ایوب بن سیار
موضوع مرتبط ندارد - مدخل مرتبط ندارد - پرسش مرتبط ندارد
آشنایی اجمالی
ایوب بن سیار[۱]، تنها در سند یک روایت تفسیر کنز الدقائق و به گزارش از مجمع البیان یاد شده است:
«أَخْبَرَنَا اَلسَّيِّدُ أَبُو اَلْحَمْدِ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحَاكِمُ أَبُو اَلْقَاسِمِ اَلْحَسْكَانِيُّ عَنْ أَبِي بَكْرٍ اَلسَّبِيعِيِّ عَنْ أَبِي عُرْوَةَ اَلْحَرَّانِيِّ عَنِ اِبْنِ مُصْغِي عَنْ عَبْدِ اَلرَّحِيمِ بْنِ وَاقِدٍ عَنْ أَيُّوبَ بْنِ سَيَّارٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْمُنْكَدِرِ عَنْ جَابِرٍ قَالَ: نَزَلَتْ هَذِهِ اَلْآيَةُ عَلَى اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ لَيْسَ فِي اَلْبَيْتِ إِلاَّ فَاطِمَةُ وَ اَلْحَسَنُ وَ اَلْحُسَيْنُ وَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ - 
إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ
[۲] فَقَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ اَللَّهُمَّ هَؤُلاَءِ أَهْلِي»[۳].[۴]
شرح حال راوی
مراد از عنوان یاد شده، به قرینه روایتش از ابن المنکدر، ایوب بن سیار زهری است[۵] که در کتاب‌های رجالی اهل سنت عنوان شده و در کتاب‌های رجالی شیعه ذکر نشده است.
از راوی با عناوین مختلفی در کتاب‌های رجالی و اسناد روایات یاد شده است؛ مانند ایوب بن سیار الزهری المدنی[۶]، ایوب بن سیار المدنی[۷]، ابو سیار ایوب بن سیار الزهری مدنی[۸] و ایوب بن سیار الزهری الفیدی[۹].
وی از اهل مدینه[۱۰] و منسوب به زهرة بن کلاب بن مرة بن کعب بن لؤیّ از خاندان قریش است[۱۱].[۱۲]
طبقه راوی
تاریخ ولادت و وفات ایوب بن سیّار دانسته نیست؛ لیکن از سند یک روایت فهمیده می‌شود که وی امام صادق(ع) را ادراک، و از آن حضرت روایت کرده است[۱۳] و محمد بن المنکدر که استادش می‌باشد در سال ۱۳۱ هجری قمری[۱۴] وفات یافته است، بنابراین استظهار می‌شود که تا میانه‌های قرن دوم زنده بوده است.[۱۵]
استادان و شاگردان راوی
ایوب بن سیّار در اسناد روایات، از کسانی همچون محمد بن المنکدر، شرحبیل بن سعد، یعقوب بن زید، ربیعة، زید بن أسلم و سعید المقبری[۱۶] روایت کرده که از اساتید حدیثی او شمرده می‌شوند و کسانی نظیر عبدالرحیم بن واقد، ابو عامر العقدی، یحیی بن المغیرة، شبابة بن سوار و ابراهیم بن موسی[۱۷] نیز از ایوب بن سیّار روایت کرده‌اند که از شاگردان حدیثی وی به شمار می‌آیند.[۱۸]
مذهب راوی
ایوب بن سیّار از راویان سنّی است؛ زیرا اولاً در کتاب‌های رجالی اهل سنت ذکر شده و رجالیان سنّی درباره مذهبش سکوت کرده‌اند و ثانیاً در نقل روایت از امام صادق(ع) از آن حضرت با تعبیر جعفر بن محمد یاد کرده است[۱۹]. مؤید دیگر برای گرایش فکری وی، روایت از ابو بکر است[۲۰].[۲۱]
جایگاه حدیثی راوی
رجالیان سنّی با تعبیرات گوناگونی، ایوب بن سیّار الزهری را تضعیف کرده‌اند؛ مانند "هو متروك"[۲۲]، ضعیف[۲۳]، "ليس بشيء"[۲۴]، "ليس بثقة"[۲۵]، "غير ثقة"[۲۶]، "لا يكتب حديثه"[۲۷]، "منکر الحديث"[۲۸]، "كذاباً"[۲۹]، "ليس بالقوى"[۳۰]، "ضعيف الحديث"[۳۱] "وكان يقلب الأسانيد ويرفع المراسيل"[۳۲]}} ولی روایت یاد شده، که درباره شأن نزول آیه تطهیر است، از طُرُق متعدد دیگر نقل شده است.[۳۳]
منابع
پانویس
- ↑ ر.ک: أ. منابع شیعی: الغدیر، ج۵، ص۲۲۰، ش۱۲۰؛ الوضاعون و احادیثهم (علامه امینی)، ص۱۵۴. ب. منابع سنّی: تاریخ ابن معین، ج۱، ص۱۲۶، ش۷۵۵؛ التاریخ الصغیر (بخاری)، ج۲، ص۱۷۳؛ التاریخ الکبیر (بخاری)، ج۱، ص۴۱۷، ش۱۳۳۲؛ الضعفاء الصغیر (بخاری)، ص۲۲، ش۲۷؛ ضعفاء العقیلی، ج۱، ص۱۱۲، ش۱۳؛ الجرح و التعدیل، ج۲، ص۲۴۸، ش۸۸۴؛ المجروحین، ج۱، ص۱۷۱؛ الکامل، ج۱، ص۳۴۶، ش۱۷۹؛ الضعفاء (ابو نعیم الأصبهانی)، ص۶۲، ش۱۹؛ تاریخ بغداد، ج۱۰، ص۲۳۲، ضمن شماره ۵۳۶۱؛ اکمال الکمال، ج۴، ص۴۲۸؛ المغنی فی الضعفاء، ج۱، ص۱۴۷، ش۸۱۲؛ میزان الاعتدال، ج۱، ص۲۸۸، ش۱۰۸۰؛ تاریخ الاسلام، ج۱۱، ص۴۶؛ لسان المیزان، ج۱، ص۴۸۲، ش۱۴۸۵؛ تنزیه الشریعة المرفوعه، ج۱، ص۴۰، ش۳۱۸.
- ↑ جز این نیست که خداوند می‌خواهد از شما اهل بیت هر پلیدی را بزداید و شما را به شایستگی پاک گرداند سوره احزاب، آیه ۳۳.
- ↑ تفسیر کنز الدقائق، ج۱۰، ص۳۸۳ به گزارش از مجمع البیان، ج۸، ص۵۶۰. مجمع البیان آن را از شواهد التنزیل، ج۲، ص۲۹، ش۶۴۸ نقل کرده است.
- ↑ جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۴، ص 410-411.
- ↑ ابن ابیحاتم الرازی می‌نویسد: أیوب بن سیار الزهری روی عن ابن المنکدر. (الجرح و التعدیل، ج۲، ص۲۴۸، ش۸۸۴).
- ↑ ر.ک: میزان الاعتدال، ج۱، ص۲۸۸؛ لسان المیزان، ج۱، ص۴۲۸، ش۱۴۸۵.
- ↑ ر.ک: الضعفاء (ابو نعیم الأصبهانی)، ص۶۲، ش۱۹.
- ↑ ر.ک: اکمال الکمال، ج۴، ص۴۲۸: "كان ينزل فيد فيسمى الفيدي".
- ↑ ر.ک: المغنی فی الضعفاء، ج۱، ص۱۴۷، ش۸۱۲.
- ↑ ر.ک: المجروحین، ج۱، ص۱۷۱.
- ↑ الزهری بضم الزای و سکون الهاء و کسر الراء، هذه النسبة إلی زهرة بن کلاب بن مرة بن کعب بن لؤیو هی من قریش. (الأنساب (سمعانی)، ج۳، ص۱۸۰).
- ↑ جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۴، ص 411.
- ↑ الطبقات الکبری، ج۲، ص۲۵۷ - ۲۵۸: «أخبرنا محمد بن عمر حدثنی أیوب بن سیار عن جعفر بن محمد عن أبیه قال: لما نزل بالنبی(ص) الموت دعا بقدح من ماء فجعل یمسح به وجهه و یقول: اللهم أعنی علی کرب الموت قال: و جعل یقول: ادن منّی یا جبریل ادن منّی یا جبریل ثلاثا».
- ↑ الطبقات الکبری، ج۵، ص۳۶۱، ذیل شماره ۱۰۶۷.
- ↑ جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۴، ص 412.
- ↑ ر.ک: تفسیر کنز الدقائق، ج۱۰، ص۳۸۳؛ الجرح و التعدیل، ج۲، ص۲۴۸، ش۸۸۴.
- ↑ تفسیر کنز الدقائق، ج۱۰، ص۳۸۳.
- ↑ جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۴، ص 412.
- ↑ الطبقات الکبری، ج۲، ص۲۵۷ - ۲۵۸: «أخبرنا محمد بن عمر حدثنی أیوب بن یسار عن جعفر بن محمد عن أبیه قال...».
- ↑ ر.ک: کنز العمال، ج۷، ص۳۶۴، ح۱۹۲۸۷.
- ↑ جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۴، ص 412-413.
- ↑ مجمع الزوائد (الهیثمی)، ج۲، ص۴۱.
- ↑ مجمع الزوائد (الهیثمی)، ج۲، ص۲۰۴.
- ↑ تحفة الأحوذی، ج۳، ص۶۳.
- ↑ تحفة الأحوذی، ج۳، ص۶۳.
- ↑ الکامل، ج۱، ص۳۴۶، ش۱۷۹.
- ↑ سؤالات محمد بن عثمان بن أبیشیبة (علی بن المدینی)، ص۱۱۹، ش۱۴۳.
- ↑ التاریخ الکبیر (بخاری)، ج۱، ص۴۱۷، ش۱۳۳۲.
- ↑ ضعفاء العقیلی، ج۱، ص۱۱۲، ش۱۳.
- ↑ الجرح والتعدیل، ج۲، ص۲۴۸، ش۸۸۴.
- ↑ الجرح والتعدیل، ج۲، ص۲۴۸، ش۸۸۴.
- ↑ المجروحین، ج۱، ص۱۷۱.
- ↑ جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۴، ص 413.