اطلاع در فقه سیاسی

مقدمه

اطلاع: اشراف و احاطه پیدا کردن، علم پیدا کردن^[۱]، اطلاع‌ دادن، اطلاع‌ رسانی، آگاه‌ کردن^[۲]. اصل آن "طلع" به معنای ظهور و بروز ^[۳] و اشراف و ظهور بر چیزی^[۴].
﴿لَوِ اطَّلَعْتَ عَلَيْهِمْ لَوَلَّيْتَ مِنْهُمْ فِرَارًا﴾^[۵].
اطلاعات، از ارکان تصمیم‌گیری و سیاستگذاری در یک نهاد، گروه و حتی فرد است. برای هر حکومت و دولتی دستیابی به اطلاعات اهمیت ویژه‌ای در سیاستگذاری صحیح و تصمیمات مؤثر و به‌موقع دارد؛ لذا بسیاری از روش‌های اطلاع‌گیری و اطلاع‌یابی امروزه در انحصار دولت‌ها یا گروه‌های بانفوذ و طبقات حاکم است.
در قرآن کریم در موارد زیادی "اطلاع‌رسانی" به پیامبر(ص) برای تصمیمات بسیار سرنوشت‌ساز، از جانب خداوند انجام گرفته است و حکومت‌های الهی از این فیض غیبی بهره مند بوده‌اند؛ از جمله تصمیم پیامبر(ص) به هجرت در لیلة المبیت که با اطلاع از توطئه ترور (دارالندوه) از وحی الهی اتخاذ شد و بسیار حیاتی هم بود. موارد دیگر در قرآن کریم فراوان است، ﴿وَلَا تَزَالُ تَطَّلِعُ عَلَى خَائِنَةٍ مِنْهُمْ إِلَّا قَلِيلًا مِنْهُمْ﴾^[۶]^[۷].
در فرهنگ سیاسی، خبرگیری و اطلاعات در عرصه داخلی و خارجی درباره امکانات متحدان، مقاصد دشمنان بالقوه و حکومت‌های خارجی و پیشرفت‌های تکنولوژی جنگی، از ضروریات سیاسی - امنیتی هر حکومتی است ^[۸]^[۹].

منابع

نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم

پانویس

↑ خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۲، ص۱۱. حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۷، ص۱۰۸.
↑ بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۱۱.
↑ ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۷، ص۴۱۹.
↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۷، ص۱۰۸.
↑ «و اگر از (حال) آنان آگاه می‌شدی از آنها روی می‌گرداندی، سخت می‌گریختی» سوره کهف، آیه ۱۸.
↑ «و تو پیوسته از خیانت آنان -جز شمار اندکی از ایشان- آگاهی می‌یابی» سوره مائده، آیه ۱۳.
↑ وهبة بن مصطفی زحیلی، التفسیر المنیر، ج‌۶، ص‌۱۲۶-۱۲۷.
↑ علی‌اکبر آقابخشی و مینو افشاری‌راد، فرهنگ علوم سیاسی، ص۲۰۱.
↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص:۱۰۸.

[1] خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۲، ص۱۱. حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۷، ص۱۰۸.

[2] بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۱۱.

[3] ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۷، ص۴۱۹.

[4] حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۷، ص۱۰۸.

[5] «و اگر از (حال) آنان آگاه می‌شدی از آنها روی می‌گرداندی، سخت می‌گریختی» سوره کهف، آیه ۱۸.

[6] «و تو پیوسته از خیانت آنان -جز شمار اندکی از ایشان- آگاهی می‌یابی» سوره مائده، آیه ۱۳.

[7] وهبة بن مصطفی زحیلی، التفسیر المنیر، ج‌۶، ص‌۱۲۶-۱۲۷.

[8] علی‌اکبر آقابخشی و مینو افشاری‌راد، فرهنگ علوم سیاسی، ص۲۰۱.

[9] نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص:۱۰۸.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]