بررسی علم غیب معصومان در تفاسیر فریقین (پایان‌نامه)
| بررسی علم غیب معصومان(ع) در تفاسیر فریقین | |
|---|---|
 | |
| زبان | فارسی |
| پژوهشگر | محمد نظیر عرفانی (پاکستان) |
| استاد راهنما | احمد مرادخانی (ایران) |
| موضوع | علم امام، علم غیب امام، علم غیب در قرآن علم امام از دیدگاه امامیه، علم غیب امام از دیدگاه امامیه، علم امام از دیدگاه اهل سنت و علم غیب امام از دیدگاه اهل سنت |
| مذهب | شیعه |
| سال دفاع | ۱۳۹۴ |
| وابسته به | جامعة المصطفی العالمیة |
| تعداد صفحات | ۲۳۷ |
| وبگاه معرف | مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی |
| شماره رکورد | ۵۵۷۰۶۶ |
بررسی علم غیب معصومان در تفاسیر فریقین پایان‌نامه‌ای است که به موضوع امامت می‌پردازد و به بحث علم امام - به ویژه علم غیب امام از دیدگاه مختلف در منابع تفسیری - نگاه تخصصی‌تری دارد. این پایان‌نامه توسط آقای محمد نظیر عرفانی نگاشته و در مجتمع آموزش عالی امام خمینی وابسته به جامعة المصطفی العالمیة دفاع شده است. استاد راهنمای این پایان‌نامه آقای احمد مرادخانی و استاد مشاور آن آقای حسین علوی مهر است.[۱]
چکیده پایان‌نامه
- پژوهشگر این پایان‌نامه در ابتدای چکیده خود می‌گوید: «غیب به معنی پوشیده بودن چیزی از حواس و ادراک است و منظور از علم غیب در اصطلاح، آگاهی بر هر چیزی است که در دسترس حس و عقل انسان نیست. به لحاظ عقلی، امکان دسترسی بشر به امور غیبی امری ممکن است؛ ولی بر اساس آیات قرآنی، علم غیب به صورت تام، تنها در اختیار خداوند است».
- پژوهشگر این پایان‌نامه، در پنج فصل به بررسی علم غیب معصومان(ع) در منابع تفسیری فریقین پرداخته است. از نظر اکثر مفسران شیعه و اهل سنت، تخصیص علم غیب به خداوند، مانع این نیست که برخی از اشخاص، به تعلیم الهی، به علوم غیبی دست یابند و این موهبتی است که خداوند به افراد برگزیده مانند پیامبران و ائمه(ع) عنایت می‌کند. از نظر مفسران فریقین، آیات دال بر علم غیب معصومان(ع) با آیاتی که علم غیب را مختص خداوند می‌داند، در تضاد نیست؛ بلکه آنها را مقید می‌کند. معصومان(ع) می‌توانند علم غیب داشته باشند و این تنها با اذن خداوند محقق می‌شود و مستلزم استقلال آنها در این امر نیست. با توجه به دیدگاه‌های اکثر مفسران بزرگ اهل سنت، می‌توان دریافت که خداوند علم غیب را به رسولانش و اولیایش و هرکس که بخواهد، عنایت کرده است. از این رو، باور به علم غیب معصومان(ع) اختصاص به شیعیان ندارد.
- در این رساله آمده است: «با توجه به منابع تفسیری و روایات منقول، منابع علوم معصومان(ع) عبارتاند از: منابع تعلیمی و حسی مانند قرآن، علم پیامبر، و صحیفه مخصوص هر امام؛ و منابع غیر حسی مانند وحی، الهام و علم لدنی. قلمرو علوم معصومان(ع) هم، شامل علم به کتب انبیای پیشین، علم به ماکان و مایکون، علم به علوم ملائکه و انبیا، علم به ملکوت آسمان‌ها و زمین، علم به اعمال و سخنان و ضمایر مردم، علم به منایا و بلایا و علم به اسم اعظم است. در پایان، به برخی شبهات، از جمله تعارض بین آیات نفی‌کننده و آیات اثبات‌کننده علم غیب، عدم فداکاری علی(ع) با وجود علم غیب در لیلة المبیت، و شرک و غلو بودن اشتراک معصوم با خدا در علم غیب، پاسخ داده شده است».[۱]
فهرست پایان‌نامه
مقدمه
- تبیین موضوع؛
- ضرورت و اهمیت؛
- پیشینه تحقیق؛
- سؤالهای تحقیق؛
- اهداف تحقیق؛
- روش تحقیق؛
فصل اول:کلیات
- مقدمه؛
- مفهوم‌شناسی علم؛
- علم در لغت؛
- علم در اصطلاح؛
- اقسام علم؛
- علم حصولی و علم حضوری؛
- علم حصولی؛
- تصور و تصدیق؛
- بدیهی و نظری؛
- علم حضوری؛
- فرق بین علم حصولی و حضوری؛
- علم انفعالی و فعلی؛
- علم انفعالی؛
- علم فعلی؛
- مفهوم‌شناسی علم غیب؛
- اقسام غیب؛
- امکان علم غیب؛
- امکان عقلی؛
- امکان علم غیب از دیدگاه فلاسفه؛
- دو بعدی بودن انسان؛
- گستردگی مأموریت و اهداف رسالت معصومان؛
- امکان نقلی؛
- امکان علم غیب از دید آیات قرآن؛
- امکان علم غیب از دیدگاه روایات؛
- روایات اثبات کننده کلیت علم غیب؛
- روایات بیانگر مصادیق علم غیب معصومان؛
- مفهوم‌شناسی معصوم؛
- دلایل عصمت پیامبران و ائمه.
فصل دوم: بررسی آیات نافی علم غیب معصومان
- مقدمه؛
- آیات دال بر انتساب علم غیب بر خداوند؛
- آیات دال بر انحصار علم غیب در خداوند؛
- بررسی آیه سوره انعام؛
- دیدگاه مفسران شیعه؛
- دیدگاه مفسران اهل سنت؛
- بررسی و جم عبندی دیدگاه‌ها؛
- بررسی آیه سوره یونس؛
- شأن نزول؛
- دیدگاه مفسران شیعه؛
- دیدگاه مفسران اهل سنت؛
- بررسی و جمع‌بندی دیدگاه‌ها؛
- آیه سوره هود؛
- دیدگاه مفسران شیعه؛
- دیدگاه مفسران اهل سنت؛
- بررسی و جمع‌بندی دیدگاه‌ها؛
- بررسی آیه سوره کهف؛
- شأن نزول آیه؛
- دیدگاه مفسران شیعه؛
- دیدگاه مفسران اهل سنت؛
- بررسی و جمع‌بندی دیدگاه‌ها؛
- بررسی آیه سوره نمل؛
- شأن نزول؛
- دیدگاه مفسران شیعه؛
- دیدگاه مفسران اهل سنت؛
- بررسی و جمع‌بندی دیدگاه‌ها؛
- بررسی آیه سوره احقاف؛
- دیدگاه مفسران شیعه؛
- دیدگاه مفسران اهل سنت؛
- بررسی و جمع‌بندی دیدگاه‌ها؛
- آیات دال بر انتساب علم غیب به خداوند بدون انحصار؛
- دیدگاه مفسران شیعه؛
- دیدگاه مفسران اهل سنت؛
- بررسی و جمع‌بندی دیدگاه‌ها؛
- آیات دال بر نفی علم غیب معصومان؛
- بررسی آیه سوره توبه؛
- شأن نزول؛
- دیدگاه مفسران شیعه؛
- دیدگاه مفسران اهل سنت؛
- بررسی و جمع‌بندی دیدگاه‌ها؛
- با واژه درایه بررسی آیات نافی علم غیب پیامبر؛
- دیدگاه مفسران شیعه؛
- دیدگاه مفسران اهل سنت
- بررسی و جمع‌بندی دیدگاه‌ها؛
- آیات دال بر نفی علم غیب توسط معصومان؛
- بررسی آیه سوره مائده؛
- شأن نزول؛
- دیدگاه مفسران شیعه؛
- دیدگاه مفسران اهل سنت؛
- بررسی و جمع‌بندی دیدگاه‌ها؛
- بررسی آیه سوره انعام؛
- دیدگاه مفسران شیعه؛
- دیدگاه مفسران اهل سنت؛
- بررسی و جمع‌بندی دیدگاه‌ها؛
- بررسی آیه سوره اعراف؛
- شأن نزول؛
- دیدگاه مفسران شیعه؛
- دیدگاه مفسران اهل سنت؛
- بررسی و جمع‌بندی دیدگاه‌ها؛
- بررسی آیه سوره احقاف؛
- شأن نزول؛
- دیدگاه مفسران شیعه؛
- دیدگاه مفسران اهلسنت؛
- بررسی و جمع‌بندی دیدگاه‌ها؛
- آیات دال بر اختصاص برخی از علوم غیبی به خداوند؛
- بررسی آیه سوره اعراف؛
- شأن نزول؛
- دیدگاه مفسران شیعه؛
- دیدگاه مفسران اهل سنت؛
- بررسی و جمع‌بندی دیدگاه‌ها؛
- بررسی آیه سوره لقمان؛
- شأن نزول؛
- دیدگاه مفسران اهل سنت؛
- بررسی و جمع‌بندی دیدگاه‌ها.
فصل سوم: آیات دلالت کننده برعلم غیب معصومان
- آیات دلالت کننده بر علم غیب معصومان؛
- بررسی آیه سوره آل عمران؛
- شأن نزول؛
- دیدگاه مفسران شیعه؛
- دیدگاه مفسران اهل سنت؛
- بررسی و جمع‌بندی دیدگاه‌ها؛
- بررسی آیه سوره آل عمران؛
- شأن نزول؛
- دیدگاه مفسران شیعه؛
- دیدگاه مفسران اهل سنت؛
- بررسی و جمع‌بندی دیدگاه‌ها؛
- بررسی آیه و سوره تکویر؛
- دیدگاه مفسران شیعه؛
- دیدگاه مفسران اهل سنت؛
- بررسی و جمع‌بندی دیدگاه‌ها؛
- بررسی آیه و سوره جن؛
- شأن نزول؛
- دیدگاه مفسران شیعه؛
- دیدگاه مفسران اهل سنت؛
- بررسی و جمع‌بندی دیدگاه‌ها؛
- آیات دال بر علم غیب معصومان؛
- بررسی آیات دال بر علم غیب به قصص گذشتگان؛
- دیدگاه مفسران شیعه؛
- دیدگاه مفسران اهل سنت؛
- بررسی و جمع‌بندی دیدگاه‌ها؛
- بررسی آیه سوره توبه؛
- دیدگاه مفسران شیعه؛
- دیدگاه مفسران اهل سنت؛
- بررسی و جمع‌بندی دیدگاه‌ها؛
- بررسی آیه سوره رعد؛
- شأن نزول؛
- دیدگاه مفسران شیعه؛
- دیدگاه مفسران اهل سنت؛
- بررسی و جمع‌بندی دیدگاه‌ها.
فصل چهارم: منابع و قلمرو علوم معصومان
- مقدمه؛
- منابع علوم معصومان؛
- منابع تعلیمی و حسی؛
- قرآن مجید؛
- علم پیامبر؛
- جفر و جامعه؛
- صحیفه مخصوص هر معصوم؛
- الهامات و منابع غیر حسی؛
- وحی؛
- الهام به معصومان(ع)؛
- علم لدنی؛
- نورالهی؛
- وصایت در علم؛
- مطالعه عرش؛
- القای روح؛
- قلمرو علوم معصومان(ع)؛
- علم به کتب انبیاء پیشین؛
- علم به ما کان و مایکون؛
- علم به علوم ملائکه و انبیاء؛
- علم به ملکوت آسمان‌ها و زمین؛
- علم به اعمال، سخنان و ضمایر مردم؛
- علم به منایا و بلایا؛
- علم به اسم اعظم؛
فصل پنجم: بررسی شبهات مربوط به علم غیب معصومان
- تعارض بین آیات نفی کننده و آیات اثبات کننده علم غیب؛
- علم غیب و القاء در تهلکه؛
- چگونگی امکان علم یقینی به چیزی بر خلاف اراده؛
- بیهوده بودن ارسال وحی در صورت فعلی و حضوری بودن علم غیب معصومان؛
- شرک و غلو بودن اشتراک معصوم با خدا در علم غیب؛
- چگونگی مخفی ماندن حوادث بر معصوم با وجود علم غیب؛
- سخن پایانی؛
- موضوعات پیشنهادی برای پژوهش؛
- منابع و مآخذ.
دربارهٔ پدیدآورندگان
| محمد نظیر عرفانی (پژوهشگر) |
|---|
 |
| احمد مرادخانی (استاد راهنما) |
|---|
 |
| حسین علوی مهر (استاد مشاور) |
|---|
 |
استخراج مقاله از پایان‌نامه
در این باره، اطلاعاتی در دست نیست.
چاپ پایان‌نامه به صورت کتاب
در این باره، اطلاعاتی در دست نیست.