رضایت در معارف و سیره رضوی

مقدمه

به معنی «خشنود» و «راضی‌شده به امری» می‌باشد؛ و از مشهورترین القاب حضرت امام علی بن موسی بن جعفر (ع) می‌باشد که خداوند فقط ایشان را سزاوار این لقب دانست.

احمد بن محمد بن ابی‌نصر بزنطی می‌گوید: «هنگامی که به امام جواد (ع) عرض کردم: یا محمّد بن علی! گروهی از مخالفین شما گمان می‌کنند که وقتی پدر بزرگوارتان راضی به ولایتعهدی مأمون شدند، مأمون نام ایشان را رضا نامید. آن بزرگوار فرمودند: قسم به ذات خداوند، این سخن دروغ است و آنان فاجرند که چنین سخنی را بر زبان می‌رانند. بلکه حق‌تعالی او را رضا (ع) نامید چه او راضی بود به خداوندی ذات احدیت در آسمان و به رسول خدا (ص) و ائمة الهدی (ع). گفتم: مگر دیگر اجداد ایشان به خدا و رسول و ائمه بعد از خود راضی نبودند؟ فرمودند: چرا، همگی راضی بودند. عرض کردم: پس چرا تنها نام پدر شما رضا شد. فرمودند: راضی بودند از ایشان مخالفین و دشمنانش، چنانچه راضی بودند موافقین و دوستداران ایشان و هیچ‌یک از اجداد ایشان در این امر به مثابه ایشان نبودند؛ از این جهت وی را رضا نامیدند»^[۱].

هم‌چنین سلیمان بن حفص می‌گوید: «موسی بن جعفر (ع) فرزند خود را علی نام نهاد، اما هرگاه ایشان فرزندشان را صدا می‌زد، او را با لفظ رضا می‌خواند و می‌فرمودند: به فرزندم رضا بگویید نزد من بیاید. بارها از ایشان شنیدم که فرمود: فرزندم رضا چنین گفت و یا به فرزندم رضا چنین گفتم»^[۲].

امام رضا (ع) فرمودند: ایمان دارای ۴ رکن است:

توکل به خدا؛
رضا به قضای او؛
تسلیم در برابر امر او؛
واگذار کردن امور به او.

از احمد بن عمر بن ابی‌شعبه حلبی و نوفلی روایت شده است که می‌گفتند: «حضور امام رضا (ع) رسیدیم و عرض کردیم: ما در نعمت و رفاه و فراخ روزی به سر می‌بردیم، لکن حالمان دگرگونه شده و گرفتار فقر و تهیدستی شدیم، دعا کن خداوند متعال حالت گذشته را به زندگانی ما باز گرداند. امام (ع) فرمودند: می‌خواهید چه بشوید؟ آیا دوست می‌دارید چون سلاطین باشید؟ و خوشحال می‌شوید که همانند طاهر و هرثمه زندگانی کنید؟ به این حالت، رضای درونی را از دست داده و از این عقیده و آئینی که بدان پای‌بند هستید بیگانه می‌گردید؟ عرض کردیم: نه، سوگند به خدا اگر دنیا و آنچه در آن است و تمام زر و سیمی را که در آن وجود دارد در اختیارمان قرار دهند ما را راضی نخواهد کرد که از این حالت دست برداریم. حضرت در ادامه این آیه را تلاوت کردند: ﴿اعْمَلُوا آلَ دَاوُودَ شُكْرًا وَقَلِيلٌ مِنْ عِبَادِيَ الشَّكُورُ﴾^[۳]، و سپس فرمودند: نسبت به خدا حسن ظن داشته باشید؛ چراکه اگر کسی در برابر خدا برخوردار از حسن ظن باشد، مرحمت الهی را در گمان خویش می‌یابد، و اگر کسی به روزی کم راضی و قانع باشد خدا نیز عمل اندک را از او پذیرا می‌گردد، و چنانچه به رزق اندکی از حلال دلخوش باشد، مؤونه او سبک گشته و شاد و خرم خواهد بود و خدا او را به درد و رنج‌های دنیا و راه چاره و درمان آنها رهنمون گشته و وی به سلامت از این دنیا به دارالسلام رخت بر بندد»^[۴].^[۵]

منابع

محمدی، حسین، رضانامه

پانویس

↑ عیون الاخبار الرضا (ع)، ج۱، باب اول، ص۱۳-۱۴.
↑ عیون الاخبار الرضا (ع)، ج۱، ص۱۴.
↑ «ای خاندان داوود! سپاس گزارید! و اندکی از بندگان من سپاسگزارند» سوره سبأ، آیه ۱۳.
↑ معجم رجال الحدیث، ج۲، ص۱۷۷-۱۷۸.
↑ محمدی، حسین، رضانامه ص ۳۳۴.

[1] عیون الاخبار الرضا (ع)، ج۱، باب اول، ص۱۳-۱۴.

[2] عیون الاخبار الرضا (ع)، ج۱، ص۱۴.

[3] «ای خاندان داوود! سپاس گزارید! و اندکی از بندگان من سپاسگزارند» سوره سبأ، آیه ۱۳.

[4] معجم رجال الحدیث، ج۲، ص۱۷۷-۱۷۸.

[5] محمدی، حسین، رضانامه ص ۳۳۴.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]