مردم‌داری در معارف و سیره نبوی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۹ نوامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۱:۳۵

اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث مردم‌داری است. "مردم‌داری" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

مردم‌داری در قرآن - مردم‌داری در حدیث - مردم‌داری در معارف و سیره نبوی

مقدمه

یکی از موفقیت‌های بزرگ پیامبران الهی به ویژه رسول الله(ص)، برقراری ارتباط صمیمی و نزدیک با مردم است. آنان مردمی‌ترین رهبران جامعه بودند و به همین دلیل بیشترین موفقیت را در انجام رسالت خویش به دست آوردند که خدای سبحان نیز بر حسن رسالت و موفقیتشان درود می‌فرستد: ﴿وَسَلَامٌ عَلَى الْمُرْسَلِينَ﴾^[۱].

در این میان، روش رسول الله(ص) بین پیامبران، مثال زدنی است. پیامبر در همسانی با مردم و مردمی بودن، آن قدر پیش رفت که برخی از مردم به علت سهولت دسترسی به رسول الله(ص) آن مقدار زیاده‌روی کردند که خدای سبحان به آنان سفارش فرمود: ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَدْخُلُوا بُيُوتَ النَّبِيِّ إِلَّا أَنْ يُؤْذَنَ لَكُمْ إِلَى طَعَامٍ...﴾^[۲].

اساساً جاذبه شخصیتی هرکس، تا حد زیادی مرهون رفتار محبت‌آمیز او با مردم و رعایت ارزش و کرامت انسان‌هاست. کسی که در غم و شادی در کنار مردم باشد، در دل مردم جای می‌گیرد و این شیوه در جذب دل‌ها و عواطف مردمی اثر فراوانی دارد. از امام علی(ع) روایت شده است: «إِذَا فَقَدَ الرَّجُلَ مِنْ إِخْوَانِهِ ثَلَاثَةَ أَيَّامٍ سَأَلَ عَنْهُ فَإِنْ كَانَ غَائِباً دَعَا لَهُ وَ إِنْ كَانَ شَاهِداً زَارَهُ وَ إِنْ كَانَ مَرِيضاً عَادَهُ»^[۳].

چنین رفتاری، نشان دهنده رابطه صمیمی و نزدیک پیامبر با یاران و اصحابشان بود. با اینکه ایشان پیامبر برگزیده خدا بود و از نظر معنوی در جایگاه بسیار بالایی قرار داشت، معاشرت و برخورد وی بسیار مردمی بود. در سخن گفتن هم سطح مردم حرف می‌زد و با فقیران هم نشین می‌گشت: «يُجَالِسُ الْفُقَرَاءَ وَ يُؤَاكِلُ الْمَسَاكِينَ‌»^[۴]. حضرت می‌کوشید خود را همراه مردم سازد. حضرت علی(ع) می‌فرماید: «يَضْحَكُ مِمَّا يَضْحَكُونَ مِنْهُ وَ يَتَعَجَّبُ مِمَّا يَتَعَجَّبُونَ مِنْهُ»^[۵].

به همه یکسان نگاه می‌کرد تا کسی در نگاه و توجه به مخاطب احساس تبعیض نکند^[۶]. مردی وارد مسجد شد و به حضور پیامبر اکرم(ص) رسید. رسول الله(ص) تنها نشسته بود، ولی در عین حال، جابه جا شد و برای مرد تازه وارد جا باز کرد. آن مرد گفت: یا رسول الله! جا که وسیع است. حضرت فرمود: حق مسلمان بر مسلمان دیگر آن است که وقتی دید می‌خواهد نزدیک او بنشیند، برایش جا باز کند و جابه جا شود^[۷].^[۸]

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

↑ «و درود بر پیامبران» سوره صافات، آیه ۱۸۱.
↑ «ای مؤمنان! به خانه‌های پیامبر وارد نشوید مگر به شما برای (خوردن) خوراک، اجازه دهند.».. سوره احزاب، آیه ۵۳.
↑ «هرگاه یکی از برادران دینی‌اش را سه روز نمی‌یافت، سراغ او را می‌گرفت. پس اگر غایب [و در سفر] بود، برایش دعا می‌کرد. اگر در شهر حضور داشت، به دیدارش می‌شتافت و اگر بیمار بود، به عیادتش می‌رفت». مکارم الاخلاق، ص۱۹.
↑ «با تهی‌دستان، هم‌نشین و با بینوایان هم غذا می‌شد» بحارالانوار، ج۱۶، ص۲۲۸.
↑ «از آنچه مردم می‌خندیدند یا از آن تعجب می‌کردند، او نیز به خنده یا تعجب می‌افتاد». مکارم الاخلاق، ص۵.
↑ مکارم الاخلاق، ص۱۴.
↑ بحارالانوار، ج۱۶، ص۲۴۰.
↑ اسحاقی، سید حسین، مروارید نبوت ص ۵۷.

[1] «و درود بر پیامبران» سوره صافات، آیه ۱۸۱.

[2] «ای مؤمنان! به خانه‌های پیامبر وارد نشوید مگر به شما برای (خوردن) خوراک، اجازه دهند.».. سوره احزاب، آیه ۵۳.

[3] «هرگاه یکی از برادران دینی‌اش را سه روز نمی‌یافت، سراغ او را می‌گرفت. پس اگر غایب [و در سفر] بود، برایش دعا می‌کرد. اگر در شهر حضور داشت، به دیدارش می‌شتافت و اگر بیمار بود، به عیادتش می‌رفت». مکارم الاخلاق، ص۱۹.

[4] «با تهی‌دستان، هم‌نشین و با بینوایان هم غذا می‌شد» بحارالانوار، ج۱۶، ص۲۲۸.

[5] «از آنچه مردم می‌خندیدند یا از آن تعجب می‌کردند، او نیز به خنده یا تعجب می‌افتاد». مکارم الاخلاق، ص۵.

[6] مکارم الاخلاق، ص۱۴.

[7] بحارالانوار، ج۱۶، ص۲۴۰.

[8] اسحاقی، سید حسین، مروارید نبوت ص ۵۷.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

@@ خط ۲۴: / خط ۲۴: @@
 {{منابع}}
 # [[پرونده:1379754.jpg|22px]] [[سید حسین اسحاقی|اسحاقی، سید حسین]]، [[مروارید نبوت (کتاب)|'''مروارید نبوت''']]
+# [[پرونده:1379758.jpg|22px]] [[حسن اردشیری لاجیمی|اردشیری لاجیمی، حسن]]، [[سیره نبوی از نگاه استاد مطهری (کتاب)|'''سیره نبوی از نگاه استاد مطهری''']]
 {{پایان منابع}}