منبر در معارف و سیره حسینی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۳۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۳:۳۵

مقدمه

"آنچه خطیب بر آن ایستد و خطبه خواند. کرسی مانندی پایه دار که واعظ و خطیب بر بالای آن نشسته خطبه خواند و موعظه کند. کرسی چند پله برای وعّاظ و مذکّران. اهل منبر: روضه‌خوان و خطیب و واعظ"^[۱]. منبر: آنچه بر بالای آن می‌روند، برای وعظ و خطبه. ریشه‌اش از "نبر" به معنای رفعت و بالایی است و به منبر، منبر گفته‌اند، بخاطر ارتفاعش^[۲]. منبر، انواع گوناگون دارد: چوبی، آهنی، سنگی با پله‌های متفاوت از نظر تعداد.

منبر بعنوان جایی که خطبا و ائمۀ جمعه از فراز آن به القاء خطبه و ایراد سخن می‌پرداخته‌اند، از صدر اسلام وجود داشته و اغلب، در سیطرۀ حکومت‌ها و خلافت‌ها بوده و وسیلۀ ترویج یک فکر محسوب می‌شده است.

منبری که خطیب وابسته به یزید بر فراز آن رفته و از یزید تعریف می‌کرد و آل علی را ناسزا می‌گفت. امام سجاد(ع) اجازه گرفت تا بر منبر فراز آید. بر منبر رفت و خود را معرفی کرد و یزید و دودمان او را رسوا ساخت. آن حضرت، از منبری که خطیب وابسته به ستم بر فراز آن سخنان ناروا می‌گفت، بعنوان چوب یاد کرد و فرمود: «يَا يَزِيدُ ائْذَنْ لِي حَتَّى أَصْعَدَ هَذِهِ الْأَعْوَادَ...». رسول خدا(ص) هم زمانی خواب دیده بود که پس از او، بنی امیه از منبر او بالا می‌روند و مردم را از راه راست، بازمی‌دارند و از این خواب، بسیار پریشان شده بود^[۳]. امروز نیز استفاده از منبر هنگام وعظ و ارشاد و سخنرانی‌های مذهبی، چه در ایام محرم و ماه رمضان و چه در مناسبت‌ها و ایام دیگر سال، رایج است و منبر رفتن از شیوه‌های کهن تبلیغات مذهبی به شمار می‌رود. استفادۀ از منبر در خطابه، خاصّ روحانیون است و سخنرانان غیر روحانی برای سخن گفتن از میز و تریبون استفاده می‌کنند، نه منبر. حرمت منبر بعنوان آنچه یادگار عصر رسول خدا(ص) است، همچنان محفوظ است^[۴].

منابع

محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا

پانویس

↑ لغت‌نامه، دهخدا.
↑ مجمع البحرین.
↑ بحارالانوار، ج۵۸، ص۱۶۸.
↑ محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، ص ۴۶۷.

[1] لغت‌نامه، دهخدا.

[2] مجمع البحرین.

[3] بحارالانوار، ج۵۸، ص۱۶۸.

[4] محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، ص ۴۶۷.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{امامت}}
 {{مدخل مرتبط
 | موضوع مرتبط = منبر
@@ خط ۱۴: / خط ۱۳: @@
 منبری که [[خطیب]] وابسته به [[یزید]] بر فراز آن رفته و از [[یزید]] تعریف می‌کرد و [[آل علی]] را [[ناسزا]] می‌گفت. [[امام سجاد]]{{ع}} اجازه گرفت تا بر [[منبر]] فراز آید. بر [[منبر]] رفت و خود را معرفی کرد و [[یزید]] و [[دودمان]] او را رسوا ساخت. آن [[حضرت]]، از منبری که [[خطیب]] وابسته به [[ستم]] بر فراز آن سخنان ناروا می‌گفت، بعنوان چوب یاد کرد و فرمود: {{متن حدیث|يَا يَزِيدُ ائْذَنْ لِي حَتَّى أَصْعَدَ هَذِهِ الْأَعْوَادَ...}}. [[رسول خدا]]{{صل}} هم زمانی [[خواب]] دیده بود که پس از او، [[بنی امیه]] از [[منبر]] او بالا می‌روند و [[مردم]] را از [[راه]] راست، بازمی‌دارند و از این [[خواب]]، بسیار پریشان شده بود<ref>بحارالانوار، ج۵۸، ص۱۶۸.</ref>.
 امروز نیز استفاده از [[منبر]] هنگام [[وعظ]] و [[ارشاد]] و سخنرانی‌های مذهبی، چه در ایام [[محرم]] و [[ماه رمضان]] و چه در مناسبت‌ها و ایام دیگر سال، رایج است و [[منبر]] رفتن از شیوه‌های کهن [[تبلیغات]] مذهبی به شمار می‌رود. استفادۀ از [[منبر]] در [[خطابه]]، خاصّ [[روحانیون]] است و سخنرانان غیر [[روحانی]] برای [[سخن گفتن]] از میز و تریبون استفاده می‌کنند، نه [[منبر]]. [[حرمت]] [[منبر]] بعنوان آنچه یادگار عصر [[رسول خدا]]{{صل}} است، همچنان محفوظ است<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص ۴۶۷.</ref>.
-== جستارهای وابسته ==
 == منابع ==