ایلاء در فقه اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{امامت}} <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل...» ایجاد کرد) |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
||
| (۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = ایلاء | |||
| عنوان مدخل = [[ایلاء]] | |||
| مداخل مرتبط = [[ایلاء در قرآن]] - [[ایلاء در معارف و سیره رضوی]] - [[ایلاء در فقه اسلامی]] | |||
| پرسش مرتبط = | |||
}} | |||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
ایلاء عبارت است از [[سوگند]] یاد کردن شوهر بر ترک آمیزش در قُبُل با [[همسر]] دائمی خود برای همیشه یا بیشتر از چهار ماه به قصد زیان رساندن به او. <ref>جواهر الکلام ۳۳/ ۲۹۷</ref> و در [[فقه]] بابی مستقل است؛ هر چند از آن در بابهای [[نکاح]]، [[یمین]] و کفّارات نیز به مناسبت سخن | ایلاء عبارت است از [[سوگند]] یاد کردن شوهر بر ترک آمیزش در قُبُل با [[همسر]] دائمی خود برای همیشه یا بیشتر از چهار ماه به قصد زیان رساندن به او. <ref>جواهر الکلام ۳۳/ ۲۹۷</ref> و در [[فقه]] بابی مستقل است؛ هر چند از آن در بابهای [[نکاح]]، [[یمین]] و کفّارات نیز به مناسبت سخن گفتهاند. | ||
== ارکان == | == ارکان == | ||
#'''صیغه:''' ایلاء با هر لفظ صریح در مضمون ایلاء تحقق مییابد. در تحقّق آن با الفاظ کنایی [[اختلاف]] است. ایلاء به هر زبانی، هرچند غیر [[عربی]] محقّق میگردد. قسم باید به یکی از نام‌های [[خداوند]]، و [[انگیزه]] ایلاء کننده باید زیان رساندن به همسر خویش باشد، و چنانچه به [[مصلحت]] [[زن]] باشد، [[حکم]] ایلاء را ندارد، بلکه [[حکم]] قسم بر آن مترتّب میگردد. <ref>جواهر الکلام ۳۳/ ۲۹۸ ـ ۳۰۳</ref> ایلاء با قسم بر ترک آمیزش، به کمتر از چهار ماه منعقد نمیشود. <ref>جواهر الکلام ۳۳/ ۳۰۹</ref> در اینکه ایلاء مشروط، صحیح است یا [[باطل]]، [[اختلاف]] است. <ref>جواهر الکلام ۳۳/ ۳۰۱ ـ ۳۰۲</ref> | # '''صیغه:''' ایلاء با هر لفظ صریح در مضمون ایلاء تحقق مییابد. در تحقّق آن با الفاظ کنایی [[اختلاف]] است. ایلاء به هر زبانی، هرچند غیر [[عربی]] محقّق میگردد. قسم باید به یکی از نام‌های [[خداوند]]، و [[انگیزه]] ایلاء کننده باید زیان رساندن به همسر خویش باشد، و چنانچه به [[مصلحت]] [[زن]] باشد، [[حکم]] ایلاء را ندارد، بلکه [[حکم]] قسم بر آن مترتّب میگردد. <ref>جواهر الکلام ۳۳/ ۲۹۸ ـ ۳۰۳</ref> ایلاء با قسم بر ترک آمیزش، به کمتر از چهار ماه منعقد نمیشود. <ref>جواهر الکلام ۳۳/ ۳۰۹</ref> در اینکه ایلاء مشروط، صحیح است یا [[باطل]]، [[اختلاف]] است. <ref>جواهر الکلام ۳۳/ ۳۰۱ ـ ۳۰۲</ref> | ||
#'''ایلاء کننده و ایلاء شونده:''' ایلاء کننده باید بالغ، [[عاقل]] و مختار باشد. و از روی قصد ایلاء کند. در ایلاء شونده، زوجه بودن، تحقق عمل آمیزش و بنابر قول مشهور دائمی بودن زوجیّت ـ مقابل موقّت ـ شرط است. <ref>جواهر الکلام ۳۳/ ۳۰۴ ـ ۳۰۸</ref> | # '''ایلاء کننده و ایلاء شونده:''' ایلاء کننده باید بالغ، [[عاقل]] و مختار باشد. و از روی قصد ایلاء کند. در ایلاء شونده، زوجه بودن، تحقق عمل آمیزش و بنابر قول مشهور دائمی بودن زوجیّت ـ مقابل موقّت ـ شرط است. <ref>جواهر الکلام ۳۳/ ۳۰۴ ـ ۳۰۸</ref> | ||
==[[احکام]] کلّی == | == [[احکام]] کلّی == | ||
پس از وقوع ایلاء، چنانچه [[زن]] نزد [[حاکم شرع]] [[شکایت]] بَرَد، [[حاکم]]، نخست مرد را چهار ماه مهلت میدهد تا [[رجوع]] کند و بعد از آمیزش، کفّاره دهد. به قول مشهور، این مدّت ـ که مدّت تربّص نام دارد ـ از هنگام شکایت زن نزد حاکم [[محاسبه]] می‌شود، نه از [[زمان]] ایلاء. مدّت تربّص، [[حقّ]] شوهر است و زن در آن مدّت، [[استحقاق]] درخواست رجوع ندارد. | پس از وقوع ایلاء، چنانچه [[زن]] نزد [[حاکم شرع]] [[شکایت]] بَرَد، [[حاکم]]، نخست مرد را چهار ماه مهلت میدهد تا [[رجوع]] کند و بعد از آمیزش، کفّاره دهد. به قول مشهور، این مدّت ـ که مدّت تربّص نام دارد ـ از هنگام شکایت زن نزد حاکم [[محاسبه]] می‌شود، نه از [[زمان]] ایلاء. مدّت تربّص، [[حقّ]] شوهر است و زن در آن مدّت، [[استحقاق]] درخواست رجوع ندارد. | ||
پس از سپری شدن مدّت یاد شده، چنانچه مرد رجوع نکند، حاکم او را به [[طلاق]] یا رجوع وادار میکند، و در صورت [[استنکاف]] [[زندانی]] می‌شود و در [[خوردن و آشامیدن]] بر او سخت گرفته می‌شود تا یکی از دو کار را بپذیرد. <ref>جواهر الکلام ۳۳/ ۳۱۱ ـ ۳۱۵</ref> [[رجوع]] شخص [[قادر]] بر آمیزش، به دخول در [[فرج]] به مقدار ختنه‌گاه، و رجوع [[ناتوان]] از آمیزش به علّت وجود مانعی، به اظهار زبانی قصد رجوع است<ref>جواهر الکلام ۳۳/ ۳۳۰.</ref> | پس از سپری شدن مدّت یاد شده، چنانچه مرد رجوع نکند، حاکم او را به [[طلاق]] یا رجوع وادار میکند، و در صورت [[استنکاف]] [[زندانی]] می‌شود و در [[خوردن و آشامیدن]] بر او سخت گرفته می‌شود تا یکی از دو کار را بپذیرد. <ref>جواهر الکلام ۳۳/ ۳۱۱ ـ ۳۱۵</ref> [[رجوع]] شخص [[قادر]] بر آمیزش، به دخول در [[فرج]] به مقدار ختنه‌گاه، و رجوع [[ناتوان]] از آمیزش به علّت وجود مانعی، به اظهار زبانی قصد رجوع است<ref>جواهر الکلام ۳۳/ ۳۳۰.</ref><ref>[[سید محمود هاشمی شاهرودی|هاشمی شاهرودی، سید محمود]]، [[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (کتاب)|فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت]] ج۱، صفحه ۷۸۵-۷۸۶.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
| خط ۲۶: | خط ۲۷: | ||
[[رده:ایلاء]] | [[رده:ایلاء]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۴ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۱۸:۴۰
این مدخل زیرشاخهٔ بحث ایلاء است. ایلاء از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ایلاء در قرآن - ایلاء در معارف و سیره رضوی - ایلاء در فقه اسلامی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
ایلاء عبارت است از سوگند یاد کردن شوهر بر ترک آمیزش در قُبُل با همسر دائمی خود برای همیشه یا بیشتر از چهار ماه به قصد زیان رساندن به او. [۱] و در فقه بابی مستقل است؛ هر چند از آن در بابهای نکاح، یمین و کفّارات نیز به مناسبت سخن گفتهاند.
ارکان
- صیغه: ایلاء با هر لفظ صریح در مضمون ایلاء تحقق مییابد. در تحقّق آن با الفاظ کنایی اختلاف است. ایلاء به هر زبانی، هرچند غیر عربی محقّق میگردد. قسم باید به یکی از نام‌های خداوند، و انگیزه ایلاء کننده باید زیان رساندن به همسر خویش باشد، و چنانچه به مصلحت زن باشد، حکم ایلاء را ندارد، بلکه حکم قسم بر آن مترتّب میگردد. [۲] ایلاء با قسم بر ترک آمیزش، به کمتر از چهار ماه منعقد نمیشود. [۳] در اینکه ایلاء مشروط، صحیح است یا باطل، اختلاف است. [۴]
- ایلاء کننده و ایلاء شونده: ایلاء کننده باید بالغ، عاقل و مختار باشد. و از روی قصد ایلاء کند. در ایلاء شونده، زوجه بودن، تحقق عمل آمیزش و بنابر قول مشهور دائمی بودن زوجیّت ـ مقابل موقّت ـ شرط است. [۵]
احکام کلّی
پس از وقوع ایلاء، چنانچه زن نزد حاکم شرع شکایت بَرَد، حاکم، نخست مرد را چهار ماه مهلت میدهد تا رجوع کند و بعد از آمیزش، کفّاره دهد. به قول مشهور، این مدّت ـ که مدّت تربّص نام دارد ـ از هنگام شکایت زن نزد حاکم محاسبه می‌شود، نه از زمان ایلاء. مدّت تربّص، حقّ شوهر است و زن در آن مدّت، استحقاق درخواست رجوع ندارد.
پس از سپری شدن مدّت یاد شده، چنانچه مرد رجوع نکند، حاکم او را به طلاق یا رجوع وادار میکند، و در صورت استنکاف زندانی می‌شود و در خوردن و آشامیدن بر او سخت گرفته می‌شود تا یکی از دو کار را بپذیرد. [۶] رجوع شخص قادر بر آمیزش، به دخول در فرج به مقدار ختنه‌گاه، و رجوع ناتوان از آمیزش به علّت وجود مانعی، به اظهار زبانی قصد رجوع است[۷][۸]
منابع
پانویس
- ↑ جواهر الکلام ۳۳/ ۲۹۷
- ↑ جواهر الکلام ۳۳/ ۲۹۸ ـ ۳۰۳
- ↑ جواهر الکلام ۳۳/ ۳۰۹
- ↑ جواهر الکلام ۳۳/ ۳۰۱ ـ ۳۰۲
- ↑ جواهر الکلام ۳۳/ ۳۰۴ ـ ۳۰۸
- ↑ جواهر الکلام ۳۳/ ۳۱۱ ـ ۳۱۵
- ↑ جواهر الکلام ۳۳/ ۳۳۰.
- ↑ هاشمی شاهرودی، سید محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت ج۱، صفحه ۷۸۵-۷۸۶.