اطلاع در فقه سیاسی

مقدمه

اطلاع: اشراف و احاطه پیدا کردن، علم پیدا کردن^[۱]، اطلاع‌ دادن، اطلاع‌ رسانی، آگاه‌ کردن^[۲]. اصل آن "طلع" به معنای ظهور و بروز ^[۳] و اشراف و ظهور بر چیزی^[۴].
﴿لَوِ اطَّلَعْتَ عَلَيْهِمْ لَوَلَّيْتَ مِنْهُمْ فِرَارًا﴾^[۵].
اطلاعات، از ارکان تصمیم‌گیری و سیاستگذاری در یک نهاد، گروه و حتی فرد است. برای هر حکومت و دولتی دستیابی به اطلاعات اهمیت ویژه‌ای در سیاستگذاری صحیح و تصمیمات مؤثر و به‌موقع دارد؛ لذا بسیاری از روش‌های اطلاع‌گیری و اطلاع‌یابی امروزه در انحصار دولت‌ها یا گروه‌های بانفوذ و طبقات حاکم است.
در قرآن کریم در موارد زیادی "اطلاع‌رسانی" به پیامبر (ص) برای تصمیمات بسیار سرنوشت‌ساز، از جانب خداوند انجام گرفته است و حکومت‌های الهی از این فیض غیبی بهره مند بوده‌اند؛ از جمله تصمیم پیامبر (ص) به هجرت در لیلة المبیت که با اطلاع از توطئه ترور (دارالندوه) از وحی الهی اتخاذ شد و بسیار حیاتی هم بود. موارد دیگر در قرآن کریم فراوان است، ﴿وَلَا تَزَالُ تَطَّلِعُ عَلَى خَائِنَةٍ مِنْهُمْ إِلَّا قَلِيلًا مِنْهُمْ﴾^[۶]^[۷].
در فرهنگ سیاسی، خبرگیری و اطلاعات در عرصه داخلی و خارجی درباره امکانات متحدان، مقاصد دشمنان بالقوه و حکومت‌های خارجی و پیشرفت‌های تکنولوژی جنگی، از ضروریات سیاسی - امنیتی هر حکومتی است ^[۸]^[۹].

منابع

نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم

پانویس

↑ خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۲، ص۱۱. حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۷، ص۱۰۸.
↑ بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۱۱.
↑ ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۷، ص۴۱۹.
↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۷، ص۱۰۸.
↑ «و اگر از (حال) آنان آگاه می‌شدی از آنها روی می‌گرداندی، سخت می‌گریختی» سوره کهف، آیه ۱۸.
↑ «و تو پیوسته از خیانت آنان -جز شمار اندکی از ایشان- آگاهی می‌یابی» سوره مائده، آیه ۱۳.
↑ وهبة بن مصطفی زحیلی، التفسیر المنیر، ج‌۶، ص‌۱۲۶-۱۲۷.
↑ علی‌اکبر آقابخشی و مینو افشاری‌راد، فرهنگ علوم سیاسی، ص۲۰۱.
↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص:۱۰۸.

[1] خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۲، ص۱۱. حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۷، ص۱۰۸.

[2] بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۱۱.

[3] ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۷، ص۴۱۹.

[4] حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۷، ص۱۰۸.

[5] «و اگر از (حال) آنان آگاه می‌شدی از آنها روی می‌گرداندی، سخت می‌گریختی» سوره کهف، آیه ۱۸.

[6] «و تو پیوسته از خیانت آنان -جز شمار اندکی از ایشان- آگاهی می‌یابی» سوره مائده، آیه ۱۳.

[7] وهبة بن مصطفی زحیلی، التفسیر المنیر، ج‌۶، ص‌۱۲۶-۱۲۷.

[8] علی‌اکبر آقابخشی و مینو افشاری‌راد، فرهنگ علوم سیاسی، ص۲۰۱.

[9] نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص:۱۰۸.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]