مصیبت و بیماری در سیره پیامبر خاتم: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-==منابع== * +==منابع== {{منابع}} * ))
جز (جایگزینی متن - 'ابن شهر آشوب' به 'ابن‌شهرآشوب')
 
(۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط
| موضوع مرتبط = مصیبت و بیماری
| عنوان مدخل  = [[مصیبت و بیماری]]
| مداخل مرتبط = [[مصیبت و بیماری در قرآن]] - [[مصیبت و بیماری در حدیث]] - [[مصیبت و بیماری در نهج البلاغه]] - [[مصیبت و بیماری در اخلاق اسلامی]] - [[مصیبت و بیماری در معارف دعا و زیارات]] - [[مصیبت و بیماری در سیره پیامبر خاتم]]
| پرسش مرتبط  = مصیبت و بیماری (پرسش)
}}


{{سیره معصوم}}
== مقدمه ==
<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[مصیبت و بیماری]]''' است. "'''[[مصیبت و بیماری]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
* [[مصیبت]]، در لغت، از ماده "صاب یصوب" و به معنای رسیدن چیزی به طور صحیح به چیزی و برخورد آن با [[هدف]] است<ref>الزبیدی، تاج العروس، ج ۲، ص ۱۵۳ - ۱۵۶ و ابن منظور، لسان العرب، ج ۱، ص ۵۳۵ - ۵۳۷.</ref>؛ اما در اصطلاح، به معنای [[گرفتاری‌ها]] و مشکلات بزرگ و کوچکی است که به افراد می‌رسد<ref>محمد بن احمد قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، ج۲، ص۱۷۵.</ref>. گرچه مفهوم [[مصیبت]] درباره [[خیر و شر]] به کار رفته؛ اما غالباً درباره معانی [[شر]] استفاده شده است<ref>عبدالله بن عمر بیضاوی، انوار التنزیل و اسرار التأویل، ج ۱، ص ۱۱۵ و الجامع لاحکام القرآن، ص ۱۷۵.</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۶۱۶.</ref>.
<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[مصیبت و بیماری در قرآن]] - [[مصیبت و بیماری در حدیث]] - [[مصیبت و بیماری در نهج البلاغه]] - [[مصیبت و بیماری در اخلاق اسلامی]] - [[مصیبت و بیماری در معارف دعا و زیارات]] - [[مصیبت و بیماری در سیره پیامبر خاتم]]</div>
<div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[مصیبت و بیماری (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>


==مقدمه==
== [[مصیبت]]؛ [[آزمون]] اولیای الهی‌==
*[[مصیبت]]، در لغت، از ماده "صاب یصوب" و به معنای رسیدن چیزی به طور صحیح به چیزی و برخورد آن با [[هدف]] است<ref>الزبیدی، تاج العروس، ج ۲، ص ۱۵۳ - ۱۵۶ و ابن منظور، لسان العرب، ج ۱، ص ۵۳۵ - ۵۳۷.</ref>؛ اما در اصطلاح، به معنای [[گرفتاری‌ها]] و مشکلات بزرگ و کوچکی است که به افراد می‌رسد<ref>محمد بن احمد قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، ج۲، ص۱۷۵.</ref>. گرچه مفهوم [[مصیبت]] درباره [[خیر و شر]] به کار رفته؛ اما غالباً درباره معانی [[شر]] استفاده شده است<ref>عبدالله بن عمر بیضاوی، انوار التنزیل و اسرار التأویل، ج ۱، ص ۱۱۵ و الجامع لاحکام القرآن، ص ۱۷۵.</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۶۱۶.</ref>.
* [[مصیبت]] و [[بلا]]، اغلب مخصوص کسانی است که [[خداوند]] به آنها توجه داشته باشد. [[خدا]] چون بنده‌ای را [[دوست]] بدارد، او را در دریای [[رنج‌ها]] و [[سختی‌ها]] فرو می‌برد<ref>شهید ثانی، مسکن الفؤاد، ص ۱۲۳.</ref> تا به سبب [[پایداری]] و استقامتش، به [[کمالات]] ربّانی دست یابد؛ به این [[دلیل]]، بعد از [[پیامبران]] و [[اولیای الهی]]، اهل خیر و [[صلاح]]، بیش از همه در [[بلا]] و شدت افتاده‌اند و [[سختی]] کشیده‌اند<ref>کلینی،، الکافی، ج ۲، ص۲۵۲؛ تاج الدین شعیری، جامع الاخبار، ص ۱۱۳ - ۱۱۴ و نعمان بن محمد تمیمی مغربی، دعائم الاسلام، ‌ ج۲، ص ۱۴۰.</ref> تا به سبب [[استواری]] و [[ثبات]] قدمشان، پالایش شده، وجودشان [[صیقل]] بخورد و به [[کمالات]] [[الهی]] دست یابند<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۶۱۶.</ref>.


==[[مصیبت]]؛ [[آزمون]] اولیای الهی‌==
== [[پیامبر]] {{صل}} در هنگام بلا‌==
*[[مصیبت]] و [[بلا]]، اغلب مخصوص کسانی است که [[خداوند]] به آنها توجه داشته باشد. [[خدا]] چون بنده‌ای را [[دوست]] بدارد، او را در دریای [[رنج‌ها]] و [[سختی‌ها]] فرو می‌برد<ref>شهید ثانی، مسکن الفؤاد، ص ۱۲۳.</ref> تا به سبب [[پایداری]] و استقامتش، به [[کمالات]] ربّانی دست یابد؛ به این [[دلیل]]، بعد از [[پیامبران]] و [[اولیای الهی]]، اهل خیر و [[صلاح]]، بیش از همه در [[بلا]] و شدت افتاده‌اند و [[سختی]] کشیده‌اند<ref>کلینی،، الکافی، ج ۲، ص۲۵۲؛ تاج الدین شعیری، جامع الاخبار، ص ۱۱۳ - ۱۱۴ و نعمان بن محمد تمیمی مغربی، دعائم الاسلام،‌ ج۲، ص ۱۴۰.</ref> تا به سبب [[استواری]] و [[ثبات]] قدمشان، پالایش شده، وجودشان [[صیقل]] بخورد و به [[کمالات]] [[الهی]] دست یابند<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۶۱۶.</ref>.
* [[رسول گرامی اسلام]] {{صل}} نیز مانند دیگر [[پیامبران الهی]]، در راه [[تبلیغ]] [[دین]] [[مصائب]] و گرفتاری‌های بسیاری را [[تحمل]] کردند. استقامتی که [[رسول خدا]] {{صل}} در برابر مشکلات [[رسالت]] و [[هدایت مردم]] از خود نشان دادند بسیار شگفت است و با اینکه خود فرموده‌اند که در میان [[انبیای الهی]]، بیش از همه به [[بلا]] و [[مصیبت]] دچار شده‌اند<ref>المتقی الهندی، کنزالعمال، ج ۳، ص ۱۳۰؛ ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، ج ۳، ص ۲۴۷ و علی بن عیسی اربلی، کشف الغمه، ج ۲، ص ۵۳۷.</ref>؛ اما کسی همچون ایشان در راه [[حق]]، [[شکیبا]] و پایدار نبود<ref>کشف الغمه، ص ۵۳۷.</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۶۱۷.</ref>.
* [[رسول خدا]] {{صل}} در [[مصائب]] گله نمی‌کرد و از بزرگ و کوچک آن شکایتی نداشت و در برابر شداید [[ثابت قدم]] بود و مشکلات بر [[صبر]] ایشان می‌افزود<ref>ماوردی، اعلام النبوة، ص ۲۱۷.</ref>. هرگز از آن [[حضرت]]، [[سستی]] دیده نشد و هرگز اظهار دلتنگی و شکایت نکرد؛ این صفات به فرموده خود آن [[حضرت]]، از نشانه‌های [[انسان]] [[صابر]] است:‌ "نشانه‌های [[انسان]] [[صابر]]، سه چیز است: اول آنکه، [[سستی]] نمی‌کند؛ دوم آنکه، دلتنگی نمی‌کند و سوم آنکه از پروردگارش [[شکوه]] نمی‌کند؛ زیرا اگر [[سستی]] کند، [[حق]] را تباه می‌کند و اگر دلتنگی کند، [[شکر]] او را به جا نیاورده است و اگر [[شکوه]] کند، مطمئناً از پروردگارش [[نافرمانی]] خواهد کرد"<ref>{{متن حدیث| عَلَامَةُ الصَّابِرِ فِي‌ ثَلَاثٍ‌ أَوَّلُهَا أَنْ لَا يَكْسَلَ وَ الثَّانِيَةُ أَنْ لَا يَضْجَرَ وَ الثَّالِثَةُ أَنْ لَا يَشْكُوَ مِنْ رَبِّهِ تَعَالَى لِأَنَّهُ إِذَا كَسِلَ فَقَدْ ضَيَّعَ الْحَقَّ وَ إِذَا ضَجِرَ لَمْ يُؤَدِّ الشُّكْرَ وَ إِذَا شَكَا مِنْ رَبِّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَقَدْ عَصَاهُ}}؛ شیخ صدوق، علل الشرایع، ج ۲، ص ۴۹۸ و شیخ حر عاملی، وسائل الشیعه، ج ۱۶، ص ۲۳.</ref>. و می‌فرمودند: "هر بنده‌ای که بر مصیبتی از [[مصائب]] [[صبر]] کند، از گناهانش [[پاک]] می‌شود"<ref>حسن بن فضل طبرسی، مکارم الاخلاق، ص ۳۵۹.</ref> نیز فرموده‌اند: "هرگاه [[خداوند]] بنده‌ای را [[دوست]] داشته باشد، او را [[مبتلا]] می‌کند؛ اگر [بنده‌اش] [[صبر]] کرد، او را به خود نزدیک می‌کند و اگر به آن [[بلا]] [[راضی]] بود، او را [[خالص]] می‌کند و [برای خود] برمی‌گزیند"<ref>مسکن الفؤاد، ص ۸۴ و محدث نوری، مستدرک الوسائل، ج ۲، ص ۴۲۷.</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۶۱۷-۶۱۸.</ref>.


==[[پیامبر]]{{صل}} در هنگام بلا‌==
== [[کمک]] گرفتن از [[نماز]] و [[روزه]] ==  
*[[رسول گرامی اسلام]]{{صل}} نیز مانند دیگر [[پیامبران الهی]]، در راه [[تبلیغ]] [[دین]] [[مصائب]] و گرفتاری‌های بسیاری را [[تحمل]] کردند. استقامتی که [[رسول خدا]]{{صل}} در برابر مشکلات [[رسالت]] و [[هدایت مردم]] از خود نشان دادند بسیار شگفت است و با اینکه خود فرموده‌اند که در میان [[انبیای الهی]]، بیش از همه به [[بلا]] و [[مصیبت]] دچار شده‌اند<ref>المتقی الهندی، کنزالعمال، ج ۳، ص ۱۳۰؛ ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، ج ۳، ص ۲۴۷ و علی بن عیسی اربلی، کشف الغمه، ج ۲، ص ۵۳۷.</ref>؛ اما کسی همچون ایشان در راه [[حق]]، [[شکیبا]] و پایدار نبود<ref>کشف الغمه، ص ۵۳۷.</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۶۱۷.</ref>.
* هنگامی که چیزی [[رسول خدا]] {{صل}} را محزون می‌کرد، ایشان با گرفتن [[روزه]] و [[نماز]] در رفع آن می‌کوشید. [[روایت]] شده است، هرگاه [[امام علی]] {{ع}} به مشکلی دچار می‌شد، در آن روز، هزار رکعت [[نماز]] می‌خواند و به شصت [[مسکین]] [[صدقه]] می‌داد و سه روز، [[روزه]] می‌گرفت و به فرزندانش می‌فرمود: "هرگاه به مشکلی دچار شدید، چنین کنید؛ همانا من [[پیامبر]] {{صل}} را دیدم که چنین می‌کرد"<ref>مستدرک الوسائل، ص ۴۸۱ و قطب الدین راوندی، الدعوات، ص ۲۸۷.</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۶۱۸.</ref>.
*[[رسول خدا]]{{صل}} در [[مصائب]] گله نمی‌کرد و از بزرگ و کوچک آن شکایتی نداشت و در برابر شداید [[ثابت قدم]] بود و مشکلات بر [[صبر]] ایشان می‌افزود<ref>ماوردی، اعلام النبوة، ص ۲۱۷.</ref>. هرگز از آن [[حضرت]]، [[سستی]] دیده نشد و هرگز اظهار دلتنگی و شکایت نکرد؛ این صفات به فرموده خود آن [[حضرت]]، از نشانه‌های [[انسان]] [[صابر]] است:‌ "نشانه‌های [[انسان]] [[صابر]]، سه چیز است: اول آنکه، [[سستی]] نمی‌کند؛ دوم آنکه، دلتنگی نمی‌کند و سوم آنکه از پروردگارش [[شکوه]] نمی‌کند؛ زیرا اگر [[سستی]] کند، [[حق]] را تباه می‌کند و اگر دلتنگی کند، [[شکر]] او را به جا نیاورده است و اگر [[شکوه]] کند، مطمئناً از پروردگارش [[نافرمانی]] خواهد کرد"<ref>{{متن حدیث| عَلَامَةُ الصَّابِرِ فِي‌ ثَلَاثٍ‌ أَوَّلُهَا أَنْ لَا يَكْسَلَ وَ الثَّانِيَةُ أَنْ لَا يَضْجَرَ وَ الثَّالِثَةُ أَنْ لَا يَشْكُوَ مِنْ رَبِّهِ تَعَالَى لِأَنَّهُ إِذَا كَسِلَ فَقَدْ ضَيَّعَ الْحَقَّ وَ إِذَا ضَجِرَ لَمْ يُؤَدِّ الشُّكْرَ وَ إِذَا شَكَا مِنْ رَبِّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَقَدْ عَصَاهُ}}؛ شیخ صدوق، علل الشرایع، ج ۲، ص ۴۹۸ و شیخ حر عاملی، وسائل الشیعه، ج ۱۶، ص ۲۳.</ref>. و می‌فرمودند: "هر بنده‌ای که بر مصیبتی از [[مصائب]] [[صبر]] کند، از گناهانش [[پاک]] می‌شود"<ref>حسن بن فضل طبرسی، مکارم الاخلاق، ص ۳۵۹.</ref> نیز فرموده‌اند: "هرگاه [[خداوند]] بنده‌ای را [[دوست]] داشته باشد، او را [[مبتلا]] می‌کند؛ اگر [بنده‌اش] [[صبر]] کرد، او را به خود نزدیک می‌کند و اگر به آن [[بلا]] [[راضی]] بود، او را [[خالص]] می‌کند و [برای خود] برمی‌گزیند"<ref>مسکن الفؤاد، ص ۸۴ و محدث نوری، مستدرک الوسائل، ج ۲، ص ۴۲۷.</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۶۱۷-۶۱۸.</ref>.
* همچنین [[روایت]] شده است که چون [[رسول خدا]] {{صل}} به مصیبتی گرفتار می‌شد، دو رکعت [[نماز]] می‌خواند و چنین [[دعا]] می‌کرد: خدایا! آن‌چه را که به ما [[دستور]] داده بودی، انجام دادیم؛ پس آنچه را که به ما [[وعده]] فرموده‌ای، عملی کن!"‌<ref>{{متن حدیث| اللَّهُمَ‌ قَدْ فَعَلْتُ‌ مَا أَمَرْتَنَا فَأَنْجِزْ لَنَا مَا وَعَدْتَنَا}}؛ مسکن الفؤاد، ص ۵۰ و مستدرک الوسائل، ج ۶، ص ۳۹۵. اشاره به آیه ۴۵ سوره بقره است: {{متن قرآن|وَاسْتَعِينُواْ بِالصَّبْرِ وَالصَّلاةِ}}.</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۶۱۸.</ref>.
* ذکر [[استرجاع]] نیز از دیگر اعمالی بود که [[رسول خدا]] {{صل}} هنگام وقوع [[مصیبت]]، از آن [[کمک]] می‌جست. [[نقل]] شده است، شبی به یکباره چراغ خانه [[رسول خدا]] {{صل}} خاموش شد؛ پس آن [[حضرت]] فرمود: {{متن حدیث| إِنَّا لِلَّهِ‌ وَ إِنَّا إِلَيْهِ‌ راجِعُونَ‌}}؛ ‌ گفته شد: "ای [[رسول خدا]] {{صل}} آیا این هم [[مصیبت]] است؟" فرمود: "بله؛ هر چیزی که مؤمنی را بیازارد، آن چیز برایش [[مصیبت]] است و برایش اجر [[مصیبت]] نوشته می‌شود"<ref>محمد بن فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ج ۲، ص ۴۲۳ و الجامع لاحکام القرآن، ص ۱۷۵</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۶۱۸.</ref>.
* ایشان [[مسلمانان]] دیگر را نیز هنگام وقوع [[مصیبت]] به بیان ذکر [[استرجاع]] فراخوانده، فرموده‌اند: "هر که هنگام [[مصیبت]] [[استرجاع]] کند، [[خداوند]] [[مصیبت]] او را جبران و [[عاقبت]] وی را [[نیکو]] می‌کند و بر آن [[مصیبت]]، پاداشی [[شایسته]] که باعث [[خشنودی]] اش شود، قرار می‌دهد"<ref>الطبرانی، المعجم الکبیر، ج ۱۲، ص ۱۹۸؛ کنزالعمال، ج ۳، ص ۳۰۰؛ فضل بن حسن طبرسی، مجمع البیان، ج ۱، ص ۴۳۷ و مستدرک الوسائل، ج۳، ص۴۰۲.</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۶۱۸.</ref>.


==[[کمک]] گرفتن از [[نماز]] و [[روزه]]==  
== حال آن [[حضرت]] هنگام [[بیماری]] ==
*هنگامی که چیزی [[رسول خدا]]{{صل}} را محزون می‌کرد، ایشان با گرفتن [[روزه]] و [[نماز]] در رفع آن می‌کوشید. [[روایت]] شده است، هرگاه [[امام علی]]{{ع}} به مشکلی دچار می‌شد، در آن روز، هزار رکعت [[نماز]] می‌خواند و به شصت [[مسکین]] [[صدقه]] می‌داد و سه روز، [[روزه]] می‌گرفت و به فرزندانش می‌فرمود: "هرگاه به مشکلی دچار شدید، چنین کنید؛ همانا من [[پیامبر]]{{صل}} را دیدم که چنین می‌کرد"<ref>مستدرک الوسائل، ص ۴۸۱ و قطب الدین راوندی، الدعوات، ص ۲۸۷.</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۶۱۸.</ref>.
* همان گونه که شدت [[بلاها]] و مصیبت‌های [[انبیا]] {{عم}} بیشتر از [[مردم]] عادی است، بیماری‌هایشان نیز سخت‌تر و شدیدتر از دیگر [[مردمان]] است. [[ابوسعید خدری]] [[نقل]] کرده است: "روزی [[رسول خدا]] {{صل}} تب داشت و وقتی از روی لحاف بر [[بدن]] آن [[حضرت]] دست گذاشتم، حرارت [[بدن]] ایشان را از روی لحاف [[حس]] کردم؛ پس گفتم: ای [[رسول خدا]] {{صل}} چقدر تب شما شدید است؟ فرمود: "ما چنین هستیم؛ [[بلاها]] بر ما سخت‌تر است و [[پاداش]] ما هم در برابر"<ref>محمد بن همام اسکافی، تمحیص، ص ۳۴ و مستدرک الوسائل، ج ۲، ص ۴۳۵.</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۶۱۹.</ref>.
*همچنین [[روایت]] شده است که چون [[رسول خدا]]{{صل}} به مصیبتی گرفتار می‌شد، دو رکعت [[نماز]] می‌خواند و چنین [[دعا]] می‌کرد: خدایا! آن‌چه را که به ما [[دستور]] داده بودی، انجام دادیم؛ پس آنچه را که به ما [[وعده]] فرموده‌ای، عملی کن!"‌<ref>{{متن حدیث| اللَّهُمَ‌ قَدْ فَعَلْتُ‌ مَا أَمَرْتَنَا فَأَنْجِزْ لَنَا مَا وَعَدْتَنَا}}؛ مسکن الفؤاد، ص ۵۰ و مستدرک الوسائل، ج ۶، ص ۳۹۵. اشاره به آیه ۴۵ سوره بقره است: {{متن قرآن|وَاسْتَعِينُواْ بِالصَّبْرِ وَالصَّلاةِ}}.</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۶۱۸.</ref>.
* از [[عایشه]] - [[همسر پیامبر اکرم]] {{صل}} - نیز [[نقل]] شده است که کسی از [[مردم]] را ندیدم که [[بیماری]] نقل‌اش شدیدتر از [[رسول خدا]] {{صل}} باشد<ref>بخاری، صحیح، ج ۷، ص ۳؛ احمد بن حنبل، مسند، ج ۶، ص ۱۸۱ و مسلم نیشابوری، صحیح، ج ۸، ص ۱۴.</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۶۱۹.</ref>.
*ذکر [[استرجاع]] نیز از دیگر اعمالی بود که [[رسول خدا]]{{صل}} هنگام وقوع [[مصیبت]]، از آن [[کمک]] می‌جست. [[نقل]] شده است، شبی به یکباره چراغ خانه [[رسول خدا]]{{صل}} خاموش شد؛ پس آن [[حضرت]] فرمود: {{متن حدیث| إِنَّا لِلَّهِ‌ وَ إِنَّا إِلَيْهِ‌ راجِعُونَ‌}}؛ ‌ گفته شد: "ای [[رسول خدا]]{{صل}} آیا این هم [[مصیبت]] است؟" فرمود: "بله؛ هر چیزی که مؤمنی را بیازارد، آن چیز برایش [[مصیبت]] است و برایش اجر [[مصیبت]] نوشته می‌شود"<ref>محمد بن فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ج ۲، ص ۴۲۳ و الجامع لاحکام القرآن، ص ۱۷۵</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۶۱۸.</ref>.
* [[نقل]] شده است: هرگاه [[حضرت]]، جوش کوچکی در [[بدن]] خود می‌دید، به [[خدا]] [[پناه]] می‌برد و در برابر [[خدا]] به اظهار مسکنت و [[زاری]] می‌پرداخت؛ پس به ایشان گفته می‌شد: ای [[رسول خدا]] {{صل}} چیز مهمی است؟" می‌فرمود: "اگر [[خدا]] بخواهد چیز کوچک را بزرگ و چیز بزرگ را کوچک خواهد کرد"<ref>مکارم الاخلاق، ص۳۵۷.</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۶۱۹.</ref>.
*ایشان [[مسلمانان]] دیگر را نیز هنگام وقوع [[مصیبت]] به بیان ذکر [[استرجاع]] فراخوانده، فرموده‌اند: "هر که هنگام [[مصیبت]] [[استرجاع]] کند، [[خداوند]] [[مصیبت]] او را جبران و [[عاقبت]] وی را [[نیکو]] می‌کند و بر آن [[مصیبت]]، پاداشی [[شایسته]] که باعث [[خشنودی]] اش شود، قرار می‌دهد"<ref>الطبرانی، المعجم الکبیر ، ج ۱۲، ص ۱۹۸؛ کنزالعمال، ج ۳، ص ۳۰۰؛ فضل بن حسن طبرسی، مجمع البیان، ج ۱، ص ۴۳۷ و مستدرک الوسائل، ج۳، ص۴۰۲.</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۶۱۸.</ref>.
* [[پیامبر]] {{صل}} در [[حد]] [[توان]] بیماری‌های خود را پوشیده می‌داشت و می‌فرمود: "از [[شکیبایی]] گنج‌های [[نیکی]]، پنهان داشتن [[مصیبت‌ها]]، [[بیماری‌ها]] وصدقه است"<ref>شیخ مفید، الامالی، ۱۴۱۳ ق، ص ۸؛ الدعوات، ص ۱۶۷ و مستدرک الوسائل، ج ۲، ص ۶۸.</ref>. ایشان بیماران را به [[شکیبایی]]<ref>مکارم الاخلاق، ص۳۵۹.</ref>، سپاسگذاری<ref>امام مالک، کتاب الموطأ، ۱۹۸۵ م، ج ۲، ص ۹۴۰.</ref>، [[صدقه]] دادن<ref>شیخ مفید، الاختصاص، ص ۲۵؛ محمد بن محمد کوفی، الجعفریات، ص ۲۲۱ و شیخ حر عاملی، وسائل الشیعة ج ۲، ص ۴۳۳.</ref> و [[دعا کردن]]<ref>الکافی، ج ۲، ص ۵۶۷؛ الدعوات، ص ۱۹۲ و کفعمی، المصباح، ص ۱۵۱.</ref>، [[دعوت]] می‌کردند و از گلایه کردن برحذر می‌داشتند<ref>الکافی، ج ۳، ص ۱۱۵؛ مکارم الاخلاق، ص ۳۵۹ و الدعوات، ص ۱۶۷.</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۶۱۹.</ref>.


==حال آن [[حضرت]] هنگام [[بیماری]]==
== منابع ==
*همان گونه که شدت [[بلاها]] و مصیبت‌های [[انبیا]]{{عم}} بیشتر از [[مردم]] عادی است، بیماری‌هایشان نیز سخت‌تر و شدیدتر از دیگر [[مردمان]] است. [[ابوسعید خدری]] [[نقل]] کرده است: "روزی [[رسول خدا]]{{صل}} تب داشت و وقتی از روی لحاف بر [[بدن]] آن [[حضرت]] دست گذاشتم، حرارت [[بدن]] ایشان را از روی لحاف [[حس]] کردم؛ پس گفتم: ای [[رسول خدا]]{{صل}} چقدر تب شما شدید است؟ فرمود: "ما چنین هستیم؛ [[بلاها]] بر ما سخت‌تر است و [[پاداش]] ما هم در برابر"<ref>محمد بن همام اسکافی، تمحیص، ص ۳۴ و مستدرک الوسائل، ج ۲، ص ۴۳۵.</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۶۱۹.</ref>.
*از [[عایشه]] - [[همسر پیامبر اکرم]]{{صل}} - نیز [[نقل]] شده است که کسی از [[مردم]] را ندیدم که [[بیماری]] نقل‌اش شدیدتر از [[رسول خدا]]{{صل}} باشد<ref>بخاری، صحیح، ج ۷، ص ۳؛ احمد بن حنبل، مسند، ج ۶، ص ۱۸۱ و مسلم نیشابوری، صحیح، ج ۸، ص ۱۴.</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۶۱۹.</ref>.
*[[نقل]] شده است: هرگاه [[حضرت]]، جوش کوچکی در [[بدن]] خود می‌دید، به [[خدا]] [[پناه]] می‌برد و در برابر [[خدا]] به اظهار مسکنت و [[زاری]] می‌پرداخت؛ پس به ایشان گفته می‌شد: ای [[رسول خدا]]{{صل}} چیز مهمی است؟" می‌فرمود: "اگر [[خدا]] بخواهد چیز کوچک را بزرگ و چیز بزرگ را کوچک خواهد کرد"<ref>مکارم الاخلاق، ص۳۵۷.</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۶۱۹.</ref>.
*[[پیامبر]]{{صل}} در [[حد ]] [[توان]] بیماری‌های خود را پوشیده می‌داشت و می‌فرمود: "از [[شکیبایی]] گنج‌های [[نیکی]]، پنهان داشتن [[مصیبت‌ها]]، [[بیماری‌ها]] وصدقه است"<ref>شیخ مفید، الامالی، ۱۴۱۳ ق، ص ۸؛ الدعوات، ص ۱۶۷ و مستدرک الوسائل، ج ۲، ص ۶۸.</ref>. ایشان بیماران را به [[شکیبایی]]<ref>مکارم الاخلاق، ص۳۵۹.</ref>، سپاسگذاری<ref>امام مالک، کتاب الموطأ، ۱۹۸۵ م، ج ۲، ص ۹۴۰.</ref>، [[صدقه]] دادن<ref>شیخ مفید، الاختصاص، ص ۲۵؛ محمد بن محمد کوفی، الجعفریات، ص ۲۲۱ و شیخ حر عاملی، وسائل الشیعة ج ۲، ص ۴۳۳.</ref> و [[دعا کردن]]<ref>الکافی، ج ۲، ص ۵۶۷؛ الدعوات، ص ۱۹۲ و کفعمی، المصباح، ص ۱۵۱.</ref>، [[دعوت]] می‌کردند و از گلایه کردن برحذر می‌داشتند<ref>الکافی، ج ۳، ص ۱۱۵؛ مکارم الاخلاق، ص ۳۵۹ و الدعوات، ص ۱۶۷.</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۶۱۹.</ref>.
 
==منابع==
{{منابع}}
{{منابع}}
* [[پرونده:152259.jpg|22px]] [[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|'''فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم''']]
* [[پرونده:152259.jpg|22px]] [[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|'''فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم''']]
{{پایان منابع}}


== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:مدخل]]
[[رده: مصیبت و بیماری]]
[[رده: مصیبت و بیماری]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۷ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۲۳:۲۸

مقدمه

  • مصیبت، در لغت، از ماده "صاب یصوب" و به معنای رسیدن چیزی به طور صحیح به چیزی و برخورد آن با هدف است[۱]؛ اما در اصطلاح، به معنای گرفتاری‌ها و مشکلات بزرگ و کوچکی است که به افراد می‌رسد[۲]. گرچه مفهوم مصیبت درباره خیر و شر به کار رفته؛ اما غالباً درباره معانی شر استفاده شده است[۳][۴].

مصیبت؛ آزمون اولیای الهی‌

پیامبر (ص) در هنگام بلا‌

کمک گرفتن از نماز و روزه

حال آن حضرت هنگام بیماری

منابع

پانویس

  1. الزبیدی، تاج العروس، ج ۲، ص ۱۵۳ - ۱۵۶ و ابن منظور، لسان العرب، ج ۱، ص ۵۳۵ - ۵۳۷.
  2. محمد بن احمد قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، ج۲، ص۱۷۵.
  3. عبدالله بن عمر بیضاوی، انوار التنزیل و اسرار التأویل، ج ۱، ص ۱۱۵ و الجامع لاحکام القرآن، ص ۱۷۵.
  4. حسینی ایمنی، سید علی اکبر، فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم، ص ۶۱۶.
  5. شهید ثانی، مسکن الفؤاد، ص ۱۲۳.
  6. کلینی،، الکافی، ج ۲، ص۲۵۲؛ تاج الدین شعیری، جامع الاخبار، ص ۱۱۳ - ۱۱۴ و نعمان بن محمد تمیمی مغربی، دعائم الاسلام، ‌ ج۲، ص ۱۴۰.
  7. حسینی ایمنی، سید علی اکبر، فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم، ص ۶۱۶.
  8. المتقی الهندی، کنزالعمال، ج ۳، ص ۱۳۰؛ ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، ج ۳، ص ۲۴۷ و علی بن عیسی اربلی، کشف الغمه، ج ۲، ص ۵۳۷.
  9. کشف الغمه، ص ۵۳۷.
  10. حسینی ایمنی، سید علی اکبر، فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم، ص ۶۱۷.
  11. ماوردی، اعلام النبوة، ص ۲۱۷.
  12. « عَلَامَةُ الصَّابِرِ فِي‌ ثَلَاثٍ‌ أَوَّلُهَا أَنْ لَا يَكْسَلَ وَ الثَّانِيَةُ أَنْ لَا يَضْجَرَ وَ الثَّالِثَةُ أَنْ لَا يَشْكُوَ مِنْ رَبِّهِ تَعَالَى لِأَنَّهُ إِذَا كَسِلَ فَقَدْ ضَيَّعَ الْحَقَّ وَ إِذَا ضَجِرَ لَمْ يُؤَدِّ الشُّكْرَ وَ إِذَا شَكَا مِنْ رَبِّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَقَدْ عَصَاهُ»؛ شیخ صدوق، علل الشرایع، ج ۲، ص ۴۹۸ و شیخ حر عاملی، وسائل الشیعه، ج ۱۶، ص ۲۳.
  13. حسن بن فضل طبرسی، مکارم الاخلاق، ص ۳۵۹.
  14. مسکن الفؤاد، ص ۸۴ و محدث نوری، مستدرک الوسائل، ج ۲، ص ۴۲۷.
  15. حسینی ایمنی، سید علی اکبر، فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم، ص ۶۱۷-۶۱۸.
  16. مستدرک الوسائل، ص ۴۸۱ و قطب الدین راوندی، الدعوات، ص ۲۸۷.
  17. حسینی ایمنی، سید علی اکبر، فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم، ص ۶۱۸.
  18. « اللَّهُمَ‌ قَدْ فَعَلْتُ‌ مَا أَمَرْتَنَا فَأَنْجِزْ لَنَا مَا وَعَدْتَنَا»؛ مسکن الفؤاد، ص ۵۰ و مستدرک الوسائل، ج ۶، ص ۳۹۵. اشاره به آیه ۴۵ سوره بقره است: ﴿وَاسْتَعِينُواْ بِالصَّبْرِ وَالصَّلاةِ.
  19. حسینی ایمنی، سید علی اکبر، فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم، ص ۶۱۸.
  20. محمد بن فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ج ۲، ص ۴۲۳ و الجامع لاحکام القرآن، ص ۱۷۵
  21. حسینی ایمنی، سید علی اکبر، فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم، ص ۶۱۸.
  22. الطبرانی، المعجم الکبیر، ج ۱۲، ص ۱۹۸؛ کنزالعمال، ج ۳، ص ۳۰۰؛ فضل بن حسن طبرسی، مجمع البیان، ج ۱، ص ۴۳۷ و مستدرک الوسائل، ج۳، ص۴۰۲.
  23. حسینی ایمنی، سید علی اکبر، فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم، ص ۶۱۸.
  24. محمد بن همام اسکافی، تمحیص، ص ۳۴ و مستدرک الوسائل، ج ۲، ص ۴۳۵.
  25. حسینی ایمنی، سید علی اکبر، فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم، ص ۶۱۹.
  26. بخاری، صحیح، ج ۷، ص ۳؛ احمد بن حنبل، مسند، ج ۶، ص ۱۸۱ و مسلم نیشابوری، صحیح، ج ۸، ص ۱۴.
  27. حسینی ایمنی، سید علی اکبر، فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم، ص ۶۱۹.
  28. مکارم الاخلاق، ص۳۵۷.
  29. حسینی ایمنی، سید علی اکبر، فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم، ص ۶۱۹.
  30. شیخ مفید، الامالی، ۱۴۱۳ ق، ص ۸؛ الدعوات، ص ۱۶۷ و مستدرک الوسائل، ج ۲، ص ۶۸.
  31. مکارم الاخلاق، ص۳۵۹.
  32. امام مالک، کتاب الموطأ، ۱۹۸۵ م، ج ۲، ص ۹۴۰.
  33. شیخ مفید، الاختصاص، ص ۲۵؛ محمد بن محمد کوفی، الجعفریات، ص ۲۲۱ و شیخ حر عاملی، وسائل الشیعة ج ۲، ص ۴۳۳.
  34. الکافی، ج ۲، ص ۵۶۷؛ الدعوات، ص ۱۹۲ و کفعمی، المصباح، ص ۱۵۱.
  35. الکافی، ج ۳، ص ۱۱۵؛ مکارم الاخلاق، ص ۳۵۹ و الدعوات، ص ۱۶۷.
  36. حسینی ایمنی، سید علی اکبر، فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم، ص ۶۱۹.