حدیث: تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
دیداریویکی‌متن
خط ۲۷: خط ۲۷:
#'''[[موثق]]:''' برخی از [[راویان]] [[عادل]] و پاک‌اند، یعنی به [[معصومین]] [[دروغ]] نمی‌بندند، ولی [[شیعه]] نیستند<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص ۲۸۰.</ref>.
#'''[[موثق]]:''' برخی از [[راویان]] [[عادل]] و پاک‌اند، یعنی به [[معصومین]] [[دروغ]] نمی‌بندند، ولی [[شیعه]] نیستند<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص ۲۸۰.</ref>.
#'''ضعیف:''' شرایط سه دسته مذکور را ندارند<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص ۲۸۰.</ref>.
#'''ضعیف:''' شرایط سه دسته مذکور را ندارند<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص ۲۸۰.</ref>.
#[[علم حدیث]]: [[علم حدیث]] [[دانش]] و [[آگاهی]] از قواعد و قوانینی است که به‌واسطه آن اجزای حدیث ([[سند]] و متن) شناسایی می‌شوند<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 281.</ref>.
==[علوم حدیث]]==
[[علم حدیث]] [[دانش]] و [[آگاهی]] از قواعد و قوانینی است که به‌واسطه آن اجزای حدیث ([[سند]] و متن) شناسایی می‌شوند<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 281.</ref>.
*[[علم حدیث]] دارای سه شاخه است:
*[[علم حدیث]] دارای سه شاخه است:
#[[علم رجال]] الحدیث که به بررسی حالات [[راویان]] می‌پردازد؛
#[[علم رجال]] الحدیث که به بررسی حالات [[راویان]] می‌پردازد؛

نسخهٔ ‏۱۳ ژانویهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۰۰:۰۶

آیکون خرد

این یک مقالهٔ خرد است. می‌توانید با گسترش آن به امامت‌پدیا کمک کنید.

مدخل‌های وابسته به این بحث:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل حدیث (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

حدیث یا روایت در اصطلاح دینی به سخن پیامبر و امامان معصوم(ع) گفته می‌شود. به سخنان خداوند نیز (غیر از قرآن کریم) "حدیث قدسی" می‌گویند. از آنجا که گفته‌های رسول خدا(ص) و ائمه برای مسلمانان حجّت و سند است، آنچه از آن پیشوایان شنیده می‌شده، ثبت می‌گردید یا در خاطره‌ها و حافظه‌ها می‌ماند و برای دیگران بازگو می‌شد. به کسی که احادیث معصومین را بنویسد و نقل کند "محدّث" گفته می‌شود. علم شناختِ حدیث در فرهنگ اسلام، "درایه" نام دارد. به نقل اینگونه سخنان "روایت" و به ناقلان احادیث، "راوی" هم گفته می‌شود. مجموعه‌های مفصّلی از احادیث پیامبر و امامان در کتب روایت گردآوری شده است و در معارف اسلام و احکام شرعی، یکی از منابع استخراج حکم خدا در کنار قرآن محسوب می‌شود. هر یک از ائمه شیعه، یارانی داشته‌اند که احادیث را از آنان شنیده و می‌نگاشتند. نام و مشخصاتِ اصحابی که راوی حدیث بوده‌اند، در "کتب رجال" آمده است[۱].

مقدمه

اجزای حدیث

  • حدیث دارای دو بخش است: سند و متن؛
  • سند حدیث: سند در اصطلاح عبارت از سلسله راویانی است که متن حدیث را به معصوم می‌رساند. راه پی بردن به وثیق بودن یا نبودن حدیث، بررسی طریق راویان است[۵].
  • متن حدیث: در اصطلاح عبارت است از نقل آخرین راوی، چه در قول و الفاظ و چه در فعل و تقریر، که از معصوم نقل شده است[۶].

اقسام حدیث

احادیث به‌طور کلی به دو گونه تقسیم می‌شود: متواتر یا غیر متواتر، که از آن تعبیر به "خبر واحد" شده است[۷].

  • حدیث متواتر: حدیثی است که سلسله راویان آن تا فرد معصوم در هر طبقه به تعدادی باشد که بتوان به صحت آن یقین پیدا کرد. از جمله احادیث متواتر می‌توان به حدیث غدیر اشاره کرد که تعداد راویان آن از طبقه صحابه بیش از صد نفر و از طبقه تابعین بیش از هشتاد نفر گزارش شده است[۸].
  • خبر واحد: حدیثی است که راویان آن در طبقات مختلف به حد تواتر نرسیده‌اند. خبر واحد به‌تنهایی قابل وثوق و اطمینان نیست و باید با قرائن دیگر حجیت آن را اثبات کرد. بیشتر روایاتی که به ما رسیده‌اند، در گروه خبر واحدند. از این رو باید به کمک قرائن مختلف بتوان درجه احتمال آن را بالا برد و این کار بررسی علمی احادیث است[۹].
  • مطابق با روش‌های علوم حدیث، احادیث غیرمتواتر به چهار گروه تقسیم می‌شوند:
  1. صحیح: همه راویان عادل باشند. این دسته احادیث در حد تواتر نیستند، ولی کاملاً قابل اعتمادند[۱۰].
  2. حسن (نیکو): عدالت همه ناقلان محرز نیست، ولی به پاک بودن اعتقادشان اطمینان داریم[۱۱].
  3. موثق: برخی از راویان عادل و پاک‌اند، یعنی به معصومین دروغ نمی‌بندند، ولی شیعه نیستند[۱۲].
  4. ضعیف: شرایط سه دسته مذکور را ندارند[۱۳].

[علوم حدیث]]

علم حدیث دانش و آگاهی از قواعد و قوانینی است که به‌واسطه آن اجزای حدیث (سند و متن) شناسایی می‌شوند[۱۴].

  1. علم رجال الحدیث که به بررسی حالات راویان می‌پردازد؛
  2. فقه‌الحدیث که به بررسی متن و شرح کلام می‌پرازد؛
  3. درایة‌الحدیث که به بررسی سند و متن حدیث می‌پردازد[۱۵].

ارتباط قرآن با حدیث

  1. احادیثی که درباره قرآن هستند که بیشتر ناظر به کیفیت نزول قرآن، نزول یک‌باره قرآن در شب قدر، کیفیت جمع‌آوری قرآن، قرائات قرآن، کیفیت تلاوت قرآن، فضیلت آموزش قرآن و احکام مرتبط با قرآن هستند[۱۶].
  2. احادیثی که مرتبط با شرح و تفسیر قرآن هستند، مانند بیان جزئیات و تبیین مطالب مجمل در قرآن، مثل اوقات نماز، تعداد رکعات و کیفیت آن، توضیح الفاظ و عبارات مبهم قرآن، تخصیص عام قرآن مانند تفسیر پیامبر اکرم (ص) از ظلم به شرک در آیه ۸۲ سوره انعام، بیان معنا یا مصادیق الفاظ، مانند تفسیر "مغضوب علیهم" به یهود و "ضالین" به نصارا، بیان احکامی که در قرآن نیستند، مانند حد زناکار محصن و محصنه، بیان ناسخ و منسوخ و...»[۱۷].

تدوین حدیث

آثار مکتوب امام علی

تدوین حدیث در سیره معصوم

اصول اربعمئه

اصول حدیثی در عصر امامان

جوامع حدیثی شیعه

اعتماد به حدیث

اقسام حدیث

جستارهای وابسته

جستارهای وابسته

منابع

  1. دانشنامه نهج البلاغه
  2. محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. ↑ محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۸۴.
  2. ↑ تقریر، یعنی عمل صحابه در محضر معصوم که با تأیید یا سکوت حاکی از تأیید آن معصوم همراه بوده است.
  3. ↑ دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۲۷۹.
  4. ↑ دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۲۷۹- ۲۸۰.
  5. ↑ دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص 280.
  6. ↑ دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص 280.
  7. ↑ دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص 280.
  8. ↑ دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص 280.
  9. ↑ دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۲۸۰.
  10. ↑ دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۲۸۰.
  11. ↑ دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۲۸۰.
  12. ↑ دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۲۸۰.
  13. ↑ دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۲۸۰.
  14. ↑ دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص 281.
  15. ↑ دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۲۸۱.
  16. ↑ دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص 281.
  17. ↑ دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص 281.
برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=حدیث&oldid=414800»