اسود بن مسعود ثقفی
مقدمه
او فرزند مسعود بن معب ثقفی و سبیعه دختر عبدشمس بن عبدمناف و برادر عروة بن مسعود بود[۱]. وی و ظبیان بن کداده[۲] از بنومَذحِج یمن درباره بخشی از زمین‌های طائف به نام وَجّ نزد رسول خدا(ص) گفتگو کردند و هر یک با تبیین و بررسی سیر ورود و خروج اقوام و قبایل در آن منطقه، وَجّ را از آن خود دانسته، خواستار واگذاری آن به قبیله خود شدند. رسول خدا(ص) با کوچک شمردن نعمت‌های دنیا و نادانی و اعمال بد در عصر جاهلی، به نفع ثقیف حکم کرد و فرمود: « مَنْ أَدْرَكَهُ الْإِسْلَامِ وَفِيُّ يَدَهُ خَرَابٍ أَوْ عِمْرَانَ فَهُوَ لَهُ »؛ اسود در این باره شعری سرود و در آن به عبادت پروردگاری بی‌شریک، اعتقاد به رسالت پیامبر و بطلان بتهای لات و عزی تصریح کرد[۳] گویا همین خبر، مستند صحابی بودن وی شده و ابن فتحون او را در شمار صحابه آورده و ابن حجر[۴] از وی در قسم اول نام برده است.
صحابی بودن وی با سخن رسول خدا(ص) (که در پی می‌آید) به قارب بن اسود، فرزند او منافات دارد، اما ابن حجر به این تعارض آشکار اشاره نکرده است. قارب از بزرگان قبیله ثقیف و پرچمدار آنان در محاصره طائف و نبرد با رسول خدا(ص) بود. او در پی کشته شدن عروة بن مسعود و پیش از وفد ثقیف، مسلمان شد و هنگامی که رسول خدا(ص) فرمان داد بتخانه لات ویران شود، از آن حضرت خواست وام پدرش را از دارایی بتخانه بپردازد. رسول خدا(ص) فرمود: «اسود مشرک مرده است». قارب خود را عهده‌دار بازپرداخت بدهی پدرش شمرد و آن حضرت وام اسود را از دارایی بتخانه پرداخت کرد[۵]. آنچه صحابی نبودن وی را تقویت می‌کند، اینکه صحابه‌نویسان دیگر از وی بادی نکرده‌اند.[۶]
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ ابن حبیب بغدادی، ص۱۷۵.
- ↑ و به نقل ابن عبدربه (ج۱، ص۲۹۸) ظبیان بن حداد.
- ↑ ابن شبه، ج۲، ص۵۵۲-۵۵۹.
- ↑ ابن حجر، ج۱، ص۲۲۸.
- ↑ ابن هشام، ج۴، ص۹۶۹؛ ابن سعد، ج۶، ص۴۶؛ ابن اثیر، ج۴، ص۳۵۵ و ۳۵۶.
- ↑ حسینیان مقدم، حسین، مقاله «اسود بن مسعود ثقفی»، دانشنامه سیره نبوی ج۲، ص:۷۳-۷۴.