رضایت در معارف و سیره رضوی
مقدمه
به معنی «خشنود» و «راضی‌شده به امری» می‌باشد؛ و از مشهورترین القاب حضرت امام علی بن موسی بن جعفر(ع) می‌باشد که خداوند فقط ایشان را سزاوار این لقب دانست.
احمد بن محمد بن ابی‌نصر بزنطی می‌گوید: «هنگامی که به امام جواد(ع) عرض کردم: یا محمّد بن علی! گروهی از مخالفین شما گمان می‌کنند که وقتی پدر بزرگوارتان راضی به ولایتعهدی مأمون شدند، مأمون نام ایشان را رضا نامید. آن بزرگوار فرمودند: قسم به ذات خداوند، این سخن دروغ است و آنان فاجرند که چنین سخنی را بر زبان می‌رانند. بلکه حق‌تعالی او را رضا(ع) نامید چه او راضی بود به خداوندی ذات احدیت در آسمان و به رسول خدا(ص) و ائمة الهدی(ع). گفتم: مگر دیگر اجداد ایشان به خدا و رسول و ائمه بعد از خود راضی نبودند؟ فرمودند: چرا، همگی راضی بودند. عرض کردم: پس چرا تنها نام پدر شما رضا شد. فرمودند: راضی بودند از ایشان مخالفین و دشمنانش، چنانچه راضی بودند موافقین و دوستداران ایشان و هیچ‌یک از اجداد ایشان در این امر به مثابه ایشان نبودند؛ از این جهت وی را رضا نامیدند»[۱].
هم‌چنین سلیمان بن حفص می‌گوید: «موسی بن جعفر(ع) فرزند خود را علی نام نهاد، اما هرگاه ایشان فرزندشان را صدا می‌زد، او را با لفظ رضا می‌خواند و می‌فرمودند: به فرزندم رضا بگویید نزد من بیاید. بارها از ایشان شنیدم که فرمود: فرزندم رضا چنین گفت و یا به فرزندم رضا چنین گفتم»[۲].
امام رضا(ع) فرمودند: ایمان دارای ۴ رکن است:
- توکل به خدا؛
- رضا به قضای او؛
- تسلیم در برابر امر او؛
- واگذار کردن امور به او.
از احمد بن عمر بن ابی‌شعبه حلبی و نوفلی روایت شده است که می‌گفتند: «حضور امام رضا(ع) رسیدیم و عرض کردیم: ما در نعمت و رفاه و فراخ روزی به سر می‌بردیم، لکن حالمان دگرگونه شده و گرفتار فقر و تهیدستی شدیم، دعا کن خداوند متعال حالت گذشته را به زندگانی ما باز گرداند. امام(ع) فرمودند: می‌خواهید چه بشوید؟ آیا دوست می‌دارید چون سلاطین باشید؟ و خوشحال می‌شوید که همانند طاهر و هرثمه زندگانی کنید؟ به این حالت، رضای درونی را از دست داده و از این عقیده و آئینی که بدان پای‌بند هستید بیگانه می‌گردید؟ عرض کردیم: نه، سوگند به خدا اگر دنیا و آنچه در آن است و تمام زر و سیمی را که در آن وجود دارد در اختیارمان قرار دهند ما را راضی نخواهد کرد که از این حالت دست برداریم. حضرت در ادامه این آیه را تلاوت کردند: ﴿اعْمَلُوا آلَ دَاوُودَ شُكْرًا وَقَلِيلٌ مِنْ عِبَادِيَ الشَّكُورُ﴾[۳]، و سپس فرمودند: نسبت به خدا حسن ظن داشته باشید؛ چراکه اگر کسی در برابر خدا برخوردار از حسن ظن باشد، مرحمت الهی را در گمان خویش می‌یابد، و اگر کسی به روزی کم راضی و قانع باشد خدا نیز عمل اندک را از او پذیرا می‌گردد، و چنانچه به رزق اندکی از حلال دلخوش باشد، مؤونه او سبک گشته و شاد و خرم خواهد بود و خدا او را به درد و رنج‌های دنیا و راه چاره و درمان آنها رهنمون گشته و وی به سلامت از این دنیا به دارالسلام رخت بر بندد»[۴].[۵]
