بحث:امام در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی

دیداریویکی‌متن

نسخهٔ ‏۱۹ ژوئن ۲۰۲۲، ساعت ۱۶:۱۱

مقدمه

واژه "امام" در مفهوم خاص خود، برای پیامبران و جانشینان آنان به کار می‌رود که از سوی خداوند به منصب امامت و ولایت رسیده‌اند. امام، با این معنا، دارای ولایت مطلق در امر دین و دنیا، و معصوم از گناه و خطا و اشتباه و فراموشی است. او حجت و خلیفه خدا در زمین است^[۱]. امامت، با خلافت متفاوت است. خلیفه کسی است که فقط حکومت می‌کند و رهبری اجتماعی و سیاسی را برعهده دارد؛ اما امامت، مقامی دینی است و در ادامه مناصب پیامبری. امام رهبر جامعه در امور دنیوی و اخروی است. برخی پیامبران، امام نیز بوده‌اند و برخی نبوده‌اند. پیامبر اسلام(ص) و حضرت ابراهیم(ع) از دسته نخست‌اند^[۲]. امام همه وظایف، مقامات و اختیارات پیامبر را دارا است مگر نبوت. بنابر اعتقادات شیعه، وجود امام برای بقای جهان لازم است. اگر او از دنیا برود و امام دیگری جایش را نگیرد، جهان نابود می‌شود^[۳].

نصب امام

شرط رسیدن به امامت، عصمت است و چون عصمت، امری باطنی است و جز خدا، کسی نمی‌داند که چه کس معصوم است، فقط او می‌تواند شخص شایسته امامت را بشناسد و به این مقام بگمارد. بنابر اعتقادات شیعه، نصب امام بر خدا لازم است. خداوند به پیامبرش وحی می‌کند و به او می‌گوید که چه کسی امام است. آن گاه فرمان می‌دهد که او را به مردم معرفی کند^[۴]^[۵].

مرجعیت دینی امام

از وظایف و مقام‌های بسیار والایی که خداوند به پیامبرانش عطا کرده است، تفسیر و تبیین و بیان فروع دین است. چون امام در همه وظایف و مقام‌های پیامبری- جز نبوت- جانشین پیامبر است، همانند او معارف دینی را از منبع خطاناپذیر می‌گیرد و به مردم می‌دهد و احکامی نیز که در ظاهر وحی نیامده‌اند، برای آنان بیرون می‌کشد^[۶].
بنابراین، امام، مرجعیتِ تام دینی دارد و گفتار و کردار و تقریر او در فهم دین، منبعی اصیل و سندی خدشه‌ناپذیر تلقی می‌شود. او مفسر راستین دین است^[۷]^[۸].

↑ فرهنگ فقه‌، ۱/ ۶۷.
↑ ﴿وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا قَالَ وَمِن ذُرِّيَّتِي قَالَ لاَ يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ﴾؛ سوره بقره، آیه ۱۲۴.
↑ فرهنگ شیعه، ص 91-92.
↑ کشف المراد، ۲۳۰- ۲۰۲.
↑ فرهنگ شیعه، ص 92.
↑ فرهنگ شیعه، ص 92.
↑ امامت و رهبری‌، ۵۴- ۵۲؛ الشافی فی الامامة، ۱۷۹، ۱۸۰، ۲۰۵، ۲۰۶، ۲۷۶ و ۲۷۷؛ کشف المراد، ۳۴۰.
↑ فرهنگ شیعه، ص 92.

[1] فرهنگ فقه‌، ۱/ ۶۷.

[2] ﴿وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا قَالَ وَمِن ذُرِّيَّتِي قَالَ لاَ يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ﴾؛ سوره بقره، آیه ۱۲۴.

[3] فرهنگ شیعه، ص 91-92.

[4] کشف المراد، ۲۳۰- ۲۰۲.

[5] فرهنگ شیعه، ص 92.

[6] فرهنگ شیعه، ص 92.

[7] امامت و رهبری‌، ۵۴- ۵۲؛ الشافی فی الامامة، ۱۷۹، ۱۸۰، ۲۰۵، ۲۰۶، ۲۷۶ و ۲۷۷؛ کشف المراد، ۳۴۰.

[8] فرهنگ شیعه، ص 92.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
 ==مقدمه==
-*واژه "[[امام]]" در مفهوم خاص خود، برای [[پیامبران]] و [[جانشینان]] آنان به کار می‌رود که از سوی [[خداوند]] به [[منصب امامت]] و [[ولایت]] رسیده‌اند. [[امام]]، با این معنا، دارای [[ولایت]] مطلق در امر [[دین]] و [[دنیا]]، و [[معصوم]] از [[گناه]] و [[خطا]] و اشتباه و [[فراموشی]] است. او [[حجت]] و [[خلیفه]] [[خدا]] در [[زمین]] است<ref>فرهنگ فقه‌، ۱/ ۶۷.</ref>. [[امامت]]، با [[خلافت]] متفاوت است. [[خلیفه]] کسی است که فقط [[حکومت]] می‌کند و [[رهبری]] [[اجتماعی]] و [[سیاسی]] را برعهده دارد؛ اما [[امامت]]، مقامی [[دینی]] است و در ادامه [[مناصب]] [[پیامبری]]. [[امام]] [[رهبر]] [[جامعه]] در [[امور دنیوی]] و [[اخروی]] است. برخی [[پیامبران]]، [[امام]] نیز بوده‌اند و برخی نبوده‌اند. [[پیامبر اسلام]]{{صل}} و [[حضرت ابراهیم]]{{ع}} از دسته نخست‌اند<ref>{{متن قرآن|وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا قَالَ وَمِن ذُرِّيَّتِي قَالَ لاَ يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ}}؛ سوره بقره، آیه ۱۲۴.</ref>. [[امام]] همه [[وظایف]]، [[مقامات]] و اختیارات [[پیامبر]] را دارا است مگر [[نبوت]]. بنابر [[اعتقادات]] [[شیعه]]، [[وجود امام]] برای بقای [[جهان]] لازم است. اگر او از [[دنیا]] برود و [[امام]] دیگری جایش را نگیرد، [[جهان]] نابود می‌شود<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 91-92.</ref>.
+*واژه "[[امام]]" در مفهوم خاص خود، برای [[پیامبران]] و [[جانشینان]] آنان به کار می‌رود که از سوی [[خداوند]] به [[منصب امامت]] و [[ولایت]] رسیده‌اند. [[امام]]، با این معنا، دارای [[ولایت]] مطلق در امر [[دین]] و [[دنیا]]، و [[معصوم]] از [[گناه]] و [[خطا]] و اشتباه و [[فراموشی]] است. او [[حجت]] و [[خلیفه]] [[خدا]] در [[زمین]] است<ref>فرهنگ فقه‌، ۱/ ۶۷.</ref>. [[امامت]]، با [[خلافت]] متفاوت است. [[خلیفه]] کسی است که فقط [[حکومت]] می‌کند و [[رهبری اجتماعی]] و [[سیاسی]] را برعهده دارد؛ اما [[امامت]]، مقامی [[دینی]] است و در ادامه [[مناصب]] [[پیامبری]]. [[امام]] [[رهبر]] [[جامعه]] در [[امور دنیوی]] و [[اخروی]] است. برخی [[پیامبران]]، [[امام]] نیز بوده‌اند و برخی نبوده‌اند. [[پیامبر اسلام]]{{صل}} و [[حضرت ابراهیم]]{{ع}} از دسته نخست‌اند<ref>{{متن قرآن|وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا قَالَ وَمِن ذُرِّيَّتِي قَالَ لاَ يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ}}؛ سوره بقره، آیه ۱۲۴.</ref>. [[امام]] همه [[وظایف]]، [[مقامات]] و اختیارات [[پیامبر]] را دارا است مگر [[نبوت]]. بنابر [[اعتقادات]] [[شیعه]]، [[وجود امام]] برای بقای [[جهان]] لازم است. اگر او از [[دنیا]] برود و [[امام]] دیگری جایش را نگیرد، [[جهان]] نابود می‌شود<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 91-92.</ref>.
 ==[[نصب امام]]==
 *شرط رسیدن به [[امامت]]، [[عصمت]] است و چون [[عصمت]]، امری [[باطنی]] است و جز [[خدا]]، کسی نمی‌داند که چه کس [[معصوم]] است، فقط او می‌تواند شخص [[شایسته]] [[امامت]] را بشناسد و به این [[مقام]] بگمارد. بنابر [[اعتقادات]] [[شیعه]]، [[نصب امام]] بر [[خدا]] لازم است. [[خداوند]] به پیامبرش [[وحی]] می‌کند و به او می‌گوید که چه کسی [[امام]] است. آن گاه [[فرمان]] می‌دهد که او را به [[مردم]] معرفی کند<ref>کشف المراد، ۲۳۰- ۲۰۲.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 92.</ref>.