الگو:صفحهٔ اصلی/مدخل برگزیده: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۲۰ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۰۳

عصمت اهل بیت عبارت است از پاک بودن خاندان پیامبر اسلام (ص) از گناهان. اهل البیت دراصطلاح امروزی چه در میان شیعه و چه اهل سنت در مورد خاندان پیامبر (ص) به کار می‌‌رود، یعنی پیامبر، امام علی، فاطمه زهرا، امام حسن و امام حسین (ع).

به اصل مسأله عصمت اهل بیت در برخی آیات قرآن کریم همچون آیه مباهله و آیه تطهیر و برخی روایات به طور قطع تصریح و تاکید شده است. نخستین گزارش‌های تاریخی درباره عصمت حضرت فاطمه(س) نیز به زمان پس از رحلت پیامبر(ص) یعنی ماجرای مصادره فدک باز می‌گردد که در آن امام علی(ع) بر اساس آیه تطهیر به معصوم بودن حضرت زهرا(س) استناد کرده است.

مقصود از «گستره عصمت»، ابعادی است که اهل بیت(ع) در آنها معصوم هستند. به بیان دیگر می‌‌توان عصمت اهل بیت(ع) را از جنبه‌های متعددی بررسی و آنها را در دو بخش کلی مطرح کرد:

عصمت عملی: مقصود از عصمت عملی آن است که امام در کدامیک از اعمال خود به استعانت خداوند معصوم است. این بخش خود به انواعی قابل تقسیم است: عصمت از گناه پیش یا پس از امامت؛ عصمت از ترک اولی پیش یا پس از امامت؛ عصمت از اشتباه در مرحله عمل به دین، پیش یا پس از امامت.
عصمت علمی: مقصود از عصمت علمی آن است که آیا امام در نظریاتی که ارائه می‌‌کند، از اشتباه معصوم است؟ این بخش از عصمت نیز می‌‌تواند دارای انواع زیر باشد: عصمت از اشتباه در تبیین دین، پیش یا پس از امامت؛ عصمت از اشتباه در نظریات علمی غیر دینی پیش یا پس از امامت؛ عصمت از اشتباه در امور عادی زندگی، پیش یا پس از امامت.

در مورد حضرت فاطمه(س) نیز که یکی از اهل بیت بوده و تنها تفاوت ایشان به لحاظ جایگاه با دیگر اهل بیت در این است که واجد مقام امامت نبوده‌اند، برخی معتقد به عصمت مطلق یعنی عصمت از گناه و خطا، نسیان و اشتباه برای ایشان شده و از آن به عصمت الله الکبری تعبیر نموده‌اند.

اندیشمندان جهت اثبات عصمت پیامبر و امامان به ادله‌ای تمسک کرده‌اند. این ادله را می‌توان به دو دسته عقلی و نقلی تقسیم کرد.

ادله عقلی: مهمترین براهین عقلی اثبات عصمت امام که می‌توان جهت اثبات عصمت اهل بیت(س) به جز حضرت زهرا(س) به آنها تمسک کرد، عبارت‌اند از: برهان وجوب اطاعت از امام، برهان تسلسل ، برهان حفظ شریعت و برهان خلف.
آیات و روایات فراوانی نیز بر عصمت پیامبر و امامان معصوم از جهت مقام نبوت و امامتشان دلالت دارند مانند: آیه تطهیر؛ آیه مباهله؛ حدیث ثقلین؛ حدیث سفینه و حدیث امان

ادامه

@@ خط ۴: / خط ۴: @@
 مقصود از «گستره عصمت»، ابعادی است که [[اهل بیت]]{{ع}} در آنها [[معصوم]] هستند. به بیان دیگر می‌‌توان عصمت اهل بیت{{ع}} را از جنبه‌های متعددی بررسی و آنها را در دو بخش کلی مطرح کرد:
-# '''[[عصمت عملی]]:''' مقصود از عصمت عملی آن است که امام در کدامیک از [[اعمال]] خود به [[استعانت]] [[خداوند]] معصوم است. این بخش خود به انواعی قابل تقسیم است: [[عصمت از گناه]] پیش یا پس از [[امامت]]؛ [[عصمت از ترک اولی]]''' پیش یا پس از امامت؛ [[عصمت از اشتباه]] در مرحله عمل به [[دین]]، پیش یا پس از امامت.
+# '''[[عصمت عملی]]:''' مقصود از عصمت عملی آن است که امام در کدامیک از [[اعمال]] خود به [[استعانت]] [[خداوند]] معصوم است. این بخش خود به انواعی قابل تقسیم است: [[عصمت از گناه]] پیش یا پس از [[امامت]]؛ [[عصمت از ترک اولی]] پیش یا پس از امامت؛ [[عصمت از اشتباه]] در مرحله عمل به [[دین]]، پیش یا پس از امامت.
-# '''[[عصمت علمی]]:''' مقصود از عصمت علمی آن است که آیا امام در نظریاتی که ارائه می‌‌کند، از [[اشتباه]] معصوم است؟ این بخش از عصمت نیز می‌‌تواند دارای انواع زیر باشد: عصمت از اشتباه در [[تبیین دین]]، پیش یا پس از امامت؛ عصمت از اشتباه در نظریات [[علمی]] غیر [[دینی] پیش یا پس از امامت؛ عصمت از اشتباه در امور عادی [[زندگی]]'''، پیش یا پس از امامت.
+# '''[[عصمت علمی]]:''' مقصود از عصمت علمی آن است که آیا امام در نظریاتی که ارائه می‌‌کند، از [[اشتباه]] معصوم است؟ این بخش از عصمت نیز می‌‌تواند دارای انواع زیر باشد: عصمت از اشتباه در [[تبیین دین]]، پیش یا پس از امامت؛ عصمت از اشتباه در نظریات [[علمی]] غیر [[دینی]] پیش یا پس از امامت؛ عصمت از اشتباه در امور عادی [[زندگی]]، پیش یا پس از امامت.
 در مورد حضرت فاطمه{{س}} نیز که یکی از اهل بیت بوده و تنها تفاوت ایشان به لحاظ جایگاه با دیگر اهل بیت در این است که واجد مقام امامت نبوده‌اند، برخی معتقد به عصمت مطلق یعنی [[عصمت]] از [[گناه]] و [[خطا]]، نسیان و [[اشتباه]] برای ایشان شده و از آن به عصمت الله الکبری تعبیر نموده‌اند.