قبر در معارف و سیره سجادی
این مدخل زیرشاخهٔ بحث قبر است. قبر از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: قبر در قرآن - قبر در حدیث - قبر در نهج البلاغه - قبر در کلام اسلامی - قبر در عرفان اسلامی - قبر در معارف دعا و زیارات - قبر در معارف و سیره سجادی - قبر در معارف و سیره رضوی - پرسش‌های مرتبطمقدمه
قبر یا گور به معنای محل دفن انسان و جمع آن قبور است. قرآن کریم می‌فرماید: ﴿وَأَنَّ اللَّهَ يَبْعَثُ مَنْ فِي الْقُبُورِ﴾[۱]. امام سجاد(ع) نیز در صحیفه، در دعای ختم قرآن درباره مرگ و منزل قبر، چنین به درگاه الهی دعا می‌کند: «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ... وَ اجْعَلِ الْقُبُورَ بَعْدَ فِرَاقِ الدُّنْيَا خَيْرَ مَنَازِلِنَا...»؛ «بار خدایا بر محمد و خاندانش درود بفرست... و پس از بیرون شدن ما از دنیا گورهای ما را بهترین منازل ما گردان و به فضل و رحمت خویش گورهای تنگ ما را فراخ ساز... ای خداوند زان پیش که از گورمان برانگیزی ظلمات گورهای ما به قرآن روشنی بخش و از اندوه روز حساب و لحظات هول‌انگیز قیامت رهایی ده»[۲]. آن حضرت دعا به فرشتگان عالم قبر را نیز فرو نمی‌نهد: درود بفرست بر فرشته مرگ و یارانش "نکیر" و "منکر" و نیز "رومان" که آزماینده ساکنان گورهاست[۳].
امام(ع) از خدا طلب زیارت حج و عمره و نیز زیارت قبر پیامبر(ص) و خاندان آن حضرت را می‌نماید: «ای خداوند بر من احسان نمای به اعطای نعمت ادای حج و عمره و زیارت قبر پیامبرت - صلوات تو و رحمت تو و برکات تو بر او و آل او باد - و زیارت خاندان پیامبرت - بر ایشان سلام باد - همواره تا هرگاه زندگی بخشیده‌ای در این سال و هر سال دیگر»[۴]. از دعای امام سجاد(ع) و سیره مستمره اهل بیت فهمیده می‌شود که زیارت قبور پیامبر و امامان(ع) امری پسندیده و موجب قرب الهی است. همچنین باید دانست قبرهای ما مأوای ما تا روز رستاخیز است[۵] و با دمیدن اسرافیل در صور، خفتگان گورها برانگیخته می‌شوند[۶].[۷].[۸]
منابع
پانویس
- ↑ «و اینکه خداوند آن کسان را که در گورند برمی‌انگیزد» سوره حج، آیه ۷.
- ↑ نیایش چهل‌و‌دوم.
- ↑ نیایش سوم.
- ↑ نیایش بیست‌و‌سوم.
- ↑ نیایش چهل‌و‌دوم.
- ↑ نیایش سوم.
- ↑ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، سروش، تهران، ۱۳۷۵، چاپ دوم؛ قاموس قرآن، سیدعلی‌اکبر قرشی، دارالکتب الاسلامیة، تهران، ۱۳۷۱، چاپ ششم.
- ↑ شیرزاد، امیر، مقاله «قبر»، دانشنامه صحیفه سجادیه، ص ۳۵۷.