تسخیر در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها

: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[تسخیر در قرآن]] - [[تسخیر در حدیث]] - [[تسخیر در فقه سیاسی]] </div>

*[[تسخیر]]: تحت [[اطاعت]] و [[سلطه]] محض درآوردن<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۵، ص۷۶.</ref>، گماشتن بر کسی یا چیزی، رام‌ کردن<ref>بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۳۴.</ref> و منقاد کردن. اصل آن "سخر" به معنای "حقارت و ذلّت"<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۱۴۴.</ref> یا حکم‌کردن و تقدیر با [[زور]] و [[غلبه]] ([[تکوینی]] یا [[تشریعی]])<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۵، ص۷۶.</ref> است.   

*{{متن قرآن|فَسَخَّرْنَا لَهُ الرِّيحَ تَجْرِي بِأَمْرِهِ رُخَاءً حَيْثُ أَصَابَ}}<ref>«پس ما باد را رام او کردیم که به فرمان او هر جا می‌خواست به نرمی روان می‌شد» سوره ص، آیه ۳۶.</ref>.

*بسیاری از موارد [[تسخیر]] در [[قرآن کریم]] [[تکوینی]] و مربوط به [[فعل خداوند]] است که برخی عمومی و برای همه انسان‌هاست: {{متن قرآن|اللَّهُ الَّذِي سَخَّرَ لَكُمُ الْبَحْرَ لِتَجْرِيَ الْفُلْكُ فِيهِ بِأَمْرِهِ... * وَسَخَّرَ لَكُمْ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا}}<ref>«خداوند، همان است که دریا را برای شما رام کرد تا کشتی‌ها در آن به فرمان وی روان گردند... * و آنچه را در آسمان‌ها و در زمین است که همه از اوست برای شما رام کرد» سوره جاثیه، آیه ۱۲-۱۳.</ref> و برخی موارد از [[تسخیر]] [[الهی]]، برای اقتداربخشی و تقویت [[حاکمیت]] انسان‌های خاص بر روی [[زمین]] صورت گرفته است که [[اقتدار]] آنها در طول [[اقتدار]] و [[قدرت الهی]] بر روی [[زمین]] است: {{متن قرآن|فَسَخَّرْنَا لَهُ الرِّيحَ تَجْرِي بِأَمْرِهِ رُخَاءً حَيْثُ أَصَابَ}}<ref>«پس ما باد را رام او کردیم که به فرمان او هر جا می‌خواست به نرمی روان می‌شد» سوره ص، آیه ۳۶.</ref> و {{متن قرآن|وَسَخَّرْنَا مَعَ دَاوُودَ الْجِبَالَ يُسَبِّحْنَ وَالطَّيْرَ}}<ref>«و کوه‌ها و پرنده‌ها را رام کردیم که همراه با داود نیایش می‌کردند» سوره انبیاء، آیه ۷۹.</ref>.

*موردی از [[تسخیر]] [[انسان]] نسبت به [[انسان در قرآن کریم]] وارد شده که ضرورتی طبیعی برای ایجاد [[تعادل]] و حرکت در [[جامعه بشری]] است: {{متن قرآن|وَرَفَعْنَا بَعْضَهُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجَاتٍ لِيَتَّخِذَ بَعْضُهُمْ بَعْضًا سُخْرِيًّا}}<ref>«و برخی از آنان را بر دیگری به پایه‌هایی برتری داده‌ایم تا برخی، برخی دیگر را به کار گیرند» سوره زخرف، آیه ۳۲.</ref>. این [[آیه شریفه]] به [[برتری]] برخی [[انسان‌ها]] بر دیگران به درجاتی از [[قدرت]]، [[علم]]، [[شهرت]] و [[مال]] اشاره دارد و این [[اختلاف]] را موجب [[تعاون]] و [[همکاری]] میان [[انسان‌ها]] و طراوت و [[بالندگی]] [[جامعه بشری]] بر می‌شمارد که باعث می‌شود، [[انسان‌ها]] [[قدرت]] یابند و از طریق استخدام، استیجار و به‌ کارگیری یکدیگر، امور فردی و [[اجتماعی]] را سامان دهند. این به‌کارگیری و استخدام به معنای [[اهانت]] و [[ذلت]] افراد فرودست نیست؛ بلکه تعامل و [[تعاون اجتماعی]] است<ref>وهبة بن مصطفی زحیلی، التفسیر المنیر، ج۲۵، ص۱۴۵-۱۴۶.</ref><ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص:۱۸۰.</ref>.

* [[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']]