احمد بن یحیی بن زید شیبانی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '== جستارهای وابسته == == منابع ==' به '== منابع ==') |
جز (جایگزینی متن - ' هـ ' به 'ه ') |
||
| (۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = | پرسش مرتبط = }} | ||
== آشنایی اجمالی == | |||
< | [[ابوالعباس احمد بن یحیی بن زید بن سیار بغدادی شیبانی]]، مشهور به [[ثعلب]]. در سال ۲۰۰ه به [[دنیا]] آمد و دوران [[زندگی]] او معاصر با [[حکومت]] یازده [[خلیفه عباسی]] از [[مأمون]] تا [[مکتفی]] بود.<ref>الوافی بالوفیات ۸/۲۴۳.</ref> وی [[امام]] کوفیین در نحو و لغت بود و با [[احمد بن حنبل]] [[ملاقات]] داشت.<ref>طبقات الحنابله ۱/۸۳.</ref> ثعلب در لغت، نحو و [[شعر]] از بزرگان عصر خویش بود و از اساتیدی چون [[ابن اعرابی]] و [[محمد بن سلاّم جمحی]] [[کسب علم]] نمود و افرادی مانند [[أخفش صغیر]]، [[نفطویه]] و [[ابوعمر زاهد]] از [[علم]] وی بهره بردند.<ref>بغیة الوعاة ۱/۳۹۶.</ref> | ||
ابوالعباس در هجده سالگی [[صاحب نظر]] و در ۲۵ سالگی تمام مسائل فرّاء را آموخت.<ref>سیر اعلام النبلاء ۱۴/۵.</ref> [[ابن خلّکان]] می‌‌گوید که وی فردی مورد [[اعتماد]] و در گفتار [[راستگو]] و به [[یادگیری]] مشهور و در لغت [[عرب]] و [[روایت]] [[شعر]] قدیم معروف بود.<ref>وفیات الاعیان ۱/۱۰۲.</ref> سرانجام وی در سال ۲۹۱ه درگذشت و در کنار [[منزل]] خود نزدیک باب الشام [[بغداد]] [[دفن]] شد.<ref>نزهة الالباء ۲۲۹.</ref> | |||
ابوالعباس در هجده سالگی [[صاحب نظر]] و در ۲۵ سالگی تمام مسائل فرّاء را آموخت.<ref>سیر اعلام النبلاء ۱۴/۵.</ref> [[ابن خلّکان]] می‌‌گوید که وی فردی مورد [[اعتماد]] و در گفتار [[راستگو]] و به [[یادگیری]] مشهور و در لغت [[عرب]] و [[روایت]] [[شعر]] قدیم معروف بود.<ref>وفیات الاعیان ۱/۱۰۲.</ref> سرانجام وی در سال | |||
کتاب‌های زیر آثار اوست: مصون فی النحو اختلاف النحویین معانی القرآن الموفقی مختصر فی النحو القرائات معانی الشعر التصغیر ما ینصرف و ما لا ینصرف الامثال ما یجری و ما لا یجری الشواذ الایمان و الدواهی الوقف و الابتداء الهجاء استخراج الالفاظ من الاخبار الاوسط غرائب القرائات المسائل حد النحو تفسیر کلام ابنة الخس و الفصیح (این کتاب به چاپ رسیده است). | کتاب‌های زیر آثار اوست: مصون فی النحو اختلاف النحویین معانی القرآن الموفقی مختصر فی النحو القرائات معانی الشعر التصغیر ما ینصرف و ما لا ینصرف الامثال ما یجری و ما لا یجری الشواذ الایمان و الدواهی الوقف و الابتداء الهجاء استخراج الالفاظ من الاخبار الاوسط غرائب القرائات المسائل حد النحو تفسیر کلام ابنة الخس و الفصیح (این کتاب به چاپ رسیده است). | ||
ثعلب همچنین در گردآوری و شرح اشعار بزرگانی چون اعشی، [[طفیل]] و [[طرماح]] تلاش‌هایی نموده است.<ref>الفهرست (الندیم) ۸۰.</ref> از آثار مطبوع او در این زمینه شرح دیوان زهیر، شرح دیوان الاعشی، قواعد الشعر و المجالس (مجالس ثعلب) است.<ref>الاعلام ۱/۲۶۷.</ref> کتاب اخیر که در دو جلد به چاپ رسیده به گفته الندیم، حاوی قطعه‌هایی از نحو، لغت، [[اخبار]]، [[معانی قرآن]] و شعر است که ابوالعباس بر [[شاگردان]] خود [[املا]] نموده بود.<ref>الفهرست (الندیم) ۸۰.</ref> [[زرکلی]] از اثر دیگر او به نام ما تلحن فیه العامه یاد کرده است<ref>الأعلام ۱/۲۶۷.</ref> | ثعلب همچنین در گردآوری و شرح اشعار بزرگانی چون اعشی، [[طفیل]] و [[طرماح]] تلاش‌هایی نموده است.<ref>الفهرست (الندیم) ۸۰.</ref> از آثار مطبوع او در این زمینه شرح دیوان زهیر، شرح دیوان الاعشی، قواعد الشعر و المجالس (مجالس ثعلب) است.<ref>الاعلام ۱/۲۶۷.</ref> کتاب اخیر که در دو جلد به چاپ رسیده به گفته الندیم، حاوی قطعه‌هایی از نحو، لغت، [[اخبار]]، [[معانی قرآن]] و شعر است که ابوالعباس بر [[شاگردان]] خود [[املا]] نموده بود.<ref>الفهرست (الندیم) ۸۰.</ref> [[زرکلی]] از اثر دیگر او به نام ما تلحن فیه العامه یاد کرده است<ref>الأعلام ۱/۲۶۷.</ref><ref> [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]]، ج۱ ص۱۴۱.</ref>. | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده: | # [[پرونده: IM009687.jpg|22px]] جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱''']] | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
| خط ۲۰: | خط ۱۷: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:اعلام]] | [[رده:اعلام]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۵ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۶:۲۲
موضوع مرتبط ندارد - مدخل مرتبط ندارد - پرسش مرتبط ندارد
آشنایی اجمالی
ابوالعباس احمد بن یحیی بن زید بن سیار بغدادی شیبانی، مشهور به ثعلب. در سال ۲۰۰ه به دنیا آمد و دوران زندگی او معاصر با حکومت یازده خلیفه عباسی از مأمون تا مکتفی بود.[۱] وی امام کوفیین در نحو و لغت بود و با احمد بن حنبل ملاقات داشت.[۲] ثعلب در لغت، نحو و شعر از بزرگان عصر خویش بود و از اساتیدی چون ابن اعرابی و محمد بن سلاّم جمحی کسب علم نمود و افرادی مانند أخفش صغیر، نفطویه و ابوعمر زاهد از علم وی بهره بردند.[۳]
ابوالعباس در هجده سالگی صاحب نظر و در ۲۵ سالگی تمام مسائل فرّاء را آموخت.[۴] ابن خلّکان می‌‌گوید که وی فردی مورد اعتماد و در گفتار راستگو و به یادگیری مشهور و در لغت عرب و روایت شعر قدیم معروف بود.[۵] سرانجام وی در سال ۲۹۱ه درگذشت و در کنار منزل خود نزدیک باب الشام بغداد دفن شد.[۶]
کتاب‌های زیر آثار اوست: مصون فی النحو اختلاف النحویین معانی القرآن الموفقی مختصر فی النحو القرائات معانی الشعر التصغیر ما ینصرف و ما لا ینصرف الامثال ما یجری و ما لا یجری الشواذ الایمان و الدواهی الوقف و الابتداء الهجاء استخراج الالفاظ من الاخبار الاوسط غرائب القرائات المسائل حد النحو تفسیر کلام ابنة الخس و الفصیح (این کتاب به چاپ رسیده است).
ثعلب همچنین در گردآوری و شرح اشعار بزرگانی چون اعشی، طفیل و طرماح تلاش‌هایی نموده است.[۷] از آثار مطبوع او در این زمینه شرح دیوان زهیر، شرح دیوان الاعشی، قواعد الشعر و المجالس (مجالس ثعلب) است.[۸] کتاب اخیر که در دو جلد به چاپ رسیده به گفته الندیم، حاوی قطعه‌هایی از نحو، لغت، اخبار، معانی قرآن و شعر است که ابوالعباس بر شاگردان خود املا نموده بود.[۹] زرکلی از اثر دیگر او به نام ما تلحن فیه العامه یاد کرده است[۱۰][۱۱].
منابع
جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱
