جندب بن زهیر ازدی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-==منابع== +== منابع ==)) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۱۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = صحابه | عنوان مدخل = جندب بن زهیر ازدی | مداخل مرتبط = [[جندب بن زهیر ازدی در قرآن]] - [[جندب بن زهیر ازدی در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط = }} | ||
{{جعبه اطلاعات اصحاب | |||
| نام = جندب بن زهیر ازدی | |||
| مشهور به = | |||
| نام تصویر = تصویر قدیمی از مسجد کوفه.jpg | |||
| عرض تصویر = | |||
| توضیح تصویر = تصویر قدیمی از مسجد کوفه | |||
| نام کامل = جندب بن زهیر بن حارث بن کثیر بن جشم بن شبیع بن مالک بن دهل بن مازن بن ذبیان | |||
| نام‌های دیگر = | |||
| جنسیت = مرد | |||
| کنیه = | |||
| لقب = [[جندب الخير]] | |||
| اهل = | |||
| از قبیله = [[ازد]] | |||
| از تیره = [[غامد]] | |||
| پدر = | |||
| مادر = | |||
| همسر = | |||
| پسر = | |||
| دختر = | |||
| خواهر = | |||
| برادر = | |||
| خویشاوندان = | |||
| وابستگان = | |||
| تاریخ تولد = | |||
| محل تولد = | |||
| محل زندگی = [[کوفه]] | |||
| تاریخ درگذشت = | |||
| محل درگذشت = | |||
| تاریخ شهادت = [[۳۷ هجری]] | |||
| محل شهادت = | |||
| طول عمر = | |||
| محل دفن = | |||
| دین = | |||
| مذهب = | |||
| از اصحاب = {{فهرست جعبه افقی| [[پیامبر خاتم]] | [[امام علی]] }} | |||
| از طبقه = | |||
| در جنگ = {{فهرست جعبه افقی| [[جنگ جمل]] | [[جنگ صفین]] }} | |||
| نقش‌ها = | |||
| فعالیت‌ها = | |||
| علت شهرت = | |||
| علت درگذشت = | |||
| علت شهادت = | |||
| راوی از = | |||
| روایات مشهور = | |||
| مشایخ او = | |||
| راویان از او = | |||
| آخرین راوی از او = | |||
}} | |||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
«جندب بن زهیر» (و به قولی [[جندب بن عبدالله بن زهیره]]) [[ازدی]] غامدی، معروف به [[جندب الخير]]<ref>جندب الخير، به قولی همان کسی است که در زمان حکومت «ولید بن عقبه» در کوفه مرد جادوگری را به قتل رساند و قول قوی‌تر آن است که قاتل مرد جادوگر، «جندب بن کعب» بوده است. (اسد الغابه، ج۳، ص۳۰۳).</ref> از بزرگان [[کوفه]] و از [[اصحاب پیامبر]] [[اسلام]] {{صل}} است، و از آن [[حضرت]] و نیز از امیرالمؤمنین علی {{ع}} [[نقل]] حديث کرده است <ref>سیر اعلام النبلاء، ج۴، ص۳۲۵.</ref>. | |||
جندب، [[ایمان]] و [[وفاداری]] خود را به [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} تا آنجا به منصه [[ظهور]] گذاشت که در [[جنگ صفین]] در رکاب آن [[حضرت]] جنگید و در همان [[جنگ]] سال ۳۷ | جندب، [[ایمان]] و [[وفاداری]] خود را به [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} تا آنجا به منصه [[ظهور]] گذاشت که در [[جنگ صفین]] در رکاب آن [[حضرت]] جنگید و در همان [[جنگ]] [[سال ۳۷ هجری]] به [[درجه]] رفیع [[شهادت]] رسید<ref>اسد الغابه، ج۱، ص۳۰۳.</ref>. و به قولی او [[پس از شهادت حضرت علی]] {{ع}}{{ع}} [[زندگی]] می‌کرد و از [[شیعیان]] [[حضرت]] در [[کوفه]] بود و مورد [[اهانت]] [[ابن زیاد]] قرار گرفت و در سال ۶۱ [[هجری]] از [[دنیا]] رفت <ref>مقتل خوارزمی، ج۲، ص۵۵.</ref>.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام علی ج۱ (کتاب)|اصحاب امام علی]]، ج۱، ص۳۰۷.</ref> | ||
==جندب در [[جنگ جمل]] و [[صفین]]== | == جندب در [[جنگ جمل]] و [[صفین]] == | ||
جندب از [[فرماندهان | جندب از [[فرماندهان نیروهای سپاه امیرالمؤمنین]] {{ع}} در [[جنگ جمل]] بود. [[شیخ مفید]] [[روایت]] می‌کند: او در [[جنگ جمل]] [[فرمانده]] نیروهای [[ازد]] بود و در کنار [[مالک اشتر]] چنان مردانه به [[سپاه]] [[دشمن]] می‌تاخت که [[رعب]] و [[وحشت]] به [[جان]] نیروهای [[سپاه]] [[جمل]] افتاده بود. [[ابن زبیر]] می‌گوید: من در طرف راست مردی [[ایستاده]] بودم، ناگهان فریادی از میان [[سپاه]] برخاست که می‌گفت: «ای گروه [[قریش]]! شما را از مقابله با دو نفر؛ یعنی جندب عامری (غامدی) و [[مالک اشتر]] بر [[حذر]] می‌دارم»<ref>الجمل، ص۳۲۰ و ۳۶۵.</ref>. | ||
وی در [[صفین]] نیز [[فرمانده]] نیروهای [[ازد]] و يمن بود که بسیار مردانه جنگید. او در یکی از روزها [[پرچم]] [[قوم]] خود را به دوش کشید و به میدان آمد و فریاد زد: | وی در [[صفین]] نیز [[فرمانده]] نیروهای [[ازد]] و يمن بود که بسیار مردانه جنگید. او در یکی از روزها [[پرچم]] [[قوم]] خود را به دوش کشید و به میدان آمد و فریاد زد: «به [[خدا]] قسم، از میدان باز نمی‌گردم تا [[پرچم]] را با [[خون]] رنگین کنم»<ref>{{عربی|وَ اللَّهِ لَا أَنْتَهِي حَتَّى أَخْضِبَهَا}}</ref>. در همان [[نبرد]] بسیاری از [[شامیان]] را به [[قتل]] رساند و مکررا [[پرچم]] او به [[خون]] آغشته شد تا این که مردی از سران [[قبیله ازد]] [[شام]] به مقابل وی آمد و این مرد [[خدا]] و [[یار]] باوفای [[علی]] {{ع}} را به [[شهادت]] رساند<ref>وقعة صفین، ص۲۰۵ و ۲۶۲ و ۴۰۸ و تاریخ طبری، ج۵، ص۲۷.</ref>. | ||
[[شیخ مفید]] از [[امام باقر]]{{ع}} چنین [[نقل]] می‌کند: | [[شیخ مفید]] از [[امام باقر]] {{ع}} چنین [[نقل]] می‌کند: «سه نفر از [[تابعین]] همراه [[علی بن ابی طالب]] {{ع}} در [[جنگ صفین]] به [[شهادت]] رسیدند و با آن‌که [[رسول خدا]] {{صل}} آنان را ندیده بود، آنان را به [[بهشت]] [[بشارت]] داد: یکی [[اویس قرنی]]، دومی [[زید بن صوحان عبدی]] و سومی [[جندب الخير ازدی]]، [[رحمت خدا]] بر هر سه آنان باد»<ref>{{متن حدیث|شَهِدَ مَعَ عَلِيّ بنِ أبي طالبِ {{ع}} من التَّابعين، ثلاثةُ نَفَرٍ بصِفِّينَ، شَهِدَ لَهُم رسُول اللَّهِ {{صل}} بالجنَّةِ، ولم يَرَهُم: أويسُ القرنيّ، و زَيْدُ بنُ صُوحان العبدي، و جُنْدُبُ الخيرِ الأزْدِيّ، رحمة اللَّه عليهم}}؛ الاختصاص، ص۸۲.</ref>.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام علی ج۱ (کتاب)|اصحاب امام علی]]، ج۱، ص۳۰۷-۳۰۸.</ref> | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
{{مدخل وابسته}} | |||
* [[ازد]] (قبیله) | |||
{{پایان مدخل وابسته}} | |||
== منابع == | == منابع == | ||
| خط ۲۳: | خط ۷۱: | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
==پانویس== | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:اصحاب پیامبر]] | |||
[[رده: | [[رده:اصحاب امام علی]] | ||
[[رده: | |||
[[رده:اعلام]] | [[رده:اعلام]] | ||
[[رده:شهدای جنگ صفین]] | [[رده:شهدای جنگ صفین]] | ||
[[رده:ازد]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۸ مارس ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۴۳
این مدخل زیرشاخهٔ بحث صحابه است. جندب بن زهیر ازدی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: جندب بن زهیر ازدی در قرآن - جندب بن زهیر ازدی در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط ندارد| جندب بن زهیر ازدی | |
|---|---|
 تصویر قدیمی از مسجد کوفه | |
| نام کامل | جندب بن زهیر بن حارث بن کثیر بن جشم بن شبیع بن مالک بن دهل بن مازن بن ذبیان |
| جنسیت | مرد |
| لقب | جندب الخير |
| از قبیله | ازد |
| از تیره | غامد |
| محل زندگی | کوفه |
| تاریخ شهادت | ۳۷ هجری |
| از اصحاب | |
| حضور در جنگ | |
مقدمه
«جندب بن زهیر» (و به قولی جندب بن عبدالله بن زهیره) ازدی غامدی، معروف به جندب الخير[۱] از بزرگان کوفه و از اصحاب پیامبر اسلام (ص) است، و از آن حضرت و نیز از امیرالمؤمنین علی (ع) نقل حديث کرده است [۲].
جندب، ایمان و وفاداری خود را به امیرالمؤمنین (ع) تا آنجا به منصه ظهور گذاشت که در جنگ صفین در رکاب آن حضرت جنگید و در همان جنگ سال ۳۷ هجری به درجه رفیع شهادت رسید[۳]. و به قولی او پس از شهادت حضرت علی (ع)(ع) زندگی می‌کرد و از شیعیان حضرت در کوفه بود و مورد اهانت ابن زیاد قرار گرفت و در سال ۶۱ هجری از دنیا رفت [۴].[۵]
جندب در جنگ جمل و صفین
جندب از فرماندهان نیروهای سپاه امیرالمؤمنین (ع) در جنگ جمل بود. شیخ مفید روایت می‌کند: او در جنگ جمل فرمانده نیروهای ازد بود و در کنار مالک اشتر چنان مردانه به سپاه دشمن می‌تاخت که رعب و وحشت به جان نیروهای سپاه جمل افتاده بود. ابن زبیر می‌گوید: من در طرف راست مردی ایستاده بودم، ناگهان فریادی از میان سپاه برخاست که می‌گفت: «ای گروه قریش! شما را از مقابله با دو نفر؛ یعنی جندب عامری (غامدی) و مالک اشتر بر حذر می‌دارم»[۶].
وی در صفین نیز فرمانده نیروهای ازد و يمن بود که بسیار مردانه جنگید. او در یکی از روزها پرچم قوم خود را به دوش کشید و به میدان آمد و فریاد زد: «به خدا قسم، از میدان باز نمی‌گردم تا پرچم را با خون رنگین کنم»[۷]. در همان نبرد بسیاری از شامیان را به قتل رساند و مکررا پرچم او به خون آغشته شد تا این که مردی از سران قبیله ازد شام به مقابل وی آمد و این مرد خدا و یار باوفای علی (ع) را به شهادت رساند[۸].
شیخ مفید از امام باقر (ع) چنین نقل می‌کند: «سه نفر از تابعین همراه علی بن ابی طالب (ع) در جنگ صفین به شهادت رسیدند و با آن‌که رسول خدا (ص) آنان را ندیده بود، آنان را به بهشت بشارت داد: یکی اویس قرنی، دومی زید بن صوحان عبدی و سومی جندب الخير ازدی، رحمت خدا بر هر سه آنان باد»[۹].[۱۰]
جستارهای وابسته
- ازد (قبیله)
منابع
پانویس
- ↑ جندب الخير، به قولی همان کسی است که در زمان حکومت «ولید بن عقبه» در کوفه مرد جادوگری را به قتل رساند و قول قوی‌تر آن است که قاتل مرد جادوگر، «جندب بن کعب» بوده است. (اسد الغابه، ج۳، ص۳۰۳).
- ↑ سیر اعلام النبلاء، ج۴، ص۳۲۵.
- ↑ اسد الغابه، ج۱، ص۳۰۳.
- ↑ مقتل خوارزمی، ج۲، ص۵۵.
- ↑ ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام علی، ج۱، ص۳۰۷.
- ↑ الجمل، ص۳۲۰ و ۳۶۵.
- ↑ وَ اللَّهِ لَا أَنْتَهِي حَتَّى أَخْضِبَهَا
- ↑ وقعة صفین، ص۲۰۵ و ۲۶۲ و ۴۰۸ و تاریخ طبری، ج۵، ص۲۷.
- ↑ «شَهِدَ مَعَ عَلِيّ بنِ أبي طالبِ (ع) من التَّابعين، ثلاثةُ نَفَرٍ بصِفِّينَ، شَهِدَ لَهُم رسُول اللَّهِ (ص) بالجنَّةِ، ولم يَرَهُم: أويسُ القرنيّ، و زَيْدُ بنُ صُوحان العبدي، و جُنْدُبُ الخيرِ الأزْدِيّ، رحمة اللَّه عليهم»؛ الاختصاص، ص۸۲.
- ↑ ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام علی، ج۱، ص۳۰۷-۳۰۸.