ارجاف
مقدمه
شایعه‌پرداز و کسی که اخبار دروغ را برای اضطراب مردم تولید می‌کند[۱]. اصل آن "رجف" به معنای "اضطراب شدید"[۲]. اراجیف سخنانی بی‌پایه و دلهره‌آور و شایعاتی است که موجب اضطراب، اختلال و تزلزل در میان مردم می‌گردد[۳].
﴿لَئِنْ لَمْ يَنْتَهِ الْمُنَافِقُونَ وَالَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ وَالْمُرْجِفُونَ فِي الْمَدِينَةِ﴾[۴].
خداوند متعال در این آیه منافقان و شایعه‌پردازان را به‌شدت تهدید می‌کند که اگر از دروغ‌پردازی و شایعه‌پراکنی که موجب تضعیف روحیه مردم و ایجاد دلهره و اضطراب در جامعه می‌گردد، دست بر ندارند، دستور اخراج آنها از مدینه و قتلشان را صادر خواهد کرد[۵].
سه وصف منافقان مدینه در این آیه شریفه آمده است:
شایعه در فرهنگ سیاسی اظهار قضیه‌ای مربوط به وقایع یا اشخاص، برای معتقد کردن شنونده آن است، بی‌آنکه معیار معتبری جهت سنجش صحت و سقم آن موجود باشد. شایعه دهان به دهان منتشر می‌شود و در هر بازگویی کوتاه‌تر، فشرده‌تر و قابل فهم‌تر می‌گردد. جعلیات و توهمات از خصایص شایعه هستند.
شایعه ممکن است کینه‌توزانه، دلخوش کننده یا هراس‌انگیز باشد؛ اما بیشتر شایعات، جنبه بدگویی دارند و مبیّن کینه‌توزی به افراد می‌باشند. شخصی که با نقل داستان‌های مبالغه‌آمیز درباره تلفات و زیان‌های وارده به کشور خود، همسایه‌ها را در نگرانی خویش شریک می‌سازد، شایعه‌پرداز است[۷].[۸]
منابع
پانویس
- ↑ ابن‌منظور، لسان العرب، ج۹، ص۱۱۳.
- ↑ حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۳۴۴؛ ابن‌منظور، لسان العرب، ج۹، ص۱۱۲.
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۴، ص۶۱.
- ↑ «اگر منافقان و بیماردلان و شایعه‌افکنان مدینه دست (از کارهایشان) برندارند، تو را بر آنان برمی‌انگیزیم سپس در آن شهر جز زمانی اندک در کنار تو نخواهند بود» سوره احزاب، آیه ۶۰.
- ↑ سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۱۶، ص۳۴۱.
- ↑ وهبة بن مصطفی زحیلی، التفسیر المنیر، ج۲۲، ص۱۱۲.
- ↑ علی‌اکبر آقابخشی و مینو افشاری‌راد، فرهنگ علوم سیاسی، ص۳۷۶.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۴۷۲-۴۷۳.