همنشینی: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{ویرایش غیرنهایی}}
{{ویرایش غیرنهایی}}
{{نبوت}}
{{امامت}}
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[همنشینی در قرآن]] | [[همنشینی در حدیث]] | [[همنشینی در کلام اسلامی]] | [[همنشینی در معارف دعا و زیارات]] | [[همنشینی در معارف و سیره سجادی]] | [[همنشینی در معارف و سیره رضوی]]</div>
: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[همنشینی در قرآن]] | [[همنشینی در حدیث]] | [[همنشینی در اخلاق اسلامی]] | [[همنشینی در معارف دعا و زیارات]] | [[همنشینی در معارف و سیره سجادی]] | [[همنشینی در معارف و سیره رضوی]]</div>
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[همنشینی (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[همنشینی (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
==مقدمه==
==مقدمه==
منظور معرفی کسانی است که صلاحیت همنشینی با [[پیامبر]] را دارند و یا ندارند. و [[دلیل]] آن، که البته این همنشینی نوعی ارزش‌گذاری و یا [[رعایت ادب]] و حتی [[اخلاق]] همنشینی است. شگفت‌انگیزترین این بخش از [[آیات]]، توجه و تأکید در رعایت طبقات و اقشار [[ضعیف]] در برابر اشراف و صاحبان [[اموال]] و دارای [[تشخص]] [[ثروت]] به [[پیامبر]] است. این نکته از [[تذکر]] از آن جهت اهمیت دارد که نشان داده شود که [[پیامبر]] اگر [[هدف]] [[معنوی]] و [[تربیتی]] دارد، سمت و سوی مادی و [[هدف]] و [[آرمان]] [[پیامبر]] جلال مادی و [[شوق]] [[شکوه]] [[دنیایی]] ندارد: {{متن قرآن|وَلَا تَطْرُدِ الَّذِينَ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ بِالْغَدَاةِ وَالْعَشِيِّ}}<ref>«و کسانی را که پروردگارشان را در سپیده‌دمان و در پایان روز در پی به دست آوردن خشنودی وی می‌خوانند از خود مران» سوره انعام، آیه ۵۲.</ref> بدین جهت این مدخل به دو بخش با جهت‌گیری مثبت و منفی تقسیم شده است.
هم‌نشین، همراه، [[رفیق]] [[دوست]] نقش مهمی در [[زندگی]] [[انسان]] ایفا می‌کنند. [[قرآن کریم]]، علت [[سقوط]] برخی افراد در [[عذاب]] [[جهنم]] را [[همنشینی]] با [[دوستان]] [[ناصالح]] خوانده است<ref>{{متن قرآن|يَا وَيْلَتَى لَيْتَنِي لَمْ أَتَّخِذْ فُلَانًا خَلِيلًا}} «ای وای! کاش فلانی را به دوستی نمی‌گرفتم!» سوره فرقان، آیه ۲۸.</ref>.
==همنشینان==
[[رسول خدا]]{{صل}} فرمود: «انسان براساس دینِ دوست و همراه خود [[رفتار]] می‌کند»<ref>کافی، ج۲، ص۳۷۵.</ref>.
#{{متن قرآن|وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَالرَّسُولَ فَأُولَئِكَ مَعَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيِّينَ وَالصِّدِّيقِينَ وَالشُّهَدَاءِ وَالصَّالِحِينَ وَحَسُنَ أُولَئِكَ رَفِيقًا}}<ref>«و آنان که از خداوند و پیامبر فرمان برند با کسانی که خداوند به آنان نعمت داده است از پیامبران و راستکرداران و شهیدان و شایستگان خواهند بود و آنان همراهانی نیکویند» سوره نساء، آیه ۶۹.</ref>
[[امام زین‌العابدین]]{{ع}}، افراد [[مطیع]] [[خداوند]] را [[بهترین]] دوستان معرفی کرده و [[همراهی]] و [[همکاری]] با آنان را از [[خداوند بزرگ]] درخواست کرده: «بار الها! و [[انس]] خود و دوستان خود و [[بندگان]] فرمانبردارت را نصیب من کن... و مرا همدم و [[یاور]] ایشان گردان!»<ref>نیایش بیست‌ویکم.</ref>.
#{{متن قرآن|وَلَا تَطْرُدِ الَّذِينَ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ بِالْغَدَاةِ وَالْعَشِيِّ يُرِيدُونَ وَجْهَهُ مَا عَلَيْكَ مِنْ حِسَابِهِمْ مِنْ شَيْءٍ وَمَا مِنْ حِسَابِكَ عَلَيْهِمْ مِنْ شَيْءٍ فَتَطْرُدَهُمْ فَتَكُونَ مِنَ الظَّالِمِينَ * وَكَذَلِكَ فَتَنَّا بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لِيَقُولُوا أَهَؤُلَاءِ مَنَّ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مِنْ بَيْنِنَا أَلَيْسَ اللَّهُ بِأَعْلَمَ بِالشَّاكِرِينَ}}<ref>«و کسانی را که پروردگارشان را در سپیده‌دمان و در پایان روز در پی به دست آوردن خشنودی وی می‌خوانند از خود مران، نه هیچ از حساب آنان بر گردن تو و نه هیچ از حساب تو بر گردن آنهاست تا برانیشان و از ستمگران گردی * و چنین آنان را با یکدیگر آزمودیم تا به فرجام بگویند: “آیا از میان ما (تنها) اینانند که خداوند بر آنها منّت نهاده است؟” آیا خداوند به سپاسگزاران داناتر نیست؟» سوره انعام، آیه ۵۲-۵۳.</ref>.
همچنین [[دوستی]] با افراد [[مؤمن]] را موجب [[آسایش]] زندگی خوانده است: «بار الها! دوستی ما در دل‌های [[مؤمنان]] قرار ده و زندگی را بر ما دشوار مگردان»<ref>نیایش چهل‌ودوم.</ref>.
#{{متن قرآن|وَإِذَا رَأَيْتَ الَّذِينَ يَخُوضُونَ فِي آيَاتِنَا فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ حَتَّى يَخُوضُوا فِي حَدِيثٍ غَيْرِهِ وَإِمَّا يُنْسِيَنَّكَ الشَّيْطَانُ فَلَا تَقْعُدْ بَعْدَ الذِّكْرَى مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ}}<ref>«و چون کسانی را بنگری که در آیات ما به یاوه‌گویی می‌پردازند روی از آنان بگردان تا در گفت‌وگویی جز آن درآیند و اگر شیطان تو را به فراموشی افکند پس از یادآوری با گروه ستمگران منشین» سوره انعام، آیه ۶۸.</ref>.
#{{متن قرآن|وَاصْبِرْ نَفْسَكَ مَعَ الَّذِينَ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ بِالْغَدَاةِ وَالْعَشِيِّ يُرِيدُونَ وَجْهَهُ وَلَا تَعْدُ عَيْنَاكَ عَنْهُمْ تُرِيدُ زِينَةَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَلَا تُطِعْ مَنْ أَغْفَلْنَا قَلْبَهُ عَنْ ذِكْرِنَا وَاتَّبَعَ هَوَاهُ وَكَانَ أَمْرُهُ فُرُطًا}}<ref>«و با آنان که پروردگار خویش را سپیده‌دمان و در پایان روز به شوق لقای وی می‌خوانند خویشتنداری کن و دیدگانت از آنان به دیگران دوخته نشود که زیور زندگی این جهان را بجویی و از آن کس که دلش را از یاد خویش غافل کرده‌ایم و از هوای (نفس) خود پیروی کرده و کارش ت» سوره کهف، آیه ۲۸.</ref>.
#{{متن قرآن|عَبَسَ وَتَوَلَّى * أَنْ جَاءَهُ الْأَعْمَى * وَمَا يُدْرِيكَ لَعَلَّهُ يَزَّكَّى * أَمَّا مَنِ اسْتَغْنَى * فَأَنْتَ لَهُ تَصَدَّى * وَأَمَّا مَنْ جَاءَكَ يَسْعَى * فَأَنْتَ عَنْهُ تَلَهَّى}}<ref>«روی ترش کرد و رخ بگردانید، * که آن نابینا نزد وی آمد * و تو چه دانی، بسا او پاکیزگی یابد * اما آنکه بی‌نیازی نشان می‌دهد * تو به او می‌پردازی * و اما آنکه شتابان نزد تو آمد * تو از وی به دیگری می‌پردازی» سوره عبس، آیه ۱-۳ و ۵ -۶ و ۸ و ۱۰.</ref>.


'''نتیجه''': در [[آیات]] فوق این موضوعات مطرج گردیده است:
آن [[حضرت]] [[ارزش]] و اهمیت [[روابط]] [[نزدیکان]] را وابسته به [[میزان]] دوستی شمرده درخواست کرده است: «بار الها!... [[دشمنی]] نزدیکان مرا به دوستی تبدیل فرما»<ref>نیایش بیستم.</ref>.
# [[اطاعت از پیامبر]]، از شرایط همنشینی با آن [[حضرت]]: {{متن قرآن|وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَالرَّسُولَ فَأُولَئِكَ مَعَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيِّينَ}}؛
[[امام]]، بهترین نوع رابطه انسان با [[والدین]] را رابطه بر مبنای دوستی و [[دلسوزی]] خوانده و عرضه می‌دارد: «خداوندا، [[دل]] من بر ایشان [[[پدر]] و [[مادر]]] [[مهربان]] ساز و چنان کن که با آنان به [[مدارا]] رفتار کنم و بر آنان [[مشفق]] باشم»<ref>نیایش بیست‌وچهارم.</ref>.
#خوگرفتن به [[دعا]] و [[نیایش]] در صبح و پسین، مایه ارجمندی نزد [[خداوند]] و [[شایستگی]] برای همنشینی با [[پیامبر]]: {{متن قرآن|وَلَا تَطْرُدِ الَّذِينَ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ بِالْغَدَاةِ وَالْعَشِيِّ يُرِيدُونَ وَجْهَهُ...}}، {{متن قرآن|وَاصْبِرْ نَفْسَكَ مَعَ الَّذِينَ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ بِالْغَدَاةِ وَالْعَشِيِّ يُرِيدُونَ وَجْهَهُ...}}؛
# همنشینی [[کافران]] با [[پیامبر]] به منظور شنیدن [[آیات قرآن]] و [[مسخره کردن]] آن [[حضرت]]: {{متن قرآن|وَإِذَا رَأَيْتَ الَّذِينَ يَخُوضُونَ فِي آيَاتِنَا فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ حَتَّى يَخُوضُوا فِي حَدِيثٍ غَيْرِهِ وَإِمَّا يُنْسِيَنَّكَ الشَّيْطَانُ فَلَا تَقْعُدْ بَعْدَ الذِّكْرَى مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ}}؛
# [[پایداری]] بر [[همدلی]] و [[همزیستی]] با [[مؤمنان مخلص]] تهیدست، توصیه [[خداوند]] به [[پیامبر]] و حضور [[مؤمنان]] تهیدست، پیرامون [[پیامبر]] بهانه [[توانگران]] برای همنشینی نکردن با آن [[حضرت]]: {{متن قرآن|وَاصْبِرْ نَفْسَكَ مَعَ الَّذِينَ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ بِالْغَدَاةِ وَالْعَشِيِّ يُرِيدُونَ وَجْهَهُ...}}، {{متن قرآن|وَكَذَلِكَ فَتَنَّا بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لِيَقُولُوا أَهَؤُلَاءِ مَنَّ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مِنْ بَيْنِنَا أَلَيْسَ اللَّهُ بِأَعْلَمَ بِالشَّاكِرِينَ}}؛
#اشراف، خواهان ترک همنشینی [[پیامبر]] با [[مؤمنان]] تهیدست و [[حسابرسی]] نشدن از [[اعمال]] [[پیامبر]] و [[مؤمنان]] [[فقیر]] به جای یکدیگر، [[دلیل]] [[لزوم]] همنشینی آن [[حضرت]] با آنان و طرد نکردن ایشان از خود: {{متن قرآن|وَلَا تَطْرُدِ الَّذِينَ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ بِالْغَدَاةِ وَالْعَشِيِّ يُرِيدُونَ وَجْهَهُ مَا عَلَيْكَ مِنْ حِسَابِهِمْ مِنْ شَيْءٍ وَمَا مِنْ حِسَابِكَ عَلَيْهِمْ مِنْ شَيْءٍ فَتَطْرُدَهُمْ فَتَكُونَ مِنَ الظَّالِمِينَ}}؛
# [[خداوند]] برحذر دارنده [[پیامبر]] از ترک احتمالی همنشینی با خداجویان تهیدست و گردانیدن توجه از آنان به سوی طبقه اشراف: {{متن قرآن|وَلَا تَطْرُدِ الَّذِينَ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ بِالْغَدَاةِ وَالْعَشِيِّ يُرِيدُونَ وَجْهَهُ...}}، {{متن قرآن|وَاصْبِرْ نَفْسَكَ مَعَ الَّذِينَ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ بِالْغَدَاةِ وَالْعَشِيِّ يُرِيدُونَ وَجْهَهُ...}}؛
# همنشینی [[پیامبر]] با عموم [[مردم]] حتی معلولان و طبقات غیر اشراف: {{متن قرآن|عَبَسَ وَتَوَلَّى * أَنْ جَاءَهُ الْأَعْمَى}}.


==ناهمنشینان==
امام شرایط [[هم‌نشینی]] درست را به ما می‌آموزد و در برخورد با [[همسایگان]] و دوستان که گریزی از هم‌نشینی و [[مصاحبت]] با آنها نیست عرضه می‌دارد: «بار خدایا مرا برگمار که همسایگان و دوستان [[بدکردار]] خود را به [[نیکی]] [[پاداش]] دهم و از ستمکارشان درگذرم و از [[بدگمانی]] در [[حق]] ایشان بپرهیزم و با همگان مشفق و مهربان باشم... و از روی [[خیرخواهی]] خواستار دوام [[نعمت]] ایشان باشم»<ref>نیایش بیست‌وششم.</ref>.
#{{متن قرآن|وَيَوْمَ يَعَضُّ الظَّالِمُ عَلَى يَدَيْهِ يَقُولُ يَا لَيْتَنِي اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِيلًا * يَا وَيْلَتَى لَيْتَنِي لَمْ أَتَّخِذْ فُلَانًا خَلِيلًا}}<ref>«و روزی که ستم پیشه، دست خویش (به دندان) می‌گزد؛ می‌گوید: ای کاش راهی با پیامبر در پیش می‌گرفتم! * ای وای! کاش فلانی را به دوستی نمی‌گرفتم!» سوره فرقان، آیه ۲۷-۲۸.</ref>.


'''نکات''': این [[آیه]] سوی دیگر همنشینی با بدان را توصیف می‌کند. راغب در مفردات گفته کلمه: “عض” به معنای دندان گرفتن است، همچنان که [[خدای تعالی]] فرموده: {{متن قرآن|عَضُّوا عَلَيْكُمُ الْأَنَامِلَ}}<ref>«سرانگشتان را از خشم بر شما (به دندان) می‌گزند» سوره آل عمران، آیه ۱۱۹.</ref> و نیز فرموده: {{متن قرآن|وَيَوْمَ يَعَضُّ الظَّالِمُ}} روزی که [[ستمگر]] دستان خود را با دندان می‌گزد و این عبارت است از [[ندامت]]، از همنشینی با کسانی می‌دهد که با [[پیامبر]] نبودند و با کسان دیگری نشست و برخواست داشتند. ای کاش فلانی را [[دوست]] خود نمی‌گرفتم<ref>[[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۲ (کتاب)|فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم]]، ج۲، ص ۹۷۵.</ref>.
از سخنان حضرت درمی یابیم که افراد [[صالح]] و [[درستکار]] کسانی هستند که [[شایسته]] است در مجلس آنها حضور یابیم و با آنان در [[ارتباط]] باشیم: {{متن حدیث|وَ اعْمُرْ بِي‏ مَجَالِسَ‏ الصَّالِحِينَ‏}}<ref>دعای ۴۱.</ref>؛ "مجالس [[صالحان]] را به من [[آبادانی]] و رونق بخش". عده‌ای به [[اشتباه]] و صرفاً براساس معیارهای مادی و چشم‌پُرکن افراد ثروتمند را صاحب [[فضیلت]] دانسته و طالب [[هم‌نشینی]] با آنانند و به همین [[دلیل]] به افراد نادار و [[فقیر]] با نظر [[حقارت]] نگاه کرده و از آنان دوری می‌کنند. [[امام سجاد]]{{ع}} این طرز [[فکر]] را [[نکوهش]] می‌نماید<ref>نیایش سی‌وپنجم.</ref> و در عوض از [[خدا]] می‌خواهد: «ای [[خداوند]]، [[محبوب]] من گردان هم‌نشینی با درویشان را و یاری‌ام ده که بر [[مصاحبت]] آنان [[شکیبا]] باشم»<ref>نیایش سی‌ام.</ref>. شاید بدین سبب که [[همنشینی]] با دنیاداران [[دل]] را به سمت [[دنیادوستی]] و [[دنیاپرستی]] سوق می‌دهد.<ref>الصحیفة السجادیة، امام زین‌العابدین{{ع}}، نشر الهادی، قم، ۱۴۱۸؛ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، ۱۳۷۵؛ قرآن کریم، ترجمه ناصر مکارم شیرازی، دارالقرآن الکریم، قم، ۱۳۷۳.</ref>.<ref>[[علی اکبر شایسته‌نژاد|شایسته‌نژاد، علی اکبر]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «همنشینی»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۵۳۶.</ref>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
* [[مصاحبت]]
* [[معاشرت]]
* [[همراهی]]


==منابع==
==منابع==
# [[پرونده:55210091.jpg|22px]] [[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۲ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم''']]
# [[پرونده:1100609.jpg|22px]] [[فضل‌الله خالقیان|خالقیان، فضل‌الله]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|'''مقاله «همنشینی»، دانشنامه صحیفه سجادیه''']]
 
==پانویس==
==پانویس==
{{یادآوری پانویس}}
{{پانویس2}}
{{پانویس2}}


[[رده:همنشینی]]
[[رده:همنشینی]]
[[رده:مدخل]]
[[رده:مدخل]]

نسخهٔ ‏۹ دسامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۰:۰۸

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل همنشینی (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

هم‌نشین، همراه، رفیق دوست نقش مهمی در زندگی انسان ایفا می‌کنند. قرآن کریم، علت سقوط برخی افراد در عذاب جهنم را همنشینی با دوستان ناصالح خوانده است[۱]. رسول خدا(ص) فرمود: «انسان براساس دینِ دوست و همراه خود رفتار می‌کند»[۲]. امام زین‌العابدین(ع)، افراد مطیع خداوند را بهترین دوستان معرفی کرده و همراهی و همکاری با آنان را از خداوند بزرگ درخواست کرده: «بار الها! و انس خود و دوستان خود و بندگان فرمانبردارت را نصیب من کن... و مرا همدم و یاور ایشان گردان!»[۳]. همچنین دوستی با افراد مؤمن را موجب آسایش زندگی خوانده است: «بار الها! دوستی ما در دل‌های مؤمنان قرار ده و زندگی را بر ما دشوار مگردان»[۴].

آن حضرت ارزش و اهمیت روابط نزدیکان را وابسته به میزان دوستی شمرده درخواست کرده است: «بار الها!... دشمنی نزدیکان مرا به دوستی تبدیل فرما»[۵]. امام، بهترین نوع رابطه انسان با والدین را رابطه بر مبنای دوستی و دلسوزی خوانده و عرضه می‌دارد: «خداوندا، دل من بر ایشان [[[پدر]] و مادر] مهربان ساز و چنان کن که با آنان به مدارا رفتار کنم و بر آنان مشفق باشم»[۶].

امام شرایط هم‌نشینی درست را به ما می‌آموزد و در برخورد با همسایگان و دوستان که گریزی از هم‌نشینی و مصاحبت با آنها نیست عرضه می‌دارد: «بار خدایا مرا برگمار که همسایگان و دوستان بدکردار خود را به نیکی پاداش دهم و از ستمکارشان درگذرم و از بدگمانی در حق ایشان بپرهیزم و با همگان مشفق و مهربان باشم... و از روی خیرخواهی خواستار دوام نعمت ایشان باشم»[۷].

از سخنان حضرت درمی یابیم که افراد صالح و درستکار کسانی هستند که شایسته است در مجلس آنها حضور یابیم و با آنان در ارتباط باشیم: «وَ اعْمُرْ بِي‏ مَجَالِسَ‏ الصَّالِحِينَ‏»[۸]؛ "مجالس صالحان را به من آبادانی و رونق بخش". عده‌ای به اشتباه و صرفاً براساس معیارهای مادی و چشم‌پُرکن افراد ثروتمند را صاحب فضیلت دانسته و طالب هم‌نشینی با آنانند و به همین دلیل به افراد نادار و فقیر با نظر حقارت نگاه کرده و از آنان دوری می‌کنند. امام سجاد(ع) این طرز فکر را نکوهش می‌نماید[۹] و در عوض از خدا می‌خواهد: «ای خداوند، محبوب من گردان هم‌نشینی با درویشان را و یاری‌ام ده که بر مصاحبت آنان شکیبا باشم»[۱۰]. شاید بدین سبب که همنشینی با دنیاداران دل را به سمت دنیادوستی و دنیاپرستی سوق می‌دهد.[۱۱].[۱۲]

جستارهای وابسته

منابع

  1. خالقیان، فضل‌الله، مقاله «همنشینی»، دانشنامه صحیفه سجادیه

پانویس

  1. ﴿يَا وَيْلَتَى لَيْتَنِي لَمْ أَتَّخِذْ فُلَانًا خَلِيلًا «ای وای! کاش فلانی را به دوستی نمی‌گرفتم!» سوره فرقان، آیه ۲۸.
  2. کافی، ج۲، ص۳۷۵.
  3. نیایش بیست‌ویکم.
  4. نیایش چهل‌ودوم.
  5. نیایش بیستم.
  6. نیایش بیست‌وچهارم.
  7. نیایش بیست‌وششم.
  8. دعای ۴۱.
  9. نیایش سی‌وپنجم.
  10. نیایش سی‌ام.
  11. الصحیفة السجادیة، امام زین‌العابدین(ع)، نشر الهادی، قم، ۱۴۱۸؛ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، ۱۳۷۵؛ قرآن کریم، ترجمه ناصر مکارم شیرازی، دارالقرآن الکریم، قم، ۱۳۷۳.
  12. شایسته‌نژاد، علی اکبر، مقاله «همنشینی»، دانشنامه صحیفه سجادیه، ص ۵۳۶.