ابان بن عثمان بن یحیی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[ابان بن عثمان بن یحیی در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط = }} | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = اصحاب امام صادق| عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[ابان بن عثمان بن یحیی در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط = }} | ||
== آشنایی اجمالی == | == آشنایی اجمالی == | ||
[[ابوعبدالله ابان بن عثمان بن یحیی بن زکریا لؤلؤی کوفی أحمر بجلی]] [[محدّث]]، [[فقیه]]، ادیب و [[نسب شناس]] سده دوم، و اصالتاً [[اهل کوفه]] بود و در [[کوفه]] و [[بصره]] می‌‌زیست.<ref>رجال النجاشی ۱/۸۰ ـ۸۱ معجم الادباء ۱/۱۰۹.</ref> از زادگاه و [[تاریخ]] ولادت او اطلاعی در دست نیست. | |||
[[ | [[ابان]] از [[اصحاب امام صادق]]{{ع}} به شمار می‌‌رفت.<ref>رجال الطوسی ۱۵۲ لسان المیزان ۱/۲۴.</ref> از آن حضرت و از [[امام کاظم]]{{ع}} [[علوم]] متداول [[روز]] از جمله [[حدیث]] را آموخته و [[روایت]] کرده است.<ref>رجال النجاشی ۱/۸۰.</ref> از دیگر [[مشایخ حدیث]] وی کسانی چون [[ابوبصیر]]،<ref>اختیار معرفة الرجال ۲۰۹.</ref>[[محمد بن مسلم]]، [[ابان بن تغلب]]، [[زرارة بن اعین]] و [[ابوحمزة ثمالی]] را می‌‌توان نام برد. برخی برآن‌اند که شمار [[روایات]] وی به حدود هفتصد می‌‌رسد.<ref>معجم رجال الحدیث ۱/۱۳۹، ۱۵۷، ۱۶۲ و ۱۶۳.</ref> ابان علاوه بر حدیث، در هر یک از علوم [[فقه]]،<ref>اختیار معرفة الرجال ۳۷۵.</ref>[[ادب]]،<ref>لسان المیزان ۱/۲۴.</ref> [[نسب‌شناسی]]، [[اخبار]] [[شعرا]] و ایام [[عرب]] [[صاحب نظر]] شمرده می‌‌شد.<ref>الفهرست (طوسی) ۱۸ معجم الادباء ۱/۱۰۸.</ref> به گفته [[ابن ابی عمیر]]، از [[حافظه]] سرشاری برخوردار بود.<ref>لسان المیزان ۱/۲۴.</ref> | ||
[[کشی]] وی را از [[فرقه]] ناووسیّه دانسته است<ref>اختیار معرفة الرجال ۳۵۲ خلاصة الاقوال ۲۱.</ref> که این گفتار با [[اعتقاد]] به اینکه او از امام کاظم{{ع}} روایت کرده سازگار نمی‌نماید، چون ناووسیّه در [[امامت امام صادق]]{{ع}} متوقف شده و آن حضرت را زنده و [[مهدی موعود]] دانسته‌اند و [[اعتقادی]] به [[امامت امام کاظم]]{{ع}} نداشته‌اند؛ لذا برخی احتمال داده‌اند لفظ [[قادسیّه]] صحیح است نه [[ناووسیه]]، آن چنان که در برخی از نسخه‌های [[اختیار معرفة الرجال]] چنین آمده است.<ref>معجم رجال الحدیث ۱/۱۶۰ تنقیح المقال ۱/۶.</ref> ابان از [[اصحاب اجماع]] نیز بوده و چون که ایشان همگی از [[امامیه]] بوده‌اند، وی را نیز از [[دانشمندان امامیه]]<ref>قاموس الرجال ۱/۸۴.</ref> و فردی [[ثقه]] برشمرده‌اند.<ref>معجم رجال الحدیث ۱/۱۶۱.</ref> | |||
راویانِ بنام سده دوم از ابان روایت شنیده و نقل کرده‌اند. برخی از اینان عبارت‌اند از: [[ابن ابی عمیر حسن بن محبوب]]، [[حماد بن عیسی]] و [[یونس بن عبدالرحمان]].<ref>معجم رجال الحدیث ۱/۱۶۱.</ref> کسانی همچون [[ابوعبیده معمر بن مثنی]]، [[محمد بن مثنی]] و [[محمد بن سلام جمحی]] نیز از وی علومی را فراگرفته و بیشتر حکایت‌ها، [[اخبار]] [[شعرا]]، [[انساب]] و ایّام [[عرب]] را از او نقل کرده‌اند.<ref>رجال النجاشی ۱/۸۰ و۸۱.</ref> | |||
[[ | [[ابان]] دارای تألیف مهمی در موضوعات مبدأ، [[مبعث]]، [[مغازی]]، [[وفات پیامبر]]، [[سقیفه]] و ردّه بوده است.<ref>الفهرست (طوسی) ۱۸.</ref> وی در حدود ۲۰۰ هـ درگذشت<ref>الاعلام ۱/۲۷.</ref>.<ref>جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]] ج۱، ص۶۱.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده: | # [[پرونده: IM009687.jpg|22px]] جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱''']] | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
| خط ۳۵: | خط ۲۲: | ||
[[رده:اصحاب امام کاظم]] | [[رده:اصحاب امام کاظم]] | ||
[[رده:اصحاب امام صادق]] | [[رده:اصحاب امام صادق]] | ||
[[رده: | [[رده: اعلام]] | ||
نسخهٔ ۷ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۲۶
این مدخل زیرشاخهٔ بحث اصحاب امام صادق است. ابان بن عثمان بن یحیی از چند منظر متفاوت، بررسی میشود: ابان بن عثمان بن یحیی در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط نداردآشنایی اجمالی
ابوعبدالله ابان بن عثمان بن یحیی بن زکریا لؤلؤی کوفی أحمر بجلی محدّث، فقیه، ادیب و نسب شناس سده دوم، و اصالتاً اهل کوفه بود و در کوفه و بصره می‌‌زیست.[۱] از زادگاه و تاریخ ولادت او اطلاعی در دست نیست.
ابان از اصحاب امام صادق(ع) به شمار می‌‌رفت.[۲] از آن حضرت و از امام کاظم(ع) علوم متداول روز از جمله حدیث را آموخته و روایت کرده است.[۳] از دیگر مشایخ حدیث وی کسانی چون ابوبصیر،[۴]محمد بن مسلم، ابان بن تغلب، زرارة بن اعین و ابوحمزة ثمالی را می‌‌توان نام برد. برخی برآن‌اند که شمار روایات وی به حدود هفتصد می‌‌رسد.[۵] ابان علاوه بر حدیث، در هر یک از علوم فقه،[۶]ادب،[۷] نسب‌شناسی، اخبار شعرا و ایام عرب صاحب نظر شمرده می‌‌شد.[۸] به گفته ابن ابی عمیر، از حافظه سرشاری برخوردار بود.[۹]
کشی وی را از فرقه ناووسیّه دانسته است[۱۰] که این گفتار با اعتقاد به اینکه او از امام کاظم(ع) روایت کرده سازگار نمی‌نماید، چون ناووسیّه در امامت امام صادق(ع) متوقف شده و آن حضرت را زنده و مهدی موعود دانسته‌اند و اعتقادی به امامت امام کاظم(ع) نداشته‌اند؛ لذا برخی احتمال داده‌اند لفظ قادسیّه صحیح است نه ناووسیه، آن چنان که در برخی از نسخه‌های اختیار معرفة الرجال چنین آمده است.[۱۱] ابان از اصحاب اجماع نیز بوده و چون که ایشان همگی از امامیه بوده‌اند، وی را نیز از دانشمندان امامیه[۱۲] و فردی ثقه برشمرده‌اند.[۱۳]
راویانِ بنام سده دوم از ابان روایت شنیده و نقل کرده‌اند. برخی از اینان عبارت‌اند از: ابن ابی عمیر حسن بن محبوب، حماد بن عیسی و یونس بن عبدالرحمان.[۱۴] کسانی همچون ابوعبیده معمر بن مثنی، محمد بن مثنی و محمد بن سلام جمحی نیز از وی علومی را فراگرفته و بیشتر حکایت‌ها، اخبار شعرا، انساب و ایّام عرب را از او نقل کرده‌اند.[۱۵]
ابان دارای تألیف مهمی در موضوعات مبدأ، مبعث، مغازی، وفات پیامبر، سقیفه و ردّه بوده است.[۱۶] وی در حدود ۲۰۰ هـ درگذشت[۱۷].[۱۸]
منابع
جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱
پانویس
- ↑ رجال النجاشی ۱/۸۰ ـ۸۱ معجم الادباء ۱/۱۰۹.
- ↑ رجال الطوسی ۱۵۲ لسان المیزان ۱/۲۴.
- ↑ رجال النجاشی ۱/۸۰.
- ↑ اختیار معرفة الرجال ۲۰۹.
- ↑ معجم رجال الحدیث ۱/۱۳۹، ۱۵۷، ۱۶۲ و ۱۶۳.
- ↑ اختیار معرفة الرجال ۳۷۵.
- ↑ لسان المیزان ۱/۲۴.
- ↑ الفهرست (طوسی) ۱۸ معجم الادباء ۱/۱۰۸.
- ↑ لسان المیزان ۱/۲۴.
- ↑ اختیار معرفة الرجال ۳۵۲ خلاصة الاقوال ۲۱.
- ↑ معجم رجال الحدیث ۱/۱۶۰ تنقیح المقال ۱/۶.
- ↑ قاموس الرجال ۱/۸۴.
- ↑ معجم رجال الحدیث ۱/۱۶۱.
- ↑ معجم رجال الحدیث ۱/۱۶۱.
- ↑ رجال النجاشی ۱/۸۰ و۸۱.
- ↑ الفهرست (طوسی) ۱۸.
- ↑ الاعلام ۱/۲۷.
- ↑ جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱، ص۶۱.