جامعه علی در حدیث
روایات دربارۀ جامعه
- روایاتی دربارۀ جامعه وارد شده است مانند:
- ابوبصیر از امام صادق(ع) روایت میکند حضرت فرمودند:[۱] «ای ابومحمد! جامعه نزد ما است و آنها چه میدانند جامعه چیست؟» عرض کردم: "قربانت گردم! جامعه چیست؟" فرمود: «صحیفهای است با طول هفتاد ذرع به ذرع رسول خدا(ص) و املای آن حضرت از دهان مبارکش و دست خط علی(ع). هر حلال و حرام و هر چیزی که مردم به آن نیاز داشته باشند؛ حتی دیه خراشهای کوچک، در آن است». امام با دستش به من زد و فرمود: ای ابومحمد! به من اجازه میدهی؟ عرض کردم: قربانت گردم من در اختیار شما هستم. هرچه میخواهید بکن. حضرت همچون کسی که خشمگین است، دست مرا نیشگون گرفت و فرمود: حتی دیه این، عرض کردم: به خدا این علم است. فرمود: این علم است؛ ولی نه همه علم».[۲].
- حریز به امام صادق(علیه السلام) عرض کرد:[۳] "چرا عمر شما امامان(علیهم السلام) کوتاه است و مرگ شما به هم نزدیک، با این که مردم به شما نیازمندند؟" امام فرمودند: «هر کدام از ما صحیفهای داریم که در آن هر چه باید در مدت امامت عمل شود، ثبت است و چون مندرجات آن به آخر رسید فهمیده میشود عمر به آخر رسیده و پیامبر(صلی الله علیه و آله) در خواب می آید و خبر مرگ او را به وی می دهد و آنچه از مقام نزد خدا دارد به او گزارش می دهد.»[۴]
- بکر بن کرب صیرفی می گوید: امام صادق(علیه السلام) میفرمود: «در نزد ماست آنچه با وجود آن نیازی به مردم نداریم و در حقیقت مردم به ما نیاز دارند و به راستی در نزد ما کتابی است از املای رسول خدا(صلی الله علیه و آله) به خط علی(علیه السلام) دفتری است که در آن هر حلال و حرامی ثبت است، شما کاری را به ما رجوع میکنید و دستور میخواهید، ما میدانیم بدان عمل میکنید و یا اینکه آن را ترک میکنید.»[۵]
- از محمد بن حمران از سلیمان بن خالد نقل شده میگوید: از امام صادق(علیه السلام) شنیدم فرمود: «نزد ما صحیفهای است که جامعه گفته میشود، هیچ حلال و حرام نیست مگر آنکه در آن صحیفه ذکر شده، حتی دیه خراشی که بر بدن میافتد.»[۶]
- از امام صادق(علیه السلام) نقل شده است که از ایشان درباره جامعه سؤال کردند امام در جواب گفت:[۷] «به خدا سوگند در این کتاب جميع آنچه که مردم به آن احتیاج دارند وجود دارد حتی دیه خراشیدن صورت و تازیانه و نیم تازیانه.»[۸]
- محمد بن مسلم از امام صادق(علیه السلام) روایت کرده است، حضرت فرمودند:[۹] «نزد ما صحیفهای از کتابهای علی(علیه السلام) است که طول آن هفتاد ذراع است و ما از محتوای آن پیروی میکنیم و از آن تجاوز نمیکنیم.»[۱۰]
پانویس
- ↑ کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۱، ص ۲۳۹
- ↑ ر.ک. مظفر، محمد حسین، پژوهشی در باب علم امام، ص ۷۹ ـ ۸۲؛ خسروپناه، عبدالحسین، کلام نوین اسلامی، ج ۲، ص ۳۹۲ ـ ۳۹۶؛ امام خان، عسکری، منشأ و قلمرو علم امام، فصل پنجم؛ اوجاقی، ناصرالدین، علم امام از دیدگاه کلام امامیه، ص ۸۵؛ شیخزاده، قاسم علی، رابطه علم غیب امام حسین و حادثه عاشورا، ص ۶۷ ـ ۷۱؛ بیابانی اسکویی، محمد، امامت، ص ۱۴۷؛ رستمی، محمد زمان، آل بویه، طاهره، علم امام؛ عرفانی، محمد نظیر، بررسی علم غیب معصومان در تفاسیر فریقین، ص ۱۸۳؛ مطهری، منصف علی، علم ائمه از نظر عقل و نقل، ص ۶۶؛ گنجی، حسین، امامشناسی، ج ۱، ص ۱۷۲؛ فائز باقری، سید محمد، بررسی علم اولیای الهی، ص ۱۱۶ ـ ۱۲۵؛ رنجبر، جواد، کنکاشی در کیفیت علم و سرچشمههای علم امام.
- ↑ کلینی، اصول کافی، ج ۱، ص ۴۳۳
- ↑ ر.ک. رستمی، محمدزمان، آل بویه، طاهره، علم امام، صفحه؟؟؟
- ↑ ر.ک. رستمی، محمدزمان، آل بویه، طاهره، علم امام، صفحه؟؟؟
- ↑ ر.ک. عرفانی، محمدنظیر، بررسی علم غیب معصومان در تفاسیر فریقین، ص 183؛ مشکی، محمد، بررسی علم امام از دیدگاه شیخ مفید، فصلنامه فلسفی کلامی، ش 45، ص 306
- ↑ مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج 26، ص 18
- ↑ ر.ک. مطهری، منصف علی، علم ائمه از نظر عقل و نقل، ص 66
- ↑ صفار، محمد بن حسن، بصائرالدرجات، ص 143
- ↑ ر.ک. هاشمی، سیدعلی، ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی، ص 191 ـ 195