منابع علم امام در قرآن (مقاله)
منابع علم امام(ع) در قرآن عنوان مقاله‌ای است که با زبان فارسی به بررسی و دسته‌بندی منابع علم امام(ع) می‌پردازد. این مقاله ۲۲ صفحه‌ای به قلم محمد تقی شاکر نگاشته شده و در فصلنامه امامت‌پژوهی (شماره ۶، تابستان ۱۳۹۱) منتشر گشته است.[۱]
| منابع علم امام(ع) در قرآن | |
|---|---|
 | |
| رتبه علمی | (نامعلوم) |
| زبان | فارسی |
| نویسنده | محمد تقی شاکر |
| موضوع | منابع علم امام |
| مذهب | شیعه |
| منتشر شده در | فصلنامه امامت‌پژوهی |
| وابسته به | بنیاد فرهنگی امامت |
| محل نشر | قم، ایران |
| تاریخ نشر | تابستان ۱۳۹۱ |
| شماره | ۶ |
| ناشر الکترونیک | بنیاد فرهنگی امامت |
چکیده مقاله
- نویسنده در چکیده مقاله می‌نویسد: «بنابر اعتقاد شیعه مرجعیت دینی و علمی پس از پیامبر(ص) تنها در اختیار ائمه(ع) است. مهم‌ترین سؤالی که در اینجا مطرح می‌شود چرایی و دلیل این گفتار و ادعاست. مکتب تشیع با توجه به نقش امام پس از پیامبر خاتم(ص) که نقش هدایت گسترده است، امام را دارای ارتباط و آگاهی از منابع عظیم الهی می‌داند و دانش او را فراتر از علم عادی، دارای مجاری و مبادی غیبی و لدنی برمی‌شمارد. قرآن و روایات، بر اثبات دیدگاه اتصال علم امام(ع) به خداوند سبحان دلالت می‌کنند. سرچشمه و منابع علم امام(ع) گسترده و متعدد هستند؛ از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به قرآن، روح القدس، جامعه، مصحف فاطمه(س)، صحف و کتب انبیا، عمود نور، الف باب، تحدیث (نقر و نکت) و اسم اعظم اشاره کرد».
- وی در ادامه می‌نویسد: «مطابق رهنمود آیات و روایات، علم به احکام شریعت و نیز علم به قرآن توسط پیامبر اکرم(ص) به ائمه اطهار(ع) منتقل گردیده است؛ لذا نقش امام نسبت به این علوم، تبیینی و تفسیری است؛ یعنی امام شاخصی برای رفع اختلافات و ارائه و تبیین علوم انتقالی از پیامبر است».
- در چکیده این مقاله آمده است:«امام علاوه بر جایگاه کمال بخشی و تحقق بخشیدنِ استمرار ختم نبوت، نقش هدایت خاص یا همان امامت به معنای ویژه آن را هم برعهده دارد و جایگاه و شأن هدایتی مخصوص امام، اقتضای علم و آگاهی مناسب با آن را می‌نماید. روایات، ارتباط با ملائکه و طرق دیگر مجاری علم امام(ع) را در همین راستا تبیین نموده‌اند. مسائلی مانند شهود و عرضۀ اعمال به امام و خبررسانی روزانه‌ای که آیات و روایات بر آن تأکید می‌کنند، از مصادیق جریان این هدایت و نقش امام در آن هستند»[۲].
فهرست مقاله
- چکیده؛
- طرح مسئله؛
- مجاری علم امام(ع)؛
- الف) عنایات و علوم بی‌واسطه؛
- ب)علوم انتقالی از پیامبر؛
- ج) علوم با واسطه ملک؛
- مصحف فاطمه(س)؛
- خصوصیات و محتوای مصحف؛
- تحدیث "نکت و نقر" و الهام؛
- عمود نور؛
- مصحف فاطمه(س)؛
- نتیجه‌گیری؛
- فهرست منابع؛
- پی‌نوشت‌ها.
دربارهٔ پدیدآورنده
حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد تقی شاکر، پژوهشگر پژوهشگاه قرآن و حدیث از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس در حوزه‌های علمیه، به تألیف مقالات و کتب علمی و دینی پرداخته است. «چیستی روح‌القدس و آثار آن»، «پژوهشی در روایات الف باب»، «علم امام به قرآن و چگونگی آن»، «صحیفه جامعه و علم امام»، «منابع علم امام در قرآن و روایات» و «واکاوی نگاه فریقین به احادیث هزار درب دانش» برخی از این آثار است.[۳]