ولایت‌عهدی
مقدمه
ولایت‌عهدی در اسلام، عنوانی بود که نخستین بار "مأمون" ـ خلیفه عباسی ـ به طور رسمی برای امام هشتم "علی بن موسی الرضا (ع)" برگزید و از مردم برای آن حضرت به این عنوان بیعت گرفت و فرمان داد تا بنام وی سکه زنند و بر منبرها نام وی را قرین نام خلیفه کنند[۱] و امام (ع) از روی اجبار، همراه با شرایطی آن را پذیرفت[۲]. امام فرمود: "من به این شرط ولایت‌عهدی تو را می‌پذیرم که هرگز در امور ملک و مملکت مصدر امری نباشم و در هیچ یک از امور دستگاه خلافت، همچون عزل و نصب حکام و قضا و فتوا دخالتی نداشته باشم"[۳]. گفتنی است، با توجه به دلایل پذیرش ولایت‌عهدی از سوی امام (ع)، این امر هرگز از روی میل باطنی آن حضرت نبوده است. نجات جان خود، علویان و دوستداران اهل بیت (ع) از جملۀ دلایل پذیرش مقام ولایت‌عهدی بوده است[۴].
منابع
پانویس
- ↑ بحار الانوار، ج۴۹، ص۱۲۹؛ المنتظم، ج۱۰، ص۹۲-۹۱؛ الکامل فی التاریخ، ج۵، ص۴۳۱؛ صبح الاعشی، ج۹، ص۳۶۲؛ الحیاة السیاسیه لامام الرضا، ص۱۹۳؛ راجع به تاریخچه ولایت‌عهدی در اسلام، ر.ک: تاریخ طبری، ج۷، ص۲۲۴-۲۱۹؛ الامامة والسیاسة، ج۲، ص۳۳ و ج۱، ص۲۰۵؛ تاریخ الخلفا، ص۲۰۳-۱۹۶؛ انساب الاشراف، ج۴، ص۱۰۵.
- ↑ الارشاد، ج۲، ص۲۵۹؛ المنتظم، ج۱۰، ص۹۸؛ حیاة الامام الرضا، ص۴۵۰؛ مقاتل الطالبیین، ص۵۶۳-۵۶۲؛ عیون اخبار الرضا، ج۲، ص۱۳۸.
- ↑ الارشاد، ج۲، ص۲۵۹.
- ↑ اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت، علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر، واژه‌نامه فقه سیاسی، ص ۱۸۳.