حزن در فقه سیاسی

اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث حزن است. "حزن" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

حزن در قرآن - حزن در حدیث - حزن در فقه سیاسی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل حزن (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

• اندوه، نگرانی و افسردگی و ضد فرح (شادی) و سرور.
• ﴿وَلَا تَهِنُوا وَلَا تَحْزَنُوا وَأَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ﴾
• در قرآن کریم، حُزن به اعتبار متعلق آن به حُزن فردی و حُزن جمعی تقسیم می‌شود:
• حُزن فردی به معنای دلتنگی یا ناراحتی وجدان و پژمردگی است ﴿إِنَّمَا أَشْكُو بَثِّي وَحُزْنِي إِلَى اللَّهِ﴾.
• حُزن جمعی یا اجتماعی به مفهوم افسردگی و پژمردگی اجتماعی اطلاق می‌شود: ﴿أَلَا إِنَّ أَوْلِيَاءَ اللَّهِ لَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ﴾.
• علل و عوامل ایجاد حزن، دریغ و حرمان از گذشته و نگرانی از آینده است. این هر دو علت در محدوده فردی به افسردگی فردی و در عرصه اجتماعی به افسردگی اجتماعی می‌انجامند.
• خوف و حُزن در بسیاری از آیات قرآنی (چهارده مورد) با هم استعمال شده‌اند. وجه فرق این دو کلمه چنین بیان شده است: خوف ترس از خطر واقعی حال و آینده است؛ ولی حزن به صورت ترس نیست؛ بلکه نگرانی و اندوهی است که می‌تواند ناشی از گذشته، حال یا آینده باشد.
• در قرآن کریم برای شهیدان، دوستداران خدا ﴿أَوْلِيَاءَ اللَّهِ﴾، مؤمنان به خدا و روز قیامت، پرهیزکاران، صالحان و برخی دیگر از نیکوکاران تعبیر ﴿لَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ﴾ به کار رفته است.
• در فرهنگ سیاسی، واژه آلمانی "Weltschmerz" به معنای خستگی مالیخولیایی از زندگی، بدبینی احساساتی در مورد وضع دنیا، حُزن و دلتنگی به واسطه بدی‌های عالم آمده است که در هر صورت ممکن است، جهان‌بینی شخص از آن رنگ بگیرد.

منابع

• نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم

پانویس