منشأ عصمت در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۲۷ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۰۴

عوامل بسترهای عصمت از نظر قرآن

بر اساس آموزه‌های وحیانی قرآن، عصمت ذاتی و تفضلی برای شماری از انسان‌هاست؛ زیرا آنان مأموریت و وظایفی را از سوی خدا به عهده دارند که لازمه آن مأموریت و رسالت داشتن عصمت است.

از نظر قرآن، مهم‌ترین عامل و زمینه‌ساز برای تحقق عصمت در فردی اموری چند از جمله موارد زیر است:

رحمت رحیمی: رحمت رحیمی فراتر از رحمت رحمانی تنها به شماری از افراد از جمله مؤمنان تعلق می‌‌گیرد، در حالی که همه موجودات هستی از رحمت رحمانی برخوردار هستند. از نظر قرآن، رحمت خاص رحیمی موجب می‌‌شود تا شخصی دارای عصمت شود^[۱].
تفضل الهی: فضل به دو دسته ذاتی و پاداشی اکتسابی تقسیم می‌‌شود. برخی از فضل‌های الهی برای مسئولیت‌ها و مأموریت‌های خاص به افراد داده می‌‌شود^[۲]؛ چنان که تفضل مرد بر زن برای قوامیت و مدیریت خانه و انفاق است^[۳]؛ همچنین خدا انسان را بر بسیاری از موجودات فضیلت بخشیده تا در جایگاه خلافت قرار گیرد^[۴]؛ همچنین تفضل پیامبران بر دیگر افراد بشر برای مأموریت رسالت و پیامبری است^[۵]. البته این تفضل حتی در میان پیامبران خدا نیز یک سطح و مرتبه نیست؛ زیرا مأموریت‌های آنان با هم در برخی از امور و مسائل فرق دارد^[۶]. از نظر قرآن، مأموریت خاص برای این دسته از نوع بشر به عنوان انبیاء یا رسولان موجب شده تا برای آنان عصمت خاص قرار داده شود تا به مأموریت خویش بپردازند^[۷].
اراده الهی: از نظر آموزه‌های وحیانی قرآن، اراده الهی به این تعلق گرفته تا عصمت برای گروهی از جمله امام معصوم(ع) قرار داده شود^[۸]. البته باید توجه داشت که اراده الهی تابع مشیت الهی است که آن نیز تابع حکمت الهی است؛ حکمت الهی همان اهداف غایی است که برای هر مخلوقی قرار داده شده است. هدف غایی برای انسان عبودیت ارادی و اختیاری است که بدان متاله و خدایی شده در مقام مظهریت در ربوبیت به خلافت می‌‌پردازد^[۹]. به هر حال، اراده مبتنی بر مشیت حکیمانه الهی است که عصمت را برای معصومان از امامان ثابت گردانیده است.
ربوبیت الهی: از نظر قرآن، مقام ربوبیت خدا موجب می‌‌شود تا خدا برای تحقق اهداف حکیمانه، به پرورش بپردازد و در مقام ربوبیت اقداماتی در همه ابعاد انجام دهد که از جمله آن ایجاد عصمت برای برخی از بشر است^[۱۰].^[۱۱]

منابع

پانویس

↑ سوره یوسف، آیه ۵۳؛ سوره نساء، آیه ۱۱۳.
↑ سوره اسراء، آیه ۲۱.
↑ سوره نساء، آیه ۳۴.
↑ سوره اسراء، آیه ۷۰؛ سوره بقره، آیات ۳۰ تا ۳۴.
↑ سوره انعام، آیه ۸۶؛ نمل، آیه ۱۵.
↑ سوره بقره، آیه ۲۵۳؛ سوره اسراء، آیه ۵۵.
↑ سوره نساء، آیه ۱۱۳.
↑ سوره احزاب، آیه ۳۳.
↑ سوره ذاریات، آیه ۵۶؛ سوره بقره، آیات ۳۰ و ۳۱ و ۱۳۸؛ سوره آل عمران، آیه ۷۹.
↑ سوره یوسف، آیات ۲۱ تا ۲۴.
↑ منصوری، خلیل، نسبت جبر و عصمت از نظر قرآن.

[1] سوره یوسف، آیه ۵۳؛ سوره نساء، آیه ۱۱۳.

[2] سوره اسراء، آیه ۲۱.

[3] سوره نساء، آیه ۳۴.

[4] سوره اسراء، آیه ۷۰؛ سوره بقره، آیات ۳۰ تا ۳۴.

[5] سوره انعام، آیه ۸۶؛ نمل، آیه ۱۵.

[6] سوره بقره، آیه ۲۵۳؛ سوره اسراء، آیه ۵۵.

[7] سوره نساء، آیه ۱۱۳.

[8] سوره احزاب، آیه ۳۳.

[9] سوره ذاریات، آیه ۵۶؛ سوره بقره، آیات ۳۰ و ۳۱ و ۱۳۸؛ سوره آل عمران، آیه ۷۹.

[10] سوره یوسف، آیات ۲۱ تا ۲۴.

[11] منصوری، خلیل، نسبت جبر و عصمت از نظر قرآن.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

@@ خط ۶: / خط ۶: @@
 }}
-== عوامل بسترهای [[عصمت از نظر قرآن]] ==
+== عوامل بسترهای عصمت از نظر قرآن ==
-بر اساس [[آموزه‌های وحیانی قرآن]]، عصمت ذاتی و تفضلی برای شماری از [[انسان‌ها]]ست؛ زیرا آنان [[مأموریت]] و وظایفی را از سوی خدا به عهده دارند که لازمه آن مأموریت و [[رسالت]] داشتن عصمت است.
+بر اساس [[آموزه‌های وحیانی قرآن]]، عصمت ذاتی و تفضلی برای شماری از [[انسان‌ها]]ست؛ زیرا آنان مأموریت و وظایفی را از سوی خدا به عهده دارند که لازمه آن مأموریت و [[رسالت]] داشتن عصمت است.
 از نظر [[قرآن]]، مهم‌ترین عامل و زمینه‌ساز برای تحقق عصمت در فردی اموری چند از جمله موارد زیر است:
-#'''[[رحمت رحیمی]]''': رحمت رحیمی فراتر از [[رحمت رحمانی]] تنها به شماری از افراد از جمله [[مؤمنان]] تعلق می‌‌گیرد، در حالی که همه موجودات هستی از رحمت رحمانی برخوردار هستند. از نظر قرآن، [[رحمت]] خاص رحیمی موجب می‌‌شود تا شخصی دارای عصمت شود<ref>سوره یوسف، آیه ۵۳؛ سوره نساء، آیه ۱۱۳.</ref>.
+#'''رحمت رحیمی''': رحمت رحیمی فراتر از رحمت رحمانی تنها به شماری از افراد از جمله [[مؤمنان]] تعلق می‌‌گیرد، در حالی که همه موجودات هستی از رحمت رحمانی برخوردار هستند. از نظر قرآن، [[رحمت]] خاص رحیمی موجب می‌‌شود تا شخصی دارای عصمت شود<ref>سوره یوسف، آیه ۵۳؛ سوره نساء، آیه ۱۱۳.</ref>.
-#'''[[تفضل الهی]]''': فضل به دو دسته ذاتی و پاداشی اکتسابی تقسیم می‌‌شود. برخی از فضل‌های [[الهی]] برای [[مسئولیت‌ها]] و مأموریت‌های خاص به افراد داده می‌‌شود<ref>سوره اسراء، آیه ۲۱.</ref>؛ چنان که [[تفضل]] مرد بر [[زن]] برای قوامیت و [[مدیریت خانه]] و [[انفاق]] است<ref>سوره نساء، آیه ۳۴.</ref>؛ همچنین خدا [[انسان]] را بر بسیاری از موجودات فضیلت بخشیده تا در جایگاه [[خلافت]] قرار گیرد<ref>سوره اسراء، آیه ۷۰؛ سوره بقره، آیات ۳۰ تا ۳۴.</ref>؛ همچنین تفضل [[پیامبران]] بر دیگر افراد [[بشر]] برای مأموریت رسالت و [[پیامبری]] است<ref>سوره انعام، آیه ۸۶؛ نمل، آیه ۱۵.</ref>. البته این تفضل حتی در میان [[پیامبران خدا]] نیز یک سطح و مرتبه نیست؛ زیرا مأموریت‌های آنان با هم در برخی از امور و مسائل فرق دارد<ref>سوره بقره، آیه ۲۵۳؛ سوره اسراء، آیه ۵۵.</ref>. از نظر [[قرآن]]، [[مأموریت]] خاص برای این دسته از نوع [[بشر]] به عنوان [[انبیاء]] یا [[رسولان]] موجب شده تا برای آنان [[عصمت]] خاص قرار داده شود تا به مأموریت خویش بپردازند<ref>سوره نساء، آیه ۱۱۳.</ref>.
+#'''تفضل الهی''': فضل به دو دسته ذاتی و پاداشی اکتسابی تقسیم می‌‌شود. برخی از فضل‌های [[الهی]] برای [[مسئولیت‌ها]] و مأموریت‌های خاص به افراد داده می‌‌شود<ref>سوره اسراء، آیه ۲۱.</ref>؛ چنان که [[تفضل]] مرد بر [[زن]] برای قوامیت و مدیریت خانه و [[انفاق]] است<ref>سوره نساء، آیه ۳۴.</ref>؛ همچنین خدا [[انسان]] را بر بسیاری از موجودات فضیلت بخشیده تا در جایگاه [[خلافت]] قرار گیرد<ref>سوره اسراء، آیه ۷۰؛ سوره بقره، آیات ۳۰ تا ۳۴.</ref>؛ همچنین تفضل [[پیامبران]] بر دیگر افراد [[بشر]] برای مأموریت رسالت و [[پیامبری]] است<ref>سوره انعام، آیه ۸۶؛ نمل، آیه ۱۵.</ref>. البته این تفضل حتی در میان [[پیامبران خدا]] نیز یک سطح و مرتبه نیست؛ زیرا مأموریت‌های آنان با هم در برخی از امور و مسائل فرق دارد<ref>سوره بقره، آیه ۲۵۳؛ سوره اسراء، آیه ۵۵.</ref>. از نظر [[قرآن]]، [[مأموریت]] خاص برای این دسته از نوع [[بشر]] به عنوان [[انبیاء]] یا [[رسولان]] موجب شده تا برای آنان [[عصمت]] خاص قرار داده شود تا به مأموریت خویش بپردازند<ref>سوره نساء، آیه ۱۱۳.</ref>.
 #'''[[اراده الهی]]''': از نظر [[آموزه‌های وحیانی قرآن]]، اراده الهی به این تعلق گرفته تا عصمت برای گروهی از جمله [[امام]] [[معصوم]]{{ع}} قرار داده شود<ref>سوره احزاب، آیه ۳۳.</ref>. البته باید توجه داشت که اراده الهی تابع [[مشیت الهی]] است که آن نیز تابع [[حکمت الهی]] است؛ حکمت الهی همان اهداف غایی است که برای هر مخلوقی قرار داده شده است. [[هدف غایی]] برای [[انسان]] [[عبودیت]] ارادی و اختیاری است که بدان متاله و خدایی شده در مقام مظهریت در [[ربوبیت]] به [[خلافت]] می‌‌پردازد<ref>سوره ذاریات، آیه ۵۶؛ سوره بقره، آیات ۳۰ و ۳۱ و ۱۳۸؛ سوره آل عمران، آیه ۷۹.</ref>. به هر حال، [[اراده]] مبتنی بر [[مشیت]] [[حکیمانه]] [[الهی]] است که عصمت را برای [[معصومان]] از [[امامان]] ثابت گردانیده است.
 #'''[[ربوبیت الهی]]''': از نظر قرآن، مقام [[ربوبیت خدا]] موجب می‌‌شود تا [[خدا]] برای تحقق [[اهداف]] حکیمانه، به پرورش بپردازد و در مقام ربوبیت اقداماتی در همه ابعاد انجام دهد که از جمله آن ایجاد عصمت برای برخی از بشر است<ref>سوره یوسف، آیات ۲۱ تا ۲۴.</ref>.<ref>[[خلیل منصوری|منصوری، خلیل]]، [[نسبت جبر و عصمت از نظر قرآن (مقاله)|نسبت جبر و عصمت از نظر قرآن]].</ref>