ثابت بن دینار: تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
دیداریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳: خط ۳:
<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[ثابت بن دینار در تاریخ اسلامی]] - [[ثابت بن دینار در معارف و سیره رضوی]] - [[ثابت بن دینار در علوم قرآنی]]</div>
<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[ثابت بن دینار در تاریخ اسلامی]] - [[ثابت بن دینار در معارف و سیره رضوی]] - [[ثابت بن دینار در علوم قرآنی]]</div>


ثابت بن دینار - معروف به [[ابو حمزۀ ثمالی]] - از [[شیعیان]] برجسته، [[راویان حدیث]] و [[اصحاب ائمه]] [[شیعه]] ([[امام سجاد]]، [[امام باقر]]، [[امام صادق]] و [[امام کاظم]]{{عم}}) بود.  
==مقدمه==
[[ابوحمزه ثابت بن دینار ثمالی کوفی ازدی]] ثمالی منسوب به بنی ثماله، تیره‌ای از [[قبیله أزد]] است.<ref>الأنساب ۲/۵۱۳ تنقیح المقال ۱/۱۸۹.</ref> اما [[شیخ صدوق]] وی را منسوب به بنی ثعل، تیره‌ای از [[قبیله]] طیّ دانسته و گفته است که چون [[ابوحمزه]] در بین ثماله می‌‌زیست، به ثمالی معروف گشت.<ref>من لا یحضره الفقیه ۴/۳۶.</ref> وی از [[اصحاب امام سجاد]]، [[امام باقر]]، [[امام صادق]] و [[امام کاظم]]{{ع}} بود و از آن بزرگواران [[حدیث]] شنیده و [[روایت]] کرده است.<ref>رجال النجاشی ۱/۲۹۰ اختیار معرفة الرجال ۲۰۳.</ref> از روایتگرانی چون أنس، شعبی<ref>میزان الاعتدال ۱/۳۶۳ اعیان الشیعه ۴/۱۱.</ref> و [[اصبغ بن نباته]]<ref>جامع الرواة ۱/۱۳۷.</ref> نیز روایاتی نقل کرده است. [[محدثان]] معروفی چون [[هشام بن سالم]]،<ref>اختیار معرفة الرجال ۱۰۸.</ref> [[مفضل بن عمر]]، [[محمد بن مسلم]]،<ref>جامع الرواة ۱/۱۳۵ تنقیح المقال ۱/۱۹۱.</ref> وکیع<ref>الانساب ۲/۵۱۳ المجروحین ۲۰۶.</ref> و ثوری<ref>اعیان الشیعه ۴/۱۱.</ref> از ابوحمزه روایت کرده‌اند.


==مقدمه==
ابوحمزه از محدثان مورد [[اعتماد]] و [[عادل]] بود<ref> من لا یحضره الفقیه ۴/۳۶.</ref> و [[افتخار]] خدمتگذاری [[امام سجاد]]{{ع}} را داشت.<ref>اختیار معرفة الرجال ۲۰۳.</ref> امام صادق{{ع}} او را [[سلمان]] [[زمان]] خویش خطاب کرده<ref>رجال النجاشی ۱/۲۹۰ ـ ۲۹۲.</ref> و در روایتی از [[امام رضا]]{{ع}}، وی [[لقمان]] زمان خویش دانسته شده است.<ref>اختیار معرفة الرجال ۲۰۳.</ref> [[نجاشی]] می‌‌گوید که سه تن از پسران ابوحمزه به نام‌های نوح، منصور و [[حمزه]] در حادثه [[قیام زید بن علی بن حسین]]{{ع}} به همراه زید به [[شهادت]] رسیدند.<ref>رجال النجاشی ۱/۲۹۰ ـ ۲۹۲.</ref> وی پسران دیگری نیز داشته که از محدثان مورد اعتماد [[شیعه]] بوده‌اند.<ref>اختیار معرفة الرجال ۲۰۳.</ref> آثارش عبارت انداز: [[رسالة الحقوق]] کتاب [[تفسیر القرآن]]، کتاب النوادر<ref>رجال النجاشی ۱/۲۹۰ ـ ۲۹۲.</ref> اصل<ref>الذریعه ۲/۱۴۴.</ref> و الزهد.<ref>معالم العلماء ۲۹ ـ ۳۰.</ref> دعای معروف [[ابوحمزه ثمالی]] نیز از جمله دعاهایی است که ابوحمزه آن را از امام سجاد{{ع}} روایت کرده است.<ref>اعیان الشیعه ۴/۱۰.</ref> وی سرانجام در سال ۱۵۰ هـ درگذشت.<ref>من لا یحضره الفقیه ۴/۳۶ رجال النجاشی ۱/۲۹۰.</ref> در [[تاریخ]] وفاتش [[اختلاف]] است<ref>تنقیح المقال ۱/۱۸۹ الضعفاء الکبیر ۱/۱۷۲ اعیان الشیعه ۴/۱۰.</ref>.<ref> [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]]، ج۱ ص۲۱۲-۲۱۳.</ref>
[[امام رضا]]{{ع}} در بارۀ وی فرموده است: [[ابو حمزه]] در زمان خویش، همچون [[لقمان]] در زمان خودش بود، چرا که وی به چهار نفر از ما [[خاندان]] [[خدمت]] کرده است.<ref>اعیان الشیعه ج ۴ ص ۱۰</ref> [[دعای ابو حمزه]] را که از منابع [[غنی]] [[معارف الهی]] است، او از [[امام سجاد|امام زین العابدین]]{{ع}} [[نقل]] کرده است. در سال ۱۵۰ یا ۱۸۰ درگذشت<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۱۷۷.</ref>.


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
خط ۱۶: خط ۱۶:
== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
#[[پرونده:1368987.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|'''فرهنگ غدیر''']]
# [[پرونده:9030760879.jpg|22px]] [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}


نسخهٔ ‏۲۴ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۵۹

این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

مقدمه

ابوحمزه ثابت بن دینار ثمالی کوفی ازدی ثمالی منسوب به بنی ثماله، تیره‌ای از قبیله أزد است.[۱] اما شیخ صدوق وی را منسوب به بنی ثعل، تیره‌ای از قبیله طیّ دانسته و گفته است که چون ابوحمزه در بین ثماله می‌‌زیست، به ثمالی معروف گشت.[۲] وی از اصحاب امام سجاد، امام باقر، امام صادق و امام کاظم(ع) بود و از آن بزرگواران حدیث شنیده و روایت کرده است.[۳] از روایتگرانی چون أنس، شعبی[۴] و اصبغ بن نباته[۵] نیز روایاتی نقل کرده است. محدثان معروفی چون هشام بن سالم،[۶] مفضل بن عمر، محمد بن مسلم،[۷] وکیع[۸] و ثوری[۹] از ابوحمزه روایت کرده‌اند.

ابوحمزه از محدثان مورد اعتماد و عادل بود[۱۰] و افتخار خدمتگذاری امام سجاد(ع) را داشت.[۱۱] امام صادق(ع) او را سلمان زمان خویش خطاب کرده[۱۲] و در روایتی از امام رضا(ع)، وی لقمان زمان خویش دانسته شده است.[۱۳] نجاشی می‌‌گوید که سه تن از پسران ابوحمزه به نام‌های نوح، منصور و حمزه در حادثه قیام زید بن علی بن حسین(ع) به همراه زید به شهادت رسیدند.[۱۴] وی پسران دیگری نیز داشته که از محدثان مورد اعتماد شیعه بوده‌اند.[۱۵] آثارش عبارت انداز: رسالة الحقوق کتاب تفسیر القرآن، کتاب النوادر[۱۶] اصل[۱۷] و الزهد.[۱۸] دعای معروف ابوحمزه ثمالی نیز از جمله دعاهایی است که ابوحمزه آن را از امام سجاد(ع) روایت کرده است.[۱۹] وی سرانجام در سال ۱۵۰ هـ درگذشت.[۲۰] در تاریخ وفاتش اختلاف است[۲۱].[۲۲]

جستارهای وابسته

منابع

  1. فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱

پانویس

  1. ↑ الأنساب ۲/۵۱۳ تنقیح المقال ۱/۱۸۹.
  2. ↑ من لا یحضره الفقیه ۴/۳۶.
  3. ↑ رجال النجاشی ۱/۲۹۰ اختیار معرفة الرجال ۲۰۳.
  4. ↑ میزان الاعتدال ۱/۳۶۳ اعیان الشیعه ۴/۱۱.
  5. ↑ جامع الرواة ۱/۱۳۷.
  6. ↑ اختیار معرفة الرجال ۱۰۸.
  7. ↑ جامع الرواة ۱/۱۳۵ تنقیح المقال ۱/۱۹۱.
  8. ↑ الانساب ۲/۵۱۳ المجروحین ۲۰۶.
  9. ↑ اعیان الشیعه ۴/۱۱.
  10. ↑ من لا یحضره الفقیه ۴/۳۶.
  11. ↑ اختیار معرفة الرجال ۲۰۳.
  12. ↑ رجال النجاشی ۱/۲۹۰ ـ ۲۹۲.
  13. ↑ اختیار معرفة الرجال ۲۰۳.
  14. ↑ رجال النجاشی ۱/۲۹۰ ـ ۲۹۲.
  15. ↑ اختیار معرفة الرجال ۲۰۳.
  16. ↑ رجال النجاشی ۱/۲۹۰ ـ ۲۹۲.
  17. ↑ الذریعه ۲/۱۴۴.
  18. ↑ معالم العلماء ۲۹ ـ ۳۰.
  19. ↑ اعیان الشیعه ۴/۱۰.
  20. ↑ من لا یحضره الفقیه ۴/۳۶ رجال النجاشی ۱/۲۹۰.
  21. ↑ تنقیح المقال ۱/۱۸۹ الضعفاء الکبیر ۱/۱۷۲ اعیان الشیعه ۴/۱۰.
  22. ↑ فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی، ج۱ ص۲۱۲-۲۱۳.
برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=ثابت_بن_دینار&oldid=890974»