بشر بن بشار نیشابوری: تفاوت میان نسخه‌ها

{{متن حدیث|سَهْلٌ عَنْ بِشْرِ بْنِ بَشَّارٍ اَلنَّيْسَابُورِيِّ قَالَ: كَتَبْتُ إِلَى اَلرَّجُلِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ<ref>امام کاظم{{ع}} مراد است.</ref> أَنَّ مَنْ قِبَلَنَا قَدِ اِخْتَلَفُوا فِي اَلتَّوْحِيدِ فَمِنْهُمْ مَنْ يَقُولُ هُوَ جِسْمٌ وَ مِنْهُمْ مَنْ يَقُولُ هُوَ صُورَةٌ فَكَتَبَ إِلَيَّ سُبْحَانَ مَنْ لاَ يُحَدُّ وَ لاَ يُوصَفُ وَ لاَ يُشْبِهُهُ شَيْءٌ وَ {{متن قرآن|لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ وَهُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ}}<ref>«چیزی مانند او نیست و او شنوای بیناست» سوره شوری، آیه ۱۱.</ref>}}<ref>تفسیر کنز الدقائق، ج۱۱، ص۴۸۳ به گزارش از الکافی، ج۱، ص۱۰۲، ش۹. این حدیث در التوحید (صدوق)، ص۱۰۱، ح۳ نقل شده؛ لیکن به جای سهل بن زیاد نام أبو سعید الآدمی ذکر شده که کُنیه سهل بن زیاد بوده و به جای {{عربی|کتبتُ إلی الرجل جمله کتبتُ إلی أبی الحسن{{ع}}}} ثبت شده است.</ref>.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۴ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۴، ص 520.</ref>

[[تاریخ]] ولادت و [[وفات]] بشر بن بشّار روشن نیست؛ لیکن [[شیخ طوسی]] از وی در [[اصحاب امام هادی]]{{ع}} یاد کرده<ref>رجال الطوسی، ص۳۸۴، ش۵۶۵۶.</ref> و در [[اسناد روایات]] نیز از آن حضرت گاهی به صورت مضمر<ref>{{عربی| و من مسائل داوود الصرمی... قال: و حدثنی بشر بن بشّار النیسابوری، قال: سألته عن الصلاة فی الفنک، و الفراء، و السّمور، و السّنجاب، و الحواصل التی تصطاد ببلاد الشرک أو بلاد الإسلام، أیصلی فیها بغیر تقیة؟ قال{{ع}}: صل فی السنجاب و الحواصل الخوارزمیة، ولا تصل فی الثعالب و السمور}}. (السرائر ابن ادریس، ج۳، ص۵۸۲).</ref>، زمانی با تعبیر «أبو الحسن»{{ع}}<ref>{{متن حدیث| حدثنا الحسین بن أحمد بن إدریس، عن أبیه، عن أبی سعید الآدمی، عن بشر بن بشار النیسابوری، قال: کتبت إلی أبی الحسن{{ع}} بأن من قبلنا قد اختلفوا فی التوحید، منهم من یقول هو جسم، و منهم من یقول صورة، فکتب{{ع}}: سبحان من لا یحد، ولا یوصف، ولا یشبهه شیء، و لیس کمثله شیء وهو السمیع البصیر}}. (التوحید (صدوق)، ص۱۰۱، ح۱۳).</ref> و هنگامی با تعبیر «الرجل»<ref>{{متن حدیث| حدثنا محمد بن الحسن، قال: حدثنا أحمد بن إدریس و محمد بن یحیی العطار جمیعا، عن محمد بن أحمد بن یحیی، عن علی بن محمد، عن بعض أصحابنا، عن بشر بن بشار قال: قلت للرجل - یعنی أبا الحسن{{ع}} - ما حد المؤمن الذی یعطی الزکاة؟ قال{{ع}}: یعطی المؤمن ثلاثة آلاف، ثم قال: أو عشرة آلاف و یعطی الفاجر بقدر لأن المؤمن ینفقها فی طاعة الله عزوجل و الفاجر فی معصیة الله - تعالی -}}. (علل الشرائع، ج۲، ص۳۷۲، ح۱).</ref> [[روایت]] کرده است، بنابراین الرجل در [[حدیث]] مورد بحث {{عربی|"طتبتُ الرجل"}} همان [[ابو الحسن الثالث]] [[امام هادی]]{{ع}} است.

'''اشکال:''' محقق اردبیلی، بشر بن بشار واقع در [[سند روایت]] [[الاستبصار]]<ref>{{عربی|محمد بن أحمد بن یحیی عن أحمد بن محمد عن داوود الصرمی قال: حدثنی بشیر بن یسار قال:...}}. (الاستبصار، ج۱، ص۳۸۴).</ref> را با بشر بن بشار النیشابوری یکی دانسته، در نتیجه داود الصرمی را از راویان بشر بن بشار نیشابوری به شمار آورده است<ref> جامع الرواة، ج۱، ص۱۲۱.</ref>؛ لیکن علامه شوشتری در آن چنین مناقشه کرده است:

[[علامه مامقانی]] به قرینه ذکر نام راوی در [[رجال الطوسی]]، امامی بودن بشر بن بشار را استظهار کرده و چنین نوشته است: {{عربی|"و ظاهره كونه إمامياً"}}<ref>تنقیح المقال، ج۱۲، ص۲۴۴، ضمن ش۳۰۲۴.</ref>؛ لیکن این دلیل ناتمام است؛ زیرا موضوع رجال [[شیخ طوسی]] اعم از [[راویان]] امامی و غیر امامی است، لیکن مضامین بعضی [[روایات]] [[راوی]] بر امامی بودنش دلالت دارند؛ برای نمونه: