده داده‌ای»<ref>نیایش چهل‌وچهارم.</ref>. | # وعده [[خیر]] و [[اجابت]] [[خدا]] نسبت به بندگانش: «ای خداوندی که اجابت دعای ایشان ([[بندگان]]) را [[التزام]] کرده‌ای و به [[تفضل]] خویش جزای نیکشان وعده داده‌ا»<ref>نیایش دوازدهم.</ref>. و نیز: «آن وعده اجابت که [[بیچارگان]] را داده‌ای، درباره من به‌جای آر»<ref>نیایش چهاردهم.</ref>. همچنین: «(بارخدایا) همچنان که ما را به [[دعا]] برانگیخته‌ای وعده اجابت داده‌ای، پس بر [[محمد و خاندانش]] [[درود]] بفرست و [[توبه]] من بپذیر»<ref>نیایش سی‌ویکم.</ref>. این مناجات‌ها تکرار و [[تفسیر]] مضمون [[آیه شریفه]] است که می‌فرماید: «مرا بخوانید تا شما را اجابت کنم»<ref>{{متن قرآن|وَقَالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ}} «و پروردگارتان فرمود: مرا بخوانید تا پاسختان دهم که آنان که از پرستش من سر برمی‌کشند به زودی با خواری در دوزخ درمی‌آیند» سوره غافر، آیه ۶۰.</ref> و [[خداوند]] در وعده اجابت خویش [[تخلف]] روا نمی‌دارد. البته [[انسان]] باید نسبت به آنچه که خدا وعده داده اهلیّت هم داشته باشد: «ای خداوند... بر محمد و خاندانش درود بفرست و ما را سزاوار کرامتی کن که به [[دوستان]] خود وعده داده‌ای»<ref>نیایش چهل‌وچهارم.</ref>. | ||
# [[دروغ‌گویی]] [[شیطان]] در وعده‌هایش. شیطان با وعده‌ها و آرزوپردازی‌هایش برای انسان، او را [[فریب]] می‌دهد. [[شیطان]] به آنان [[وعده]] می‌دهد و ایشان را در [[آرزوها]] می‌افکند، و جز [[فریب]] به آنان وعده نمی‌دهد<ref>{{متن قرآن|يَعِدُهُمْ وَيُمَنِّيهِمْ وَمَا يَعِدُهُمُ الشَّيْطَانُ إِلَّا غُرُورًا}} «(شیطان) به آنان وعده می‌دهد و در آرزو (های دور و دراز) می‌افکند و شیطان به ایشان جز به فریب وعده‌ای نمی‌دهد» سوره نساء، آیه ۱۲۰.</ref>. [[امام سجاد]]{{ع}} در [[صحیفه]] به همین [[خصلت]] اشاره می‌کند: «(شیطان) اگر وعده دهد وعده‌اش [[دروغ]] است و اگر آرزویی در [[دل]] ما برانگیزد خود به خلاف آن برخیزد»<ref>نیایش بیست‌وپنجم.</ref>.<ref>صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، ۱۳۹۴، چاپ نهم؛ قرآن مجید، ترجمه محمدمهدی فولادوند.</ref>.<ref>[[فضل‌الله خالقیان|خالقیان، فضل‌الله]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «وعده»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۵۲۵.</ref> | # [[دروغ‌گویی]] [[شیطان]] در وعده‌هایش. شیطان با وعده‌ها و آرزوپردازی‌هایش برای انسان، او را [[فریب]] می‌دهد. [[شیطان]] به آنان [[وعده]] می‌دهد و ایشان را در [[آرزوها]] می‌افکند، و جز [[فریب]] به آنان وعده نمی‌دهد<ref>{{متن قرآن|يَعِدُهُمْ وَيُمَنِّيهِمْ وَمَا يَعِدُهُمُ الشَّيْطَانُ إِلَّا غُرُورًا}} «(شیطان) به آنان وعده می‌دهد و در آرزو (های دور و دراز) می‌افکند و شیطان به ایشان جز به فریب وعده‌ای نمی‌دهد» سوره نساء، آیه ۱۲۰.</ref>. [[امام سجاد]] {{ع}} در [[صحیفه]] به همین [[خصلت]] اشاره می‌کند: «(شیطان) اگر وعده دهد وعده‌اش [[دروغ]] است و اگر آرزویی در [[دل]] ما برانگیزد خود به خلاف آن برخیزد»<ref>نیایش بیست‌وپنجم.</ref>.<ref>صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، ۱۳۹۴، چاپ نهم؛ قرآن مجید، ترجمه محمدمهدی فولادوند.</ref>.<ref>[[فضل‌الله خالقیان|خالقیان، فضل‌الله]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «وعده»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۵۲۵.</ref> | ||
== منابع == | |||
==منابع== | |||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده:1100609.jpg|22px]] [[فضل‌الله خالقیان|خالقیان، فضل‌الله]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|'''مقاله «وعده»، دانشنامه صحیفه سجادیه''']] | # [[پرونده:1100609.jpg|22px]] [[فضل‌الله خالقیان|خالقیان، فضل‌الله]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|'''مقاله «وعده»، دانشنامه صحیفه سجادیه''']] | ||
{{پایان منابع}} | |||
==پانویس== | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:وعده در معارف دعا و زیارات]] | [[رده:وعده در معارف دعا و زیارات]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۵ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۱۲:۴۰
این مدخل زیرشاخهٔ بحث وعده است. وعده از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: وعده در قرآن - وعده در حدیث - وعده در اخلاق اسلامی - وعده در معارف دعا و زیارات - وعده در معارف و سیره سجادی - وعده در معارف و سیره رضوی - پرسش‌های مرتبطمقدمه
وفای به عهد فضیلت است و خُلف وعده در نقطه مقابل آن کاری ناپسند است. قرآن می‌فرماید: ﴿وَلَنْ يُخْلِفَ اللَّهُ وَعْدَهُ﴾[۱]. قرآن تأکید می‌کند که وعده خدا حق است[۲].
مطالب صحیفه سجادیه در موضوع وعده پیرامون مسائل زیر است:
- وعده خدا نافذ و حتمی است. امام سجاد (ع) خدایش را این‌گونه ندا می‌دهد: «ای خداوندی که هیچ وعده‌ای خلاف نکنی و به هرچه گویی وفا کنی»[۳].
- وعده خیر و اجابت خدا نسبت به بندگانش: «ای خداوندی که اجابت دعای ایشان (بندگان) را التزام کرده‌ای و به تفضل خویش جزای نیکشان وعده داده‌ا»[۴]. و نیز: «آن وعده اجابت که بیچارگان را داده‌ای، درباره من به‌جای آر»[۵]. همچنین: «(بارخدایا) همچنان که ما را به دعا برانگیخته‌ای وعده اجابت داده‌ای، پس بر محمد و خاندانش درود بفرست و توبه من بپذیر»[۶]. این مناجات‌ها تکرار و تفسیر مضمون آیه شریفه است که می‌فرماید: «مرا بخوانید تا شما را اجابت کنم»[۷] و خداوند در وعده اجابت خویش تخلف روا نمی‌دارد. البته انسان باید نسبت به آنچه که خدا وعده داده اهلیّت هم داشته باشد: «ای خداوند... بر محمد و خاندانش درود بفرست و ما را سزاوار کرامتی کن که به دوستان خود وعده داده‌ای»[۸].
- دروغ‌گویی شیطان در وعده‌هایش. شیطان با وعده‌ها و آرزوپردازی‌هایش برای انسان، او را فریب می‌دهد. شیطان به آنان وعده می‌دهد و ایشان را در آرزوها می‌افکند، و جز فریب به آنان وعده نمی‌دهد[۹]. امام سجاد (ع) در صحیفه به همین خصلت اشاره می‌کند: «(شیطان) اگر وعده دهد وعده‌اش دروغ است و اگر آرزویی در دل ما برانگیزد خود به خلاف آن برخیزد»[۱۰].[۱۱].[۱۲]
منابع
پانویس
- ↑ «و هرگز خداوند در وعده خود خلاف نمی‌ورزد» سوره حج، آیه ۴۷.
- ↑ ﴿وَنَادَى نُوحٌ رَبَّهُ فَقَالَ رَبِّ إِنَّ ابْنِي مِنْ أَهْلِي وَإِنَّ وَعْدَكَ الْحَقُّ وَأَنْتَ أَحْكَمُ الْحَاكِمِينَ﴾ «و نوح پروردگارش را بخواند و گفت: پروردگارا! پسرم از خاندان من است و بی‌گمان وعده تو راستین است و تو داورترین داورانی» سوره هود، آیه ۴۵.
- ↑ نیایش دوم.
- ↑ نیایش دوازدهم.
- ↑ نیایش چهاردهم.
- ↑ نیایش سی‌ویکم.
- ↑ ﴿وَقَالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ﴾ «و پروردگارتان فرمود: مرا بخوانید تا پاسختان دهم که آنان که از پرستش من سر برمی‌کشند به زودی با خواری در دوزخ درمی‌آیند» سوره غافر، آیه ۶۰.
- ↑ نیایش چهل‌وچهارم.
- ↑ ﴿يَعِدُهُمْ وَيُمَنِّيهِمْ وَمَا يَعِدُهُمُ الشَّيْطَانُ إِلَّا غُرُورًا﴾ «(شیطان) به آنان وعده می‌دهد و در آرزو (های دور و دراز) می‌افکند و شیطان به ایشان جز به فریب وعده‌ای نمی‌دهد» سوره نساء، آیه ۱۲۰.
- ↑ نیایش بیست‌وپنجم.
- ↑ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، ۱۳۹۴، چاپ نهم؛ قرآن مجید، ترجمه محمدمهدی فولادوند.
- ↑ خالقیان، فضل‌الله، مقاله «وعده»، دانشنامه صحیفه سجادیه، ص ۵۲۵.