احلال: تفاوت میان نسخه‌ها
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۵) |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۵) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[احلال در قرآن]] - [[احلال در حدیث]] - [[احلال در فقه سیاسی]]| پرسش مرتبط = احلال (پرسش)}} | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[احلال در قرآن]] - [[احلال در حدیث]] - [[احلال در فقه سیاسی]]| پرسش مرتبط = احلال (پرسش)}} | ||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
*احلال: حلال کردن، حلال شمردن، رفع ممنوعیّت، حرمت شکستن<ref>سیدعلی‌اکبر قرشی، قاموس قرآن، ج۲، ص۱۶۷؛ بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۰۱.</ref>. از "حِلّ" به معنای گره‌گشایی<ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۲۵۱.</ref>، رفعِ مانع و رفع [[حرمت]]<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۲، ص۲۷۲.</ref>. | * احلال: حلال کردن، حلال شمردن، رفع ممنوعیّت، حرمت شکستن<ref>سیدعلی‌اکبر قرشی، قاموس قرآن، ج۲، ص۱۶۷؛ بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۰۱.</ref>. از "حِلّ" به معنای گره‌گشایی<ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۲۵۱.</ref>، رفعِ مانع و رفع [[حرمت]]<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۲، ص۲۷۲.</ref>. | ||
*{{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُحِلُّوا شَعَائِرَ اللَّهِ وَلَا الشَّهْرَ الْحَرَامَ}}<ref>«ای مؤمنان! (حرمت) شعائر خداوند را و نیز (حرمت) ماه حرام را نشکنید» سوره مائده، آیه ۲.</ref>. | *{{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُحِلُّوا شَعَائِرَ اللَّهِ وَلَا الشَّهْرَ الْحَرَامَ}}<ref>«ای مؤمنان! (حرمت) شعائر خداوند را و نیز (حرمت) ماه حرام را نشکنید» سوره مائده، آیه ۲.</ref>. | ||
*تحلیل به لحاظ منشأ فاعلی دو گونه است: تحلیل [[الهی]]، تحلیل [[انسانی]]: | * تحلیل به لحاظ منشأ فاعلی دو گونه است: تحلیل [[الهی]]، تحلیل [[انسانی]]: | ||
#'''تحلیل [[الهی]]:''' نتیجه آن مجموعه [[احکام شرعی]] در موارد و موضوعاتی است که [[خداوند]] آنها را [[حلال]] شمرده است: {{متن قرآن|أَحَلَّ اللَّهُ الْبَيْعَ وَحَرَّمَ الرِّبَا}}<ref>«خداوند خرید و فروش را حلال و ربا را حرام کرده است» سوره بقره، آیه ۲۷۵.</ref>. در برخی موضوعات به اقتضای [[حکم]] و موضوع، تحلیل [[الهی]] به معنای [[وجوب]] است<ref>ابن‌منظور، لسان العرب، ج۱۱، ص۱۶۹.</ref>: {{متن قرآن|فَيَحِلَّ عَلَيْكُمْ غَضَبِي}}<ref>«که خشم من شما را فرا گیرد» سوره طه، آیه ۸۱.</ref>. | #'''تحلیل [[الهی]]:''' نتیجه آن مجموعه [[احکام شرعی]] در موارد و موضوعاتی است که [[خداوند]] آنها را [[حلال]] شمرده است: {{متن قرآن|أَحَلَّ اللَّهُ الْبَيْعَ وَحَرَّمَ الرِّبَا}}<ref>«خداوند خرید و فروش را حلال و ربا را حرام کرده است» سوره بقره، آیه ۲۷۵.</ref>. در برخی موضوعات به اقتضای [[حکم]] و موضوع، تحلیل [[الهی]] به معنای [[وجوب]] است<ref>ابن‌منظور، لسان العرب، ج۱۱، ص۱۶۹.</ref>: {{متن قرآن|فَيَحِلَّ عَلَيْكُمْ غَضَبِي}}<ref>«که خشم من شما را فرا گیرد» سوره طه، آیه ۸۱.</ref>. | ||
#'''تحلیل [[انسانی]]:''' ازآنجا‌که [[تشریع]] ([[حلال]] و حرام‌شمردن) از امور [[الهی]] و غیربشری است و حتی [[خداوند]] رسولش را از آن منع کرده است: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ لِمَ تُحَرِّمُ مَا أَحَلَّ اللَّهُ لَكَ}}<ref>«ای پیامبر! چرا چیزی را که خداوند بر تو حلال کرده است حرام می‌داری؟» سوره تحریم، آیه ۱.</ref>، [[خداوند]] از تحلیل و [[تحریم]] [[انسانی]] در موضوعات و [[احکام شرعی]] [[نهی]] شدید کرده است: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُحِلُّوا شَعَائِرَ اللَّهِ وَلَا الشَّهْرَ الْحَرَامَ}}<ref>«ای مؤمنان! (حرمت) شعائر خداوند را و نیز (حرمت) ماه حرام نشکنید» سوره مائده، آیه ۲.</ref> و در قالب "حرمت‌شکنی" مورد موأخذه قرار داده است<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص:۵۱-۵۲.</ref>. | #'''تحلیل [[انسانی]]:''' ازآنجا‌که [[تشریع]] ([[حلال]] و حرام‌شمردن) از امور [[الهی]] و غیربشری است و حتی [[خداوند]] رسولش را از آن منع کرده است: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ لِمَ تُحَرِّمُ مَا أَحَلَّ اللَّهُ لَكَ}}<ref>«ای پیامبر! چرا چیزی را که خداوند بر تو حلال کرده است حرام می‌داری؟» سوره تحریم، آیه ۱.</ref>، [[خداوند]] از تحلیل و [[تحریم]] [[انسانی]] در موضوعات و [[احکام شرعی]] [[نهی]] شدید کرده است: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُحِلُّوا شَعَائِرَ اللَّهِ وَلَا الشَّهْرَ الْحَرَامَ}}<ref>«ای مؤمنان! (حرمت) شعائر خداوند را و نیز (حرمت) ماه حرام نشکنید» سوره مائده، آیه ۲.</ref> و در قالب "حرمت‌شکنی" مورد موأخذه قرار داده است<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص:۵۱-۵۲.</ref>. | ||
نسخهٔ ۲۴ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۱۶
احلال از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: احلال در قرآن - احلال در حدیث - احلال در فقه سیاسی - پرسش‌های مرتبطمقدمه
- احلال: حلال کردن، حلال شمردن، رفع ممنوعیّت، حرمت شکستن[۱]. از "حِلّ" به معنای گره‌گشایی[۲]، رفعِ مانع و رفع حرمت[۳].
- ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُحِلُّوا شَعَائِرَ اللَّهِ وَلَا الشَّهْرَ الْحَرَامَ﴾[۴].
- تحلیل به لحاظ منشأ فاعلی دو گونه است: تحلیل الهی، تحلیل انسانی:
- تحلیل الهی: نتیجه آن مجموعه احکام شرعی در موارد و موضوعاتی است که خداوند آنها را حلال شمرده است: ﴿أَحَلَّ اللَّهُ الْبَيْعَ وَحَرَّمَ الرِّبَا﴾[۵]. در برخی موضوعات به اقتضای حکم و موضوع، تحلیل الهی به معنای وجوب است[۶]: ﴿فَيَحِلَّ عَلَيْكُمْ غَضَبِي﴾[۷].
- تحلیل انسانی: ازآنجا‌که تشریع (حلال و حرام‌شمردن) از امور الهی و غیربشری است و حتی خداوند رسولش را از آن منع کرده است: ﴿يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ لِمَ تُحَرِّمُ مَا أَحَلَّ اللَّهُ لَكَ﴾[۸]، خداوند از تحلیل و تحریم انسانی در موضوعات و احکام شرعی نهی شدید کرده است: ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُحِلُّوا شَعَائِرَ اللَّهِ وَلَا الشَّهْرَ الْحَرَامَ﴾[۹] و در قالب "حرمت‌شکنی" مورد موأخذه قرار داده است[۱۰].
منابع
پانویس
- ↑ سیدعلی‌اکبر قرشی، قاموس قرآن، ج۲، ص۱۶۷؛ بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۰۱.
- ↑ حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۲۵۱.
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۲، ص۲۷۲.
- ↑ «ای مؤمنان! (حرمت) شعائر خداوند را و نیز (حرمت) ماه حرام را نشکنید» سوره مائده، آیه ۲.
- ↑ «خداوند خرید و فروش را حلال و ربا را حرام کرده است» سوره بقره، آیه ۲۷۵.
- ↑ ابن‌منظور، لسان العرب، ج۱۱، ص۱۶۹.
- ↑ «که خشم من شما را فرا گیرد» سوره طه، آیه ۸۱.
- ↑ «ای پیامبر! چرا چیزی را که خداوند بر تو حلال کرده است حرام می‌داری؟» سوره تحریم، آیه ۱.
- ↑ «ای مؤمنان! (حرمت) شعائر خداوند را و نیز (حرمت) ماه حرام نشکنید» سوره مائده، آیه ۲.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص:۵۱-۵۲.