سعید بن علاقه هاشمی

مقدمه

سعید بن علاقه هاشمی (مولی ام هانی) از اصحاب امیرالمؤمنین (ع) بود و در و جنگ‌های جمل و صفین و نهروان حضرت را یاری کرد و از آن حضرت، و أم هانی و عایشه و ابن مسعود و دیگر اصحاب نقل حدیث کرده است: او غلام آزاد شده أم هانی از بنی هاشم است لذا به هاشمی لقب یافت. و بیشتر به کنیه‌اش ابوفاخته معروف است^[۱].
در اینکه سعید بن علاقه جزو اصحاب پیامبر (ص) بوده یا نه، اختلاف است، و بیشتر مؤرخان نظر بر این دارند که او از تابعین معروف و مورد وثوق است و حتی نزد اهل سنت مورد اعتماد می‌باشد^[۲].
ابن اثیر از سعید (ابوفاخته) روایتی از امیرالمؤمنین (ع) از مهمانی رسول خدا و نقل می‌کند بدین شرح که گفت: امیرمؤمنان فرمود: "زمانی رسول خدا (ص) به زیارت ما آمد و شب در آنجا خوابید، حسن و حسین نیز خواب بودند، بعد از ساعتی حسن تشنه شد و طلب آب کرد، پیامبر (ص) برخاست و از مشکی که برای ما بود، کمی آب در ظرف کرد که به حسن بنوشاند، اما در همان حال که آب را برای حسن می‌برد، حسین تقاضای آب کرد، ولی پیامبر (ص) ابتدا به حسن آب را نوشاند. سؤال شد: گویا حسن نزد شما محبوب‌تر است؟ پیامبر (ص) فرمود: نه، لکن او اول تقاضای آب کرد، بنابراین به او نوشاندم.
سپس رسول خدا (ص) رو به حضرت زهرا (ع) کرد و فرمود: ای فاطمه! من و تو این دو فرزندت (حسن و حسین (ع)) و این (آقا) که اینجا خوابیده یعنی علی (ع) همه ما پنج نفر در روز قیامت در یک مکان واحد خواهیم بود.^[۳]
این حدیث به این نکته اخلاقی و اجتماعی اشاره دارد: کسی که تقاضای حاجتی دارد اگر نفر دوم نیز همان حاجت را بخواهد حق تقدم با نفر اول است، هرچند نفر دوم مستحق‌تر باشد و چنان‌چه در حدریث حضرت حسین کوچک‌تر از برادرش بود و حق تقدم در نوشیدن آب با او بود اما پیامبر خدا (ص) روی همین نکته که اشاره شد حضرت حسن را مقدم داشت چون او ابتدا تقاضای آب کرد.
به نقل ابن شهر آشوب، سعید در زمره اصحاب امام سجاد (علی بن الحسین (ع)) نیز بوده^[۴]و در زمان خلافت عبدالملک یا ولید بن عبدالملک در سال ۱۲۰ هجری جهان فانی را وداع گفت^[۵].^[۶]

منابع

ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام علی

پانویس

↑ اعیان الشیعه، ج۷، ص۲۴۱، و ر. ک: اسد الغابه، ج۵، ص۲۶۹؛ الاصابه، ج۷، ص۳۲۵ و تهذیب التهذیب، ج۳، م ۳۶۰.
↑ اسد الغابه، ج۵، ص۲۶۹ و الاصابه، ج۷، ص۳۲۵.
↑ اسدالغابه، ج۵، ص۲۶۹ و ر. ک: الاصبه، ج۷، ص۳۲۵.
↑ اعیان الشیعه، ج۷، ص۲۴۱.
↑ اعیان الشیعه، ج۷، ص۲۴۱ و تهذیب التهذیب، ج۳، ص۳۶۰.
↑ ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام علی، ج۱، ص۶۳۰-۶۳۱.

[1] اعیان الشیعه، ج۷، ص۲۴۱، و ر. ک: اسد الغابه، ج۵، ص۲۶۹؛ الاصابه، ج۷، ص۳۲۵ و تهذیب التهذیب، ج۳، م ۳۶۰.

[2] اسد الغابه، ج۵، ص۲۶۹ و الاصابه، ج۷، ص۳۲۵.

[3] اسدالغابه، ج۵، ص۲۶۹ و ر. ک: الاصبه، ج۷، ص۳۲۵.

[4] اعیان الشیعه، ج۷، ص۲۴۱.

[5] اعیان الشیعه، ج۷، ص۲۴۱ و تهذیب التهذیب، ج۳، ص۳۶۰.

[6] ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام علی، ج۱، ص۶۳۰-۶۳۱.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]