حرب بن شرحبیل شبامی در نهج البلاغه

این مدخل زیرشاخهٔ بحث حرب بن شرحبیل شبامی است. حرب بن شرحبیل شبامی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: حرب بن شرحبیل شبامی در تاریخ اسلامی - حرب بن شرحبیل شبامی در تراجم و رجال - حرب بن شرحبیل شبامی در نهج البلاغه - پرسش مرتبط ندارد

مقدمه

• حرب بن شرحبیل از قبیله شبام، تیره‌ای از طایفه هَمْدانیان است. نام تنی چند از افراد این تیره با همان شناسه "شِبامی" در حاشیه برخی از حوادث تاریخ اسلام ذکر شده است. از جمله آن‌ها حنظلة بن اسعد شبامی از شهیدان واقعه عاشورای سال ۶۱ هجری است. در کتاب وقعة صفین و تاریخ طبری ذیل وقایع مربوط به جنگ صفین از حرب ذکری رفته است. بر حسب منابع یاد شده، حرب از بزرگان قوم خود در کوفه به‌شمار می‌رفته و از شیعیان امیرالمؤمنین (ع) بوده است. نویسندگان آثار اصلی رجال، نامی از وی نبرده‌اند و کسانی که از او یادی کرده‌اند، افزون بر نقل طبری و منقری نسبت به وی آگاهی دیگری به‌دست نداده‌اند. اما برخی از بزرگان معاصر خواسته‌اند از همان نقل مختصر که به نهج البلاغه نیز راه یافته است بزرگی و پاکی او را استنباط کنند.
• سید شریف‌ رضی در بخش حکمت‌های نهج البلاغه به‌صورت روایتی آورده است: زمانی که امیرالمؤمنین در بازگشت از نبرد صفین وارد کوفه شدند صدای ناله و شیون زنان را که بر شهیدان صفین مویه می‌کردند، شنیدند و در همان زمان حرب بن شرحبیل به دیدار آن حضرت رفت. امام به وی فرمود: "آیا آن سان که می‌شنوم زنانتان بر شما چیره‌اند؟ چرا آنان را از این شیون و زاری بازنمی‌دارید؟" حرب در پاسخ گفت: "یا امیرالمؤمنین اگر یک خانه یا دو یا سه خانه بود می‌توانستیم آنان را از گریه بازداریم ولکن از این قبیله یک‌صدوهشتاد نفر به شهادت رسیده‌اند. هیچ خانه‌ای نیست مگر آن‌که صدای گریه از آن بلند است اما ما مردان گریه نمی‌کنیم و خوشحالیم، زیرا آنان به فیض شهادت نایل شده‌اند." حرب در حالی این سخنان را می‌گفت که پیاده در رکاب امام حرکت می‌کرد، امام (ع) به او فرمود: "بازگرد، زیرا بدین‌گونه راه رفتن برای والیان اسباب فتنه و فریب است و برای مؤمنان موجب خواری"».

منابع

• دین‌پرور، سیدجمال‌الدین، دانشنامه نهج البلاغه ج۱