بحث:حسان بن ثابت
مقدمه
شاعر زمان پیامبر خدا(ص) که واقعۀ غدیر را همان‌جا و همان روز به شعر درآورد. گرچه شاعران غدیریه‌سرای بسیارند، امّا حساسیّت کار او سرودن شعر غدیر در همان روز در حضور پیامبر است که رسول خدا نیز او را دعا کرد و به تعبیر علامه امینی، نخستین شعر روایی است که به آن حادثه بزرگ و نبأ عظیم پرداخته و در حضور صد هزار نفر خوانده است. حسان بن ثابت از انصار و از قبیله بنی نجّار در مدینه و از شاعران مخضرم بود (آنان که هم در عصر جاهلیت هم در دورۀ اسلام، شعر سروده‌اند) و حدود ۱۲۰ سال عمر کرد و در سال ۵۵ هجری درگذشت. وی گرچه سوابق خوبی در اسلام داشت، امّا در نهایت، عثمانی شد و از جناح علی(ع) دست شست و با او بیعت نکرد. قصیدۀ غدیریۀ او که با مطلع: " يُنَادِيهِمْ يَوْمَ الْغَدِيرِ نَبِيُّهُم" آغاز می‌شود، حضرت را به عنوان امامت و ولایت یاد کرده است[۱]
حسان بن ثابت در فرهنگ نامه مؤلفان اسلامی
ابوحسام حسان بن ثابت بن منذر بن حرام خزرجی انصاری نجاری مدنی اهل مدینه بود[۲] و هشت سال قبل از ولادت پیامبر(ص) تولد یافت.[۳] او از شاعران مخضرم بود که نیمی از عمر خود را در جاهلیت و نیم دیگر را در اسلام گذراند.[۴] در سن شصت یا ۶۱ سالگی اسلام آورد[۵] و در شمار صحابه پیامبر(ص) در آمد[۶] و از آن حضرت روایت کرده است. افرادی مانند سعید بن مسیب، ابوسلمة بن عبدالرحمان، فرزندش عبدالرحمان و دیگران از او روایت کرده‌اند.[۷] در زمان خود سرآمد شاعران یثرب بود. حسان در جاهلیت شاعر اهل مدینه و در زمان نبوت پیامبر(ص)شاعر آن حضرت و پس از آن شاعر اهل یمن بود.[۸] گفته‌اند: هنگامی که او اشعاری در مدح پیامبر(ص) می‌‌سرود، جبرئیل هفتاد بیت به او کمک نمود.[۹] وی اولین فردی بود که جریان غدیر را به نظم در آورد.[۱۰] گاهی حسان به نزد ملوک غسان در شام می‌‌رفت و آنها را نیز می‌‌ستود. او به سبب ترسو بودنش، در هیچ جنگی پیامبر(ص) را همراهی نکرد.[۱۱] پیامبر(ص)برای وی دعا کرده و فرمود: تا زمانی که ما را یاری کنی، مورد تأیید روح القدس باشی. وی پس از دوستی اهل بیت پیامبر(ص)و مدح آنان، به طمع مال دنیا از بیعت با علی(ع)دست برداشت، تا جایی که آن حضرت را سبّ نمود و جزء کسانی قرار گرفت که به خونخواهی عثمان برآمدند.[۱۲] دیوان شعر اثر وی می‌‌باشد.[۱۳] سرانجام در آخر عمر نابینا شد[۱۴] و در زمان خلافت معاویه،[۱۵] در سال ۵۴ هـ [۱۶] در مدینه درگذشت.[۱۷] زمان فوت او را به اختلاف نقل کرده اند[۱۸]. [۱۹]
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۲۲۶.
- ↑ تاریخ التراث العربی ۲/۲/۳۱۱.
- ↑ الغدیر ۲ / ۶۵.
- ↑ الشعر و الشعراء ۱۹۲.
- ↑ الاغانی ۴ / ۱۳۵.
- ↑ سیر اعلام النبلاء ۲ / ۵۱۲.
- ↑ تهذیب الکمال ۶ / ۱۷.
- ↑ الاغانی ۴ / ۱۳۵.
- ↑ تهذیب الکمال ۶ / ۲۱.
- ↑ الذریعه ۹ / ۱ / ۲۳۷.
- ↑ الشعر و الشعراء ۱۹۲.
- ↑ تنقیح المقال ۱ / ۲۶۴.
- ↑ کشف الظنون ۱ / ۷۸۵.
- ↑ الشعر و الشعراء ۱۹۲.
- ↑ سیر اعلام النبلاء ۲ / ۵۲۳.
- ↑ تاریخ الاسلام ۴ / ۱۹۷.
- ↑ معجم المطبوعات ۱ / ۷۵۲.
- ↑ خلاصة تهذیب تهذیب الکمال ۲ / ۲۴۸.
- ↑ دانشنامه مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۲۴۶.