سید در فقه سیاسی
مقدمه
متولی جماعت کثیر[۱]، کسی که مردم به او پناه می‌برند[۲]، کسی که بر دیگران (به هر دلیلی) تفوّق و برتری دارد[۳] و پیشوا[۴]. اصل آن "سود" به معنای تشخّص به تفوق و برتری بر دیگران که مفهوم آن اعم از امور مادّی و معنوی است[۵].
رنگ سیاه نیز به جهت تفوّق و غلبه بر سایر رنگ‌ها سوداء یا أسود نامیده شده است و گاهی بر غیر سفیدی سوداء اطلاق می‌شود[۶].
﴿رَبَّنَا إِنَّا أَطَعْنَا سَادَتَنَا وَكُبَرَاءَنَا فَأَضَلُّونَا﴾[۷].
این آیه شریفه به این نکته مهم اشاره دارد که پیشوایان و کسانی که از نظر سن، ریش‌سفیدی یا موقعیت اجتماعی و فامیلی بر مردم سروری می‌کنند و مردم از آنها اطاعت‌پذیری دارند، فرهنگ جامعه اعم از ارزش‌ها، اعتقادات، اصول اخلاقی و رفتاری و... به وسیله آنها در جامعه تثبیت می‌شود و گمراهی و هدایت مردم نیز در دست آنهاست.
در فرهنگ سیاسی از این طبقه به عنوان خواص و نخبگان یاد می‌شود که شامل گروهی از افراد است که در هر جامعه دارای مقام‌های برجسته‌ای هستند و در معنای خاص عبارت است از هر گروهی از افراد که در یک زمینه مشخص برجسته باشند (مانند، سن، فامیل، ثروت و...)[۸].[۹]
منابع
پانویس
- ↑ حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۴۳۲.
- ↑ ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۵، ص۲۵۶.
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۵، ص۲۵۷.
- ↑ بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۶۰.
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۵، ص۲۵۶.
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۵، ص۲۵۶.
- ↑ «و می‌گویند: پروردگارا! ما از سرکردگان و بزرگانمان فرمان بردیم و آنان ما را از راه به در بردند» سوره احزاب، آیه ۶۷.
- ↑ علی‌اکبر آقابخشی و مینو افشاری‌راد، فرهنگ علوم سیاسی، ص۱۳۶.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۳۵۴-۳۵۵.