حزب در لغت

اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث حزب است. "حزب" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

حزب در لغت | حزب در قرآن | حزب در حدیث | حزب در فقه سیاسی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل حزب (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

• “حزب” واژه‌ای عربی است و به گروهی اطلاق می‌شود که فعالیت و هدف مشترکی داشته باشند. “Parrty” نیز همین معنای لغوی “حزب” را دارد. حزب در ادبیات دینی (قرآن و سنت) در مورد گروه حق و باطل استعمال می‌شود؛ چنان که در قرآن بر گروه مؤمنان و کافران حزب گفته شده است: ﴿أَلَا إِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْمُفْلِحُونَ﴾؛ ﴿لَمَّا رَأَى الْمُؤْمِنُونَ الْأَحْزَابَ﴾؛ ﴿كُلُّ حِزْبٍ بِمَا لَدَيْهِمْ فَرِحُونَ﴾. در دو آیه اخیر حزب به گروه غیر دیندار اطلاق شده است.

• قومی که قلب‌ها و اعمال آنها هماهنگ باشد، گروهی با عقیده و هدف مشترک، جماعتی با تمایلات مشترک ، جماعتی به‌شدت همبسته.

• "حزب" در زبان فارسی به معنای گروه و دسته است و در زبان عربی نیز نزدیک به همین معناست و شماری از واژه‌پژوهان آن را به معنی جماعت و طایفه‌ای از مردم دانسته‌اند. برخی دیگر معتقدند اصل واحد معنایی در این ماده، تجمع است، هنگامی که بر اساس رأی و هدف واحد باشد، بر این اساس، حزب اگرچه معنایی نزدیک با کلمات جماعت، قوم و طایفه دارد، می‌توان گفت حزب با قید پیروی از یک عقیده و نظر، دارای معنایی اخص است. حزب در ادبیات سیاسی امروز معنایی متفاوت یافته است: سازمانی سیاسی است که از همفکران و طرفداران یک آرمان تشکیل شده و با داشتن تشکیلات منظم و برنامه‌های سیاسی کوتاه و بلندمدت برای نیل به آرمانش می‌کوشد. معنای جدید این واژه بیشتر ناظر به گروه‌هایی است که بر اساس اهداف سیاسی و برای دستیابی به قدرت شکل گرفته‌اند و از آیات قرآن نمی‌توان بیان روشنی در رد یا تأیید این معنا به دست آورد</ref>..

جستارهای وابسته

منابع

1. قدردان قراملکی، محمد حسن، آزادی در فقه و حدود آن
2. بیگ‌زاده جلالی، حمید؛ مقاله «حزب»؛ دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۰
3. نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم

پانویس