تدوین حدیث: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۲ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۳ ژانویهٔ ۲۰۲۱
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۵: خط ۱۵:
شیعه مانعی برای نگارش حدیث نمی‌دید. [[امیر مؤمنان]]{{ع}} [[رهبر]] [[شیعیان]] خود، دارای آثار متعددی است. ایشان [[یاران]] خود را به [[کتابت حدیث]] [[تشویق]] می‌کرد که به آن اشاره خواهد شد. ایشان به [[کتابت قرآن]] به ترتیب [[نزول]] آن پرداخت<ref>احمد بن یحیی بلاذری، جمل من أنساب الاشراف، ج۲، ص۲۶۹؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۲۵۷-۲۵۸ (چ دارالکتب العلمیه)؛ ابن قتیبه، الإمامة و السیاسه، ج۱، ص۳۰؛ عبدالرحمان سیوطی، الإتقان، ج۱، ص۱۲۷، (چ دارالکتب العلمیه)؛ علی متقی هندی، کنز العمال، ج۲، ص۵۸۸.</ref> که به گفته [[ابن سیرین]]، در آن [[دانش]] فراوانی بوده است<ref>ابن عبدالبر، الإستیعاب، ج۳، ص۹۷۴؛ شمس الدین محمد بن احمد ذهبی، تاریخ الإسلام، ج۳، ص۶۳۷.</ref>. با توجه به اینکه آنچه پیامبر{{صل}} از [[ناسخ و منسوخ]] و [[محکم و متشابه]] می‌گفته، [[حضرت علی]]{{ع}} می‌نوشته است، [[تفسیر قرآن]] را همراه با حوادث و [[اخبار]] درباره [[آیات]] می‌نگاشت<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۶۱- ۶۴؛ ابونضر محمد بن مسعود عیاشی، تفسیر العیاشی، ج۱، ص۱۴.</ref>.
شیعه مانعی برای نگارش حدیث نمی‌دید. [[امیر مؤمنان]]{{ع}} [[رهبر]] [[شیعیان]] خود، دارای آثار متعددی است. ایشان [[یاران]] خود را به [[کتابت حدیث]] [[تشویق]] می‌کرد که به آن اشاره خواهد شد. ایشان به [[کتابت قرآن]] به ترتیب [[نزول]] آن پرداخت<ref>احمد بن یحیی بلاذری، جمل من أنساب الاشراف، ج۲، ص۲۶۹؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۲۵۷-۲۵۸ (چ دارالکتب العلمیه)؛ ابن قتیبه، الإمامة و السیاسه، ج۱، ص۳۰؛ عبدالرحمان سیوطی، الإتقان، ج۱، ص۱۲۷، (چ دارالکتب العلمیه)؛ علی متقی هندی، کنز العمال، ج۲، ص۵۸۸.</ref> که به گفته [[ابن سیرین]]، در آن [[دانش]] فراوانی بوده است<ref>ابن عبدالبر، الإستیعاب، ج۳، ص۹۷۴؛ شمس الدین محمد بن احمد ذهبی، تاریخ الإسلام، ج۳، ص۶۳۷.</ref>. با توجه به اینکه آنچه پیامبر{{صل}} از [[ناسخ و منسوخ]] و [[محکم و متشابه]] می‌گفته، [[حضرت علی]]{{ع}} می‌نوشته است، [[تفسیر قرآن]] را همراه با حوادث و [[اخبار]] درباره [[آیات]] می‌نگاشت<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۶۱- ۶۴؛ ابونضر محمد بن مسعود عیاشی، تفسیر العیاشی، ج۱، ص۱۴.</ref>.


علمای [[عامه]] [[نقل]] کرده‌اند [[صحابه]] دربارۀ [[تدوین حدیث]] دو گروه بودند: گروهی [[مخالف]] بودند و از تدوین حدیث دوری می‌کردند، مانند [[عمر]]، [[ابن مسعود]] و [[زید بن ثابت]] همراه با شماری دیگر از صحابه و [[تابعان]]. گروه دیگر موافق تدوین حدیث بودند یا به تدوین آن پرداختند؛ مانند [[علی]] و فرزندش [[حسن]]{{عم}}، [[انس]]، [[عبدالله بن عمرو بن عاص]] و دیگران<ref>ابن کثیر، الباعث الحثیث، ص۹۹.</ref>؛ بنابراین [[رهبران]] [[تشیع]] هیچ‌گونه مخالفتی با تدوین حدیث نداشتند و [[اصحاب]] خود را به آن [[تشویق]] می‌کردند.<ref>[[علی اکبر ذاکری|اکبر ذاکری، علی]]، [[درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه (کتاب)|درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه]]، ص ؟؟؟.</ref>
علمای [[عامه]] [[نقل]] کرده‌اند [[صحابه]] دربارۀ تدوین حدیث دو گروه بودند: گروهی [[مخالف]] بودند و از تدوین حدیث دوری می‌کردند، مانند [[عمر]]، [[ابن مسعود]] و [[زید بن ثابت]] همراه با شماری دیگر از صحابه و [[تابعان]]. گروه دیگر موافق تدوین حدیث بودند یا به تدوین آن پرداختند؛ مانند [[علی]] و فرزندش [[حسن]]{{عم}}، [[انس]]، [[عبدالله بن عمرو بن عاص]] و دیگران<ref>ابن کثیر، الباعث الحثیث، ص۹۹.</ref>؛ بنابراین [[رهبران]] [[تشیع]] هیچ‌گونه مخالفتی با تدوین حدیث نداشتند و [[اصحاب]] خود را به آن [[تشویق]] می‌کردند.<ref>[[علی اکبر ذاکری|اکبر ذاکری، علی]]، [[درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه (کتاب)|درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه]]، ص ؟؟؟.</ref>
==ادامه [[نگارش]] حدیث در میان [[شیعیان]]==
==ادامه [[نگارش]] حدیث در میان [[شیعیان]]==
روند [[تدوین حدیث]] و خبر بعد از امیر مؤمنان{{ع}} نیز ادامه داشت. [[رهبران]] و [[امامان شیعه]] آثار متعددی در این زمینه به یادگار گذاشته‌اند. [[رساله حقوق]] [[امام سجاد]]{{ع}} و [[صحیفه سجادیه]] آن حضرت<ref>ابن شهرآشوب، معالم العلماء، ص۲؛ محمد بن حسن حر عاملی، الفوائد الطوسیه، ص۲۴۲.</ref> و نامه‌های [[امامان]] بخشی از این مکتوبات مهم است که مرحوم [[احمدی میانجی]] در مکاتیب الأئمه آنها را گردآوری کرده است. [[توحید]] [[مفضل]]، [[مصباح الشریعه]] که منسوب به [[امام صادق]]{{ع}} است و [[مسند]] [[زید بن علی]] فرزند [[حضرت سجاد]]{{ع}} نیز از کتاب‌های در دسترس است. این روش باعث شد [[یاران امام باقر]] و [[امام صادق]]{{عم}} به توصیه آن بزرگان، به [[نگارش]] [[حدیث]] روی آورند و به آنچه می‌نوشتند و خود برای اولین بار جمع می‌کردند، اصل می‌گفتند. [[تدوین حدیث]] به گونه‌ای در میان [[یاران]] امامین [[صادقین]]{{عم}} رواج داشت که نوشته‌اند یکی از خیانت‌های مغیرﺓ بن [[سعید]] که درباره [[امام باقر]]{{ع}} [[غلو]] می‌کرد، این بود که کتاب‌های یاران امام باقر{{ع}} را توسط یاران ناشناخته خود می‌گرفت و به صورت نهانی در آنها [[احادیث]] [[کفرآمیز]] و زندقه‌گونه وارد می‌کرد و به امام باقر{{ع}} نسبت می‌داد<ref>شیخ طوسی، إختیار معرفة الرجال، ص۲۲۵، ح۴۰۲.</ref>. مشابه آن را [[ابو الخطاب]] [[محمد]] بن مقلاص درباره کتاب‌های [[یاران امام صادق]]{{ع}} انجام می‌داد<ref>شیخ طوسی، إختیار معرفة الرجال، ص۲۲۴.</ref>؛ این گزارش‌ها نشان می‌دهد تألیف کتاب در آن [[زمان]] توسط یاران صادقین{{عم}} رایج بوده است.
روند تدوین حدیث و خبر بعد از امیر مؤمنان{{ع}} نیز ادامه داشت. [[رهبران]] و [[امامان شیعه]] آثار متعددی در این زمینه به یادگار گذاشته‌اند. [[رساله حقوق]] [[امام سجاد]]{{ع}} و [[صحیفه سجادیه]] آن حضرت<ref>ابن شهرآشوب، معالم العلماء، ص۲؛ محمد بن حسن حر عاملی، الفوائد الطوسیه، ص۲۴۲.</ref> و نامه‌های [[امامان]] بخشی از این مکتوبات مهم است که مرحوم [[احمدی میانجی]] در مکاتیب الأئمه آنها را گردآوری کرده است. [[توحید]] [[مفضل]]، [[مصباح الشریعه]] که منسوب به [[امام صادق]]{{ع}} است و [[مسند]] [[زید بن علی]] فرزند [[حضرت سجاد]]{{ع}} نیز از کتاب‌های در دسترس است. این روش باعث شد [[یاران امام باقر]] و [[امام صادق]]{{عم}} به توصیه آن بزرگان، به [[نگارش]] [[حدیث]] روی آورند و به آنچه می‌نوشتند و خود برای اولین بار جمع می‌کردند، اصل می‌گفتند. تدوین حدیث به گونه‌ای در میان [[یاران]] امامین [[صادقین]]{{عم}} رواج داشت که نوشته‌اند یکی از خیانت‌های مغیرﺓ بن [[سعید]] که درباره [[امام باقر]]{{ع}} [[غلو]] می‌کرد، این بود که کتاب‌های یاران امام باقر{{ع}} را توسط یاران ناشناخته خود می‌گرفت و به صورت نهانی در آنها [[احادیث]] [[کفرآمیز]] و زندقه‌گونه وارد می‌کرد و به امام باقر{{ع}} نسبت می‌داد<ref>شیخ طوسی، إختیار معرفة الرجال، ص۲۲۵، ح۴۰۲.</ref>. مشابه آن را [[ابو الخطاب]] [[محمد]] بن مقلاص درباره کتاب‌های [[یاران امام صادق]]{{ع}} انجام می‌داد<ref>شیخ طوسی، إختیار معرفة الرجال، ص۲۲۴.</ref>؛ این گزارش‌ها نشان می‌دهد تألیف کتاب در آن [[زمان]] توسط یاران صادقین{{عم}} رایج بوده است.


[[ابن طاووس]] می‌نویسد: گروهی از یاران [[ابوالحسن]] [[امام کاظم]]{{ع}} از [[خاندان]] و شیعیانش در مجلس [[حضرت]] حاضر بودند و در آستین‌های آنان لوح‌های نازکی از آبنوس<ref>ابنوس: درختی شبیه درخت عناب که چوبش بسیار گران بوده است (علی اکبر دهخدا؛ لغت نامه؛ ذیل واژه «ابنوس»).</ref> بود که هرگاه [[امام]] سخنی می‌فرمود یا درباره موضوعی فتوایی می‌داد، آن را می‌نوشتند<ref>ابن طاووس، مهج الدعوات، ص۲۱۹؛ محمدباقر مجلسی، بحار الأنوار، ج۴۸، ص۵۳ و ج۹۱، ص۳۲۰؛ میرزاحسین نوری، مستدرک الوسائل، ج۱۷، ص۲۹۲؛ شیخ محسن آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ج۲، ص۱۲۷ ۱۲۸.</ref>.<ref>[[علی اکبر ذاکری|اکبر ذاکری، علی]]، [[درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه (کتاب)|درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه]]، ص ؟؟؟.</ref>
[[ابن طاووس]] می‌نویسد: گروهی از یاران [[ابوالحسن]] [[امام کاظم]]{{ع}} از [[خاندان]] و شیعیانش در مجلس [[حضرت]] حاضر بودند و در آستین‌های آنان لوح‌های نازکی از آبنوس<ref>ابنوس: درختی شبیه درخت عناب که چوبش بسیار گران بوده است (علی اکبر دهخدا؛ لغت نامه؛ ذیل واژه «ابنوس»).</ref> بود که هرگاه [[امام]] سخنی می‌فرمود یا درباره موضوعی فتوایی می‌داد، آن را می‌نوشتند<ref>ابن طاووس، مهج الدعوات، ص۲۱۹؛ محمدباقر مجلسی، بحار الأنوار، ج۴۸، ص۵۳ و ج۹۱، ص۳۲۰؛ میرزاحسین نوری، مستدرک الوسائل، ج۱۷، ص۲۹۲؛ شیخ محسن آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ج۲، ص۱۲۷ ۱۲۸.</ref>.<ref>[[علی اکبر ذاکری|اکبر ذاکری، علی]]، [[درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه (کتاب)|درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه]]، ص ؟؟؟.</ref>
۷۶٬۰۸۹

ویرایش