احمد بن عبدالعزیز رازی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'وصف' به 'وصف') |
|||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
{{متن حدیث|فی الکافی: عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ سَهْلٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ عَبْدِ الْعَزِيزِ قَالَ حَدَّثَنِي بَعْضُ أَصْحَابِنَا قَالَ: كَانَ أَبُو الْحَسَنِ الْأَوَّلُ{{ع}} إِذَا رَفَعَ رَأْسَهُ مِنْ آخِرِ رَكْعَةِ الْوَتْرِ قَالَ هَذَا مَقَامُ مَنْ حَسَنَاتُهُ نِعْمَةٌ مِنْكَ وَ شُكْرُهُ ضَعِيفٌ وَ ذَنْبُهُ عَظِيمٌ وَ لَيْسَ لَهُ إِلَّا دَفْعُكَ وَ رَحْمَتُكَ فَإِنَّكَ قُلْتَ فِي كِتَابِكَ الْمُنْزَلِ عَلَى نَبِيِّكَ الْمُرْسَلِ{{صل}}: {{متن قرآن|كَانُوا قَلِيلًا مِنَ اللَّيْلِ مَا يَهْجَعُونَ وَبِالْأَسْحَارِ هُمْ يَسْتَغْفِرُونَ}}<ref>«آنان اندکی از شب را می‌خفتند * و سحرگاهان آمرزش می‌خواستند» سوره ذاریات، آیه ۱۷.</ref>. طَالَ هُجُوعِي وَ قَلَّ قِيَامِي وَ هَذَا السَّحَرُ وَ أَنَا أَسْتَغْفِرُكَ لِذَنْبِي اسْتِغْفَارَ مَنْ لَمْ يَجِدْ لِنَفْسِهِ {{متن قرآن|ضَرًّا وَلَا نَفْعًا}}<ref>«بگو آیا به جای خداوند، چیزی را می‌پرستید که برای شما نه زیان دارد و نه سود؛ و خداوند است که شنوای داناست» سوره مائده، آیه ۷۶.</ref> وَ لَا {{متن قرآن|مَوْتًا وَلَا حَيَاةً وَلَا نُشُورًا}}<ref>«و اختیار مرگ و زندگی و برانگیختنی را ندارند» سوره فرقان، آیه ۳.</ref> ثُمَّ يَخِرُّ سَاجِداً}}<ref>تفسیر کنز الدقائق، ج۱۲، ص۴۱۳ - ۴۱۴، به نقل از: الکافی، ج۳، ص۳۲۵، ح۱۶.</ref>. | {{متن حدیث|فی الکافی: عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ سَهْلٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ عَبْدِ الْعَزِيزِ قَالَ حَدَّثَنِي بَعْضُ أَصْحَابِنَا قَالَ: كَانَ أَبُو الْحَسَنِ الْأَوَّلُ{{ع}} إِذَا رَفَعَ رَأْسَهُ مِنْ آخِرِ رَكْعَةِ الْوَتْرِ قَالَ هَذَا مَقَامُ مَنْ حَسَنَاتُهُ نِعْمَةٌ مِنْكَ وَ شُكْرُهُ ضَعِيفٌ وَ ذَنْبُهُ عَظِيمٌ وَ لَيْسَ لَهُ إِلَّا دَفْعُكَ وَ رَحْمَتُكَ فَإِنَّكَ قُلْتَ فِي كِتَابِكَ الْمُنْزَلِ عَلَى نَبِيِّكَ الْمُرْسَلِ{{صل}}: {{متن قرآن|كَانُوا قَلِيلًا مِنَ اللَّيْلِ مَا يَهْجَعُونَ وَبِالْأَسْحَارِ هُمْ يَسْتَغْفِرُونَ}}<ref>«آنان اندکی از شب را می‌خفتند * و سحرگاهان آمرزش می‌خواستند» سوره ذاریات، آیه ۱۷.</ref>. طَالَ هُجُوعِي وَ قَلَّ قِيَامِي وَ هَذَا السَّحَرُ وَ أَنَا أَسْتَغْفِرُكَ لِذَنْبِي اسْتِغْفَارَ مَنْ لَمْ يَجِدْ لِنَفْسِهِ {{متن قرآن|ضَرًّا وَلَا نَفْعًا}}<ref>«بگو آیا به جای خداوند، چیزی را می‌پرستید که برای شما نه زیان دارد و نه سود؛ و خداوند است که شنوای داناست» سوره مائده، آیه ۷۶.</ref> وَ لَا {{متن قرآن|مَوْتًا وَلَا حَيَاةً وَلَا نُشُورًا}}<ref>«و اختیار مرگ و زندگی و برانگیختنی را ندارند» سوره فرقان، آیه ۳.</ref> ثُمَّ يَخِرُّ سَاجِداً}}<ref>تفسیر کنز الدقائق، ج۱۲، ص۴۱۳ - ۴۱۴، به نقل از: الکافی، ج۳، ص۳۲۵، ح۱۶.</ref>. | ||
[[روایت]] مزبور در [[علل الشرائع]] نقل شده است و در سند آن، [[راوی]] با | [[روایت]] مزبور در [[علل الشرائع]] نقل شده است و در سند آن، [[راوی]] با وصف «الرازی» ذکر شده است<ref>علل الشرائع، ج۲، ص۳۶۴، ح۳.</ref>. با توجه به عدم ذکر نام راوی در [[کتب رجالی]] و انحصار روایتش در مورد فوق، از [[راویان مجهول]] و یا مُهمل است؛ و نظر برخی [[رجالیان]] مانند صاحب [[جامع الرواة]]، در [[متحد]] دانستن راوی با [[احمد بن عبدالعزیز کوفی]] «أبوشبل»<ref>{{عربی|أحمد بن عبدالعزیز [ق. ست] الجوهری له کتاب السقیفة [ست] الکوفی أبوشبل [ق] (مح) عنه سهل بن زیاد فی [یب] فی أواخر باب کیفیة الصلاة و فی [فی) فی باب السجود}}؛ جامع الرواة، ج۱، ص۵۲. | ||
اشکال دیگری که در این عبارت دیده می‌شود، [[متحد]] دانستن احمد بن [[عبدالعزیز]] الکوفی با احمد بن عبدالعزیز الجوهری، صاحب کتاب السقیفه است (ر.ک: [[الفهرست]] ([[طوسی]])، ص۸۴، ش۱۱۰)؛ زیرا اولی از [[اصحاب امام صادق]]{{ع}} شمرده شده، ولی دومی در سال ۳۲۳ (ق) [[وفات]] کرده است (ر.ک: السقیفة و [[فدک]]، مقدمه، ص۳۳).</ref> که در [[رجال شیخ طوسی]]<ref>رجال الطوسی، ص۱۵۵، ش۱۷۰۰.</ref> از اصحاب [[امام صادق]]{{ع}} شمرده شده است، قابل پذیرش نیست، چون قرینه و شاهدی بر آن یافت نشده است.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۲ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۲ ص ۳۳۰-۳۳۱.</ref> | اشکال دیگری که در این عبارت دیده می‌شود، [[متحد]] دانستن احمد بن [[عبدالعزیز]] الکوفی با احمد بن عبدالعزیز الجوهری، صاحب کتاب السقیفه است (ر.ک: [[الفهرست]] ([[طوسی]])، ص۸۴، ش۱۱۰)؛ زیرا اولی از [[اصحاب امام صادق]]{{ع}} شمرده شده، ولی دومی در سال ۳۲۳ (ق) [[وفات]] کرده است (ر.ک: السقیفة و [[فدک]]، مقدمه، ص۳۳).</ref> که در [[رجال شیخ طوسی]]<ref>رجال الطوسی، ص۱۵۵، ش۱۷۰۰.</ref> از اصحاب [[امام صادق]]{{ع}} شمرده شده است، قابل پذیرش نیست، چون قرینه و شاهدی بر آن یافت نشده است.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۲ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۲ ص ۳۳۰-۳۳۱.</ref> | ||
نسخهٔ ۹ سپتامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۹:۴۸
احمد بن عبدالعزیز رازی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: احمد بن عبدالعزیز رازی در تراجم و رجال - پرسش مرتبط نداردآشنایی اجمالی
احمد بن عبدالعزیز[۱] در سند یکی از روایات تفسیر کنز الدقائق به نقل از کتاب الکافی واقع شده است:
«فی الکافی: عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ سَهْلٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ عَبْدِ الْعَزِيزِ قَالَ حَدَّثَنِي بَعْضُ أَصْحَابِنَا قَالَ: كَانَ أَبُو الْحَسَنِ الْأَوَّلُ(ع) إِذَا رَفَعَ رَأْسَهُ مِنْ آخِرِ رَكْعَةِ الْوَتْرِ قَالَ هَذَا مَقَامُ مَنْ حَسَنَاتُهُ نِعْمَةٌ مِنْكَ وَ شُكْرُهُ ضَعِيفٌ وَ ذَنْبُهُ عَظِيمٌ وَ لَيْسَ لَهُ إِلَّا دَفْعُكَ وَ رَحْمَتُكَ فَإِنَّكَ قُلْتَ فِي كِتَابِكَ الْمُنْزَلِ عَلَى نَبِيِّكَ الْمُرْسَلِ(ص): ﴿كَانُوا قَلِيلًا مِنَ اللَّيْلِ مَا يَهْجَعُونَ وَبِالْأَسْحَارِ هُمْ يَسْتَغْفِرُونَ﴾[۲]. طَالَ هُجُوعِي وَ قَلَّ قِيَامِي وَ هَذَا السَّحَرُ وَ أَنَا أَسْتَغْفِرُكَ لِذَنْبِي اسْتِغْفَارَ مَنْ لَمْ يَجِدْ لِنَفْسِهِ ﴿ضَرًّا وَلَا نَفْعًا﴾[۳] وَ لَا ﴿مَوْتًا وَلَا حَيَاةً وَلَا نُشُورًا﴾[۴] ثُمَّ يَخِرُّ سَاجِداً»[۵].
روایت مزبور در علل الشرائع نقل شده است و در سند آن، راوی با وصف «الرازی» ذکر شده است[۶]. با توجه به عدم ذکر نام راوی در کتب رجالی و انحصار روایتش در مورد فوق، از راویان مجهول و یا مُهمل است؛ و نظر برخی رجالیان مانند صاحب جامع الرواة، در متحد دانستن راوی با احمد بن عبدالعزیز کوفی «أبوشبل»[۷] که در رجال شیخ طوسی[۸] از اصحاب امام صادق(ع) شمرده شده است، قابل پذیرش نیست، چون قرینه و شاهدی بر آن یافت نشده است.[۹]
منابع
پانویس
- ↑ ر.ک: جامع الرواة، ج۱، ص۵۲؛ معجم رجال الحدیث، ج۲، ص۱۴۲، ش۶۲۲؛ مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۱، ص۳۴۴، ش۱۰۹۳.
- ↑ «آنان اندکی از شب را می‌خفتند * و سحرگاهان آمرزش می‌خواستند» سوره ذاریات، آیه ۱۷.
- ↑ «بگو آیا به جای خداوند، چیزی را می‌پرستید که برای شما نه زیان دارد و نه سود؛ و خداوند است که شنوای داناست» سوره مائده، آیه ۷۶.
- ↑ «و اختیار مرگ و زندگی و برانگیختنی را ندارند» سوره فرقان، آیه ۳.
- ↑ تفسیر کنز الدقائق، ج۱۲، ص۴۱۳ - ۴۱۴، به نقل از: الکافی، ج۳، ص۳۲۵، ح۱۶.
- ↑ علل الشرائع، ج۲، ص۳۶۴، ح۳.
- ↑ أحمد بن عبدالعزیز [ق. ست] الجوهری له کتاب السقیفة [ست] الکوفی أبوشبل [ق] (مح) عنه سهل بن زیاد فی [یب] فی أواخر باب کیفیة الصلاة و فی [فی) فی باب السجود؛ جامع الرواة، ج۱، ص۵۲. اشکال دیگری که در این عبارت دیده می‌شود، متحد دانستن احمد بن عبدالعزیز الکوفی با احمد بن عبدالعزیز الجوهری، صاحب کتاب السقیفه است (ر.ک: الفهرست (طوسی)، ص۸۴، ش۱۱۰)؛ زیرا اولی از اصحاب امام صادق(ع) شمرده شده، ولی دومی در سال ۳۲۳ (ق) وفات کرده است (ر.ک: السقیفة و فدک، مقدمه، ص۳۳).
- ↑ رجال الطوسی، ص۱۵۵، ش۱۷۰۰.
- ↑ جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۲ ص ۳۳۰-۳۳۱.